براساس پیشبینیها، تا حدود سال 2030میلادی، اقتصاد متاورس به محدوده ۸ تا ۱۳ تریلیون دلار خواهد رسید و میلیاردها نفر از آن استفاده خواهند کرد. در آیندهای نزدیک، متاورس از طریق کامپیوترهای شخصی، تلفنهای همراه هوشمند و کنسولهای بازی در دسترس خواهد بود. این دسترسی آسان منجر به خلق یک اکوسیستم با ارزش بالا خواهد شد. در کنار این دسترسی، زیرساختهای نرمافزاری و سختافزاری اینترنت نیازمند ارتقا خواهند بود که این موضوع منجر به جذب سرمایههای گستردهای در این صنعت میشود.
در تعریف متاورس، ویآر، ایآر و جهانهای گسترده سهبعدی در نظر گرفته میشوند. این ابزار از طریق چندین دستگاه شامل تلفنهای همراه هوشمند به کار گرفته میشوند تا برای دستیابی به متاورس در دسترس باشند. در حال حاضر متاورس کاربردهایی شامل تجارت، روابط اجتماعی و بازی دارد اما میتواند شامل اکثر فعالیتهای دنیای دیجیتال هم شود.
براساس تحقیقات انجامشده توسط IMF، نقش دنیای دیجیتال در اقتصاد جهانی به گونهای خواهد بود که ۳.۵درصد از رشد GDP (تولید ناخالص داخلی) کشورها تحت تاثیر این صنعت قرار خواهد گرفت.
بر اساس تخمینهای دفتر تحلیل اقتصادی آمریکا، پیش از همهگیری کرونا، دنیای دیجیتال ۱۰درصد از اقتصاد این کشور در سال ۲۰۱۸ را در بر گرفته بود. تحت تاثیر همهگیری، این عدد در حال حاضر بسیار بالاتر است. البته این نکته هم قابل توجه است که این تحلیل اقتصادی، صرفا متمرکز بر بخش فناوری اطلاعات است و بخشهای غیر ICT را شامل نمیشود.
نفوذ متاورس در اقتصاد دیجیتال بر مبنای رشد تلفنهای همراه هوشمند تخمین زده میشود. اگر متاورس نسل بعدی اینترنت باشد، نرخ نفوذ آن در اقتصاد دیجیتال مشابه نرخ رشد تلفنهای هوشمند، یعنی یکسوم از کل تلفنها خواهد بود.
با توجه به تعریف قبلی از متاورس و وابستگی آن به ویآر و ایآر و تلفنهای هوشمند، انتظار این است که تا سال2030، ۳۰ تا ۴۰درصد سرمایهگذاریها جهت فعالسازی محیطهای مشابه متاورس انجام شود. با توجه به فراگیری اینترنت 5G تا سال۲۰۳۰ که شامل بیشتر تلفنهای هوشمند میشود، هزینههای مربوط به متاورس بالاتر هم خواهد رفت.
نکتهای که باید به آن توجه شود، این است که به دلیل همپوشانی و نزدیکی تعریف متاورس با دستگاههای ایآر و ویآر، ممکن است تخمینهای عددی ذکرشده بین ۱ تا ۲تریلیون دلار پایینتر بیایند. بر اساس پیشبینیها برای ویآر و ایآر تا سال 2030 بازاری تا سقف ۹۰۰میلیارد دلار ایجاد خواهد شد که شامل هزینههای زیرساختی نمیشود اما هزینههای نرمافزاری، سختافزاری و تجاری را در بر میگیرد.
نقش متاورس در زندگی آیندگان
بخشهایی از آنچه بهعنوان متاورس میشناسیم، حالتی از اینترنت است که متصوریم در آینده وجود خواهد داشت؛ بخش دیگر آن خلاصهکردن جریانهای نوپدید کنونی در ساختار آنلاین است. بهعنوان مثال برای این موضوع میتوان به رشد دنیاهای سهبعدی و بدون فاصله زمانی اشاره کرد.
تکنولوژی ویآر و ایآر باید بهطور خاص برای بسیاری از بخشها سودمند باشند که نتیجه آن فرایندهای کارآمدتر، آموزش پیشرفتهتر و بهبود همکاریهاست.
به دلیل تجربه همهجانبه و چندنفره کنونی در این فضا، بازی بهعنوان یک کلید اساسی برای استفاده از متاورس برای چندین سال آینده در نظر گرفته شده است. در نهایت، متاورس به ما کمک میکند تا راه بهتر و جدیدتری برای انجام کارهای فعلی از جمله تبلیغات، تفریح و رسانه، آموزش و تمرین، تولید و سرمایهگذاری پیدا کنیم. در سالهای پیشرو انتظار میرود که فعالیتهای دیگر مانند همکاریهای داخلی، ارتباط با مشتری، فروش و تبلیغات، همایش و رویداد و مهندسی و طراحی هم به این فضا اضافه شود.
این تکنولوژی قابلیت دارد که تاثیر مثبت و مشخصی روی درمان و بخشهای جزئی بگذارد. پزشکی از راه دور و ارائه خدمات در مراکز بزرگ باید بهبود پیدا کند تا بتواند چالش فاصله را بهطور قابلتوجهی برطرف کند. برای بخشهای خردهفروشی و مد و فشن، متاورس تجارت الکترونیک جدیدی خواهد بود که پذیرش آن کلیدی است.
نیازمندیهای جهان متاورسی
متاورس به فناوریها و زیرساختهای جدید بیشماری از جمله برنامههای کاربردی پیرامون Web3، DeFi و NFT نیاز دارد تا با هم ترکیب شوند. این موضوع تعیین کمیت دقیق مخارج سرمایهای مورد نیاز برای متاورس را دشوار میکند؛ اما انتظار میرود که این عدد، عدد بزرگی باشد.
در حال حاضر اجماع کمتری در مورد انتخابهای طراحی مربوط به متاورس وجود دارد و اتفاق نظری وجود ندارد که آیا باید بهصورت آزاد (open source) ساخته شود یا بسته؟
بنیانگذار پلیگون، سندیپ نیلوال بر این باور است که تکنولوژی بلاکچین و طراحی با Web3 قسمتی از متاورس است. او اعلام کرده است که تا سال 2025 حداقل 50 میلیون کاربر در فضای بلاکچین حضور خواهند داشت و تا سال2030 این تکنولوژی با وجود حضور Web2 ، Web3 اینترنت را تسخیر میکند.
Web3 چشمانداز یک متاورس آزاد و غیرمتمرکز و مبتنی بر بلاکچین را تقویت میکند. این بستر حجم قابلتوجهی از سرمایهگذاری در داراییهای دیجیتال را جذب میکند؛ بهطوریکه بودجه سرمایهگذاری VC استارتاپهای بلاکچین در سال 2021 هفتبرابر شد و به 25.2 میلیون دلار رسید. قابل ذکر است که بلاکچین از نظر اجتماعی و ارتباط فرهنگی هم توجه بسیاری را جلب کرده است.
در فضای باز متاورس احتمال ایجاد اختلال در مدل فناوری و کسبوکار وجود دارد. این دنیای جدید یک اکوسیستم مبتنی بر بلاکچین خواهد بود. شرکتها با وجود بستر Web3، اینترنت فعلی را به چالش میکشند و احتمالا از آن پیشی میگیرند.
در این دنیا ارزش در قالب توکنهای کریپتو، CDBC یا استیبل کوینها، پول را شکل میدهند. مالکیت در این دنیا به صورت NFT یا شکل دیگری از دارایی دیجیتالی بلاکچین ارائه میشود. این یک تغییر بزرگ نسبت به دنیای پولی و مالی فعلی خواهد بود.
اما آیا آدمها در هر جایی از جهان، آماده ورود به دنیای WEB 3 هستند؟ آیا اینترنت 5G در همه جا قابل دسترسی است؟ آیا تجهیزات مورد استفاده ارتقا یافتهاند؟ حاکمیت شخصی، مالکیت دیجیتالی و دنیای بدون مرز، همگی ویژگیهای جذابی هستند؛ اما هنوز در ابتدای مسیر هستیم؛ چه از نظر تکنولوژی و چه از نظر کاربرد.
در یک آینده قابل پیشبینی، بیشتر ما در یک جهان WEB 2 یا WEB 2.5 زندگی و کار خواهیم کرد. ما WEB 3 را به کمک front-endهای WEB 2 تجربه خواهیم کرد.
سالهای آینده زمان ماجراجویی، آزمون و خطا خواهد بود. بیشتر ما هدستهای VR را، به خصوص در فصل تعطیلات، خریداری خواهیم کرد؛ اما آیا بهدرستی از آن استفاده خواهیم کرد؟ آیا به همان میزان که از تلفن همراه استفاده میکنیم، از ایآر و ویآر هم استفاده خواهیم کرد؟
متاورس؛ گذشته و حال
در ابتدای قرن بیستویکم، زندگی ثانویه در شکل یک دنیای مجازی نمود پیدا کرد. کاربران در این فضا با یکدیگر تعامل میکردند و بدون هیچ هدفی به دادوستد چیزهای مجازی میپرداختند. این دنیا یک نسخه اولیه از متاورس بود؛ با این حال نتوانست بخش اعظم جامعه را هدف قرار دهد. علت این موضوع پیچیدگی این فضا، محدودبودن به کامپیوتر دوبعدی و استفاده از تکنولوژی قدیمی بود. در مقابل محیطهای بازی مثل روبلکس (2004) و فورتنایت (2017) به صدها میلیون کاربر انگیزه داد تا در یک محیط مجازی به اهداف مشخصی دست پیدا کنند.
بحث اساسی درباره متاورس همگام با دادههای گوگل ترندز در اکتبر 2021 شکل پیدا کرد. بهطور مشابه زمزمههای متاورس در شرکتهای آمریکایی در نوامبر 2021 شکل گرفت و تا امروز در بالاترین سطح مورد بررسی قرار گرفته است.
شرکتها علاقه خود را به متاورس از طریق اعلامیههای مهم از جمله تغییر نام تجاری فیسبوک در اواخر اکتبر 2021 به متا نشان دادند. همچنین در سطح فرهنگی جامعه، رشد NFT با مشارکت روزافزون هنرمندان، بازیگران، ورزشکاران و دیگر افراد مشهور (برخی بهعنوان حامی) در این فضا اتفاق افتاد.
دیدگاه صاحبنظران دنیای دیجیتال در مورد متاورس
متاورس 5 تریلیون دلاری
لوانا سورپاتینو (LoanaSurpateanu)
کارآفرین، مشاور و سرمایهگذار در حوزه Web 3 و دیفای
او معتقد است متاورس قابل ترکیب با پروتکلهای دیفای و قابل برنامهریزی با NFT تحت حاکمیت سازمانهای غیرمتمرکز خواهد بود. از نظر او ارزش اقتصادی متاورس تا سال۲۰۳۰ حداقل به ۵تریلیون دلار خواهد رسید.
متاورس در همهجا
جیمی برک (Jamie Burke)
موسس و مدیرعامل، سرمایهگذار Outliers
او معتقد است رشد ناشی از به جریان افتادن ارزش دیجیتالی قفل شده در پلتفرمها یا اکوسیستمها، سهم قابلتوجهی در ارزش اقتصادی خواهد داشت. متاورس احتمالا در حوزههای اجتماعی، تجارت الکترونیک و خردهفروشی مورد استفاده خواهد بود.
اکوسیستم 1میلیارد نفری
فیل چن (Phil Chen)
همبنیانگذار Race Capital و مدیر ارشد دفاتر غیرمتمرکز
او انتظار دارد اکوسیستم با رسیدن به 1میلیارد کاربر به ارزش اقتصادی بالای ۱تریلیون دلار برسد. پتانسیل بازار متاورس میتواند از محدوده کنسولهای بازی فعلی تا کاربران تلفنهای همراه، متغیر باشد.
100میلیون کاربر در بلاکچین
ساندیپ نیلوال (Sandeep Nailwal)
همبنیانگذار، Polygon (لایه دوم زنجیره اتریوم)
او معتقد است که نوآوری روی استروئیدها در زنجیره بلاکچین تا سال۲۰۲۵، با راهحلهای مقیاسپذیری پیش خواهد رفت و احتمالا ما یک منحنی پذیرش در حدود ۵۰ تا ۱۰۰میلیون کاربر بلاکچین و WEB 3 خواهیم داشت. او معتقد است صنعت بازی، فینتک، تشخیص هویت، شبکههای اجتماعی و نشر در فضای WEB 3 فعال خواهد شد یا حداقل در ۱۰ سال پلی به اکوسیستم WEB 3 خواهند زد؛ از نظر نیلوال این جوامع توسط سازمانهای غیرمتمرکز اداره خواهند شد که خود میتواند یک نوآوری بزرگ در فضای WEB 3 باشد.
تمام زندگی ما تحت تاثیر قرار میگیرد
یات سیو (Yat Siu)
همبنیانگذار و رئیس اجرایی برندهای Animoca و بنیانگذار و مدیرعامل outblaze
او انتظار دارد که متاورس یک فرصت چندین تریلیون دلاری در آیندهای نزدیک است و ارزش آن در ادامه چندین برابر خواهد شد. رشد و نوآوری در متاورس بزرگتر از منابع باز (open source) منتقل شده به دنیای نرمافزار، استارتاپها و به طور کلی اقتصادها خواهد بود. سیو معتقد است تمام بخشهای زندگی ما تحت تاثیر این تکنولوژی قرار خواهند گرفت؛ دقیقا مشابه زمانی که ظهور اینترنت بر صنایع، بخشهای فردی و اجتماعی زندگی ما تاثیر گذاشت.
80درصد مردم جهان در متاورس
جاناتان رازفریدمن (Yonatan Raz-Fridman)
بنیانگذار و مدیرعامل، Supersocial
او انتظار دارد تا سال۲۰۳۰، ۸۰درصد جمعیت جهان به وسیله دستگاههایی مانند ایآر و ویآر به متاورس دسترسی داشته باشند. او معتقد است اهالی متاورس میتوانند ۱۰۰ میلیون آواتار داشته باشند. متاورس به یک بازار بااهمیت برای تجارت، فشن، ورزش و بازی تبدیل میشود و با یک تخمین محتاطانه، پتانسیل بازار متاورس تا سال۲۰۳۰، بالغ بر ۱۰ تریلیون دلار خواهد بود.