چرا محتوای اختصاصی اهمیت دارد و اینکه ترند تولید محتوا توسط کسب‌و‌کارها به چه سمت و سویی می‌رود؟
امروزه محتوا حرف اول فروش را می‌زند. بازارها دارند بر این اساس شکل تازه‌ای می‌گیرند، اما در حوزه کاری ما نباید فراموش کنیم که کودک و جهانِ کودک، فروشی نیست. پس تولید محتوا برای کودک را به‌راحتی با تولید محتوا برای بزرگسال نمی‌توان مقایسه کرد و مقتضیات و حساسیت‌های خودش را دارد.
آی‌قصه برای انتخاب محصولات خود چه الگوریتمی دارد؟
قصه شکل‌گیری آی‌قصه این است که یک پدر احساس می‌کند به اندازه کافی قصه برای کودکش وجود ندارد. امید با پوریا موضوع را در میان می‌گذارد و با سرمایه‌گذاری مشترک آنان کم‌کم این تیم شکل مي‌گیرد که حالا ما به آن می‌گوییم آی‌قصه. هنوز هم همین است! یعنی مسئله تولید قصه جدید و سرگرم‌کننده برای کودکان است؛ الگوریتم اصلی تولید محتوا در آی‌قصه این است که بر اساس نیاز کودکان شکل گرفته است.
تولید محتوا در حوزه کودک کار آسانی نیست و به استعداد و شناخت خاصی نیاز دارد. چطور توانسته‌اید مسیر تولید این محتوا را بسازید؟ در حقیقت می‌خواهم بدانم برای تولید محتوا در حوزه کودک، چه عواملی را در نظر می‌گیرید؟
امروز تولید قصه در آی‌قصه یک چرخه تولید پیدا کرده که به نظر کار را ساده کرده اما کماکان تولید قصه و داستان و کیفیت آن برای ما مهم است و هر چه بزرگ‌تر می‌شویم، این اهمیت هم بیشتر می‌شود. قبلا این پروسه یعنی نوشتن و در مرحله بعد بررسی و سردبیری قصه‌های رسیده توسط یک نفر، یعنی پوریا عالمی انجام می‌شد ولی امروز یک هیات تحریره، یک دبیر داخلی، یک دستیار اجرایی و یک شورای سه‌نفره کارها را بررسی و آمایش می‌کنند. در آی‌قصه عمده قصه‌ها تالیفی و تولیدی هستند و نویسندگان مختلف آنها را نوشته‌اند و در یک خط تولید قصه‌گویی و تصویرسازی شده‌اند. این مسیر ابتدا دشوارتر بود اما حالا بعد از ۲سال روال آن ایجاد شده است. هر نویسنده علاقه‌مندی می‌تواند قصه‌هایش را برای تحریریه آی‌قصه ارسال کند و ما پس از بررسی، در صورت تایید اولیه، بر اساس چارچوبی که برای آی‌قصه در نظر گرفته شده است، قصه را ویراستاری می‌کنیم و سپس قصه‌گویی آن انجام می‌شود. در قصه‌های تولیدی موضوع اصلی سرگرم‌کنندگی کودک است به همین دلیل قصه‌ها در اپلیکیشن آی‌قصه، خیلی آموزشی و پندآموز نمی‌شوند و شاید به همین دلیل بچه‌ها ما را دوست دارند. اولویت آی‌قصه سرگرم‌کنندگی است و ما به دنبال این هستیم که کودک را با قصه همراه کنیم. اگر این اتفاق بیفتد، آن وقت می‌شود مسائل مختلف روانشناسی، آموزشی، فلسفی و… را به کودک از طریق سرگرمی انتقال داد. برای همین هم هست که نوشتن در آی‌قصه محدودیت موضوعی خاصی ندارد و جذابیت قصه مهم‌تر است. بعد از نوشته‌شدن قصه اما یک معیارهایی وجود دارد که قصه‌ها را با آنها تطبیق می‌دهیم. مثلا اینکه قصه نباید جنسیت‌گرایی، سن‌گرایی یا هر گرایش دیگری که از ذهن کودک خارج است، داشته باشد. تمام تلاش ما این است که ذهن کودک فارغ از مسائل و مرزبندی‌های بزرگسالان رشد کند.
تا امروز چه میزان محتوا و در چه مدیایی تولید کرده‌اید؟
عمده تمرکز آی‌قصه بر تولید قصه صوتی است. قصه‌های صوتی تک‌قسمتی یا سریالی که شاید مشهورترین آنها قصه شهر آی‌قصه باشد. این قصه‌ها در ابتدای فعالیت آي‌قصه در پلتفرم‌های پادگیر به صورت رایگان منتشر می‌شدند، اما از حدود یک‌سال پیش ما اپلیکیشن اختصاصی آی‌قصه را راه‌اندازی کردیم که مخاطبان کودک، قصه‌های مد‌نظرشان را به صورت اختصاصی و دور از فضای تبلیغ‌محور و جورواجور بزرگسالان دنبال کنند. تاکنون در این اپلیکیشن چند‌صد قصه تالیفی تک‌اپیزودی و سریالی و پادکست منتشر شده است. علاوه بر این ۷ عنوان کتاب چاپی منتشر کردیم که هم‌اینک در چاپخانه برای چاپ جدید هستند. از طرفی با استقبالی که از آی‌قصه از سوی مخاطبان شد و با توجه به دغدغه‌های اصلی بنیانگذاران این مجموعه، به‌تازگی سایت مجله کودک افتتاح شده که واحد پژوهشی آی‌قصه است و نشست‌های تخصصی به زبان ساده با عنوان شصت نشست تهیه می‌کند.
از طرفی اخیرا تولید ویدئوهای اختصاصی کودکان و نوجوانان را نیز شروع کرده‌ایم و طبقه جدید تولید محتوا برای وی‌اودی و دی‌وی‌دی را در آینده در آی‌قصه مشاهده خواهید کرد.
چقدر از منابع شما فارسی است و چقدر غیر فارسی؟
چیزی که تا امروز آی‌قصه در اختیار مخاطبان خود قرارداده، صد‌در‌صد تالیفی و حاصل کار گروه مولفان آی‌قصه است. به همین دلیل و به دلیل اهمیت اشاعه زبان فارسی در آی‌قصه، این مجموعه دانش‌بنیان اعلام شده است. با این وجود آی‌قصه به تولید آثار ترجمه سالم و سرگرم‌کننده برای کودک نیز می‌اندیشد.
جامعه فارسی‌زبان به ایران محدود نمی‌شود. هم همسایگان فارسی‌زبان داریم و هم ایرانیان (و فارسی‌زبانانی) در کشورهای دیگر. آیا برنامه‌ای برای آنها داشته‌اید یا خواهید داشت؟
بله! طبیعتا جمعیت ایرانیان ساکن خارج از کشور و جمعیت دیگر کشورهای فارسی‌زبان به عنوان مخاطب بالقوه آی‌قصه از ابتدا مدنظر بوده‌اند و هدفمان این است که بتوانیم برای همه این خانواده‌ها محتوای قابل ارائه داشته باشیم. جالب است که بدانید نخستین رویداد حضوری آی‌قصه، ۲سال پیش در اصفهان برای کودکان افغانستان ساکن ایران برگزار شد. رویدادی با موضوع لالایی مادران افغانستان که استقبال خوبی هم از آن شد، اما متاسفانه این سری رویدادها به دلیل کرونا نتوانست ادامه پیدا کند. سال گذشته هم در یک رویداد سالانه فارغ‌التحصیلان فارسی‌زبان دانشگاه استنفورد مجموعه آی‌قصه را برگزیده اعلام کردند.
تعاملتان با دیگر نهادهای حوزه کودک و نوجوان (مانند کانون پرورش فکری) به چه صورت است؟
رویکرد ما این است که تا حد امکان با دیگر گروه‌ها همکاری کنیم. خوشبختانه در این مسیر هم از مشورت‌های فعالان این حوزه استفاده کرده‌ایم و هم تعامل‌های خوبی داشته‌ایم و چندین رویداد با همکاری گروه‌های دغدغه‌مند در حوزه کودک برگزار کرده‌ایم.
اکنون آی‌قصه به سوددهی رسیده؟
هر چند سوددهی عامل مهمی در سرنوشت یک کسب‌و‌کار است اما امروز با رشدی که آی‌قصه داشته، سرمایه اجتماعی آن مهم‌ترین دستاوردی است که به آن افتخار می‌کند.
چقدر بازخوردهای کاربران به کار شما در تولید محتوا کمک می‌کند و به طور کلی چقدر این بازخوردها را در نظر می‌گیرید؟
تفاوت کار ما با دیگر کارها این است که ما دو مخاطب داریم؛ یکی والدین که کاربران مستقیم آی‌قصه هستند و نقد‌و‌نظرهایشان در کیفیت محصول موثر است. یکی هم کودکانی هستند که قصه‌ها را می‌شنوند و با آنها زندگی می‌کنند و بعد به ما بازخورد می‌دهند. این بخش هم خیلی شیرین است و هم خیلی حساس. هر روز کودکانی با ما تماس می‌گیرند و می‌گویند مثلا چرا شخصیت دایناماینا که یک دایناسور است به شخصیت هاپ‌هاپ آن حرف را زد. این تماس‌ها مدام به ما این مهم را گوشزد می‌کند که مخاطب خیلی حساسی داریم و این‌طور هم نیست که نفهمد و هر چیزی را بپذیرد.
اتفاقا خیلی حساب‌شده کار را دنبال می‌کنند و مطالبه‌گری خودشان را دارند. مجموع نظرات این دو گروه مخاطبان (والدین و کودکان) است که محصول نهایی ما، یعنی قصه‌ها را شکل می‌دهند.
آیا برنامه‌ای دارید که از کاربرانتان (به طور خاص کودکان) در تولید محتوای اختصاصی کمک بگیرید؟
بله! در بخش قصه‌گویی آی‌قصه با نام «آی‌قصه شما» کودکان می‌توانند مشارکت کنند و قصه برایمان تعریف کنند. این بخش را من زمانی که مسئولیت ارتباط با مخاطبان را بر عهده داشتم، به پوریا پیشنهاد دادم چون مخاطبان زیادی دوست داشتند با ما همکاری کنند. این قصه‌ها پس از ویرایش در صورت صلاحدید تحریریه در اپلیکیشن قرار می‌گیرد. چند پادکست با کودکان هم داشته‌ایم. همچنین یک بخش ویدئویی هم اخیرا در آی‌قصه باز شده به نام «می‌خوای چیکاره بشی؟». این مجموعه در واقع گفت‌وگوی دختری به نام نیکی است که کنجکاوانه با آدم‌هایی از شغل‌های مختلف مصاحبه می‌کند و درباره کارشان پرسش‌هایی مطرح می‌کند.
چه تصویری از آینده آی‌قصه دارید؟
آی‌قصه را یک شهر واقعی ببینید که یک روز بچه‌ها می‌توانند توی آن زندگی کنند! شهری پر از قصه صوتی، برنامه کودک، اسباب‌بازی، کتاب، سرگرمی و هزار تا چیز دیگر!