چهارم فروردين امسال، خبرگزاري رويترز اعلام كرد كه توانسته به يك پيام درونسازماني در شركت هوآوي دست يابد كه در آن، بنيانگذار اين شركت، درخواستي عجيب از كاركنانش را مطرح كرده است. رن ژنگفي (بنيانگذار هوآوي) در اين پيام از كاركنان شركت خواسته بود «جرات و جسارت» پيشتازي در دنيا در حوزه «نرمافزار» را داشته باشند.
در آن روزها، كمر هوآوي زير فشار تحريمهاي ايالات متحده حسابي خم شده بود و بسياري از كارشناسان اقتصادي، پايان روزهاي اوج و افول اين غول چيني را پيشبيني ميكردند. اما پيام آقاي ژنگفي از دو جنبه بسيار عجيب بود.
مطلب پیشنهادی: درسهای پاندمی برای بنیانگذاران استارتاپها
چندين دهه است كه شركتهاي بزرگ چيني صنعت ديجيتال بيشتر به فعاليت در حوزه سختافزاري شناخته ميشوند و گزافه نيست اگر بگوييم تقريبا هيچ شركت شاخصي در زمينه نرمافزار در اين كشور وجود ندارد. سامانههايي مثل عليبابا نوآوري چنداني ندارند و صرفا به دليل تعريف مدل كسبوكاري تقريبا متفاوت يا بهرهگيري درست از فرصتهاي موجود در چين توانستهاند به موفقيت برسند.
حتي سياستمداران اين كشور هم چند سال پيش اعلام كردند كه مزيت پيشتازي در حوزه اينترنت و صنايع ديجيتال را به رقيب اصلي خود يعني ايالات متحده باختهاند و به همين دليل، سرمايهگذاري قابلتوجهي را در برخي حوزههاي ديگر نظير هوش مصنوعي و ژنوميك آغاز كردند.
رادیو شنبه: بوم مدل کسب و کار چیست؟
نبرد جنگجوی جسور چینی با غولهای تکنولوژی دنیا
حالا بنيانگذار هوآوي از قصد خود براي برداشتن گامي متفاوت از هميشه سخن ميگفت. خيليها، پيام آقاي ژنگفي را خوشبيني افراطي ميدانستند، اما از سوي ديگر، كساني كه با سابقه رشد هوآوي آشنايي داشتند، ميدانستند كه آقاي ژنگفي فردي دقيق است و ممكن نيست حرفي حسابنشده بزند. اما آيا ممكن بود يك شركت چيني كه تمام عمرش در زمينه سختافزار يا فناوريهاي پيچيده مخابراتي به فعاليت پرداخته، بتواند در زمينه نرمافزار هم حرفي براي گفتن داشته باشد؟
رادیو شنبه: استارتاپ های چینی که جان سالم به در نمیبرند
ورود گوشی هوشمند هوآوی به حوزه نرمافزار و صنعت دیجیتال
بنيانگذار هوآوي در بخشي ديگر از پيام خود گفت كه شرط موفقيت تلاشها در زمينه نرمافزار، به در پيش گرفتن رويكردي متنباز (open source) بستگي دارد و از كاركنان شركت خواست تا جايي كه ممكن است از اجتماعات مختلف مرتبط با نرمافزارهاي متنباز در اينترنت، اطلاعات به دست آورند.
جزئياتي درباره یک ضدحمله
او همچنين با اشاره به ضرورت تقويت جايگاه شركت در چين، گفت كه اين امكان وجود دارد كه بازار هوآوي شامل منطقهاي گسترده در سراسر دنيا، البته به استثناي ايالات متحده باشد. او در اين يادداشت نوشت: «به محض اينكه بر بازار اروپا، آفريقا، آسيا و اقيانوسيه تسلط يافتيم، اگر استانداردهاي ايالات متحده با استانداردهاي ما سازگار نبود، نميتوانيم وارد اين كشور شويم و البته در اين صورت، ايالات متحده نيز نبايد وارد قلمرو (بازار) ما شود.»
آيا اين افكار و برنامههاي بنيانگذار هوآوي، صرفا خيالپردازي بود؟ واقعيت اين است كه اين روزها اگر به اخبار منتشرشده از اين شركت نگاه كنيم، ميبينيم توصيه آقاي ژنگفي چندان هم بيراه نبود!
براي درك بهتر وضعيت، شايد بهتر باشد به سال 2019 برگرديم.
مطلب پیشنهادی: کاری که کووید-۱۹ با استارتاپ های چینی کرد
بررسی علت تحریم گوشی هواوی از طرف دولت ایالات متحده
در سال 2019 و درست چند ماه پس از آن بود كه از نظر ميزان فروش از اپل هم پيشي بگيرد و به دومين سازنده گوشي هوشمند (پس از سامسونگ) تبديل شود، ترامپ (رئيس جمهور وقت ايالات متحده) اعلام كرد تحريمهايي را عليه هوآوي اجرا ميكند. دولت ايالات متحده اعلام كرد تجهيزات توليدي توسط اين شركت، امكان شنود و جاسوسي را براي دولت چين فراهم ميسازد.
وقتي ترامپ، زير ميز زد!
بر اساس اين تحريمها، هوآوي همچنين نميتوانست به فناوريهاي پيشرفته و حساس كه در ايالات متحده توسعه مييابند دسترسي يابد. محدودسازي اين شركت براي سفارش قطعات به شركتهاي آمريكايي و همچنين فروش محصولات از ديگر محدوديتهايي بود كه ترامپ عليه هوآوي تعيين كرد.
اما يكي از مهمترين بندهاي اين تحريم، به سيستم عامل گوشيهاي هوشمند هوآوي مربوط ميشد. تا آن زمان، هوآوي همانند بسياري ديگر از فعالان توليد گوشي هوشمند، از اندرويد استفاده ميكرد. اما تحريمها سبب ميشد كاربران گوشيهاي هوشمند اين شركت نتوانند به آپديتهاي جديد اندرويد گوگل دسترسي داشته باشند. حالا هوآوي مانده بود و بازاري كه جلوي چشمش از دست ميرفت!
مطلب پیشنهادی: تأثیر جنگ تجاری ترامپ با چین بر سرمایهگذاری خطرپذیر
رفع مشکل تحریم هواوی با ارائه سیستم عامل هارمونی
هوآوي كه حالا پس از آغاز تحريمها، از فروش گوشي هوشمند به كشورهاي توسعهيافته به عنوان اصليترين منبع درآمدش نااميد شده بود، استراتژي خود را به كار روي نرمافزار و نيز ابزارهاي پوشيدني مثل ساعت و همچنين تبلت قرار داد.
جنگجوی زمینخورده، برمیخیزد
البته ماجراي رويآوردن هوآوي به سيستم عامل هارموني، ربطي به آغاز تحريمهاي ايالات متحده نداشت! جالب است بدانيد اين شركت از سال 2016، فعاليت خود روي سیستم عامل هارمونی را آغاز كرده بود. هوآوي در آن زمان به دنبال زمينهسازي به منظور ايجاد پلتفرمي براي ارتباط بين دستگاههاي مختلف توليدي خود در قالب اينترنت اشياء و البته با تاكيد بر ارتباطات بر بستر سرورهاي ابري بود.
مطلب پیشنهادی: استارتاپ های شکست خورده خارجی
اما شروع تحريمها در سال 2019 موجب شد راهبرد اين شركت در اين زمينه تغيير كند و البته كار روي هارموني نيز شتابي دوچندان بگيرد.
مديران هوآوي تصميم گرفتند هارموني را جايگزين اندرويد كنند و به اين ترتيب، تحريم وضعشده را دور بزنند. اولين كاربرد سيستم عامل هارموني بر روي تلويزيونهاي هوشمند برند آنر (Honor) بود كه البته در آن زمان به هوآوي تعلق داشت، ولي هوآوي به چيزي فراتر از اينها ميانديشيد.
الهامگيري سیستم عامل هارمونی هوآوی از اپل
با وجود اينكه هارموني جايگزين اندرويد در گوشيها و محصولات اين شركت شد. اما مديران اين شركت، بيشتر به اپل به عنوان يك الگو نگاه ميكردند تا به گوگل. پروژه هارموني هوآوي بيشتر به دنبال ايجاد يك پلتفرم نرمافزاري واحد در دستگاههاي مختلف است كه تجربه يكنواختي را براي همه كاربران در دستگاههاي مختلف به همراه داشته باشد.
هوآوي در مراسم معرفي اين سيستم عامل، از شعار اختصاصيافته برايش يعني «يكي مثل همه و همه مثل يكي» (one as all, and all as one) نيز رونمايي كرد. اين ويژگي مهم يعني تجربه كاربري يكنواخت، بيشتر از اينكه در اندرويد ديده شود، در سيستم عامل اپل نمود يافته است.
رادیو شنبه: تاریخچه اپل از سازنده اپل تا جریان سیب شرکت اپل
اپلیکیشن گالري اپ، جایگزین گوگل پلی در هوآوی
گفتيم كه كار روي هارموني، چند سال پيش از آغاز تحريمها عليه هوآوي در سال 2019 آغاز شد. در واقع تلاش هوآوي در سالهاي2016 تا 2019 تا حد زيادي با احتياط همراه بود. پيش از هوآوي، دو شركت مايكروسافت و سامسونگ نيز تلاش كرده بودند سيستمعامل و همچنين بازاري آنلاين براي اپليكيشنهاي آن به وجود آورند. با وجود اينكه هر دوي اين شركتها از هر نظر از هوآوي بزرگتر و نامدارتر بودند، تلاششان با شكست سنگيني روبهرو شد.
نگاهي به كارنامه چندماهه عملكرد هوآوي نشان ميدهد اين شركت توانسته عملكردي متفاوت از اين دو شركت را در زمينه طراحي سيستم عامل و راهاندازي بازار اپليكيشنهاي ويژه آن به نام خود ثبت كند. اما راز موفقيت نسبي هوآوي در چيست؟
هوآوی با ارائه سیستم عامل هارمونی و اپ گالری به صدر بازار دیجیتال برگشت
تقريبا همه پلتفرمهاي دوطرفه (شامل دو دسته گسترده عرضه و تقاضا) با مشكل قديمي «اول مرغ يا تخممرغ؟» روبهرو هستند. فرض كنيد ميخواهيد يك پلتفرم براي عرضه محصولات كشاورزي به مشتريان معمولي راه بيندازيد. مشتريان وقتي اين پلتفرم را جدي ميگيرند كه عرضهكنندگان متنوعي در آن وجود داشته باشد و عرضهكنندگان هم وقتي با جديت وارد ميشوند كه مشتريان زيادي در پلتفرم در انتظارشان باشد.
مطلب پیشنهادی: ریشهیابی علاقه مایکروسافت به آیاواس و اندروید
مرغ یا تخممرغ
اين همان مسئلهاي بود كه مايكروسافت و سامسونگ با آن روبهرو بودند. وقتي تعداد محصولاتي كه سيستم عامل مايكروسافت يا سامسونگ روي آن نصب شده كم باشد، كاربران كمتري هم در بازار خواهد داشت. در نتيجه، توسعهدهندگان هم تمايلي به عرضه اپليكيشنهاي ويژه آن سيستم عامل نخواهند داشت. وقتي تعداد اپليكيشنها كم باشد، مشتريان هم تمايلي به خريد گوشي هوشمند يا ساير محصولات مبتني بر آن سيستم نخواهند داشت. خلاصه اينكه ماجراي مرغ و تخممرغ همچنان حل نشده باقي ميماند.
اما هوآوي توانست داستان را به شكل ديگري رقم بزند. اين شركت، محصولات متنوع زيادي را تا پيش از تحريمها روانه بازار كرده بود. مدتي پس از آغاز تحريمها، اين شركت اعلام كرد كه محصولات جديد را با سيستم عامل هارموني عرضه ميكند و بازار ويژهاي را نيز به نام اپ گالري براي عرضه اپليكيشنهاي مبتني بر هارموني راهاندازي كرد.
رادیو شنبه: افسانه موفقیت کارآفرینان جوان!
سیستم عامل هارمونی برای چه گوشیهایی عرضه میشود؟
از سوي ديگر، هوآوي اين امكان را به كاربران محصولات قديميتر اين شركت داد تا بتوانند سيستم عامل دستگاه خود را از اندرويد به سیستم عامل هارمونی تغيير دهند. اين شركت در اواخر ماه آگوست اعلام كرد حدود 100 مدل دستگاه مختلف توليدي توسط اين شركت از قابليت بهروزرساني سيستم عامل به هارموني برخوردارند. تا اين تاريخ، تعداد دستگاههايي كه از سيستم عامل هارموني استفاده ميكردند نيز به رقم 70 ميليون رسيد.
گفتني است اين تعداد دستگاه طي حدود 3 ماه به سیستم عامل هارمونی مجهز شدند. تاكنون هوآوي سيستم عامل هارموني خود را روي گوشي پرچمدارش يعني ميت 40 و همچنين چند محصول راهبردي ديگر يعني گوشي تاشوي ميت اكس2، ساعت هوشمند سري 3 و همچنين تبلت جديدش با نام ميت پد پرو قرار داده است. اين شركت اميدوار است تعداد دستگاههاي مجهز به سیستم عامل هارمونی تا پايان سال 2021 به رقم 300 ميليون دستگاه برسد.
مطلب پیشنهادی: قوانین نانوشته موفقیت
بنیانگذار هوآوی چگونه شرایط بحرانی را مدیریت کرد؟
كتاب «هنر نبرد» يكي از منابع كلاسيك در زمينه مديريت جنگ است. اين كتاب توسط سون تزو كه يك استراتژيست چيني در قرن پنجم پيش از ميلاد بود، نوشته شد. كتاب «هنر نبرد» سالهاست نهتنها در مديريت امور دفاعي، بلكه در سياست و اقتصاد نيز مورد استفاده قرار ميگيرد.
خودت و دشمنت را بشناس
سون تزو در يكي از بخشهاي اين كتاب، جمله معروفي دارد: «اگر خودت و دشمنت را بشناسي، ديگر لازم نيست نگران نتيجه صدها نبرد باشي.» به نظر ميرسد هوآوي به خوبي از اين جمله سون تزو پيروي ميكند!
اگر از ديدگاه اقتصادي به قضيه نگاه كنيم، «دشمن» نه به معناي رقيب، بلكه به معناي «بازار» است. ماهيت بازار در چند دهه اخير به سرعت تغيير ميكند. نيازهاي مشتريان سال گذشته شايد شباهتي به نيازهاي امسال نداشته باشد. در اين دنياي پرتغيير، شركتي كه نتواند خود (يعني توانمنديهاي داخلي) و دشمن (يعني بازار و نياز به نوآوري) را بشناسد، با مشكلاتي جدي روبهرو خواهد شد.
مطلب پیشنهادی: ۳ سوالی که هر بنیانگذاری باید هر ۶ماه یک بار از خود بپرسد
توجه به مراحل تحقیق و توسعه، رمز موفقیت گوشیهای هوآوی
كاترين چن (عضو هيات مديره هوآوي) تصوير بهتري از تلاش هوآوي براي نوآوري به ما ميدهد. او در مصاحبهاي اعلام كرد از 190 هزار كارمند اين شركت، بيش از 100 هزار نفر در واحدهاي مرتبط با تحقيق و توسعه (R&D) فعاليت دارند.
رقمي كه اين شركت براي تحقيق و توسعه هزينه ميكند نيز بسيار چشمگير است. در سال جاري بودجهاي 20 ميليارد دلاري براي پژوهش در اختيار كاركنان واحدهاي اين شركت قرار گرفته است. اين ميزان تقريبا 5 برابر مقدار بودجه اختصاصيافته در سال 2012 در هوآوي است. هوآوي يكي از چند شركت برتر دنيا از نظر ميزان بودجه بخش تحقيق و توسعه طي 10سال اخير به شمار ميرود. اين شركت همچنين از نظر تعداد ثبت اختراع يكي از شركتهاي برتر در سطح جهان است. تا پايان سال 2020، اين شركت بيش از 100 هزار ثبت اختراع فعال را به خود اختصاص داد. از اين ميان، بيش از 3 هزار اختراع فقط به فناوري 5جي اختصاص داشت.
