گرمای استارتاپ‌داری در دمای منفی 22 درجه کشور فنلاند، آن را به اکوسیستم پیشرو در شمال شرقی اروپا تبدیل کرده است؛ کشوری در همسایگی روسیه، نروژ و سوئد و با بیش از 5 میلیون نفر جمعیت. این کشور کوچک به شادترین کشور جهان و همچنین به داشتن بهترین سیستم آموزشی و تمیز‌ترین آب و هوای جهان معروف است. حتما شنیده‌اید که به فنلاند سرزمین هزار دریاچه هم گفته می‌شود. فنلاند به پایتختی هلسینکی یکی از بهترین کشورهای جهان برای زندگی و تحصیل است و هر‌ساله بسیاری از مهاجران که عمدتا کارجو و دانشجو هستند، به این کشور مهاجرت می‌کنند. در ادامه درباره اکوسیستم استارتاپی فنلاند می‌خوانیم.
تا دیروقت کار نکنید
در بسیاری از فرهنگ‌های کاری در جهان، کار‌کردن تا دیروقت در دفتر کار نوعی افتخار تلقی می‌شود ولی در سرزمین عجایب نوردیک که مخترع سونا، نوکیا، لینوکس و مانیتور ضربان قلب هم است و در سال 2019 توسط اتحادیه اروپا به‌عنوان پیشرفته‌ترین کشور دیجیتالی انتخاب شد، این رفتار برای یک سبک زندگی سالم مفید نیست و کار زیاد باعث فرسودگی شغلی می‌شود، چون زمان بسیار کمی را برای تمرکز بر توسعه فردی و حفظ تعادل کار و زندگی سالم باقی می‌گذارد.
این موضوع عمیقا در فرهنگ فنلاند جریان دارد و باعث ایجاد یکی از مثبت‌ترین و سازنده‌ترین محیط‌های کاری در جهان شده است. همچنین بسیاری از معاملات تجاری در فنلاند بدون امضای روی کاغذ منعقد می‌شوند، در حالی که این موضوع برای بسیاری از افراد عجیب و حتی غیرعاقلانه به نظر می‌رسد، این ماهیت اعتماد فنلاندی‌ها به همدیگر است که منجر به ایجاد یکی از کارآمدترین جوامع با پایین‌ترین سطوح فساد شده است.
اقتصاد فنلاند
فنلاند از دیرباز در زمینه فناوری دریایی و کشتی‌سازی پیشرو بوده است و بزرگ‌ترین کشتی‌های تفریحی لوکس جهان اکثرا در فنلاند ساخته یا طراحی شده‌اند. همچنین 60 درصد از تمام یخ‌شکن‌های جهان در این کشور ساخته شده و 80 درصد از آنها در فنلاند طراحی شده‌اند. صادرات اصلی فنلاند از جمله تجهیزات حمل‌و‌نقل، الکترونیک، جنگل‌داری، ماشین‌آلات و مواد شیمیایی است و اصلی‌ترین وارداتش از کشورهای آلمان، روسیه، سوئد، هلند و چین صورت می‌گیرد. امتیاز آزادی اقتصادی فنلاند 78/3 است و اقتصاد آن نهمین اقتصاد آزاد در سال 2022 است؛ به گونه‌ای که در بین 45 کشور منطقه اروپا رتبه ششم را دارد و امتیاز کلی آن بالاتر از میانگین منطقه‌ای و جهانی است.
ویزای فنلاند
یکی از ابتکارات فنلاند برای تسهیل ورود کارآفرینان به این کشور، ایجاد ویزای استارتاپی است. ویزای استارتاپی در فنلاند، این امکان را برای کارآفرینان بین‌المللی ایجاد می‌کند تا یک شرکت استارتاپی در فنلاند بسازند و بخشی از اکوسیستم استارتاپی پرجنب‌و‌جوش این کشور شوند. این مجوز برای بنیانگذاران نوآوری است که از کشورهای خارج از اتحادیه اروپا می‌آیند.
البته دریافت این ویزا خیلی آسان نیست، چون قبل از ارسال درخواست به اداره مهاجرت فنلاند، باید یک ارزیابی مطلوب از Business Finland دریافت کنید. Business Finland ارزیابی می‌کند که آیا مدل کسب‌وکار، تیم و منابع شما پتانسیل رشد سریع بین‌المللی را نشان می‌دهد یا خیر؟ مجوز در ابتدا می‌تواند برای حداکثر 2 سال صادر شود و پس از آن می‌توان آن را تمدید کرد. پس از تاسیس شرکت خود در فنلاند، می‌توانید از خدمات اکوسیستم استارتاپی فنلاند بهره‌مند شوید. اگر می‌خواهید پس از پایان اولین مجوز اقامت‌تان، به زندگی خود در این کشور ادامه بدهید، باید برای تمدید آن درخواست دهید.
حمایت فنلاند از استارتاپ‌ها
این کشور با ارائه شبکه‌های حمایتی بی‌نظیر تحت حمایت دولت برای استارتاپ‌ها، اهمیت پرورش نوآوری و حمایت از تفکرات مدرن اقتصادی را نشان می‌دهد. فنلاند همراه با موضع مترقی خود نسبت به سلامت روان در محیط کار و تمرکز بر ایجاد و حفظ روابط تجاری قوی، به یک مرکز جهانی برای کارآفرینی تبدیل شده است که تغییرات مثبت و پایدار در جهان ایجاد می‌کند و به شهروندان خود کمک می‌کند تا در زمینه‌های رقابتی بین‌المللی پیشگام باشند.
این کشور اکوسیستم استارتاپی در حال رشدی دارد. کسب‌وکارهای این کشور اغلب توانسته‌اند، سرمایه‌های زیادی از داخل و خارج از کشور جذب کنند. همه اینها نشان می‌دهد که این کشور می‌تواند استارتاپ‌های بزرگی ایجاد کند.
ضمن اینکه رشد تولید ناخالص داخلی آن بالاتر از بسیاری از همتایان خود در اتحادیه اروپا بوده و پس از سوئد، دانمارک و بریتانیا چهارمین اقتصاد بزرگ دانش‌محور در اروپا را دارد.
وجود مصرف‌کنندگان ثروتمند به‌عنوان بخشی از اکوسیستم نوردیک، ارتباطات خوب با سایر نقاط جهان و… بازار خوبی برای کارآفرینان ایجاد کرده است. شرکت‌ها در فنلاند مورد استقبال قرار می‌گیرند و ورود به بازار آسان است. ایجاد یک شرکت معمولا تنها چند هفته طول می‌کشد و اکثریت قریب به اتفاق خدمات به زبان انگلیسی با اطلاعات فراوان در دسترس هستند.
در فنلاند، بسته به نیاز شرکت‌ها، برنامه‌های مالی مختلفی برای پوشش طیف وسیعی از شرایط وجود دارد. این بودجه‌ها برای استارتاپ‌هایی در نظر گرفته شده که بازارهای بین‌المللی را هدف قرار می‌دهند؛ شرکت‌های کوچک و متوسطی که می‌خواهند فعالیت‌های خود را توسعه دهند و صادرات را تقویت کنند، یا شرکت‌های بزرگی که به دنبال انجام تحقیقات هستند.
تک‌شاخ‌های فنلاند
فنلاند که به آینده‌نگری و هوش تجاری نوآورانه‌اش شناخته می‌شود، در حال حاضر، دارای 4 یونیکورن یا تک‌شاخ است. این تک‌شاخ‌ها که توسط متخصصان تجاری فنلاندی تاسیس شده‌اند، از سیستم‌های مدیریت پایگاه داده تا حوزه مراقبت‌های بهداشتی را شامل می‌شوند.
MySQL یک سیستم مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای است که داده‌ها را در جداول سازماندهی می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه انواع داده‌ها می‌توانند به یکدیگر مرتبط شوند. MySQL توسط بسیاری از برنامه‌های کاربردی وب مبتنی بر پایگاه داده از جمله وردپرس استفاده می‌شود. همچنین توسط وب‌سایت‌های محبوب مانند فیسبوک، توییتر و یوتیوب استفاده شده است. ارزش فعلی این تک‌شاخ 1میلیارد دلار است.
تک‌شاخ سوپرسل، استارتاپی در حوزه توسعه بازی‌های موبایلی است که در ساخت بازی‌های ویدئویی برای دستگاه‌های تلفن همراه تخصص دارد. این شرکت در حال حاضر در هلسینکی مستقر است و غول صنعت بازی‌های موبایل برای مشتریان در سراسر جهان به شمار می‌رود. سوپرسل دفاتر دیگری را در توکیو، شانگهای، سانفرانسیسکو و سئول افتتاح کرده و ارزش فعلی آن 4/9 میلیارد دلار است.
Rovio Entertainment یک توسعه‌دهنده بازی‌های ویدئویی نوآورانه است و بازی‌هایی را برای دستگاه‌های تلفن همراه مانند Angry Birds و Shopping Madness ایجاد کرده است. در حال حاضر این تک‌شاخ در اسپو، استکهلم، کپنهاگ و مونترال فعالیت می‌کند و ارزش فعلی آن 2 میلیارد دلار است.
Signant Health به فعال‌کردن آزمایش‌های دیجیتالی و توسعه دانش علمی برای مطالعات بالینی مدرن کمک می‌کند. هدف این شرکت که در سال 2019 راه‌اندازی شد، بر بهبود زندگی بیماران تمرکز دارد و ارزش فعلی آن 1 میلیارد دلار است.
بازارهای بین‌المللی اکوسیستم استارتاپی فنلاند
نزدیک به 300 هزار فنلاندی به صورت مستقیم در شرکت‌های فناوری کار می‌کنند و در مجموع حدود 700 هزار نفر در بخش فناوری به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم فعال هستند. فنلاند از یک اکوسیستم استارتاپی فعال با شتاب‌دهنده‌ها، سرمایه‌گذاران فرشته، VCها و حمایت قوی دولتی برخوردار است. هلسینکی از نظر ارتباط محلی در بین بنیانگذاران، سرمایه‌گذاران و کارشناسان رتبه اول را در جهان دارد. فنلاند با بیش از 2 هزار استارتاپ نوظهور یکی از اکوسیستم‌های نوظهور اروپایی در نظم نوین جهانی است. همچنین باشگاه Soonicorn فنلاند با لیستی انحصاری از امیدوارکننده‌ترین استارتاپ‌های فنلاند، در چند سال گذشته به نقاط عطف ارزش‌گذاری رسیده‌اند.
Soonicorns که به‌زودی Unicorns خواهند شد، تعداد انگشت‌شماری از استارتاپ‌های ارزشمندی هستند که با موفقیت از نوپایی عبور کرده و توانسته‌اند سرمایه‌های چند صد میلیون دلاری جذب کنند. این شرکت‌ها در سال‌های آینده در مسیر تبدیل‌شدن به یونیکورن قرار دارند.
دلیل موفقیت اکوسیستم استارتاپی فنلاند
موفقیت اکوسیستم نوآوری در فنلاند را می‌توان در همکاری پررونق بین دولت، استارتاپ‌ها، شرکت‌ها و دانشگاه‌های دارای رتبه بالا جست‌وجو کرد. این اکوسیستم حدود 10سال پیش رونق گرفت که توسط جامعه‌ای فعال از دانشجویان دانشگاه تسریع شد.
امروزه، روحیه همکاری فوق‌العاده‌ای بین آنها وجود دارد، جایی که ایده‌ها و فناوری‌ها آشکارا از آزمایشگاه‌های دانشگاهی و مراکز تحقیقاتی با استارتاپ‌ها و شرکت‌ها به اشتراک گذاشته می‌شوند. علاوه بر حجم فزاینده سرمایه‌گذاری خطرپذیر که به این کشور وارد می‌شود، دولت فنلاند به طرق مختلف از استارتاپ‌ها حمایت می‌کند.
فنلاند به جای تلاش برای مقابله با چالش‌ها، با استفاده از ابزارهای مشابه مناطق غنی‌تر و تحصیلکرده‌تر در جاهای دیگر کشور، یک روحیه اشتراکی بین مردم به‌وجود آورده است. جامعه فنلاند امن، باثبات و شفاف است و سطح پایینی از بوروکراسی دارد. دولت بودجه و خدماتی را برای شرکت‌های نوآور در مراحل اولیه ارائه در نظر گرفته و از جامعه دانشگاهی در تجاری‌سازی ایده‌های‌شان حمایت می‌کند.
موقعیت این کشور در گوشه شمال شرقی اتحادیه اروپا، آن را به مکانی عالی برای شرکت‌هایی تبدیل کرده که به دنبال ورود به اروپا هستند. سرمایه‌گذاری‌های دولتی و خصوصی در استارتاپ‌ها به‌طور پیوسته رشد کرده است. به‌عنوان مثال، در سال 2020، این کشور 142 میلیون یورو سرمایه به استارتاپ‌ها تزریق کرد.
کنفرانس Slush
Slush یک رویداد استارتاپی و فناوری است که هر‌ساله با هدف گرد‌هم آوردن جامعه استارتاپی در ماه نوامبر در هلسینکی برگزار می‌شود. Slush جلساتی را بین بنیانگذاران استارتاپ‌ها و سرمایه‌گذاران خطرپذیر تسهیل می‌کند. در سال2021، 8هزار و 800 شرکت‌کننده از سراسر جهان را گرد هم آورد تا در این جشنواره جهانی شرکت کنند. از سال2015 هم رویدادهایی مانند Slush Tokyo، Slush Shanghai و Slush Small Talks در سراسر جهان اجرا کرده است.
فنلاند مکانی عالی برای تجارت
فنلاند با وجود جمعیت کمی که دارد، خانه برخی از بزرگ‌ترین نام‌های بین‌المللی از جمله شرکت مخابراتی نوکیا‌ست. این کشور نشان داده که اندازه جمعیت، ملاک تشخیص بزرگ‌تر بودن نیست، به ویژه وقتی صحبت از تجارت می‌شود. فنلاند که به‌عنوان کشوری نوآور و ارائه‌دهنده یک اکوسیستم استارتاپی فعال مشهور است، سخت کار کرده تا زیرساختی را پیاده‌‌سازی کند که به عموم مردم امکان ارائه مشاوره تجاری رایگان به زبان‌های فنلاندی و سوئدی و انگلیسی ارائه دهد. همچنین برای کارآفرینان نوپا، کمک‌هزینه‌های راه‌اندازی در نظر می‌گیرد تا اطمینان حاصل شود که صاحبان کسب‌وکار جدید قادر به امرار معاش در مراحل اولیه فعالیت هستند.
اکوسیستم استارتاپی فنلاند
اکوسیستم استارتاپی منطقه شهری هلسینکی در مقیاس بین‌المللی موفق بوده و سرمایه‌گذاران خارجی زیادی را به خود جذب کرده است. هلسینکی در بین 4 منطقه شهری برتر اروپا براساس ارزش سرمایه و فروش شرکت‌ها قرار گرفته است. اکوسیستم استارتاپی منطقه هلسینکی نیز براساس استعداد، تجربه و تامین مالی در مراحل اولیه و فعالیت سرمایه‌گذاران، در بین 10 کشور برتر اروپا قرار گرفته است. اکوسیستم منطقه هلسینکی طی 3 سال گذشته، 23 میلیارد یورو ارزش ایجاد کرده است.
