چگونه NFT می‌تواند صنعت هنر را متحول کند؟

دنیای تکنولوژی مانند یک سیاه‌چاله فضایی است که همه چیز را به سرعت درون خود جذب و حل می‌کند. (تقریبا) جدیدترین اتفاق این سیاه‌چاله، دنیای بلاکچین است که پس از هدف قرار‌دادن ارزها، اکنون به دیگر حوزه‌ها هم نفوذ کرده؛ از جمله به هنر. البته هنوز هم دنیای بلاکچین به صورت کلی با مشکلات زیادی از سوی رگولاتوری در تمام جهان دست و پنجه نرم می‌کند، اما تمام این مشکلات هم نمی‌تواند جلوی نفوذ آن را بگیرد. در این مقاله ما خواهیم گفت که NFT چگونه صنعت هنر را تغییر می‌دهد. ما مزایا و معایب فناوری جدید را برای بازار هنر و فرآیندهای اصلی کار NFT کشف خواهیم کرد.

در مارس 2021، یک هنرمند دیجیتال آمریکایی، مایک وینکلمن، تصویر خود را در حراج کریستی به قیمت 69‌میلیون دلار به فروش رساند. مناقصه‌گر نه تصویر فیزیکی و نه حتی یک نسخه دیجیتالی دریافت نمی‌کند. در عوض، او صاحب یک توکن غیر‌قابل‌تعویض شد که به نام NFT (Non-fungible token) نیز شناخته می‌شود. این اولین موردی بود که یک اثر هنریNFT  در حراج کریستیز فروخته شد. در ادامه قصد داریم به شما بگوییم NFT چیست و چگونه این فناوری می‌تواند صنعت هنر را در آینده نزدیک تغییر دهد. در انتها نیز نگاهی به این حوزه در ایران خواهیم انداخت و معدود بازیگران آن در ایران را مرور خواهیم کرد.

هنر NFT چیست؟

هنر NFT، یا هنر رمزنگاری، آثار هنری دیجیتالی هستند که از توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) برای معاملات استفاده می‌کنند. NFT یک توکن ارز دیجیتال است که یک شماره شناسایی منحصر‌به‌فرد دارد. چیزی که آنها را از توکن‌های معمولی متمایز می‌کند، این است که قابل تعویض نیستند. به عبارت دیگر، هرNFT  منحصر‌به‌فرد است. برخلاف بیت‌کوین، دلار یا طلا، یک توکن غیر‌قابل‌تعویض با دیگری برابر نیست. علاوه بر این،NFT را نمی‌توان تقسیم، ترکیب یا تکرار کرد. صنعت هنر از توکن‌های غیرقابل تعویض برای انتقال حق مالکیت برخی آثار هنری از طریق یک سیستم بلاکچین استفاده می‌کند. بلاکچین‌های NFT یک ضبط غیرقابل تغییر از عملیات تجاری یک NFT بین عوامل متقابل در یک ثبت عمومی ارائه می‌کنند.

چگونه NFT  می‌تواند صنعت هنر را متحول کند؟

برای کوتاه‌کردن داستان، ترکیب هنر بلاکچین و NFT  دارایی دیجیتالی است که تمام اطلاعات لازم را برای کمک به شناسایی یک اثر هنری خاص و مالک – دارنده توکن‌-  فراهم می‌کند. این یک فرصت عالی برای خرید و فروش آثار هنری دیجیتال به سرعت و ایمن است زیرا مردم بیت‌کوین معامله می‌کنند.

علاوه بر این، از آنجایی که ساختار بلاکچین با فناوری‌NFT  سازگار است، می‌توان ابرداده را به این توکن‌ها اضافه کرد. ابرداده می‌‌تواند شامل جزئیات قانونی (مانند حق نسخه‌برداری یک توکن خاص)، یک متن کوچک که دارایی زیربنایی را توصیف می‌کند، یا حتی یک تصویر کوچک باشد.

3 روش برای ذخیره آثار هنری NFT

3 نوع اثر هنری‌NFT  وجود دارد. همه آنها به روش ذخیره‌سازی بستگی دارند: در یک بلاکچین، در بلاکچین دیگر، به ذخیره‌سازی غیرمتمرکز.

• در یک بلاکچین

واضح‌ترین روش ذخیره آثار هنری (صوتی، ویدئویی، انیمیشن) روی همان بلاکچینی است که NFT روی آن اجرا می‌شود. این گزینه امن‌ترین است، زیرا حتی اگر تیم توسعه پروژه متوقف شود یا از اینترنت خارج شود و وب‌سایت آنها از اینترنت حذف شود، آثار هنری همچنان در بلاکچین وجود خواهند داشت.

مطمئن‌ترین مکانیسم ذخیره‌سازی برای هنر‌NFT  شما زمانی است که اثر هنری و توکن NFT در یک بلاکچین قرار دارند.

AutoGlyphs  و ChainFace  نمونه‌های واضحی از پلتفرم‌هایی هستند که این روش ذخیره‌سازی را برای NFT و آثار هنری اعمال می‌کنند. هر دو از بلاکچین اتریوم و استاندارد توکن ERC-721 استفاده می‌کنند. اینها ابزارهای مورد‌نیاز برای داشتن یک اثر هنری هستند.

• در بلاکچین دیگر

راه‌حل دومی که به عنوان پلی بین‌NFT  و اثر هنری عمل می‌کند، زمانی است که تصویر، فایل صوتی یا ویدئویی که به شناسایی یک اثر هنری خاص کمک می‌کند، در زنجیره بلوکی دیگر ذخیره می‌شود.

• ذخیره‌سازی غیرمتمرکز

در غیر این صورت، می‌تواند از ذخیره‌سازی غیرمتمرکز (Arweave، IPFS) استفاده کند. به عنوان مثال،NFT در بلاکچین اتریوم ذخیره می‌شود، در حالی که تصویر در بلاکچین FileCoin  است.  FileCoin یک شبکه غیرمتمرکز است که روی IPFS به عنوان ذخیره سازی ابری کار می کند.

2 نوع هنر NFT

2نوع اصلی هنر‌NFT  وجود دارد: مولد و غیر‌مولد. آثار هنری غیر‌مولد، نقاشی‌های معمولی و سایر آثار هنری هستند که توسط افراد ایجاد شده و در یک بلاکچین آپلود شده و سپس به یک NFT  اختصاص داده می‌شوند. بیشتر هنرهای NFT  که در اینترنت خواهید دید، مولد نیستند. آنها نتایج خلاقیت انسان (و فناوری) هستند. معروف‌ترین نمونه‌های هنر NFT غیر‌مولد عبارتند از:

یک کولاژ دیجیتالی با عنوان «هر روز: ‌5000  روز اول» توسط یک هنرمند آمریکایی که با نام مستعار بیپل کار می‌کند، در حراج کریستی به قیمت 69 میلیون دلار فروخته شد.

گران‌ترین تصویر پیکسلی از دسته کریپتو پانک، با عنوان «CryptoPunk #3100» (سر هدبند آبی)، به قیمت 7.58 میلیون دلار (در زمان فروش) فروخته شد.

یکی دیگر از آثار هنری دیجیتال هنرمند بیپل به نام «تقاطع» به قیمت 6.6 میلیون دلار فروخته شد.

جک دورسی، مدیر عامل توییتر، اولین توییت خود (معروف به اولین توییت در توییتر) را به عنوان NFT به قیمت 2.9 میلیون دلار فروخت.

آثار هنری مولد با استفاده از یک الگوریتم خاص ایجاد می‌شوند که از یک شناسه NFT منحصر‌به‌فرد به عنوان «seed» برای ایجاد آثار هنری دیجیتال استفاده می‌کند. چنین آثار هنری NFT  را می‌توان از ابتدا تا انتها توسط یک الگوریتم تولید کرد. یا می‌توان آنها را بر اساس چیزی که کاربر مشخص می‌کند ایجاد کرد، به عنوان مثال، آنها می‌توانند یک نام، رنگ، توضیحات را تعیین کنند یا تصویری را آپلود/رسم کنند، سپس بر اساس این عناصر (همه یا به صورت جداگانه) الگوریتم چیزی جدید ایجاد می‌کند. در اینجا چند پروژه مشابه وجود دارد:

اتوگلیف‌-  هنر NFT  مولد. ایجاد و در شبکه ذخیره می‌شود.

ChainFaces –  هنر NFT  مولد. ایجاد و در شبکه ذخیره می‌شود.

Crypto Kitties –  گربه‌های مولد. خانواده (DNA)  که در زنجیره ذخیره می‌شود، تصاویر تولید و در سرورهای متمرکز ذخیره می‌شوند.

Axie Infinity –  بازی مولد پوکمون. خانواده (DAN)  ذخیره‌شده در زنجیره، NFT-art – در زنجیره تولید می‌شود، اما در یک ذخیره‌سازی غیرمتمرکز ذخیره می‌شود.

به گفته کارشناسان فوربس، بلاکچین و NFT  به دلیل مزیت‌های منحصر‌به‌فرد و فرصت‌های جدید، پتانسیل تغییر اساسی بازار هنر جهانی را دارند. در عین حال، تغییرات کلیدی مربوط به نقدینگی بازار و حفاظت از حق چاپ آنلاین هنرمندان خواهد بود. علاوه بر این، فناوری‌های جدید راه‌های جدیدی را برای کسب درآمد نیز ممکن می‌سازد.

با نفوذ NFT  به بازار هنر جهانی، آنها به طور فزاینده‌ای آن را تغییر می‌دهند. واضح‌ترین مثال، تجارت 69 میلیون دلاری «Everydays: The First 5000 Days»  توسط NFT  است که قبلا ذکر شد. هنرمند دیجیتال بیپل (با نام مستعار مایک وینکلمن) بیش از یک دهه است که آثار خود را خلق کرده و می‌فروشد. اما پیش از این، او اساسا با خانه‌های حراج سنتی بیگانه بود، زیرا هنر دیجیتال «بی‌نهایت قابل بازتولید است» و فروش آن را «بی‌فایده» می‌سازد، زیرا هر کسی می‌تواند آن را کپی کرده و از آن استفاده کند.

«Everydays: The First 5000 Days» –  به قیمت 69 میلیون دلار فروخته شد.

به لطف NFT، که یک شناسه دیجیتال ضروری است، چنین آثار هنری را می‌توان منحصر‌به‌فرد ساخت. به این معنا که یک تصویر خاص می‌تواند تبدیل به یک تصویر اصلی شود و بقیه کپی‌هایی از آن خواهند بود؛ یک فایل دیجیتال را می‌توان کپی کرد، اما NFT  همیشه منحصر‌به‌فرد است!  این همان چیزی است که به نقاشی‌های بیپل کمک کرده تا ارزش فوق‌العاده‌ای در دنیای هنر سنتی پیدا کند، زیرا فقط آثار اصلی در آنجا ارزش دارند.

نمونه دیگری از هنر NFT  که در یک خانه حراج سنتی به فروش می‌رسد، اعلامیه اخیر است که ساتبیز اولین NFT ضرب شده، طراحی انیمیشن کوانتومی کوین مک‌کوی در سال‌2014  را به فروش خواهد رساند.

چگونه NFT  می‌تواند صنعت هنر را متحول کند؟

«کوانتوم» – اولین NFT، توسط کوین مک کوی.

این مثال‌ها نشان می‌دهند که چگونه بلاکچین و NFT هنر دیجیتال را به بازار هنر سنتی مرتبط کرده‌اند، جایی که قبلا فقط کالاهای «فیزیکی» و حق چاپ مورد تقاضا بود. اکنون تصاویر دیجیتال، ویدئو، صدا، انیمیشن، مدل‌های دو‌بعدی و سه‌بعدی می‌توانند معادل (حداقل از نظر ارزش فروش) با آثار ون گوگ، میکل آنژ، رافائل و مالویچ شوند.

در عین حال، بازار هنر دیجیتال تمام مزایای خود مانند سهولت دسترسی، سرعت و امنیت را حفظ خواهد کرد و به لطف فناوری بلاکچین و مخاطبان هوشمند، فرصت‌های جدیدی را به دست خواهد آورد. اگر دو مثال را با هم مقایسه کنیم، درک این موضوع آسان است: فروش مونالیزای لئوناردو داوینچی و فروش هر NFT:

ابتدا باید اصالت و قانونی‌بودن خرید ثابت شود سپس در مورد حمل‌و‌نقل بحث شود و زمان و هزینه زیادی را می‌گیرد و استعداد خاصی می‌خواهد.

فروش گران‌ترین NFT  در زمان کوتاهی انجام می‌شود، عملیات به‌خودی‌خود سریع، ساده و ایمن است، نیازی به واسطه نیست (که فقط قیمت کلی را افزایش می‌دهد).

بازار هنر در دسترس‌تر می‌شود و آنچه حتی چشمگیرتر است، NFT  کمک می‌کند تا بازار را هم برای هنرمندان مبتدی و هم برای مشتریان در دسترس‌تر کند. اکنون، حتی یک نوجوان 12 ساله بدون نام می‌تواند NFT  نهنگ‌های پیکسلی ایجاد کند. علاوه بر این، او موفق شد آنها را به قیمت بیش از 400‌هزار دلار آمریکا به صورت آنلاین بفروشد!

حفاظت از حق چاپ در اینترنت

قبل از بلاکچین و NFT ها، ما هرگز مجبور نبودیم چیزی کاملا دیجیتال داشته باشیم. ما قبلا تصاویر، فیلم‌ها و گرافیک‌های متحرک را دانلود می‌کردیم، بدون در نظر گرفتن حق کپی رایت، آنها را تغییر کاربری داده و به اشتراک می‌گذاشتیم.

NFTها، بلاکچین و دیگر فناوری‌های نوآورانه در حال تغییر هستند و به سازندگان آثار هنری اجازه می‌دهند توزیع خود را در اینترنت ردیابی کنند، که به نوبه خود به آنها اجازه می‌دهد از حق چاپ آنلاین خود محافظت کنند.

به عنوان مثال، اگر اثر هنری دیجیتال خود را ایجاد می‌کنید و می‌خواهید کپی رایت آن را حفظ کنید، باید یک NFT  در یکی از پلتفرم‌های NFT  ایجاد کنید. سپس می‌توانید از این NFT  به عنوان اثبات حق چاپ در اینترنت استفاده کنید. با استفاده از خدمات تخصصی می‌توانید نقض چنین حقی را پیگیری و نظارت کنید. ساده‌ترین مثال جست‌وجوی یک تصویر در گوگل یا جست‌وجوی YouTube  برای محتوای ویدئویی شماست. علاوه بر این، در یوتیوب، نه‌تنها می‌توانید توزیع محتوای خود را ردیابی کنید، بلکه برای بازدید از کانال‌هایی که از آن استفاده می‌کنند نیز پول دریافت کنید.

این تازه آغاز راه است، به لطف توسعه فناوری شبکه‌های عصبی عمیق (هوش مصنوعی)، می‌توان انتظار داشت که در آینده خدمات زیادی برای خرید و فروش محتوای دیجیتال و ردیابی آنلاین آن وجود داشته باشد.

فرصت‌های جدید برای کسب درآمد

علاوه بر مزایایی که در بالا توضیح داده شد، NFT ها همچنین می‌توانند درآمد هنرمندان را افزایش دهند. به عنوان مثال، در حال حاضر شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد برخی از هنرمندان توانسته‌اند درآمد ماهانه خود را با فروش NFT  دو برابر کنند. این امکان وجود دارد زیرا هنگام استفاده از NFT، هنرمندان می‌توانند ‌دلال‌های هنری را دور بزنند و آثار خود را مستقیماً به خریداران نهایی بفروشند (که 10 تا 60 درصد از معامله را ذخیره می‌کند).

اما این تازه شروع کار است، زیرا NFT  اجازه می‌دهد تا مدل‌های درآمد جدیدی ایجاد شود:

برخی از NFT ها هستند که به طور خودکار به هنرمندان هنگام فروش مجدد آثار خود حق امتیاز پرداخت می‌کنند. این مدل کسب درآمد توسط بنیاد مورد استفاده قرار می گیرد: هنرمندان در هر فروش مجدد اثر خود 10 درصد حق امتیاز دائمی دریافت می‌کنند. حق امتیاز مستقیماً به کیف پول شخصی که NFT  ضرب کرده است واریز می‌شود. گفتنی است، بنیاد قبلا با OpenSea، Rarible  و سایر مکان‌های مشابه توافق کرده ‌که اگر NFT  بنیاد در آن بازارها فروخته شود، آنها حق امتیاز 10درصد را به کیف پول هنرمند منتقل می‌کنند.

توانایی ادعای مالکیت محتوا به صورت آنلاین با NFT  و ردیابی توزیع آن، امکان ایجاد مکانیسم‌های کسب درآمد را فراهم می‌کند که در آن هر کسی که با آن NFT  درآمد کسب می‌کند، می‌تواند به طور خودکار حق امتیاز را به صاحب آن بپردازد. مانند این تا حدی در YouTube  اجرا شده است، اما برای کل اینترنت.

NFT ها همچنین به شما امکان می‌دهند توانایی نمایش آثار هنری را با محدودیت‌های زمانی و/یا مکان بفروشید. به عنوان مثال، شما می‌توانید هنر NFT  را با حق نمایش آن در هر مکانی بفروشید، اما فقط به مدت 10 سال از زمان فروخته‌شدن توکن. یا ممکن است حق نمایش آن فقط در ایالات متحده یا در یک گروه خاص فیس‌بوک یا کانال YouTube باشد.

موزه‌ها می‌توانند از نمایشگاه‌های خود هنرهای NFT  ایجاد کنند و کل نمایشگاه‌های دیجیتالی را راه‌اندازی کنند و سپس برای تماشای آنها پول دریافت کنند.

روشی جدید برای ذخیره هنر

نگهداری مناسب آثار هنری با ارزش (فیزیکی) نیازمند امکانات ذخیره‌سازی ویژه‌ای است که شرایط نور، رطوبت و دمای ویژه را حفظ کند و از آنجایی که هنر پول زیادی است، ذخیره‌سازی مناسب برای صاحبان تمام آثار ارزشمند یک کار اجباری اما گاه دشوار است. این امر به‌ویژه در موزه‌ها مشهود است که گاهی صدها میلیون دلار (اگر نه بیشتر) برای نگهداری آثار ارزشمند خرج می‌کنند.

با این حال، حتی پیشرفته‌ترین انبارها نیز قادر به نگهداری اشیای هنری ارزشمند برای همیشه نیستند، زیرا در نهایت فرو می‌ریزند یا ظاهر خود را از دست می‌دهند. علاوه بر این، محافظت از اشیای معماری در برابر تأثیر عوامل نامطلوب غیرممکن است؛ آتش‌سوزی در کلیسای نوتردام یک نمونه واضح از این است. و سپس اشیای هنری موقت، مانند طاق پیروزی که توسط کریستو یاواشف طراحی شده و با کاغذ سفید پوشانده شده است، وجود دارد که برای هفته‌ها، روزها یا حتی دقیقه‌ها «زندگی» می‌کنند. در دنیای واقعی، حفظ همه این آثار هنری بدون از دست‌دادن وضعیت «اصلی» غیرممکن است.

این مشکل را می‌توان با دیجیتالی‌کردن اشیای هنری فیزیکی و اختصاص یک نسخه دیجیتالی خاص به وضعیت «اصلی» با کمک NFT ها حل کرد. این تنها راه برای حفظ شیء هنری و ارزش آن هنگام انتقال آن به «دیجیتال» است.

نتیجه

صنعت NFT  در تلاش است تا محیطی فراگیر و محافظ ایجاد کند که در آن هنرمندان دیجیتال بتوانند درآمد کسب کنند. هر کسی که به اینترنت دسترسی دارد می‌تواند یک NFT  ایجاد کند و توانایی کسب درآمد از آن را داشته باشد: خواه یک عکس، یک نقاشی دیجیتال، یک گرافیک متحرک سه‌بعدی یا پیکسل‌های بلوکی مانند ویدئوی Nyan Cat  (که به قیمت 600.00 دلار فروخته شد).‌ این می‌تواند زندگی میلیون‌ها ذهن روشن را در سراسر جهان تغییر دهد.

با این حال، چند نکته وجود دارد که باید از آنها آگاه بود:

هنرمندان برای داشتن NFT  خود باید 80 تا 1000 دلار بپردازند، حتی اگر عکس یا ویدئوی آنها به فروش نرسد.

اکنون، NFT  ردپای محیطی بزرگی دارد. هنرمند فرانسوی Joanie Lemercier  محاسبه کرده است که یک تراکنش 2 ثانیه‌ای NFT  به اندازه نیاز یک گالری هنری برای 2 سال کار کامل انرژی مصرف می‌کند که 8.7 ‌مگاوات ساعت انرژی است.

این مشکلات، موانع اصلی بر سر راه جریان‌سازی واقعی هنر NFT  هستند. زمانی که آنها حل شوند، شاهد شکوفایی واقعی بازار هنر خواهیم بود.

اگرچه اعلام تغییر برند فیسبوک به متا و تشریح ایده متاورس این شرکت توسط زاکربرگ، آن هم در میانه آخرین دور از رسوایی‌های این دو، خبرساز شده، این نخستین‌بار نیست که متاورس ساخته می‌شود. به هر جهان مجازی آنلاین بزرگی که به کاربران امکان می‌دهد با آواتاری از خود در فضاهای سه‌بعدی آن زندگی دیگری را تجربه کرده و با سایر کاربران تعامل داشته باشند، متاورس گفته می‌شود. همین الان هم جهان‌های گسترده آنلاین با میلیون‌ها کاربر و گستره متنوعی از قابلیت‌ها وجود دارد و سابقه آنها به اوایل دهه 2000 باز می‌گردد.

پروژه‌هایی مثل Lively گوگل و Home سونی در همین دوران معرفی شدند و برخی از آنها از جمله Second Life تا امروز هم به فعالیت خود ادامه می‌دهند. حتی در مواردی مانند بازی‌های مالتی‌پلیر بزرگ آنلاین مثل WoW یا EVE شاهد به‌وجود آمدن ساختارهای پیچیده اجتماعی و حتی اقتصادی در قالب این جهان‌های آنلاین هستیم. اما آنچه متاورس زاکربرگ را از تمامی پروژه‌های مشابه قبلی مستثنی می‌کند، دو برگ برنده‌ای است که در اختیار هیچ‌یک از پروژه‌های مشابه قبلی نبوده: وجود یک پلتفرم فراگیر از شبکه‌های اجتماعی در کنار پیشرفت فناوری‌های مربوط به رمزارزها و به‌خصوص NFTها که در کنار هم می‌تواند موج چهارم اقتصاد غیرمتمرکز و مهاجرت ما به سمت استفاده از دارایی‌های دیجیتال در مراودات روزمره را سرعت ببخشد. در ادامه قصد داریم کمی بیشتر به این مفاهیم و تبعات آن در آینده نه‌چندان دور بپردازیم.

•  NFTها شاه‌کلید متاورس فیسبوک

ریشه واژه متاورس به رمان علمی‌تخیلی نیل استیفنسن به نام Snow Crash که در سال‌ 1992 منتشر شده و جهانی را ترسیم می‌کند که انسانیت پس از نابودی تمدن به دنیاهای مجازی برای ادامه زندگی پناه برده، باز می‌گردد. این ایده، به‌دلیل جذابیت‌های متعدد مفهومی و روایی، بارها در فیلم‌های سینمایی به تصویر کشیده شده و همان‌طور که اشاره کردیم به‌محض پیشرفت فناوری‌ های مرتبط از جمله واقعیت مصنوعی، اینترنت و پردازنده‌های گرافیکی تبدیل به واقعیت شد. اما بسیاری از این جهان‌های مجازی، به‌رغم قابلیت‌های بسیارشان، هرگز به‌معنی واقعی کلمه فراگیر نشده و تبدیل به نیرویی تاثیرگذار در دنیای واقعی نشدند.

این بار اما نه‌تنها غولی مثل فیسبوک با منابع تقریبا نامحدود در پی تبدیل رویای جهان Ready Player One به واقعیتی ملموس و روزمره‌ است، بلکه به‌نظر می‌رسد شرایط هم برای چنین جهشی فراهم شده باشد. فیس‌بوک با نزدیک به 3 میلیارد کاربر و اقتصادی عظیم یک اکوسیستم اجتماعی اقتصادی وسیع با گستره وسیعی از محصولات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری در حوزه‌های کلیدی فناوری‌های مرتبط با ارتباط آنلاین واقعیت مجازی به‌شمار می‌رود. توسعه فناوری‌هایی مانند بلاکچین، رمزارزها و به‌خصوص رشد خیره‌کننده محبوبیت NFTها در سال‌های اخیر، که به ما امکان می‌دهد برای نخستین‌بار در فضای آنلاین برای مالکیت چیزهای ناملموس از هویت شخصی گرفته تا دارایی‌های دیجیتال اسناد معتبر داشته باشیم، شاه‌کلیدی است که به متاورس فیسبوک فرصت می‌دهد نقشی کلیدی در به‌کارگیری گسترده این فناوری‌ها در دنیای واقعی در آینده نه‌چندان دور ایفا کند. 

فیسبوک به‌درستی دریافته که کاربردهای عملی NFTها بسیار فراتر از مالکیت آثار هنری دیجیتال با قیمت‌های گزاف است و این تنها آغاز مسیری است که در آن فرصت‌های بی‌شماری برای کارآفرینان، مشاغل، متخصصان و سرمایه‌گذاران نهفته است. این فناوری، درست مثل گرامافون ادیسون، به ما امکان می‌دهد دارایی‌های ناپایدار خود را تبدیل به ثروت کنیم. به‌همین دلیل هم شاهد به‌کارگیری گسترده این فناوری در تمامی ابعاد این متاورس و تلاش برای ایجاد بستری مشترک به‌منظور فراهم‌کردن امکان استفاده از این اسناد دیجیتال در سراسر فضای وب و تاکید زاکربرگ بر سازگاری این پلتفرم با سایر بخش‌های اینترنت هستیم. جهانی مجازی با پایه‌هایی محکم در دنیای واقعی که می‌تواند به کمک فناوری‌های موجود از جمله واقعیت افزوده و مجازی و به‌لطف توسعه و فراگیری رمزارزها تبدیل به فضایی برای کار و زندگی ما شود. 

• فرصت یا تهدید؟

گره‌زدن هویت افراد، دارایی‌های آنها در جهان مجازی و ارزش مالی آنها در دنیای واقعی به NFTها و تبدیل آنها به اسنادی کاربردی در زندگی روزمره دیجیتال و واقعی انقلابی دیگر در زندگی ما ایجاد خواهد کرد. همین الان هم بازی‌های مبتنی بر NFTها و بلاکچین در حال توسعه و عرضه گسترده هستند و برندها، کسب‌و‌کارها و سرمایه‌گذاران آماتور و حرفه‌ای درحال مسابقه برای ورود و کسب جایگاه در این بازار هستند. 

البته این داستان سراسر خیر و خوشی نیست و مثل هر فناوری دیگری، در کنار کاربردها و قابلیت‌های جدید باید منتظر مشکلات ناشی از فراگیری آن نیز باشیم. یک مسئله اصلی، هزینه‌های مرتبط با ثبت و به‌کارگیری موثر NFTها توسط عموم مردم است که هم‌اکنون نیز در دست توسعه است و به‌زودی شاهد عرضه راه‌حل‌های کاربردی در قالب بلاکچین‌های جایگزین برای اتریوم با هزینه‌های پایین‌تر خواهیم بود.

مسئله بعدی، مصرف انرژی قابل‌توجه و آلودگی‌های زیست‌محیطی ناشی از آن است که با توجه به مسئله گرمایش زمین، کمبود آب و منابع انرژی می‌تواند به سدی در مسیر توسعه سریع این فناوری و تبدیل آن به یک ابزار همگانی شود. درواقع شکوفایی سریع بازار NFTها و افزایش روزافزون کاربرد رمزارزها، می‌تواند تهدیدی برای محیط زیست و آینده ما هم باشد. بنابر برخی تخمین‌ها ایجاد، ثبت و فروش یک NFT روی بلاکچین اتریوم می‌تواند به‌طور متوسط تا 282 کیلووات ساعت انرژی (معادل انتشار 289 کیلوگرم دی‌اکسید کربن در جو) مصرف کند. این عدد برای تراکنش‌های بعدی معادل 52 کیلووات ساعت (30 کیلوگرم دی‌اکسید کربن) تخمین زده می‌شود که کماکان عددی قابل‌توجه است.

 با وجود عدم قطعیت نهایی این تخمین‌ها و بررسی مداوم آنها توسط جامعه علمی، شکی نیست که گسترش کاربرد این فناوری بخصوص با معرفی متاورس‌ و پلتفرم‌های رقیب که قطعا به‌زودی شاهد رونمایی از آنها خواهیم بود، می‌تواند فرصت‌های ایجاد‌شده توسط این جهان‌های مجازی را تبدیل به تهدید جدی برای زندگی واقعی ما کند. هرچند توسعه فناوری‌هایی مانند Immutable X، که برای کاهش قابل‌ملاحظه حجم اطلاعات مورد نیاز و در نتیجه مصرف انرژی لازم برای ایجاد و ثبت توکن‌های NFT بر بستر بلاکچین اتریوم معرفی شده‌اند، نشان می‌دهد که تلاش‌ها برای مقابله با این مسئله و هموار‌کردن مسیر کاربرد فراگیر NFTها در زندگی روزمره ما آغاز شده است و احتمالا چیزی قرار نیست جلوی پیشروی موج چهارم انقلاب رمزارزها را بگیرد.