طی کمتر از ۳سال، کسبوکارتان به مرحله‌ای رسیده که نیازی به جذب سرمایه ندارید و کسبوکار شما که مبتنی بر محتواست، به درآمدزایی رسیده است؛ در نگاه سرمایه‌گذاران این نکته را می‌بینیم که آنها کسبوکارهای محتوامحور را درآمدزا و حداقل با مقیاس‌پذیری بزرگ نمی‌دانند. حتی این بینش وجود دارد که کسبوکارهایی که بر محتوا و درآمدزایی از این راه تمرکز کرده‌اند، در درازمدت به سوددهی می‌رسند. از تجربیات خودتان بگویید که برای جذب سرمایه و اداره کسبوکارتان با چه مسائلی روبه‌رو بودید؟
وقتی درباره محتوا صحبت می‌کنیم از دو دیدگاه مختلف می‌توانیم نگاه کنیم؛ نگاه اول اینکه کاربر می‌خواهد چیزی را بداند و نگاه دوم اینکه کاربر برای انجام‌دادن کارهای روزانه خود به آن نیاز دارد.
یعنی گاهی ما به کاربران محتوایی می‌دهیم که می‌خواهیم چیزی را بدانند؛ یعنی برای دانستن و گاهی برای عمل‌کردن‌شان به امری، محتوایی را به آنها ارائه می‌کنیم. به‌عنوان مثال، وقتی چنین کاربری وارد سایت گهواره می‌شود و به دنبال محتوایی است که لزوما تاثیرگذاری ویژه‌ای در زندگی‌اش هم ندارد، به بررسی و به‌اصطلاح سبک‌سنگین‌کردن محتوا می‌پردازد که آیا آن را خریداری کند و برایش هزینه‌ای بپردازد یا خیر.
در اینجا، محتوا به‌عنوان ابزار مارکتینگ دیده می‌شود؛ یعنی کاربر می‌خواهد چیزهایی را بداند. سایت اطلاعاتی در اختیار او قرار می‌دهد تا با استفاده از آن محتوا را بخرد. در این حالت کاربر محتوا را با محتوای وب‌سایت‌ها و کسبوکارهای دیگر هم مقایسه می‌کند و بعد تصمیم می‌گیرد. اما گاه کاربری وارد وب‌سایت می‌شود و به دنبال محتوایی مانند محتوای والدگری است یا محتوایی برای راهنمایی جهت خرید خانه، خودرو و… نیاز دارد؛ یعنی کاربر می‌خواهد چیزی را بداند و اطلاعی کسب کند تا کاری را انجام بدهد.
بسیاری از اوقات، کاربر با دانستن و با در اختیار داشتن اطلاعات، می‌تواند کار باکیفیت‌تری انجام دهد؛ مثلا صرفه‌جویی در امور اقتصادی یا آرمان‌گرایی پدر و مادرها در مورد تربیت فرزندشان. این دانستن است که موجب می‌شود آنها به آنچه که می‌خواهند دست پیدا کنند.
درباره دیدگاه سرمایه‌گذاران اتفاقا سرمایه‌گذاری روی محتوا، نوعی سرمایه‌گذاری زودبازده است. اگر محتوایی به کاربر ارائه شود که او را در مسیر زندگی به سمت انجام‌دادن بهتر یک کار سوق بدهد، تولید محتوا اتفاقا کاری زودبازده خواهد بود و یک سرمایه‌گذاری سودآور است.
چرا تعداد کسبوکارهای متمرکز بر محتوا کم است؟
شاید به دلیل نبود داستان‌های موفقیت در حوزه محتوا باشد. اتفاقا اگر محتوایی که تولید می‌شود در زندگی خصوصی کاربر تاثیر مثبت داشته باشد، سرمایه‌گذاری روی محتوا یک سرمایه‌گذاری پرسود خواهد بود.
البته هزینه‌های تولید محتوا را هم باید در این مسئله دخیل دانست. ضمن اینکه شیوه‌های موفق راه‌اندازی کسبوکار در این حوزه هنوز عمومی نشده‌اند و باید چند داستان موفقیت ایجاد شود تا ظرفیت‌های حوزه محتوا برای راه‌اندازی کسبوکار برای افراد مختلف، مشخص شود.
آماری از میزان محتوایی که تاکنون در گهواره تولید کرده‌اید، دارید؟
محتوایی که در گهواره تاکنون منتشر شده، با هدف رده‌های سنی مختلف کودکان تولید شده و بسیار متنوع است. تاکنون بیش از ۲۰۰۰ محتوا مخصوص رده‌های مختلف سنی تولید و در گهواره ارائه شده است. همچنین بیش از ۱۰۰۰ محتوا برای اینستاگرام تولید کرده‌ایم که در قالب وبلاگ متنوع ویدئو و… بوده‌اند.
همچنین در زمستان سال۹۹، طرحی داشتیم تحت عنوان «مدرسه گهواره» که بیش از ۵۰ساعت گفت‌وگو با کارشناسان حوزه‌های مربوط به سنین مختلف رشد کودکان تولید کردیم و به کاربران ارائه دادیم.
این ۵۰ساعت گفت‌وگو با ۵۰کارشناس و طی ۵۰شب زمستان ۹۹ به کاربران ارائه شد. استقبال از این محتوا اینقدر خوب بود که باعث شد به تولید محصولاتی منجر شود که ما برای سال۱۴۰۰ در نظر داریم.
چقدر تمرکز روی یک حوزه خاص و شاید کم‌عرض برای موفقیت در حوزه تولید محتوا تاثیرگذار است؟
اینکه در حوزه محتوا روی یک حوزه تمرکز کنید و همه انرژی‌تان را برای بهبود عملکردتان در آن حوزه صرف کنید، عاملی برای موفقیت‌تان خواهد بود. ما در ابتدا گستره کار را زیاد در نظر گرفته بودیم، اما با گذشت زمان و کسب تجربه متوجه شدیم که باید روی یک حوزه خاص تمرکز کنیم. این تمرکز موجب شد تا گهواره به محصولی دارای درآمدزایی تبدیل شود و طی مدت کمتر از ۳سال، درآمدزایی داشته باشد.
ما حتی در گهواره این امکان را به کاربران نمی‌دهیم که به مسئله‌ای غیر از حوزه فرزندپروری بپردازند؛ یعنی با استفاده از هوش مصنوعی هرگونه سوال غیرمرتبط را به آن اجازه انتشار نمی‌دهیم. این کار ما هزینه هم برای‌شان داشته و ناراحتی کاربران را به دنبال داشته اما ما نمی‌خواهیم که هیچ مسئله دیگری، حواس‌مان را از حوزه اختصاصی فرزندپروری پرت کند و موجب انحراف‌مان از مسیر اصلی شود.
برای راه‌اندازی کسب‌وکاری که محتوای اختصاصی تولید می‌کند، چه مسائلی را باید در نظر داشت؟
برای راه‌اندازی کسبوکارهای مبتنی بر محتوا باید مراجعه کرد به این موضوع که کاربران مجبور هستند برای اینکه در آن حضور داشته باشند، حتما چیزی را یاد بگیرند. مثلا الان افراد زیادی مجبور هستند که پدر و مادرهای خوبی باشند. پس تولید محتوا باید مبتنی بر نیازهای کاربران مختلف باشد.
بنابراین جنس محتوایی که تولید می‌شود باید به نحوی باشد که کاربر برای زندگی روزمره‌اش مجبور باشد به آن مراجعه کند. وقتی کاربران تجربه یادگیری و انجام کار بهتر و کسب نتیجه مثبت‌تر را داشته باشند، همیشه برای انجام کارها به‌سراغ یادگیری می‌روند و هر وب‌سایتی بهتر به آنها یاد بدهد، قطعا همیشه به آن مراجعه می‌کنند و این می‌شود برگ برنده‌ای برای کسبوکارهایی که روی نیازهای کاربران تمرکز می‌کنند.
در حال حاضر، چه نوع محتوایی روی گهواره ارائه می‌شود؟
گهواره در حال حاضر مشکلات والدگری را حل می‌کند. حل‌کردن این مشکلات از طریق تولید تعدادی محتوا و ارائه تعدادی خدمات انجام می‌شود. منظور از خدمات، سرویس‌های دیجیتال است و منظور از سرویس‌های دیجیتال این است که این سرویس‌های دیجیتال هم درباره بیشتر حول و حوش همان محتوا حرکت می‌کند.
در مورد مدل درآمدزایی گهواره هم توضیح بدهید.
ما بسته‌های اشتراکی داریم که کاربران آنها را به‌صورت سالانه خریداری می‌کنند و مدل درآمدزایی گهواره هم در واقع از خرید همین بسته‌های اشتراکی توسط کاربران به‌دست می‌آید.
چه تعداد کاربر از محتوای گهواره استفاده می‌کنند؟
بین ۵۰ تا ۶۰ هزار نفر از محتوای پولی ما استفاده می‌کنند.
چه میزان هزینه برای سرویس‌ها و خدمات و محتوایی که به کاربران ارائه می‌شود، دریافت می‌کنید؟
به صورت ماهانه تا ۱۵ هزار تومان است و سالانه تا ۱۰۰ هزار تومان دریافت می‌کنیم.
راه‌اندازی کسب‌وکاری که محتوامحور باشد و اینکه آیا درآمدزایی خواهید داشت یا خیر را چگونه متوجه شدید؟
قبل از اینکه در انتهای سال۹۶ سرمایه جذب کنیم، از طریق یک ربات تلگرامی آزمایش کردیم که آیا تولید محتوایی که اغلب رایگان در فضای وب قرار دارد، امکان درآمدزایی از آن وجود دارد یا خیر و سوال اساسی برای ما این بود که آیا تولید چنین محتوایی می‌تواند ارزش افزوده‌ای ایجاد کند که به ایجاد یک کسبوکار پایدار منجر شود.
تاکنون برای راه‌اندازی و اداره و جلوآوردن این کسبوکار، چه مقدار سرمایه جذب کرده‌اید؟
جذب سرمایه ابتدایی ما حدودا ۴۰۰میلیون تومان بود. این جذب سرمایه را از اسمارت‌آپ داشتیم و بعد از آن باز هم یک سرمایه کوچک‌تر تا حدود ۲۰۰ میلیون تومان از همین سرمایه‌گذار داشتیم.
گهواره چه تعداد نیرو دارد؟
حدود ۲۰ نفر به‌صورت مستقیم با گهواره همکاری می‌کنند و حدودا همین تعداد هم به‌صورت غیرمستقیم با ما در حال همکاری هستند.
با چه تعداد متخصص و کارشناس در حال همکاری هستید؟
بین ۱۰ تا ۱۵ نفر متخصصانی هستند که با گهواره همکاری می‌کنند و نکته مهم‌تر اینکه هر محتوایی که در گهواره تولید می‌شود، به وسیله یک کارشناس مورد بازبینی و ویراستاری قرار می‌گیرد. بنابراین هر محتوایی که در اختیار کاربران گهواره قرار می‌گیرد، یا توسط یک متخصص و کارشناس این حوزه تولید شده یا توسط یک متخصص و کارشناس این حوزه، ویراستاری و بازبینی شده است.
شما چگونه انتخاب می‌کنید که محتوا از جنس متن، ویدئو، تصویر، صوت و… باشد؟
وقتی تولید محتوا از جنس چیزی برای دانستن است، در بیش از ۹۰ درصد اوقات، جنس محتوا، ویدئو خواهد بود؛ یعنی خود این مسئله که ما بخواهیم چیزی را به کاربر بگوییم، در انتخاب جنس آن محتوا تاثیرگذار است که ویدئو باشد، متن باشد یا تصویر و…
مثلا گاهی کاربر می‌خواهد از محتوا نوعی الگوبرداری داشته باشد؛ در این صورت معمولا تصویرگری و محتوای تصویری را ترجیح می‌دهد یا ترجیح می‌دهد که محتوای متنی در اختیار داشته باشد که هر‌از‌گاهی برای تکمیل اطلاعات خود به آن مراجعه کند. بنابراین چیزی که ما می‌خواهیم به کاربر بگوییم تعیین می‌کند که جنس محتوا از متن تصویر، ویدئو یا چه چیز دیگری باشد.
درحال حاضر، چه کسبوکارهای دیگری همانند گهواره کار می‌کنند؟
کسبوکارهایی چون نی‌نی‌سایت، نی‌نی‌بان و… تا حدود زیادی شبیه گهواره کار می‌کنند. البته این وب‌سایت‌ها کمی عمومی‌تر هستند و موضوعات مختلفی را پوشش می‌دهند. «یک زن» هم هست که بیشتر حول بارداری و باروری متمرکز است. کسبوکار شاخص دیگری نداریم که در حوزه فرزندپروری به‌صورت اختصاصی در حال فعالیت باشد؛ یعنی محصول دیگری نداریم که بیزینس‌پلن آن براساس فروش محتوا در این حوزه باشد.
شما چه ارزش‌افزوده‌ای برای کاربران ایجاد می‌کنید که مثلا به جای مراجعه به نی‌نی‌سایت، به گهواره مراجعه کنند؟
تمرکز بر یک حوزه اختصاصی، مهم‌ترین ارزش افزوده گهواره است. همه محتوایی که ما تولید می‌کنیم، حول همین موضوع فرزندپروری است. بنابراین مزیت رقابتی ما این است که به‌صورت اختصاصی در حوزه فرزندپروری کار می‌کنیم؛ یعنی الگوریتم‌هایی داریم که اگر کاربری به غیر از محتوای فرزندپروری، محتوایی آنجا تولید و منتشر کند، آن را تشخیص می‌دهد و مانع انتشارش می‌شود. به این صورت که مثلا ما اجازه نمی‌دهیم یک کاربر در مورد ماشین‌لباسشویی از سایر مادران سوالی بپرسد.
کسبوکارهای حوزه محتوا با چه چالش‌هایی مواجه هستند؟
مهم‌ترین مسئله، عدم شفافیت قوانین و مقررات مربوط به تولید محتواست. مسئله دیگر اینکه ممکن است یک دادستانی یا وزارت ارشاد برای شما مشکلی ایجاد کند و شما با پذیرش آن بخواهید برای حل آن مشکل اقدام کنید اما مسئله اینجاست که برای حل آن مشکل معلوم نیست باید به کجا مراجعه کنید. یک نوع سردرگمی در مورد نهادهای تصمیم‌گیر در حوزه محتوا وجود دارد و صاحبان چنین کسبوکارهایی نمی‌دانند دقیقا طرف حساب‌شان کجاست.
همچنین حتما باید کارشناسان آموزش‌دیده‌ای که بدانند چگونه باید محتوای مورد نیاز کاربران را تولید کنند، در کنار کسبوکار حضور داشته باشند. یکی از مشکلاتی که در ارتباط با استفاده از کارشناسان وجود دارد این است که به دلیل عدم آموزش‌های لازم در زمینه مهارت‌های نرم در دانشگاه‌ها اکثر افرادی که دانش تخصصی دارند، قادر به بیان آن به زبان عمومی و قابل‌فهم برای عموم مردم نیستند. همین امر هزینه‌های تولید محتوا را بالا می‌برد چون متن آنها باید یک‌بار دیگر ویراستاری شود، همه افراد هم دانش ویراستاری را ندارند. درحالی‌که ویراستاری یک مهارت است و افرادی که با محتوا سروکار دارند باید با اصول آن آشنا باشند.