در دهه‌های اخیر انقلاب صنعتی، افزایش جمعیت و گسترش فعالیت‌های انسان در سطح جهان منجر به شکل‌گیری اثر پروانه‌ای شده. و جهانی که در آن زندگی می‌کنیم را تحت تاثیر قرار داده است. تاثیری که در کنار آزاد‌شدن انبوه گاز‌های گلخانه‌ای و تغییرات گسترده زیست‌محیطی به بحران تغییرات اقلیمی انجامیده است. بحرانی که اثرات آن امروزه به شکل واضحی قابل مشاهده بوده و در صورت بی‌تفاوتی ما در سال‌های آینده بدتر هم خواهد شد.
در حال حاضر، زمین و زیست‌بومی که در آن زندگی می‌کنیم، تنها می‌تواند کمتر از ۲درجه افزایش دما را تحمل کند. این در حالی است که مطالعات نشان می‌دهد، با شیوه فعلی زندگی و فعالیت‌های انسان، ما می‌بایست انتظار افزایش ۶ درجه‌ای میانگین دمای هوا را داشته باشیم. اتفاقی که اکثر دانشمندان معتقدند می‌تواند منجر به یک فاجعه عظیم زیست‌محیطی و حتی نابودی انسان‌ها شود. فاجعه‌ای که نخستین نشانه‌های آن در دو قطب زمین و بسیاری دیگر از نقاط قابل مشاهده است.
آتش‌سوزی‌های استرالیا، آمریکا و ایران، سیلاب‌های آسیای جنوبی و خشکسالی‌های خاورمیانه، آفریقا و آمریکای جنوبی همه نخستین نشانه‌ها از آینده‌ای تاریک هستند که در انتظار ماست.
وقت برای پیشگیری از فاجعه‌های زیست‌محیطی اندک است. اما برای جلوگیری از این بحران‌ها دیر نشده است. از تغییر رفتارهای سازمانی، تا سیاستگذاری‌های کلان و گسترده گرفته تا مدیریت منابع و یک روش ساده، که همه ما می‌توانیم آن را انجام بدهیم.
ایده هم‌کاشت چطور شکل گرفت؟
انجمن دایره آبی حدود ۳سال پیش با هدف استفاده از زبان هنر و تکنولوژی جهت اطلاع‌رسانی درباره مشکلات زیست‌محیطی و ایجاد مشارکت میان مخاطبان جهت مواجهه با این مشکلات، شکل گرفت. در طی چند سال گذشته ما در قالب کمپین‌های متفاوت سعی کردیم به این هدف دست پیدا کنیم. اما هم‌کاشت بزرگ‌ترین قدم ما برای دستیابی به آن بود. ایده هم‌کاشت درواقع به وجود آوردن تعامل و یادگیری در ساده‌ترین حالت خودش بود. همچنین کاشت درخت می‌توانست به بهترین نحو دستیابی به این هدف را میسر کند. کاشت درخت رخدادی است که در عین سادگی قابل لمس است و اتفاقی است که با وجود کوچکی خود عمل، تاثیرگذاری منحصر‌به‌فرد خودش را دارد. اگر این واحد کاشت درخت در ابعاد بزرگ انجام شود، می‌تواند تاثیر شگفت‌انگیزی در ابعاد محلی و بین‌المللی در زندگی ما داشته باشد.
بیشتر بخوانید: بهترین ایده‌های پولسازی در ایران
مراحل تحقیق و توسعه هم‌کاشت چقدر زمان برد؟
تیم ما بیش از یک سال را به تحقیق و توسعه طرح اختصاص داد. کاشت ۱۰۰هزار درخت پروژه‌ای گسترده با نیازهای لجستیکی فراوان است. در صورت پرداخته‌نشدن به هر بخش آن می‌تواند باعث شکست طرح شود. علاوه بر این، قبل از کاشت درخت باید زیرساخت بومی و اقلیمی منطقه مورد بررسی قراربگیرد تا گونه‌های سازگار با خاک منطقه و شرایط جوی محیط انتخاب شود. وگرنه نه‌تنها نهال مورد نظر نمی‌تواند بیشتر از چند ماه دوام بیاورد، بلکه آسیب کاشت آن از نبودش بیشتر می‌شود. در فاز اولیه پروژه تیم هم‌کاشت با کمک مشاوره افراد متخصص، سازمان‌های مرتبط و کارشناسان هربخش اقدام به نگارش منشورهای مختلفی برای هربخش از کمپین کرد تا در فازهای بعدی پروژه راهنمای تیم جهت اجرای دقیق و صحیح کمپین باشد.
بیشتر بخوانید: توسعه پایدار تنها راه فرار از کابوس فردا
تیم هم‌کاشت چطور شکل گرفت؟
تیم انجمن دایره آبی در قالب یک کانون دانشگاهی از سال۹۵ آغاز به کار کرد. گروهی از دانشجویان دانشگاه هنر که به موضوع محیط زیست علاقه‌مند بودند و می‌خواستند از مهارت‌های خود جهت کمک به آن استفاده کنند. در ادامه و با گسترش فعالیت‌های کانون، گروه‌های مشابه در دیگر دانشگاه‌های تهران و سپس دیگر شهرستان‌ها آغاز به کار کردند. با این گسترش فعالیت و بعد از 2سال تلاش، دایره آبی فعالیت خود را در قالب انجمن مردم‌نهاد ادامه داد. تا دانشجویان و افراد علاقه‌مند در هر زمینه‌ای بتوانند با ما همکاری خود را ادامه بدهند.
بیشتر بخوانید: عوامل موثر در موفقیت کار تیمی چیست؟
هم‌کاشت چه خدماتی ارائه می‌دهد؟
در حال حاضر کسب و کار سبز هم‌کاشت مهم‌ترین فعالیت دایره آبی است. پروژه هم‌کاشت در مرحله اول هدف کاشت ۱۰۰هزار درخت در ایران را دنبال می‌کند. در مرحله دوم به دنبال ایجاد پلتفرمی جهت تولید محتوا دررابطه با موضوعات زیست‌محیطی، آگاهی درباره تغییرات اقلیمی و تولید دانش درباره موضوع توسعه پایدار است. با تکمیل هدف ۱۰۰هزار درخت و اتمام این پروژه، درنظر داریم تا به شکل سالیانه پروژه‌های متفاوت دیگری را درباره ابعاد متفاوت محیط زیست دنبال کنیم. پروژه‌هایی که شامل زباله‌زدایی طبیعت ایران، بازنگری درباره آلودگی هوا و مدیریت منابع آبی کشور است.
بیشتر بخوانید: افزایش تمرکز با درختکاری
تاکنون جذب سرمایه داشتید؟
پروژه هم‌کاشت به شکل بوت‌استرپ و کاملا مستقل راه‌اندازی شده‌است. هزینه‌های اولیه راه‌اندازی سایت و مدیریت پروژه توسط اعضای تیم تامین شده. اکنون بخشی از حمایت‌های مردمی کمپین صرف مدیریت نیازهای تیم و کمپین می‌شود. ساختار مالی هم‌کاشت به‌گونه‌ای نوشته شده تا علاوه بر کاشت ۱۰۰هزار درخت، هزینه و منابع کافی برای تولید محتوای مرتبط، مدیریت زیرساخت لازم برای اجرای کمپین و همچنین تامین هزینه‌های لازم برای مدیریت تیم وجود داشته باشد.
بیشتر بخوانید: چه زمانی برای استارتاپمان سرمایه گذار جذب کنیم!
نقاط ضعف و قوت هم‌کاشت چیست؟
نقاط قوت هم‌کاشت ایجاد ساختاری ساده‌شده میان بال اجرایی و بال دیجیتال کمپین است. کاربران می‌توانند تنها با یک کلیک اقدام به حمایت از نهال‌های مورد نظر خود کنند. تیم هم‌کاشت با کمک وزارت علوم، مدیریت کاشت نهال‌ها و نگهداری از آنها را برعهده می‌گیرد. علاوه براین، ساختار بازیگونه سایت و طراحی ساده آن باعث می‌شود تا تعامل کاربران با محتوای ارائه شده به شکل حداکثری باشد. حتی بعد از پایان فرایند حمایت، مخاطبان بتوانند با محتوای تکمیلی که برای آنها آماده شده، ارتباط برقرار کنند.
از سوی دیگر، اما هزینه پایین حمایت از کاشت نهال در هم‌کاشت باعث می‌شود تا گاهی ارزش آن از دیگر گروه‌های مشابه، گروه‌هایی که همین کار را با هزینه‌های بسیار بالاتر انجام می‌دهند، کمتر جلوه کند. چرا‌که در ذهن مخاطب هزینه بالاتر معنای جدی‌تری به خود می‌گیرد. در حالی که هزینه پایین کاشت در هم‌کاشت تنها به دلیل یک سال تلاش اعضای تیم و مذاکرات مستمر با نهادهای مسئول و گروه‌های متخصص برای تامین زیرساخت‌های لازم و ایجاد بهترین روش کاشت و همکاری پروژه با گروه‌های متخصصی است که می‌توانند به بهترین نحو فرایند کاشت و نگهداری از نهال‌ها را مدیریت کنند.
بیشتر بخوانید: ایده‌های محیط‌زیستی کماکان سرمایه جذب می‌کنند
چالش‌هایی که در مسیر راه اندازی یک کسب و کار سبز با آن روبه‌رو بودید، چه بوده؟
بزرگ‌ترین چالش هم‌کاشت، تعریف نیاز برای مخاطبان بود. مشکلات محیط زیستی همیشه در پس ذهن مخاطب است ولی کمتر کسی روی آن تمرکز می‌کند. اکثر افراد فکر می‌کنند که مشکلات محیط زیستی برای نسل‌های آینده است. در حالی که این بحران‌ها از چیزی که فکر می‌کنیم به ما نزدیک‌تر هستند.
تعریف این پرسپکتیو ذهنی برای مردم و ایجاد نیاز برای برخورد با آن بزرگ‌ترین مشکلی بود که تیم هم‌کاشت هنوز با آن روبه‌رو‌ست. و پس از ایجاد اعتماد میان مخاطبان، از اولویت بالایی برای ما برخوردار است. کاربران به شکل طبیعی نسبت به طرح‌های عام‌المنفعه بی‌اعتماد هستند. ایجاد چارچوبی شفاف برای کاربران که بتوانند از صفر تا صد پروژه آگاه باشند. چالش دیگری بوده که از ابتدای پروژه با آن مواجه بودیم.
بیشتر بخوانید: چالش های استارتاپ های حوزه بیوتکنولوژی گیاهی
تاکنون هم‌کاشت چه موفقیت‌هایی داشته؟
مخاطبان کسب و کار سبز هم‌کاشت در کمتر از ۶ ماه از کاشت بیش از ۳۰هزار نهال حمایت کرده‌اند. از این ۳۰هزار نهال تاکنون تعداد ۲۷هزار نهال در دانشگاه‌های سرتاسر کشور کاشته شده است. علاوه بر این، گستره نوع حمایت‌های هم‌کاشت از ۱ نهال تا ۱۵۰۰ نهال بوده. هنرمندان، شرکت‌ها و سازمان‌های کوچک و بزرگ از جمله کسانی بودند که تاکنون به جمع حامیان پروژه پیوسته‌اند.
بیشتر بخوانید: با این اپلیکیشن کشاورزی، هوشمند بکارید!
برنامه توسعه و آینده این کسب و کار سبز چیست؟
هدف اول کسب و کار سبز هم‌کاشت افزودن ۱۰۰هزار نهال در بازه‌ای دو‌ساله به اقلیم کشور است. اما هدف گسترده‌تر این پروژه، درگیری مخاطب ایرانی و دعوت از آنها برای تفکر درباره مشکلات زیست‌محیطی کشور و جهان است. امروزه دیگر تغییرات اقلیمی موضوعی دور از ذهن و برای نسل‌های بعدی نیست. بلکه خشکسالی‌های پیاپی، گرمای شدید، تغییرات دمایی چشمگیر، آتش‌سوزی‌ها و بسیاری از اتفاقات دیگر از جمله عواقب همین تغییرات اقلیمی هستند. ما امید داریم تا با افزایش آگاهی مردم و ایجاد فرصت‌های متفاوت برای تعامل قدمی کوچک برای مقابله با این رویدادها و اتفاقات مرگبار ناشی از آنها داشته باشیم.
