داستان فیس بوک از سرگرمی چند جوان دانشجو در خوابگاه‌های دانشگاه هاروارد شروع شد. مارک زاکربرگ به کمک دوستانش ادواردو ساورین اندرو مک‌کالم داستین موسکوویتز و کریس هیوز در سال میلادی سرویس وبگاه شبکه اجتماعی به وجود آورند.در سال سهام فیس بوک به صورت عمومی عرضه شد و با ثبت میلیارد دلار ارزش بازار صاحب رکورد جدیدی در دنیا شد. با وجود این‌که در سال‌های اخیر شبکه‌های اجتماعی بسیاری وارد دنیای دیجیتال شدند؛ فیس بوک هنوز یکی از پرطرفدارترین رسانههای اجتماعی در سراسر جهان است. می‌خواهید این داستان را را بدانید و با مارک زاکربرگ؛ این جوان آمریکایی که تعریف اینترنت را تغییر دارد آشنا شوید؟ تا پایان همراه ما در شنبه مگ بمانید.
مارک الیوت زاکربرگ (Mark Elliot Zuckerberg) متولد می برنامه نویس رایانه و یکی از موسسان اصلی وبگاه شبکه اجتماعی فیس بوک است. او اولین قدم‌های مسیر خود را در کودکی و سن بسیار کم برداشت و در همان سال‌ها نیز موفقیت‌هایی را تجربه کرد که کمتر کسی می‌تواند در تمام طول زندگی تجربه کند. علاقه‌ی بسیار او در کودکی باعث شد از والدینش کتاب آموزش برنامه‌نویسی C++ را هدیه بگیرد و بتواند به کمک آن در همان سال‌های کودکی برنامه‌نویسی رایانه‌ای آتاری را انجام دهد. بعد از این‌سال‌ها و گذشت دو سال از اولین قدم‌هایی که زاکر در راه کدنویسی و آموختن آن‌ها برداشت در طول مدت دوسال یک برنامه‌ی مهم برای خانوده‌ی خود به نام ZuckNet طراحی کرد. زاکر این برنامه را برای برقراری ارتباط میان پدرش و خانواده ساخت. پدر او که ساعت‌های زیادی در مطب دندان‌پزشکی خود مشغول و دور از خانه بود با کمک این برنامه توانست به اعضای خانواده پیام بفرستد و یا از آن‌ها پیام دریافت کند.
نسخه‌ی اولیه‌ی این پیام‌رسان دراصل همان Instant Messenger شرکت AOL بود.
اما استعداد‌ها و فعالیت‌های رایانه‌ای زاکربرگ هیچوقت متوقف نشد. زمان اشتغال به تحصیل دوران دبیرستان همواره در تلاش برای ساخت برنامه‌های جدید دیگری بود. همان زمان یک پیشنهاد کاری بزرگ دریافت کرد و به واسطه این پیشنهاد زاکر وارد مراحل ساخت برنامه‌ای به نام Synapse شد. این برنامه نوعی هوش مصنوعی بود که عادات کاربران در گوش‌دادن به موسیقی را شناسایی می‌کرد. زاکربرگ رویاها و هدف‌های خود را به زبان صفر ویک به گوش نرم‌افزارها می‌خواند و جادوی ساخت برنامه‌های مختلف نرم‌افزاری را به نام خود ثبت کرد. همین بهانه‌ای بود که شرکت‌های AOL و مایکروسافت پیشنهاد و درخواست همکاری با او را داشته باشند. او یک جوان آمریکایی بود یا فکری سراسر از ایده‌ها و برنامه‌های خلاق و متفاوت که تنها حاصل یکی از آن‌ها توانست دنیای اینترنت را تغییر دهید. برای چنین فکر بزرگی رسیدن و آموختن این‌که بتوان چگونه تاثیر بیشتری روی مردم و افراد گذاشت مهم‌تر از این بود که پای‌بند دوتا از بزرگترین شرکت‌های فناوری در جهان شود. زیرا که زاکر به دنبال تاثیر روی مردم تمام دنیا بود و این نیازمند آموختن چگونگی برقراری ارتباط با مردم است. درست در همین‌جا بود که داستان فیس بوک رقم خورد.
در سال وقتی زاکر دانشجوی هاروارد شد تمام فکر‌ها و پیش‌بینی‌ها حاکی از این بود که بعد از این زاکر را به عنوان دانشجوی برنامه‌نویسی خواهیم شناخت؛ اما نه! رشته‌ی روان‌شناسی انتخاب زاکربرگ برای تحصیل در دانشگاه بود.
این انتخاب در ابتدا شاید عجیب باشد. وقتی به ماهیت و ظاهر اعتیاد‌آوراشتراک‌گذاری‌ها لایک‌ها اظهارنظر‌ها و تعاملی که با حضور در فیس بوک با افراد انجام خواهد شد؛ به پاسخ این سوال که چرا روان‌شناسی پی خواهید برد و قسمت مبهم این انتخاب برای شما روشن‌‌تر خواهد شد. زاکربرگ وقتی در حال تحصیل رشته روان‌شناسی بود؛ سایت اینترنتی Facemash را راه‌اندازی کرد که تبدیل به یکی از دردسر‌های جدی او در همان اوایل تحصیل‌اش و سال شد. این سایت اینترنتی که در ساعت اول انتشار کاربر داشت؛ از کاربران می‌خواست با توجه به تصاویر خوابگاه در مورد میزان جذابیت هریک از دانشجویان نظر بدهند. این خطری شد برای اخراج زاکربرگ که درنهایت پس از عذرخواهی عمومی به او اجازه دادند بماند. اما زاکربرگ بازهم دست از برنامه‌نویسی و ساخت برنامه‌های مختلف برنداشت.
فوریه‌ی شاهد انتشار نخستین جرقه‌های فیس بوک بود. سکوی آشنایی جهان با فیس بوک کنونی که البته آن روزها نام‌اش کمی متفاوت از فیس بوک شناخته شده‌ی این روزها بود.
The Facebook پروژه‌ی مشابهی بود که در همان سال توسط زاکربرگ و مشارکت سه تن دیگر از دانشجویان هاروارد به نام‌های کامرون وینکلوس تایلر وینکلوس و دیوا نارندرا طراحی و ساخته شد. The Facebookدر واقع قالب یک شبکه اجتماعی بود که به کاربران امکان می‌داد پروفایل شخصی خود را شامل اطلاعات و عکس‌های فردی در آن شبکه ایجاد کنند. اما زاکربرگ عضو ثابت این گروه نفره‌ی سازنده‌ی نماند و سرانجام پس از انجام این‌کار از گروه کنار رفت و با خود ایده‌ی اصلی برند فیس بوک را هم از آن گروه بیرون آورد. این اولین نقطه شروع تاریخچه داستان فیس بوک است.
شش‌روز پس از کارافتادن The Facebook بعد‌ها همین بهانه‌ای شد تا همکاران سابق او بگویند که زاکربرگ ایده‌ی اصلی فیس بوک را از آن‌ها دزدیده است!
کمرون و تایلر وینکلووس دو برادر دوقلویی بودند که به‌عنوان شاکیان اصلی موضوع را با روزنامه‌ی The Harvard Crimson مطرح کردند. هم‌کلاسی آن‌ها یعنی دیوا نارندرا نیز به‌عنوان یکی دیگر از شاکیان پرونده در این موضوع حضور داشت. این شکایت اولین چالش حقوقی زاکربرگ و سرگرمی جدیدش بود که تا ۲۰۰۸ به طول انجامید. . سرانجام در سال توافقی میان هرچهارنفر این افراد بسته شد که به موجب آن توافق سه نفر دیگر معادل . میلیون سهم از شرکت فیس بوک و معادل میلیون دلار جریمه دریافت کنند.
The Facebook اتفاقی متفاوت و مهم بود که به سرعت رشد یافت و تقریبا در تمام دانشگاه‌های ایالت متحده و کانادا عضوداشت. زاکربرگ The Facebookرا روی دامنه‌ی .Com منتشر کرد. یکی از عواملی که زاکربرگ را به ساختن این وب‌سایت تشویق می‌کرد؛ سرمقاله‌ی روزنامه‌ی دانشگاه هاروارد در مورد فیس‌مش بود که تایید می‌کرد تکنولوژی لازم جهت راه‌اندازی وب‌سایت متمرکز هاروارد در دسترس است.
عضویت در فیس بوک در ابتدا تنها به دانشجویان هاروارد محدود بود و در ماه‌های نخست تقریبا بیش از نیمی از دانشجویان این دانشگاه عضویت در این سایت را برای خود داشتند. زاکربرگ با دیدن استقبال و گسترده‌ی دانشجویان از وبسایتش به فکر توسعه و گسترش آن افتاد.
گسترش داستان فیس بوک میان مردم با همراهی و کمک چهار‌تن از دوستان زاکر یعنی اداواردو سورین داستین ماسکوتیز اندرو‌مک‌کالم و کریس هیوز اتفاق افتاد. سرانجام در سال پیشوند The از نام فیس بوک برداشته شد و دفتر اصلی فیسبوک به پالوآلتو در کالیفرنیا منتقل شد. اولین سرمایه‌گذار فیس بوک در آن سال‌ها پیترثیل کمک موسس سرویس پی‌پل بود.
نقطه‌ی عطف دسترسی فیس بوک برای کاربران جهانی در سال رقم خورد. در این سال بود که درهای ورود کاربران و مردم عادی از سراسر جهان باز شد. در تاریخ سپتامبر بستر استفاده از فیس بوک برای تمام مردمی که امکان دسترسی به اینترنت را داشتند فراهم شد. سراطی داشتن یک حساب در فیس بوک آنقدرها سخت نبود که برای حضور و استفاده از این شبکه‌ی اجتماعی مردم دچار سختی و دلزدگی شوند. هرکسی که بیش از سال داشتو دارای یک آدرس ایمیل معتبر بود می‌توانست صاحب یک حساب کاربری در فیس بوک شود.
در سال که برند فیس بوک پا به عرصه‌ی جهانی گذاشت آمارها شاهد رشد چشم‌گیر نرخ عضویت و افزایش حساب‌های کاربری فیس بوک شدند. آن‌چیزی که از بررسی این آمار به آن دست یافتیم حاکی از اعدادی است که پیش روی شماست.
- دسامبر : میلیون
- آوریل : میلیون
- ژوئیه : میلیون
- اکتبر : میلیون
در ماه می فیس بوک در طی اقدامی به امکانات خود Marketplace را افزود. افزونه به کاربران اجازه می‌داد در بخش‌ها و عنوان‌های مختلف محصولات و خدمات خود را بفروشند. همچنین شاهد راه‌اندازی پلت‌فرم توسعه‌دهنده برنامه‌های کاربردی فیس بوک نیز در این سال بودیم. توسعه این پلت‌فرم‌ها امکان ادغام شدن برنامه‌ها و بازی‌های مخصوص را با فیس بوک می‌داد که رخ‌دادی جدید در شکل‌گیری داستان فیس بوک و پنجره‌های جدیدی را به‌سوی استقبال مردم جهان از این شبکه اجتماعی بازکرد.
سپس در سال شاهد انتشار نسخه بزرگی از فیس بوک بودیم. امکان چت فیس بوک به این برنامه اضافه شد و به وسیله‌ی آن می‌توانست از راه دور با دوستان و خانواده ارتباط گرفت.
در همین حال تعداد کاربران به رشد خود ادامه دادند:
- آگوست : میلیون
- ژانویه : میلیون
- فوریه : میلیون
- آوریل : میلیون
- ژوئیه : میلیون
- سپتامبر : میلیون
سرانجام در دسامبر خلق برند فیس بوک به یک نقطه عطف بزرگ رسید. با میلیون کاربر ثبت شده و میلیون کاربر ماهانه منحصر‌به‌فرد تبدیل به محبوب‌ترین پلت‌فرم اجتماعی در جهان شد. اما رشد و پیشرفت امکانات فیس بوک در یک زمان متوقف نشد. در سال بعد تغییر و تحولات بیشتری مانند توانایی پسندیدن نظرات و برچسب زدن به عکس‌ها در جعبه‌ی امکانات جذاب فیس بوک قرار گرفت و در ژوئیه تعداد کاربران به میلیون رسید.
در ادامه در خصوص کاربران فیس بوک آمارهایی جذاب که شاید آشکار کننده محبوبیت فیس بوک نیز هستند آورده شده:
در فوریه سال فیس بوک اعلام کرد که قصد خرید واتس‌اپ با قیمتی باورنکردنی دارد. میلیارد دلار قیمتی بود که درنهایت معامله‌ی بین این دو شرکت را نهایی کرد و سرویس پیام‌رسان واتس‌اپ را به این مجموعه افزود. فیس بوک اعلام کرد که سرویس واتس‌اپ کماکان به صورت مستقل از فیس بوک فعال خواهد بود و به جز فیس بوک مسنجر این خرید به امکانات و ارتباطات سرویس فیسبوک کمک خواهد کرد.
درماه بعد زاکربرگ برای فیس بوک دست به خرید دیگری زد. این‌بار شرکت واقعیت مجازی Oculus VR به لیست دارایی‌های شرکت فیس بوک با هزینه‌ی دو میلیارد دلار اضافه شد. این خرید برای فیس بوک به این معنی بود که قصد ورود و انجام سیاست‌های جدید در جهت تبدیل پلت‌فرم آکیولس به پلتفرمی نو و تجربه‌‌ای جدید در حوزه‌ی بازی‌های رایانه‌ای و واقعیت افزوده دارد. به این ترتیب فیس بوک در سال از محدوده‌ی یک پیام‌رسان جهانی فراتر رفت و تغییرات جدی در دیدگاه تیم مدیریتی فیس بوک ایجاد شد.
رشد و انتشار اخبار جعلی در شبکه‌های اجتماعی همیشه مسئله‌‌ای غیرقابل جلوگیری بود. رسانههای اجتماعی از جمله فیس بوک با اخبار جعلی و اطلاعات دروغین همواره در دسترس کاربران و بازدید آن‌ها قرار داشت. بسیاری از این اخبار جعلی توسط سایت‌هایی نوشته میشد که سعی در هدایت ترافیک به سمت سایت‌های خود برای درآمد و تبلیغ داشتند و یا نوعی اهداف سیاسی را دنبال می‌کردند. در هر صورت حقیقتی پشت هیچ‌یک از این اخبار و مقالات منتشر شده نبود. این مسئله برای فیس بوک که کاربران بسیاری داشت تبدیل به یک مقوله‌ی جدی شد. آن‌ها تصمیم گرفتند برای مقابله و کاهش انتشار اخبار دروغین کاری بکنند.
در ژانویه سال ویژگی جدیدی را اعلام کردند که به کاربران امکان نشانه‌گذاری مقاله یا مطلبی را به عنوان «خبر خلاف واقع» می‌داد. در صورت بروز چنین اتفاقی یادداشت دیگری برای کاربران دیگر اضافه میشد که می‌گفت ایت مقاله به عنوان خبر جعلی از طرف کاربران دیگر نشانه‌گذاری شده است. به این ترفند روند انتشار خبرهای دروغین تا حدی متوقف میشد.
با این وجود همه‌ی این‌ها کار‌ها کاملا کارساز نشد اما این آخرین تلاش فیس بوک برای حل این مشکل‌نبود.
در سال و با انتشار بیش‌ازپیش اخبار دورغین و فریب‌کار فیس بوک اعلام کرد که اکنون . میلیارد کاربرد روزانه میلیون کاربرهای تبلیغی و . میلیارد دلار سود در سال به دست آورده‌اند. در ماه ژوئن همان سال فیس بوک اولین قدم‌های تغییر در الگوریتم خود را برای جلوگیری از جعل و انتشار خبرهای غیرواقعی برداشت. در طراحی‌های جدید الگوریتم خود اعلام کرد که بعد از این برای هر یک از کاربران انتشار و نمایش پست‌های دوستان و خانواده‌ی شما در اولویت قرار خواهد گرفت.
اما در ماه آگوست تغییرات دیگری در الگوریتم نمایش پست‌های فیس بوک اتفاق افتاد. حالا این بستر قضاوت می‌کرد که کدام داستان‌ها آموزنده بوده و سپس آن‌ها را در معرض دید افرادی که با علایق قبلی آن‌ها مطابقت داشته نمایش می‌دهد.
از داستان برند فیس بوک این شبکه‌ی جهانی همه‌گیر گفتیم. شناخت و آشنایی با سازنده‌های این برنامه‌ی اینترنتی و داستانی که در پس ذهن مارک زاکربرگ باعث شکل‌گیری فیس بوک شد. در مقطعی از زمان ادعای دزدی بودن ایده‌ی فیس بوک تبدیل به دردسری برای مارک زاکر برگ شد که او را وارد اتهام جدی از طرف دوستان و همکارانش در ساخت The Facebook کرد. با همه این‌ها سال فیس بوک از دریچه‌ی جهانی به مردم عرضه شد و مخاطبان و مشتاقان بسیاری را به خود جلب کرد. تا به جایی که این‌روزها تعداد کاربران فیس بوک از عدد میلیارد تجاوز کرده است. همانند تیغ دولبه‌ی هرکاری فیس بوک نیز از داشتن معایب خود درکنار مزایای بسیارش بی‌بهره نماند. اکنون شما برای ما تجربیات خود درمورد فیسبوک و کار با این شبکه‌ی مجازی بنویسید.