گتیر در کنار ترندیول، یکی از چند استارتاپی است که در کشور همسایه ما یعنی ترکیه، به ارزشی بیش از 10میلیارد دلار رسیده و به اصطلاح «دکاکورن» شده است. این شرکت در آخرین راند سرمایه‌گذاری خود مبلغی بیش از ۷۶۰میلیون دلار سرمایه جذب کرد و بیش از 12میلیارد دلار قیمت‌گذاری شد. نکته جالب اینجاست که این شرکت (بخوانید استارتاپ) همین چندسال پیش و در سال۲۰۱۶ فعالیتش را در ترکیه شروع کرد و در کمتر از ۷سال به جایی رسید که حالا با داشتن بیش از ۳۲هزار پرسنل در بیش از ۹ کشور و ۶۳ شهر خارج از ترکیه فعالیت دارد.
اما چرا هنوز در کشور ما هیچ کدام از استارتاپ‌ها «یونیکورن» نشده‌اند؟ یا به عبارت دیگر میلیارد دلاری ارزش‌گذاری نشده‌اند؟ و چرا هنوز نمی‌توانیم فعالیت‌های استارتاپ‌های برتر کشورمان را نه در اروپا و آمریکای شمالی، که حتی در خاورمیانه توسعه بدهیم؟ اشکال کجاست؟
در حالی که همین چند هفته پیش، تپسی با تلاش فوق‌العاده میلاد منشی‌پور و تیمش، بالاخره پس از کش‌وقوس‌های فراوان در سازمان بورس اوراق بهادار عرضه شد، همچنان موانع بسیاری بر سر راه توسعه اکوسیستم استارتاپی کشور وجود دارد. به باور نویسنده، توسعه فعالیت استارتاپ‌ها به خارج از مرزهای کشور و همینطور ارزش‌گذاری میلیارد دلاری آنها با موانعی در کشور مواجه است که متاسفانه به نظر نمی‌رسد، بدون سرمایه‌گذاری دولتی (حتی غیرمادی)، تسهیل‌سازی قوانین و مقررات و ارتباط گسترده با جامعه جهانی، راهی برای برون‌رفت از شرایط فعلی وجود داشته باشد.
اگر نگاهی به لیست سرمایه‌گذاران گتیر بیندازید، خواهید دید که در کنار سرمایه‌گذاران ترکیه‌ای، اشخاص خارجی و شرکت‌های چندملیتی هم در این استارتاپ سرمایه‌گذاری کرده‌اند. اتفاقا این مسئله در کشور خودمان نیز اتفاق افتاد، وقتی بین سال‌های 92 تا 97 روزنه‌های امید به واسطه برجام و خروج از انزوای کشور بیشتر شد، حجم قابل‌توجهی از سرمایه‌گذاری‌های خارجی وارد اکوسیستم استارتاپی شد که در کنار پول، دانش و تکنولوژی خود را هم وارد کشور کردند. اما متاسفانه به نظر می‌رسد، حتی همان سرمایه‌گذاران خارجی قبلی هم علاقه‌ای به سرمایه‌گذاری مجدد در اکوسیستم ما ندارند.
در کنار این موضوع کافی است، کمی اخبار استارتاپی دنیا را رصد کنید تا به اهمیت موضوع بیشتر پی ببرید. هر روزه کشورهای متعددی در تلاش هستند تا از طریق سرمایه‌گذاری (مادی و غیرمادی) در حوزه تکنولوژی و توسعه استارتاپ‌ها در کشورشان، نهتنها مشکل اشتغال و ارزش‌آفرینی بومی را حل کنند، بلکه سرمایه‌های انسانی و مالی سایر کشورها را برای خود جذب کنند.
دولت امارات برنامه‌ای برای جذب 100هزار برنامه‌نویس ارائه می‌کند و از تسهیل قوانین برای تشکیل استارتاپ‌ها و جذب نیروهای نخبه کشورهای مختلف سخن می‌گوید. سنگاپور در تلاش برای جذب نیرو، ویزاهای جدید و خاص را ارائه می‌کند. کانادا نیروهای نخبه بسیاری از کشورهای دنیا را با برنامه startup visa به کشورش جذب می‌کند. در کنار این کشورها، پرتغال، هلند، آلمان و حالا ترکیه را هم اضافه کنید. قشر گسترده‌ای از نیروهای زبده ایرانی به امید جذبشدن در یکی از همین استارتاپ‌ها و حتی راه‌اندازی استارتاپ خود به ترکیه مهاجرت کرده‌اند.
امیدوارم که با نگاهی جامع به موضوع تکنولوژی، شرکت‌های دانش‌بنیان و توسعه استارتاپ‌ها و تسهیل مشکلات سرمایه‌گذاری خارجی بهزودی شاهد «یونیکورن» شدن اسنپ، دیجیکالا و سایر استارتاپ‌های موفق کشور باشیم. قطعا که موفقیت این پرچمداران، امید را برای سایر فعالان اکوسیستم صدچندان می‌کند.
