داستان شرکت تسلا از شروع نیکولا تسلا تا پایان ایلان ماسک

شرکت تسلا که پیش‌تر با نام «تسلا موتورز» شناخته می‌شد یکی از نامدارترین شرکت‌ها در زمینه ساخت خودروهای برقی، باتری‌های سنگین ذخیره انرژی، پنل‌های خورشیدی و به طور کلی تکنولوژی‌های مبتنی بر سوخت آلترناتیو یا پاک‌سوز است. برند تسلا رودستر برندی جوان است که کم‌تر از سه دهه از عمرش می‌گذرد.

نکته مهم در این است که تسلا موتورز در دوره‌ای کوتاه، مسیری طول و دراز را با موفقیت‌های غیر قابل انکار پیموده است و نام خود را در کنار برندهای بزرگی چون تویوتا، جنرال‌موتورز و فولکس واگن قرار داده است. باید دقت داشت این جوانی تنها مربوط به برند تسلا نیست بلکه مربوط به ماهیت راهی است که شرکت‌هایی چون تسلا در آن قدم گذاشته و به نوعی در حال ساختن آن هستند.

از آن‌جا که پرداختن به تکنولوژی‌های آلترناتیو و مشخصاً خودروهای پاک‌سوز از ضرورت‌های زندگی امروز در کره خاکی هستند و این ضرورت هر روز بیش‌تر نمایان می‌شود، شاید بتوان این‌گونه پیش‌بینی کرد که هنوز به طور کامل شاهد بالفعل شدن تمامی پتانسیل شکوفایی و استیلا در شرکت‌هایی چون تسلا نبوده‌ایم و می‌توان انتظار آینده‌ای به مراتب چشم‌گیرتر برای این صنعت داشت. اما به راستی داستان کمپانی تسلا از کجا شروع شد و چه مسیری را پشت سر گذاشت؟

بنیانگذار تسلا کیست؟

داستان کمپانی تسلا هم به مانند بسیاری دیگر از شرکت‌های سرشناس در زمینه تکنولوژی، از سیلیکون ولی و رشد انفجاری شرکت‌ها و استارت‌آپ‌های متنوع در بستر دوران شکوفایی اقتصادی‌ ‌سیاسی امریکای پس از جنگ جهانی شروع می‌شود. اما بنیانگذار تسلا کیست؟

داستان شرکت تسلا در حقیقت به دهه ۱۹۹۰ و گروهی از مهندسان جوان بازمی‌گردد. مارتین ابرهارد و مارک تارپنینگ در این میان دو نام کلیدی و دو بنیانگذار تسلا به شمار می‌روند. یکی از نخستین تولیدات ایشان در زمینه کتاب‌‌خوان‌های الکترونیکی با تاسیس شرکت کوچکی به نام NuvoMedia در سال ۱۹۹۸ بود.

اما ایده ساخت خودروهای الکتریکی چیزی بود که ذهن آن‌ها را به شدت به خود مشغول ساخته بود. ساخت خودروی الکتریکی مخلوق ذهن مارتین ابرهارد و همکارانش نبود. در همان زمان شرکت‌های مختلفی به این مسئله مشغول  بودند و ابرهارد و تارپنینگ به‌طور مستمر به بررسی تجربیات این شرکت‌ها می‌پرداختند.

یکی از این موارد مربوط به شرکتی با عنوان AC Propulsion بود که ایده‌هایی در این زمینه آزموده بود. ابرهارد و تارپنینگ در نهایت در سال ۲۰۰۳ با حفظ همکاری با شرکت مذکور دست به راه‌اندازی شرکتی زدند تا به‌طور تخصصی به ساخت خودروهای پاک‌سوز برقی با باتری‌هایی قوی بپردازد که نقایص و مشکلات نمونه‌های پیشین را نداشته باشد.

جذب سرمایه ۷.۵ ملیون دلاری سرمایه‌گذاری چون ایلان ماسک که بعدتر سمت ریاست هیئت مدیره شرکت را نیز کسب کرد برای آن‌ها از اصلی‌ترین گام‌ها بود. به این ترتیب تیم تسلا موتورز در سال ۲۰۰۴ با اعضای اصلی خود یعنی جی‌بی استرابل، یان رایت، ایلان ماسک، مارتین ابرهارد و مارک تارپنینگ طرح اولین خودروی الکتریکی خود تحت عنوان رودستر را به مرحله کمال رساند.

داستان اولین خودرو کمپانی تسلا موتورز

اولین خودرو تسلا موتورز باید برقی بودن خود را فریاد می‌زد. همه اعضای تیم، خودرویی رودستر می‌خواستند که نشان‌دهنده ایده مهم تسلا باشد.

ابرهارد موسس شرکت تسلا که در آن زمان مهم‌ترین شخصیت این شرکت بود، جلسات مختلفی را با افراد و شرکت‌های طراحی خودرو برگزار کرد که یک طراحی ایده‌آل برای اولین خودرو تسلا پیدا کنند.

در نهایت بیل مگریج و شرکت IDEO توجه ابرهارد را به خود جلب کردند. ابرهارد یک مهمانی برگزار کرد که همه بنیانگذاران و اعضای کمپانی تسلا و مشاوران در آن شرکت کردند و از آن‌ها در مورد طرح‌های اولیه نظرسنجی شد. طرح نهایی همان روز انتخاب شد.

نمونه اولیه خودرو تسلا رودستر(Tesla Roadster) در نوامبر سال 2004 آماده شد. تست‌های اولیه انجام شد و موفقیت آمیز هم بود؛ اما کمپانی تسلا تلاش کرد که تا حد امکان از هیاهوی خبرها دور بماند.

خبرنگاران در یکی از بعدازظهرهای ماه جولای سال‌2006 در آشیانه فرودگاه سانتا مونیکا گرد هم آمدند تا تسلا خودروی تمام برقی رودستر باتری‌دار خود را رونمایی کند. یک اتومبیل دو‌نفره پیشرو به ارزش 100هزار دلار که تعداد کمی از کارشناسان خودرو امید زیادی به موفقیت آن داشتند. مارتین ابرهارد، مدیرعامل بی‌پروا و مسلط به فناوری مدرن این شرکت اعلام کرد که نبوغ سیلیکون‌ولی به غول‌های خودروسازی دیترویت می‌آموزد که چگونه خودروهای چشمگیر و پرطرفداری بسازند که هیچ‌گونه آلایندگی هم ندارند. مدیر اجرایی کمپانی گفت: «اولین تلاش تسلا، یعنی شاسی اصلاح‌شده لوتوس الِیز که با 7000 سلول کوچک لیتیوم یونی پر شده بود، ایده ارزشمندی بود که به‌زودی توسط یک سدان خانوادگی ارزان‌تر دنبال خواهد شد. ایده‌ای که ابرهارد در آن روز مطرح کرد، در نهایت محقق شد اما نه در زمانی که او مسئولیتش را به عهده داشت.»

تسلا نهایتا اولین خودروسازی شد که به ارزش شگفت‌انگیز یک تریلیون دلار رسید، اما نام مدیرعاملی که 15‌سال پیش این کمپانی را به مطبوعات معرفی کرد، با نام این برند هم‌ردیف نشد و در نتیجه قطعا او به عنوان ثروتمندترین فرد تاریخ شناخته نشد؛ بلکه این ایلان ماسک، اولین سرمایه‌گذار تسلا و مدیرعامل فعلی این شرکت بود که لقب ثروتمندترین را به خود اختصاص داد. ماسک در اولین نمایش تسلا در سال‌2006 نیز حضور داشت، اما آن روز در موقعیت پایین‌تری قرار داشت و بیشتر درمورد دورکردن خودروها از مصرف بنزین در سریع‌ترین زمان ممکن بحث می‌کرد.

در این رویداد از سلبریتی‌های هالیوود گرفته تا دوستان و آشنایان بنیان‌گذاران شرکت کردند. رویدادی که تبدیل به یک نقطه عطف در صنعت خودروسازی الکتریکی شد. دو هفته بعد از این رویداد عمومی، 127 خودرو تسلا رودستر پیش‌فروش شده بود.

از سال 2006 تا 2008 که اولین خودرو به صورت رسمی به اولین مشتری تحویل داده شود، شرکت تسلا تغییرات زیادی را تجربه کرد. بنیانگذار تسلا از سمت مدیرعاملی کناره‌گیری کرد تا یک فرد باتجربه‌تر کارش را ادامه دهد. خود او به عنوان مدیر کل بخش فناوری مشغول به کار شد.

مایک مارکس مدیرعامل بعدی کمپانی تسلا بود که خیلی هم خوب توانست از پس چالش‌های اولیه یک شرکت نوپا برآید. بعد از او زیو دروری، مدیرعامل شد و اولین خودروی تسلا رودستر در سال 2008 به اولین مشتری تحویل داده شد.

مشکلات تسلا رودستر (Tesla Roadster)

تسلا رودستر یک ورود جنجالی داشت اما اوضاع خیلی خوب پیش نرفت. خیلی زود کمپانی مجبور شد مهندسانش را برای تعمیرات خودرو به جاهای مختلف بفرستد. حدود سه چهارم خودروهای فروخته شده با مشکل مواجه شدند و بدتر این که بسیاری از مشتریان اولیه از افراد سرشناس بودند.

جورج کلونی یکی از بازیگران محبوب هالیوود از جمله این افراد بود. مایوس شدن مشتریان اولیه می‌توانست اعتبار تسلا را به شدت به خطر بیاندازد اما ماسک نگذاشت این اتفاق بیافتد. ایلان ماسک با پیگیری شکایت‌ها و سعی در جلب رضایت مشتریان، اعتبار شرکت را حفظ کرد.

او با استفاده از توییتر تسلا را در صدر اخبار نگه داشت و در کارش موفق هم بود. او معتقد بود هر محصول اولیه‌ای می‌تواند با مشکل مواجه شود و طبیعی است و از مشتریانش خواست که صبور باشند. در این مقطع او دیگر مدیرعامل تسلا شده بود.

شرکت تسلا متعلق به کیست؟

ایلان ماسک این روزها تبدیل به یک افسانه شده است. او مدیرعامل تسلا و از بنیان‌گذارن اصلی این شرکت است. ماسک یک مخترع، یک طراح صنعتی، یک ایده‌پرداز و یک سرمایه‌گذار است. در حقیقت زندگی ماسک خیلی هیجان‌انگیزتر از مدیریت یک برند خودروسازی فوق‌العاده است. او در سال 1971 به دنیا آمده و حالا 49 سال دارد. او اولین بازی کامپیوتری‌اش را در 12 سالگی طراحی کرد و فروخت و همین چندماه پیش دو انسان را با یک فضاپیما به فضا فرستاد.

برخلاف تصور رایج، ایلان ماسک موسس کمپانی تسلا نیست، اما سهم بزرگی در موفقیت این شرکت داشته است. ماسک چندین برند بزرگ را مانند پی‌پل و اسپیس‌اکس را پایه گذاری کرده و پیش از این‌ها برندهایی مثل zip2  و X.com را راه انداخته و البته فروخته بود. ایلان ماسک با یک سهم 7.5 میلیون دلاری، وارد داستان شرکت تسلا  شد و شریک جدید مارتین ابرهارد و مارک تارپنینگ شد.

تسلا موتورز به دنیا آمده بود تا رویای اتوموبیل‌های بی‌نیاز از بنزین را به واقعیت تبدیل کند. این یکی از آرزوهای ماسک هم بود. او وارد تسلاموتورز شد و کمی بعد  تسلا روداستر در سال 2007 وارد مرحله تولید شد. اما قیمت‌گذاری دقیق آن با مشکل مواجه شد و شرکت با بحرانی بزرگ مواجه شد. ایلان ماسک تا آن روز 55 میلیون دلار وارد کمپانی کرده بود و به نظر خودش دیگر وقتش رسیده بود که مدیرعامل شود. پس زیو دروری هم کناره‌گیری کرد تا ماسک بر سر کار بیاید.

در این مدت او نه تنها ابرهارد و چند شخص کلیدی دیگر را اخراج کرد، بلکه با کاهش موثر هزینه‌ها، تعدیل نیرو و تزریق مبلغ قابل توجهی پول، توانست تسلا را حفظ کند. کارهایی که ماسک برای کمپانی تسلا کرد شجاعت زیادی می‌طلبید و او هم کم شجاعت نشان نداد. درواقع با این اقدامات، می‌توان گفت ایلان ماسک به‌نوعی بنیانگذار تسلا موتورز جدیدی است که امروز می‌شناسیم و دوست داریم.

اختلافات درونی سرمایه‌گذار با بنیان‌گذاران

مدیرعامل اصلی تسلا یعنی ابرهارد و یکی دیگر از مدیران اولیه به نام مارک تارپنینگ که در سال‌2003 ایده نامگذاری خودروهای این شرکت را به افتخار مخترع معروف، نیکلا تسلا در سر می‌پروراند، سهامداران اصلی تسلا هستند. اما هیچ‌یک از آنها به اندازه کافی سهام تسلا را تا رسیدن به ارزش میلیاردی، چیزی بسیار کمتر از دارایی خالص فعلی ماسک که فوربس تا 10 نوامبر، 282 میلیارد دلار تخمین زده است، حفظ نکردند. این سرمایه اولیه ماسک بود (نتیجه نوعی سرمایه‌گذاری روزپرداخت اولیه در سامانه پرداختی پِی‌پال) که ایده ابرهارد و تارپنینگ را به واقعیت تبدیل کرد و سرانجام، ماسک را نیز در مسیری قرار داد تا کنترل کامل تسلا را در دست بگیرد. او این کار را با افزایش پیوسته سهام مالکیت خود با 9بار سرمایه‌گذاری پشت سر هم، قبل از عرضه اولیه عمومی شرکت در سال‌2010 انجام داد. هر یک از این سرمایه‌گذاری‌ها سهام ابرهارد و تارپنینگ را بیشتر کاهش داد. حتی امروز نیز با ادامه دریافت پاداش سه‌ماهه سهام، به جای دستمزد، ارزش سهام ماسک میلیاردها دلار افزایش می‌یابد.

ابرهارد در مصاحبه‌ای اعلام کرد که سهام نسبتا کوچکی را در این خودروسازی حفظ می‌کند، البته بیشتر از این توضیحی ارائه نداد. ابرهارد 61 ساله می‌گوید: «من مدت‌ها پیش بخش قابل‌توجهی از سهام خود را فروختم. مردم این تصور را دارند که وقتی تسلا را راه‌اندازی کردم، یک میلیاردر بودم، اما نبودم.» او می‌افزاید: «اگر از فروش کتاب الکترونیکی راکت (یک کتابخوان الکترونیکی دستی اولیه که او و تارپنینگ در اواخر دهه 1990 ابداع کردند) ثروتمندتر شده بود، دیگر نیازی به سرمایه اولیه از سوی ماسک نداشتم.»

ابرهارد پس از بیرون رانده‌شدن از تسلا در سال‌2007 و پیش از رونمایی از رودستر، بخش زیادی از سهام خود را فروخت. او در سال‌2009 از ماسک به خاطر برکناری خود و تهمت شکایت کرد اما این پرونده به دلایل نامشخص حل و فصل شد. به عنوان بخشی از توافق، ابرهارد و مدیر ارشد فناوری سابق تسلا یعنی جِی بی استرابل و ایان رایت توسط ماسک کنار گذاشته شدند. ایان رایت یکی از مهندسان اولیه شرکت بود و علاوه بر خود ابرهارد و تارپنینگ، از بنیانگذاران شرکت نیز خوانده می‌شد.

ابرهارد می‌گوید: «وقتی از تسلا اخراج شدم، هیچ پولی نداشتم؛ واقعا هیچ پولی نداشتم. بدتر از آن، به دلیل یک توافق محدود‌کننده مالکیت معنوی با تسلا، حدود یک سال امکان استخدام نداشتم. بعد از رفتنم در هیچ یک از دوره‌های سرمایه‌گذاری شرکت نکردم.» جِی بی اِسترابل، که مدت زیادی مدیر ارشد فناوری تسلا بود، در سال‌2019 این شرکت را ترک کرد تا کمپانی Redwood Materials را تاسیس کند.

همکاری تسلا موتورز با کمپانی‌های بزرگ

در پی بحران‌های داخلی شرکت و نیز بحران عمومی اقتصادی،  تسلا موتورز نیز با فراز و نشیب‌های بی‌شماری روبه‌رو شد. ایلان ماسک برای رها شدن از وضعیت پیش رو تصمیمات ویژه‌ای اتخاذ کرد. یکی از این تصمیمات جذب سرمایه‌گذاران جدید در سال ۲۰۰۸ از جمله سرشناس‌ترین آن‌ها یعنی کمپانی آلمانی دایملر آگ (Daimler AG) و دیگری شرکت تویوتا بود که هر یک حداقل مبلغ ۵۰ میلیون دلار به سرمایه تسلا افزودند.

تمامی این سرمایه‌گذاری‌ها باعث شد دیگر نتوان در جواب سوال شرکت تسلا متعلق به کیست پاسخ مشخصی داد، تنها می‌توان گفت ایلان ماسک سهام‌دار عمده و تصمیم‌گیر اصلی شرکت است. شرکت تسلا در همین دوران با گرفتن وام ۴۶۵ میلیون دلاری از وزارت انرژی ایالات متحده امریکا توانست در سال ۲۰۱۰ کارخانه‌ای در کالیفرنیا خریداری نماید.

در این محل بود که تسلا که سری جدید خودروهای خود یعنی Model X  و  Model 3 و نیز سری خودروهای Model S را که سال پیش یعنی ۲۰۰۹ رونمایی کرده بود را به مرحله تولید انبوه رسانده و در سال ۲۰۱۱ به بازار عرضه کرد. تسلا موتورز همچنین در سال ۲۰۱۲ شبکه‌ای به نام سوپرشارژر تسلا برای برق‌رسانی به خودروهای خود در امریکا و باقی نقاط جهان ساخت که ظرف چهار سال به ۸۷۵ ایستگاه در سراسر جهان رسید.

در این مدت تسلا تولیدات خود را گسترش داد و علاوه بر افزودن آپشن‌هایی چون auto-pilot یا رانندگی خودکار به اتومبیل‌های خود، از تولید خودروهای الکتریکی صرف هم فراتر رفت. از جمله اصلی‌ترین تولیدات غیر خودرویی تسلا، تولید پاوروال‌های خانگی و پنل‌های خورشیدی برای ذخیره انرژی برق در قالب خانگی و صنعتی است.

پاوروال‌های تولیدی تسلا دارای باتری‌های لیتیوم یون عظیمی هستند که امکان تولید و مصرف برق مستقل از برق شهری را به وجود می‌آورند. ایلان ماسک در این راستا بعد از گرفتن سمت ریاست هیئت مدیره شرکت SolarCity  در سال ۲۰۱۶ اقدام به خرید این شرکت و نیز شرکت Grohem Engineering کرد و فعالیت خود را هرچه بیش‌تر در زمینه سوخت پاک و تکنولوژی‌های مبتنی بر انرژی خورشیدی گسترش داد.

جزیره تائو محلی برای قدرت‌نمایی تسلا

تسلا در همین سال پروژه بلندپروازانه‌ای در جزیره‌ای با نام «تائو» در ایالت ساموآی امریکا کلید زد. برق مورد نیاز این جزیره که ۶۰۰  نفر سکنه داشته و پیش از آن با استفاده از ژنراتورهای دیزلی تأمین می‌شد، با پروژه تسلا و سولارسیتی و با استفاده از ۵۳۲۸ پنل خورشیدی سولارسیتی و ۶۰ باتری پاورپک تسلا از سوخت ۱۱۰ هزار گالونی دیزل و هزینه حمل و انتقال آن بی‌نیاز می‌شود.

پروژه تائو تنها پروژه بزرگ تسلا در تأمین برق منطقه‌ای با کاهش هزینه‌ها نبود و می‌توان از پروژه مشابه شرکت تسلا در سال ۲۰۱۷ در جنوب استرالیا و نیز پروژه تأمین برق بیمارستانی بزرگ در پورتوریکو به وسیه مجموعه عظیم ۷۰۰ پنلی آن اشاره کرد.

توییت 14 میلیارد دلاری ایلان ماسک

جدیدترین داستان شرکت تسلا هم به نام ایلان ماسک گره خورده است. در ماه می سال 2020، ایلان ماسک در توییتر نوشت که به نظرش قیمت سهام تسلا بسیار بالاست! تنها چند دقیقه بعد ارزش سهام شرکت تسلا در بورس وال‌استریست 10.3 درصد کاهش یافت و تسلا حدود 14 میلیارد دلار ضرر کرد.

ماسک که قبلا هم در سال 2018 یک توییت اشتباه دربارۀ خصوصی کردن تسلا نوشته بود، تعهد داده بود که بدون تایید بخش حقوقی تسلا در ارتباط با سهام شرکت توییت نکند. اما خب ماسک در سال 2020 تعهدش را فراموش کرد. این اظهارنظر ماسک از آنجا شروع شد که تسلا، برخلاف دیگر خودروسازان، اعلام کرد که در سه ماهه اول سال 2020 سود کرده است.

شیوع ویروس کرونا باعث شد سهام بسیاری از شرکت‌های خودروسازی با افت شدیدی مواجه شود و تسلا هم بی‌نصیب نماند. اما سهام تسلا دوباره جان گرفت و قیمتش 120 درصد افزایش یافت.

ماسک در ماه‌های اول سال 2020 کم اخبار جنجالی درست نکرد. او پیش از اظهارنظرش در مورد ارزش سهام تسلا هم گفته بود که به نظرش تعطیلی کارخانه‌ها برای مبارزه با ویروس کرونا یک تصمیم فاشیستی است که برای کمپانی تسلا ریسک زیادی دارد.

او در برابر دستور مقام‌های محلی برای تعطیلی کارخانه خیلی مخالفت کرد. همه‌ی این کارها باعث شدند که خبر سود تسلا در سال 2020 با حاشیه برود و در عوض نام ماسک بر سر زبان‌ها بیافتد. این همه گره خوردن داستان شرکت تسلا با نام ایلان ماسک را در این شرکت نشان می‌دهد.

طرفداران ایلان ماسک با این توییت احساس کردند که قهرمانشان را از دست داده‌اند و ناراحتی‌شان را از او به شدت نشان‌ دادند. بعد از همه این داستان‌ها ماسک گفت تمام دارایی‌هایش را می‌فروشد و با مشکلات خانوادگی مواجه شده است.

داستان شرکت تسلا چیست و آیا با وجود بحران‌ها ادامه می‌یابد

شرکت تسلا موتورز در طول دوره کوتاه فعالیت خود به  فراز و نشیب‌های مدیریتی و اقتصادی زیادی برخورده است. از جمله می‌توان به خروج دو موسس شرکت تسلا یعنی مارتین ابرهارد و مارک تارپنینگ و بلندپروازی‌های ایلان ماسک که در نهایت با مشکلات حقوقی پیش‌آمده برای وی، مجبور به کناره‌گیری از ریاست هیئت مدیره شرکت و جایگزین شدن رابین دنهولم با وی نیز شد، اشاره کنیم.

شرکت تسلا موتورز به‌عنوان شرکتی با زیرمجموعه‌های قدرتمند و نیز ضرورت واقعی پرداختن به اموری چون سوخت‌های آلترناتیو به کار خود ادامه می‌دهد. تسلا در سال‌های اخیر به تولید خودروهای شاسی‌ بلند مدل Y، وانت‌های سایبرتراک و کامیون‌های ویژه خود ادامه می‌دهد. تسلا موتورز همچنان به عنوان شرکتی قدرتمند با درآمد سالانه ۲۴.۵ میلیارد دلار با ریاست رابین دنهولم به کار خود ادامه می‌دهد.

ماسک اینجا ماسک آنجا

ماسک اغلب گفته است که به ثروت اهمیتی نمی‌دهد و سال گذشته عمارت‌های خود در لس‌آنجلس را فروخت تا در خانه‌ا‌ی محقر و پیش‌ساخته، به شکل مکعب، در پردیس اِسپیس‌ایکس خود در بوکا شیکای تگزاس زندگی کند.

با این وجود، او با سرعت قابل‌توجهی به جمع‌آوری ثروت ادامه می‌دهد. این به دلیل همان سهامداری حدودا 20درصدی اولیه در شرکت و یک برنامه جبران خسارت بلند‌مدت اعلام‌‌شده در سال‌2018 است که هر بار این کمپانی به اهداف عملکرد سه‌ماهه خود بر اساس معیارهای ارزش‌گذاری و مالی می‌رسد، میلیاردها دلار سهام اضافی تسلا را به او پاداش می‌دهد. ماسک ‌همچنین برای فروش 10‌درصد از سهام خود به ارزش حدودا 15 میلیارد دلار از 9 نوامبر به بعد آماده می‌شود تا از یک ضرر مالیاتی هنگفت جلوگیری کند. این روش یکی از آن گزینه‌های هدفمند در برنامه‌‌ بلندمدت جبران خسارت است. ابرهارد جزئیاتی از سهام خود در تسلا ارائه نمی‌دهد اما تایید می‌کند که یک میلیاردر نیست. تارپنینگ که این روزها یکی از شرکای شرکت سرمایه‌گذاری اِسپرو(یک شرکت سرمایه‌گذاری در سیلیکون‌ولی) است، می‌گوید که او نیز همچنان صاحب بخشی از سهام تسلا‌ست، اما در فهرست سهامداران اصلی آن قرار ندارد.

از میان 5بنیانگذار رسمی تسلا، فقط استرابل که این کمپانی را در سال‌2019 ترک کرد، به احتمال زیاد از دارایی‌های خود میلیاردر شده است. با فرض اینکه او بخش قابل‌توجهی از سهام تسلا را که در زمان خروجش داشت، هنوز هم حفظ کرده باشد، احتمال می‌رود که سهام او تقریبا 1.3 میلیارد دلار ارزش داشته باشد. استرابل، مدیرعامل فعلی و بنیانگذار استارتاپ بازیافت باتری یعنی

Redwood Materials، از اظهار‌نظر در این مورد خودداری کرد. مهندس رایت که چند ماه پس از تاسیس تسلا به ابرهارد و تارپنینگ ملحق شد، در سال‌2004 برای راه‌اندازی یک کمپانی وسایل نقلیه الکتریکی از تسلا خارج شد. او سال‌ها پیش سهام خود را فروخت. او اعلام کرد: «در حال حاضر سهامی از تسلا ندارم. البته نمی‌توانستم ارزش یک تریلیون دلاری را تصور کنم!»

این شرکت که نام آن با انقلاب جهانی خودرو مترادف شده، علاوه بر تبدیل ماسک به ثروتمندترین فرد جهان، افراد دیگری را  نیز به ثروت رسانده است. از جمله، سرمایه‌گذاران و اعضای هیات مدیره ‌مثل سرمایه‌گذار جسور شرکت یعنی ایرا ارنپرس و لری اریسون از کمپانی اوراکل و همچنین برادر کوچک‌تر ایلان یعنی کیمبال و سرمایه‌گذاران بیشماری که از قابلیت داشتن انرژی پاک در آینده الهام گرفته‌اند.

نظر من درمورد ماسک هر چه که باشد، من همیشه از دیدن انقلاب خودروی الکتریکی- که ما آن را علی‌رغم همه چیز شروع کرده‌ایم- بسیار خوشحال هستم. من دوست دارم ببینم که این انقلاب برنده می‌شود.

مارتین ابرهارد

همه چیز خوب است

با این حال، مدیرعامل اصلی شرکت که وقتی از تسلا می‌رفت کمتر از 5درصد سهام داشت، می‌گوید این روزها با اینکه سود بیشتری از افزایش ناگهانی این سهام نمی‌برد، ناراضی هم نیست. «ارزش‌گذاری همان چیزی است که همیشه هست. آنچه که من برای آن خوشحالم، موفقیت شرکت است. اهمیت بسیاری دارد که ما روزی از سوخت‌های فسیلی خلاص شویم و تسلا محرک اصلی آن بوده است، همان چیزی که از ابتدا به آن امیدوار بودیم. نظر من درمورد ماسک هر چه که باشد، من همیشه از دیدن انقلاب خودروی الکتریکی- که ما آن را علی‌رغم همه چیز شروع کرده‌ایم- بسیار خوشحال هستم. من دوست دارم ببینم که این انقلاب برنده می‌شود. باید اینطور شود.»

عجیب اما تکراری

برخلاف تمام موفقیت‌های شرکت در عرصه خودروهای الکتریکی و ثبات مالی تازه به‌دست آمده و همچنین توجه مداومی که ماسک به‌دنبال آن است و ایجاد هم می‌کند، اولین روزهای تسلا با بی‌نظمی استراتژیکی و مدیریتی همراه بود، به طوری که فقط یک بنیانگذار مسئولیت این کمپانی را به عهده گرفت.

دیگر غول‌های فناوری که به ارزش‌های تریلیون دلاری دست یافتند مثل مایکروسافت و آلفابت، از میان بنیانگذاران خود افراد متعددی را به ثروت میلیاردی رساندند، اگرچه دستاوردهای مالی منحصر‌به‌فرد ماسک چندان غیرعادی نیستند.

دیوید هسو، استاد مدیریت در دانشکده وارتون دانشگاه پنسیلوانیا می‌گوید: «هرچند به‌نظر درست می‌رسد که دیگر شرکت‌های فناوری برجسته چندین برنده مالی به دست آورده‌اند، اما جریان نسبتا مشابهی به آنچه در تسلا رخ داد، در اپل نیز دیده شد.

سهام اپل استیو جابز که یکی از بنیانگذاران این کمپانی است، در زمان مرگ او در سال‌2011 حدود 2‌میلیارد دلار ارزش داشت و ثروت استیو وزنیاک 100‌میلیون دلار تخمین زده می‌شود. هر چند رونالد وین، سومین بنیانگذار اپل که کمتر هم شناخته‌شده است، سهام خود را زودتر به ارزش 800 دلار فروخت. ثروت امروزه ماسک در واقع از یک شرط‌بندی اولیه پر از ریسک سرچشمه می‌گیرد که برای او سود زیادی داشته است.»

هسو در ادامه می‌گوید: «فقط سهام مالکیت بنیانگذاران نیست که واگذار شده است، می‌توانیم به موارد از دست دادن سرمایه‌گذاران از جمله سرمایه‌گذاران خطر‌پذیر و فرشته نیز اشاره کنیم. در آن زمان که ماسک در اولین مرحله از مجموعه سرمایه‌گذاری‌های هدفمند خود سرمایه‌گذاری کرد، برای مدت قابل‌توجهی پس از آن، ابهامات زیادی درمورد توانایی شرکت برای اجرای ایده‌ درخشانش وجود داشت. شاید برخی استدلال کنند که این احساسات هنوز تا حدودی درست هستند.»