تامین مالی جمعی را می‌توان نیروی حیات مالی برخی از ناب‌ترین استارتاپ‌ها دانست
معنی Crowdfunding، به صورت تحت اللفظی، تامین مالی جمعی یا سرمایه گذاری جمعی است. حال، crowdfunding چیست؟ این، فرآیند تامین بودجه یک پروژه یا پروژه با جمع آوری مبالغ اندک از تعداد زیادی از افراد است. کراودفاندینگ برای استارتاپ ها یک روش معمول جذب سرمایه بوده و اغلب توسط مخترعان، کارآفرینان، موسیقیدانان، فیلمسازان، هنرمندان و موسسات خیریه نیز از این روش استفاده می‌کنند.
این روش از سال ۱۹۹۷ و با ابتکار گروه راک انگلیسی Marillion آغاز شد. این گروه که سرمایه کافی برای انجام تور امریکای خود را در اختیار نداشت با کمک طرفداران خود شصت هزار دلار جمغ آوری کرد و همین کار، به نمونه‌ای موفق برای شرکت‌ها تبدیل شد.
اکثر این کمپین‌ها از طریق پلتفرم‌های اینترنتی انجام شده و در یک بازه زمانی تعیین شده برای انجام یک هدف خاص به جمع آوری پول می‌پردازند. وبسایت‌های خاصی همچون kicksarter و kiva به طور خاص برای این راه سرمایه گذاری به راه افتاده‌اند. این وبسایت‌ها سعی می‌کنند با استفاده از روش‌های بازاریابی مانند روابط عمومی، تبلیغات پرداخت به ازای هر کلیک و بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی کاربر را به سوی این صفحه‌ها هدایت کنند.
Crowdfunding چگونه عمل می‌کند؟
برای ایجاد تصویر دقیق‌تر از اینکه تامین مالی جمعی چیست، باید انواع روش‌های آن را بشناسیم.
انواع تامین مالی جمعی
چهار روش وجود دارد که هر کدام، اهداکنندگان متفاوتی را هدف قرار می‌دهند:
کمک مالی
تامین مالی جمعی مبتنی بر کمک مالی حالتی است که در آن، افراد در ازای مبلغی که به یک کمپین، شرکت یا فرد پرداخت می‌کنند، هیچ چشم‌داشتی ندارند. فرض کنید برای خرید تجهیزات جدید برای شرکت خود یک کمپین راه انداخته‌اید. افرادی که به شما پول می‌دهند این کار را صرفا با هدف حمایت از رشد تجارت شما انجام می‌دهند و انتظاری از شما ندارند.
بدهی
کمک های مبتنی بر بدهی، وام های همتا به همتا (P2P) هستند که نوعی کراودفاندینگ به حساب می‌آیند. در کمک‌های مالی مبتنی بر بدهی، وام توسط بانک تامین شده و باید در یک زمان مشخص با بهره بازپرداخت شود.
پاداش
زمانی است که اهدا کنندگان در ازای کمک‌های خود چیزی دریافت می‌کنند. پاداش‌ها به نسبت کمک‌های مالی متفاوت است تا مشارکت بیشتر را تشویق کند. بر اساس مبلغی که شرکت کنندگان به یک کمپین می‌دهند، ممکن است یک تی‌شرت، محصول یا خدمات – غالبا با نرخ تخفیف دریافت کنند.
حقوق صاحبان سهام
برخی از کمپین‌های کراودفاندینگ به پشتیبانان اجازه نمی‌دهند مالکیت بخشی از شرکت مورد حمایت خود را داشته باشند؛ اما کراودفاندینگ مبتنی بر حقوق صاحبان سهام، به کسب و کارهای کوچک و استارتاپ‌ها این امکان را می‌دهد تا در ازای تامین بودجه، بخشی از سهام آن کسب و کار را در اختیار داشته باشند. این کمک‌ها نوعی سرمایه گذاری است که در آن شرکت کنندگان بر اساس میزان سرمایه‌ای که به میان می‌گذارند، سهمی را دریافت می‌کنند.
مزایای تامین مالی جمعی یا کراودفاندینگ
پس از یافتن پاسخ crowdfunding چیست، باید به سراغ مزیت‌های آن به ویژه برای کسب و کارهای کوچک برویم. در سال ۲۰۱۸، کراودفاندینگ حدود ۱۰.۲ میلیارد دلار در سطح جهانی ارزش داشت و پیش بینی می شود این ارزش تا سال ۲۰۲۵ به ۲۸.۸ میلیارد دلار برسد. در اینجا چند مزیت اصلی وجود دارد:
سهولت در بازاریابی
این نوع سرمایه گذاری هر ساله به سرعت در حال گسترش است. هر روز تعداد بیشتری از افراد به سرمایه گذار و مشارکت کننده تبدیل می شوند و خبر خوب اینکه کمپین های شخصی نیز مبالغ بیشتری را به سوی کسب و کار هدایت می‌کنند. تصویر زیر، پیش‌بینی‌ها در روند کسب بودجه از طریق کمپین در این حوزه را نشان می‌دهد.
سود بیشتر با ریسک کمتر
قدرت پیش فروش را درک کنید. با پیش فروش محصولات، نیازی به خرید و انبار مواد اولیه ندارید. طبق اظهارات ویل فورد، مدیرعامل و هم‌سرمایه گذار LaunchBoom “تمام آنچه که نیاز دارید یک نمونه اولیه عملی و یک برنامه عالی برای بازاریابی است.” با این روش، مشکل سرمایه در گردش حل می‌شود و بیش از نیازتان مواد اولیه سفارش نمی‌دهید.
همچنین با پیش فروش هزاران واحد محصول، می‌توانید سفارش بیشتری به تولیدکنندگان داده و در نتیجه، هزینه تولید هر واحد محصول را کاهش بدهید؛ این استراتژی، حاشیه سود شما را افزایش می‌دهد.
مطالب پیشنهادی: انواع سرمایه گذاری در استارتاپ ها
اعتبار سنجی محصول و بهبود پیش از پخش
دلیل اصلی شکست یک استارتاپ چیست؟ احتمالا کمبود بودجه، رقابت سخت یا باطاریابی ضعیف را دلیل آن می‌دانید اما در اشتباه هستید. طبق تحقیقات CB Insights، ۴۲ درصد از استارتاپ‌ها به دلیل کمبود نیاز بازار با شکست مواجه شده‌اند. به عبارت دیگر، بیشتر استارتاپ‌ها شکست می‌خورند زیرا محصولی تولید می‌کنند که هیچ کس به آن نیاز ندارد یا دغدغه‌ی آن را ندارند.
اما با این سرمایه گذاری، مشکل حل می‌شود. این کار به شما این امکان را می‌دهد تا پیش از انجام مراحلی همچون ساخت محصول یا انجام کار، ایده‌ی خود را ارزیابی کرده و میزان ارزشمند بودن آن را بیابید. همچنین در همان مراحل اولیه، امکان پیووت کردن، بررسی دوباره یا بهبود محصول یا ایده را به شما می‌دهد.
چگونه سرمایه گذاری جمعی را آغاز کنیم
چیزی کاملاً منحصر به فرد و بسیار ارزشمند خلق کنید
برای جلب توجه (و سرمایه) انسان‌ها، باید یک ارزش واقعی تولید کنید. این مطمئنا سخت‌ترین قسمت این فرآیند است، اما بدون آن، از همان ابتدا محکوم به شکست هستید.
همه چیز را پیشاپیش آماده کنید
استفاده از سایت‌های ایجاد کمپین، به این معنا نیست که هیچ کاری انجام ندهید. بلکه پیش از به راه انداختن کمپین باید سخت بر روی آن کار کنید. در حقیقت، پیش از آغاز یک کمپین باید بتوانید به پاسخ‌های کاملی برای این سوالات داشته باشید:
- مزیت اصلی محصول شما چیست؟
- این مزیت اصلی چرا تا این اندازه مهم است؟
- بازار هدف و مخاطب شما چه کسانی هستند؟
- رقبای اصلی شما چه کسانی هستند و چه چیزی شما را متفاوت می‌کند؟
- چه مقدار پول نیاز دارید؟
- این پول به طور خاص در چه مواردی هزینه می‌شود؟
- از کدام شکل سرمایه گذاری استفاده می‌کنید؟
- اگر به مبلغ هدف خود نرسید چه اتفاقی می‌افتد؟
- چقدر پول برای بازاریابی دارید؟
- قرار است روی کدام کانال‌های بازاریابی تمرکز کنید؟
مطمئن شوید که محصول شما برای سرمایه گذاری جمعی مناسب است
هر ایده محصول شایسته سرمایه گذاری جمعی نیست. دلایلی برای روی بورس بودن این کمپین‌ها وجود دارد: آنها خبرساز، منحصر به فرد و خلاقانه هستند. اگر محصول شما بیش از حد به سایر پیشنهادهای موجود در بازار شباهت داشته باشد، هیچ کس احساس نمی‌کند باید به آن کمک کند.
اولین قدم؟ تحقیقات بازار. باید مطمئن شوید که ایده شما قبلا اجرا نشده و نیاز به محصول شما وجود دارد. سپس محصولات پرطرفدار در پلتفرم‌های سرمایه گذاری را نیز بررسی کنید تا ببینید چه نقاط مشترکی با آنها دارید و چرا آن کمپین‌ها موفق بوده‌اند.
ایجاد محتوای جذاب
دقت کرده‌اید که ویدیو، فصل مشترک تقریبا تمام کمپین‌های موفق است؟ زیرا ویدیو یکی از تاثیرگذارترین ابزار بازاریابی به حساب می‌آید. طبق تحقیقات سیسکو، ۸۲ درصد از مصرف ترافیک اینترنت در سال ۲۰۲۱ به ویدیو اختصاص خواهد یافت.
اما برای داشتن یک کمپین موفق به چیزی بیشتر از یک ویدیوی باحال نیاز دارید. در حقیقت محتوای مناسب برای یک کمپین موفق باید چنین فهرستی داشته باشد:
- حداقل یک ویدیوی وایرال شده
- عکس و ارائه زیبا و با کیفیت حرفه‌ای از محصول
- تیترهای جذاب
- پوشش مطبوعاتی
- ایمیل
- شبکه‌های اجتماعی
کراودفاندینگ(crowdfunding) در ایران
ایران نیز به نوبه خود در این مسیر گام برداشته و پس از آشنایی فعالان بازاریابی ایران و آگاهی نسبت به اینکه crowdfunding چیست، مجموعه‌های زیادی به سراغ این حوزه رفتند.
سایت‌های سرمایه گذاری جمعی در ایران:
- پارس فاندینگ parsfunding.com
- کارن کراد www.karencrowd.com
- دونگی dongi.ir
- هم آفرین hamafarin.ir
- ققنوس crowdfunding.kuknos.ir
- آی بی کراد www.ibcrowd.ir
- سایت کارن کراد karencrowd.com
- سایت مهربانه mehrabane.ir
- سایت همبودگاه hamboodgah.ir
- سایت زیما zeema.org
- سایت راتا ratacf.ir
- سایت رانگو rungo.ir
- سایت ایده‌هاب idehhub.com
- سایت خیرینه kheyrine.ir
وبسایت حلال فاند هم البته قویترین در این دسته هست ولی اشاره نشده است