یکی از مهمترین جنبه های فناوری های استارتاپی را با عنوان «تخریب خلاق» می شناسیم. تخریبی که بر هم زننده نظم کلاسیک هر بازار و ایجاد کننده پتانسیل های جدید در آن بازار است. حوزه مالی و اقتصادی، یکی از این بازارهای کلاسیک است که ذاتا عادت به تغییر ندارد؛ اما حتی این بازار هم نتوانسته در برابر موج سهمگین تکنولوژی مقاومت کند. در سال های اخیر به خوبی شاهد رشد بازار فین تک بوده ایم؛ رشدی مستمر که پیش بینی ها نشان می دهد، تا سال های سال ادامه خواهد داشت. برای همین هم، بازار جذابی برای آنهایی است که ایده هایی برای فین تک دارند. در این مقاله، فین تک را تعریف کرده، جنبه های مختلف آن را مرور می کنیم و با بررسی نمونه های موفق فین تک ایرانی و خارجی، تلاش می کنیم نگاه دقیقی نسبت به ایده های فین تک پیدا کنیم.
فین تک چیست؟!
فناوری مالی (که بیشتر به عنوان فین تک شناخته میشود) فناوری جدیدی را توصیف میکند که به دنبال بهبود و خودکارسازی ارائه و استفاده از خدمات مالی است. فین تک به شرکتها، صاحبان مشاغل و مصرف کنندگان کمک میکند تا عملیات مالی، فرآیندها و زندگی خود بهتر مدیریت کنند.
در حقیقت، شامل هر برنامه، نرمافزار یا فناوری است که به افراد یا کسبوکارها اجازه میدهد تا به صورت دیجیتالی به امور مالی خود دسترسی پیدا کرده، آنها را مدیریت کنند، بینشی در مورد امور مالی خود کسب کرده یا تراکنشهای مالی انجام دهند.
در قرن بیست و یکم که فین تک ظهور کرد، این اصطلاح به فناوری به کار رفته در سیستمهای پشتیبان موسسات مالی مستقر مانند بانکها اطلاق شد. از سال 2018 تا سال 2022، این فناوری به سمت خدمات مصرفمحور تغییر مسیر داد؛ اما اکنون فینتک بخشها و صنایع مختلفی مانند آموزش، مدیریت مالی خردهفروشی، جمعآوری سرمایه و مدیریت سرمایهگذاری را شامل میشود.
کاربرد انواع دسته بندی های فین تک
فینتک تراکنشهای مالی را برای مصرفکنندگان یا کسبوکارها سادهتر کرده و آنها را در دسترستر و عموما مقرون به صرفهتر میکند. همچنین می توان ایده های فین تک را در شرکتها و خدماتی اعمال کرد که از هوش مصنوعی، دادههای بزرگ و فناوری بلاکچین برای تسهیل تراکنشهای بسیار ایمن در میان یک شبکه داخلی استفاده میکنند.
به طور کلی، فینتک تلاش میکند تا فرآیند تراکنش را سادهتر کرده و مراحل غیرضروری بالقوه را برای همه طرفهای درگیر حذف کند. به عنوان مثال، یک سرویس تلفن همراه مانند Venmo یا CashApp به شما امکان میدهد در هر زمانی از روز، برای دیگران پول جابجا کرده و وجوه را مستقیما به حساب بانکی مورد نظر آنها ارسال کنید.
مطالب پیشنهادی:کاربرد هوش مصنوعی در فین تک ، کاربرد بلاکچین در فین تک
فین تک ها در چه حوزههایی فعال هستند؟
همانطور که پیشتر اشاره شد، فین تک در مسیر رشد خود، حوزههای مختلفی را تحت پوشش خود قرار داده و توانسته هرچه بیشتر کاربردهای خود را در زندگی روزمره مردم و ترندهای روز حوزه مالی نشان بدهد. در ادامه، انواع حوزههای فین تک را مرور میکنیم.
مطالب پیشنهادی : لیست برترین شرکتهای سیلیکون ولی
انواع حوزههای فین تک
بلاکچین و رمز ارزها
اولین ترند روز که ایده های فین تک توانسته خود را به خوبی در آن نشان بدهد، فناوری بلاکچین و ارزهای دیجیتال است. بلاکچین میتواند تراکنشهای همتا به همتا، قراردادهای هوشمند و الگوریتمهای اجماع برای ایجاد سوابق جدید برای رشد خدمات مالی را فعال کند. مزایای دفاتر غیرمتمرکز و غیرقابل تغییر تراکنشهای مالی در بلاک چین با ارزهای دیجیتال یا رمز ارزها میتواند پیشرفتهای قابل توجهی را در خدمات مالی ایجاد کند.
مهمتر از همه، کاربردهای بلاکچین در کنار ایده های فینتک میتواند شانس قابل قبولی برای نوآوری مالی ایجاد کند. به عنوان مثال، ذخیره سازی غیرمتمرکز تاریخچه تراکنش، خطرات دادههای جعلی و مشکلات هزینه مضاعف را به صفر نزدیک میکند. دانستن همین نکته که بیش از 80 میلیون دارنده ولت رمزارز در سراسر جهان وجود دارد، کافی است تا تاثیر بلاکچین بر دموکراتیک شدن خدمات مالی را کاملا درک کنیم. یکی از نمونههای قابل توجه پروژههای فینتک مبتنی بر بلاک چین، پروژه we.trade است. یک پلتفرم مالی تجاری در سطح سازمانی که توسط راه اندازی شد.
در حال حاضر کاربرد های بلاکچین در حوزه فین تک دارای اهمیت بسیاری هستند، که با کلیک بر روی لینک می توانید ان را مشاهده کنید.
ارزهای دیجیتال مبتنی بر فناوری بلاکچین، نمونه قابل توجه دیگری از ایده های فین تک هستند که تاثیر قابل توجهی بر خدمات مالی دارند. بلاکچین میتواند به ایجاد حریم خصوصی، امنیت و شفافیت بهتر در ردیابی تراکنشهای مالی کمک کند. ارزهای دیجیتال نیز میتوانند از ویژگیهای بلاکچین برای اطمینان از نظارت و کنترل بهتر بر داراییهای خود استفاده کنند. محبوبیت کریپتوهایی مانند بیت کوین، اتریوم، استیبل کوینها و بسیاری دیگر از داراییهای رمزنگاری شده، ثابت میکند که چگونه رمزارزها در آینده فین تک ضروری هستند.
فناوری نظارتی یا رگ تک (RegTech)
شاخه مهم دیگری از ایده های فین تک، فناوری نظارتی است که میتواند ارائه کارآمد تعهدات نظارتی را امکانپذیر کند. فناوری نظارتی یا RegTech میتواند از فناوریهای پیشرفته برای بهبود انطباق، در کنار تسهیل معرفی مقررات ساده، مقرونبهصرفه، امن و قابل درک استفاده کند.
حوزههای مالی به صورت مستمر در حال اصلاح و پیشرفت است و به تبع آن، نظارت نیز باید با آخرین نوآوریها و پیشرفتها همگام شود. هدف رگ تک، به عنوان یکی از شاخههای مهم فین تک، استانداردسازی و ارتقای شفافیت در فرآیندهای نظارتی است.
فناوری نظارتی بر اتوماسیون سیستم انطباق کامل داشته و میتواند پایه و اساس راهحلهای نظارتی مختلفی مانند مدیریت ریسک، مدیریت انطباق، گزارشدهی نظارتی و نظارت بر معاملات را ارائه دهد. از نمونههای پلتفرمهای RegTech میتوان به Continuity، Regis-TR و Provenir اشاره کرد.
فناوری بیمه یا اینشورتک (Insurtech)
رشد اکوسیستمهای خدمات مالی دیجیتال، انعطافپذیری را برای توسعه راهحلهای بیمهای با هدف بهبود تجربه کاربر فراهم کرده است. شرکتهای بیمه سعی دارند از انواع فینتک برای ادغام اپلیکیشنهای گوشیهای هوشمند، هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، یادگیری ماشینی و بسیاری از فناوریهای دیگر برای بهبود ارزش خدمات بیمه استفاده کنند.
فین تک از یک سو میتواند ارائه خدمات بیمه به مشتریان را بهبود بخشیده و جمع آوری داده و مدیریت بیمه را در قالب یک اپلیکیشن کاربر پسند، به مشتریان ارائه بدهد. بسیاری از شرکتهای ارائه دهنده بیمه، در حال کار بر روی «تله ماتیک» هستند تا محصولات اصلی بیمه را بهبود بخشیده و پوشش را ساده کنند. در عین حال، InsurTech نیز دیدگاه کاربران را نسبت به محصولات بیمه با مزایای ارزشی فراوان تغییر میدهد.
پرداختهای موبایلی یا پیمنت (Payments)
یکی از پاسخهای رایج به «انواع مختلف فینتک چیست؟» سیستمهای پرداخت موبایلی است. برنامههای بسیاری هستند که به صورت روزمره همه ما از آنها استفاده میکنیم و میزان مراجعه به بانک یا دستگاههای خودپرداز و حتی کارتخوان را بسیار بسیار کاهش دادهاند.
بسته به عملکردهای فردی، پرداختهای تلفن همراه ارزش پیشنهادی متفاوتی دارند. راه حلهای محبوب پرداخت تلفن همراه مانند Google Pay و Venmo اعتماد تعداد قابل توجهی از کاربران را به دست آوردهاند. به عنوان مثال، Venmo بیش از 65 میلیون کاربر روزانه دارد که نشان دهنده اعتماد کاربران به برنامه است.
اعطای وام و استقراض همتا به همتا (P2P) یا (Peer-to-peer)
در ادامه پیشرفتهای حوزه فین تک، بخش سیستمهای وام دهی و استقراض نیز تحت تاثیر این فناوری قرار گرفته است. فینتک نقش مهمی در سادهسازی رویکردهایی داشته که مردم برای استقراض پول دنبال میکنند. در همین راستا، پروتکلهای وام دهی P2P از سوی حوزه فین تک معرفی شد.
هر فردی میتواند در هر زمان به این پلتفرمها دسترسی داشته باشد و وام بگیرد. جالب است که کاربران فرصتهای انعطاف پذیری برای ارزیابی آمادگی اعتباری وام گیرنده پیدا میکنند. در عین حال، نیاز به حضور در بانک برای دریافت وام را برطرف میکند.
پروتکلهای وامدهی P2P بر قدرت DeFi تکیه دارند تا دسترسی یکپارچه به خدمات مالی و بهبود تجربه کاربر را امکانپذیر کنند. به عنوان مثال، Compound و Aave پروتکلهای وام دهی محبوبی هستند که مبتنی بر DeFi هستند.
از دیگر نمونههای محبوب برنامههای وام دهی میتوان به Credit Karma اشاره کرد که بیش از 110 میلیون کاربر در ایالات متحده دارد. این برنامه برای ارائه گزارشهای امتیاز اعتباری رایگان و قابل اعتماد شهرت دارد. کاربران همچنین میتوانند از ابزارهای مولد برای نظارت بر هویت و اعتبار، دریافت وام و مشاوره انتخاب کارت اعتباری استفاده کنند.
مدیریت مالی شخصی یا (Personal Finance)
یکی از کاربردیترین و محبوبترین شاخههای فین تک، توانایی مدیریت مالی شخصی برای کاربران است که بر بهبود مدیریت ثروت و شیوههای سرمایه گذاری خرده فروشی تمرکز دارد.
هدف اصلی WealthTech بر سادهسازی فرآیند سرمایهگذاری متمرکز است که میتواند به سرمایهگذاران در مدیریت آسانتر پرتفوی سرمایهگذاری کمک کند. از نمونههای قابل توجه راهحلهای مدیریت مالی شخصی میتوان به Monie اشاره کرد که یک برنامه مالی شخصی برای بازار مصر است.
سرمایهگذاری جمعی (crowdfunding)
پیش بینی میشود که در بازه زمانی سالهای 2021 تا 2026، بازار سرمایهگذاری جمعی پتانسیل رشد پایدار سالانه بیش از 16 درصد را داشته باشد. پلتفرمهای تامین مالی جمعی، نیاز به مذاکره با بانک و دریافت وام از آنها را از بین برده است.
فینتک بر روشهای جدید برای افزایش سرمایه با بهکارگیری پیشرفتهای نوآورانه تاکید داشته و خدمات فینتک برای سرمایهگذاری جمعی، میتواند فرصتی ایدهآل برای شرکتهای خرد و کوچک برای کشف سرمایهگذاران برای پروژههای خود فراهم کند.
مشاوره و تجارت سهام مبتنی بر ربات
حتما درباره اهمیت هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی در صنعت رو به رشد فینتک شنیدهاید. مشاوران مبتنی بر ربات، برنامههایی هستند که توسط هوش مصنوعی و ML برای ارائه توصیههایی در مورد تصمیمهای مالی ارائه میشوند. در نتیجه، کاربران خدمات مالی میتوانند جایگزینی برای استخدام یک متخصص برای مشاوره مالی پیدا کنند. مهمتر از همه، مشاور ربات شما هرگز استراحت نمیکند و قابلیت تجزیه و تحلیل دادهها را به صورت شبانه روزی ارائه میدهد.
در همین راستا، اپلیکیشنهای معاملات سهام ابزارهای مفیدی برای سرمایهگذاران هستند تا معاملات مورد نظر خود را مستقیما با تلفن هوشمند خود انجام دهند. قدرت هوش مصنوعی و ML میتواند به سرمایهگذاری بر بینش معنادار از انبوه دادهها کمک کند. در عین حال، استفاده از بلاکچین میتواند امنیت دادههای شخصی و مالی سرمایه گذاران را نیز ساده کند.
ترندهای فین تک
به راحتی میتوان گفت که همه شاخههای فین تک که پیشتر به آنها اشاره کردیم، تا مدتها ترندهای فین تک خواهند بود. اما کارشناسان پیش بینی میکنند که در سال 2024، این حوزهها ترند اصلی فین تک باشند:
- هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی
- پس پرداخت
- SaaS
- پرداخت موبایلی
- API باز بانکداری یا بانکداری باز (Open Banking)
بهترین ایدهها و استارتاپهای موفق حوزه فین تک
نگاهی به نمونههایی از شرکتهای فینتک میتواند به شما کمک کند تا بفهمید فینتک چگونه صنعت مالی را تغییر میدهد. البته با توجه به پیشرفتهایی که در این حوزه وجود دارد، این فهرست میتواند بدون انتها باشد.
- Chime با ارائه خدمات بانکداری بدون کارمزد، در کنار فیچرهایی که به مشتریان کمک میکند از هزینههای اضافه برداشت جلوگیری کنند، مدل بانکداری سنتی را متزلزل کرده است.
- Brigit اپلیکیشنی است که با ارائه ابزارهای بودجهبندی، هشدارهای خودکار، پیش پرداختهای نقدی بدون بهره و دید متمرکز از پول به اعضا، به ایجاد سلامت مالی کمک میکند.
- Qapital ابزارهای پس انداز خودکار ارائه میدهد تا کاربران در حین دستیابی به اهداف مالی خود، با اطمینان خرج میکند.
شرکتهای دیگری نیز هستند که راه حلهای هدفمندی را برای بازارهای خاص ارائه میدهند.
- Placid Express به مشتریان این امکان را میدهد که به طور ایمن و مقرون به صرفه پول خود را به خارج از کشور ارسال کنند و در عین حال ریسک بالای کلاهبرداری مرتبط با چنین تراکنشهایی را کاهش میدهد.
- هدف Prosper ارتقا رفاه مالی از طریق دسترسی وام گیرندگان به اعتبار مقرون به صرفه به عنوان اولین بازار وام دهی همتا به همتا در ایالات متحده است.
- یکی دیگر از پلتفرمهای برجسته وامدهی همتا به همتا، SoLo Funds، برای کمک به مردم برای حل چالشهای کوتاهمدت جریان نقدی بدون نیاز به متوسل شدن به گزینههای تامین مالی غارتگرانه مانند وامهای روز پرداخت طراحی شده است.
هنگام راه اندازی یک اپلیکیشن فین تک به چه مواردی باید توجه کرد
- با مقررات آشنا شوید
فین تک و بانکداری صنایعی هستند که به شدت تحت نظارت هستند. در نتیجه، باید نکات این حوزه بسیار پیچیده، از جمله مقامات نظارتی، قوانین، محدودیتهای قانونی و الزامات را بدانید.
- جایگاه خود در بازار را شناسایی کنید
فینتک شاخههای زیادی دارد (که بیشتر به آنها اشاره کردیم) و باید آنها را در نظر گرفته و یکی از آنها را برای ورود خود انتخاب کنید. علاوه بر انتخاب یک شاخه، محصول شما میتواند مخاطب خاصی را هدف قرار دهد؛ به عنوان مثال، یک کشور یا گروه جمعیتی خاص. با این حال، بهتر است ابتدا استارت آپ خود را به صورت محلی راه اندازی کرده و در صورت نیاز بعدا به بازار جهانی گسترش دهید.
- مزیت رقابتی خود را بیابید
به محض اینکه بازار خود را انتخاب کردید، رقبای خود را بشناسید. این کار به شما کمک میکند چیزی را پیدا کنید که محصول شما را از راه حلهای موجود متمایز کند، یک ارزش منحصر به فرد یا مزیت رقابتی.
میتواند یک محصول کاملا جدید باشد که یک بازار خاص را هدف قرار میدهد (مانند خدمات مالی برای افرادی که بانک به آنها خدمات نمیدهد) یا صرفا بهبود دهنده مسیری باشید که هم اکنون کار میکند. (مانند بانکداری تلفن همراه).
قبل از نوشتن یک خط کد، رضایت کاربر را جلب کنید. ایدههای خود را تا جایی که ممکن است با مشتریان بالقوه به اشتراک بگذارید و سعی کنید بخشهایی از برنامه آینده خودتان را با آنها مرور کنید تا ببینید کدام یک احتمالا مورد استقبال قرار میگیرد و کدام جذاب نیست.
- یک تیم استخدام کنید
داشتن افراد مناسب در کنار شما یکی از عوامل تشکیل یک استارتاپ موفق است. با این حال، جذب توسعه دهندگانی که برنامههای مالی را بشناسند ممکن است چالش برانگیز باشد.
- مسیر فنی را مشخص کنید
توسعه نرم افزار سفارشی برای محصولات سنگین فین تک ضروری است. شما نمیتوانید برای مدیریت تمام تراکنشها به CMSها یا چارچوبهای شخص ثالث اعتماد کنید. به علاوه، به عملکردی نیاز خواهید داشت که هیچ راه حل آمادهای نمیتواند ارائه دهد.
- حفاظت از دادهها را در اولویت قرار دهید
یکی دیگر از جنبههای مهم توسعه اپلیکیشن فین تک، ایمنی دادهها است. مطمئن شوید که محصول شما ایمن است و تمام دادههای حساس رمزگذاری شده و در فضای ابری ذخیره میشوند. اطلاعات حساس لو رفته که میتواند برای سرقت، باج گیری یا کلاهبرداری بیشتر مورد استفاده قرار گیرد، یکی از مهمترین نگرانیهای امنیتی فین تک است.
شما باید به نحوه ساخت زیرساخت خود توجه زیادی داشته باشید و یک پلتفرم ابری مانند AWS را در نظر بگیرید که دفاعی قوی در برابر حملات DDoS ارائه میکند و از دادهها پشتیبانگیری میکند تا در صورت بروز هرگونه اختلال در شبکه، دوباره آنلاین شوند.
لیست فین تکهای ایرانی
فین تک در ایران نیز به عنوان یکی از بازوهای مهم اکوسیستم استارتاپی ایران شناخته میشود و در سالهای اخیر سرمایهگذاری زیادی را به سوی خود جذب کرده است. در ادامه، نگاهی میاندازیم به برخی از استارتاپیهای فین تک ایران.
آپ
آسان پرداخت یا همان آپ معروف، یکی از محصولات ایرانی در حوزه پرداخت موبایلی است که البته در سالهای اخیر تلاش کرده خدمات بیشتری از نقل و انتقالات آنلاین را به کاربران خود ارائه بدهد؛ اما انتقال پول، به عنوان هسته اصلی آپ شناخته میشود و با کارتهای عضو شتاب کار میکند.
زرین پال
این شرکت استارتاپی، در حوزه پرداخت آنلاین مشغول به کار است و به عنوان پرداخت یار، خدمات مربوط به درگاه پرداخت را به کسب و کارهای کوچک و متوسط ارائه میدهد. زرین پال البته تنها بازیگر حوزه پرداخت یاری در ایران نیست، اما همواره تلاش کرده سهم بیشتری از بازار پرداخت آنلاین را به خود اختصاص بدهد.
بلوبانک
میتوان بلوبانک را مدرنترین موسسه فین تک در ایران دانست. بلوبانک با برندسازی و تلاش برای ارائه خدمات کاملا آنلاین در حوزههای نزدیک به بانکداری کلاسیک، یکی از استارتاپهای موفق این حوزه در ایران به حساب میآید.
موبایلت
موبایلت، اپلیکیشنی است که خدمات بانکداری آنلاین بانک سامان را به عهده دارد. هرچند اکنون تمام بانکهای ایرانی به اهمیت ارائه اپلیکیشنهای اختصاصی و ارائه خدمات به صورت آنلاین بر روی موبایل پی بردهاند، اما بیشک بانک سامان و موبایلت را میتوان یکی از پیشروترین اپلیکیشنها در این زمینه دانست.
ازکی
برند مشهور ازکی در زمینه اینشورتک مشغول به فعالیت بوده و کمپینهای بازاریابی موفقی نیز داشته است. ازکی در زمینه بیمه خود را محدود نکرده و با محصولاتی همچون ازکی وام، تلاش دارد فعالیت فین تکی خود را گسترش بدهد. حال اگر میخواهید در مورد اینشورتک بیشتر بدانید بر روی اینشورتک چیست؟ کلیک کنید .
موسسه فین تکی دیگری که در زمینه بازار رمزارز فعالیت زیادی دارد، نوبیتکس است. در سالهایی که تب رمزارز همیشه در میان ترندهای تمام کشورها دیده میشود، رقابت در زمینه کریپتو، رقابتی بسیار سنگین است که نوبیتکس تاکنون خوب از عهده آن بر آمده.
یو آیدی
مطالب پیشنهادی:آینده فین تک ، بهترین شتاب دهنده های فین تک
یکی از حوزههای مهم مرتبط با ایده های فینتک، خدمات مربوط به احراز هویت است؛ خدماتی که میتواند یکی از پایههای خدمات آنلاین حوزه فین تک به حساب بیاید. یو آیدی یکی از اولین سرویسهایی بود که در این زمینه به ارائه خدمات پرداخت و موسسات مالی زیادی از خدمات آنها استفاده میکنند.
سوالات متداول در حوزه استارتاپهای فین تک
برای حضور در فین تک چه مهارتهایی لازم است؟
طیف گستردهای از مشاغل در فین تک وجود دارد و بسیاری از آنها بر اساس مهارتهای برنامه نویسی، امنیت سایبری، هوش مصنوعی/ML، تجزیه و تحلیل دادهها و بلاک چین ساخته شدهاند. تکمیل یک بوت کمپ آنلاین فین تک یک نقطه شروع عالی برای یادگیری چنین مهارتهایی در سفر شما به یک حرفه جدید است.
تفاوت فین تک و بانک چیست؟
فین تکها و بانکها خدمات مختلفی به مشتریان خود ارائه میدهند. بانکهای سنتی معمولا موسساتی هستند که هم از ساختمانهای فیزیکی و هم از ساختارهای دیجیتالی تشکیل شدهاند و مجوز جمعآوری سپردهها و استفاده از آنها برای تامین مالی وام به مشتریان را دارند. از سوی دیگر، فینتک به طور کلی به هر فناوری با هدف تسهیل و سادهسازی تراکنشهای دیجیتال اشاره دارد. فینتک توسط کسبوکارهای بیشماری برای بهبود خدمات مالی و در بسیاری از موارد، دسترسی بیشتر به محصولات خود به کار گرفته شده است. بیشتر اوقات، شرکتهای فین تک پول مشتری را در یک حساب بانکی ذخیره میکنند و خدمات و ارزش اضافی را به مشتری ارائه میدهند.
مطالب پیشنهادی:برترین فینتک های دنیا
آیا فین تک جایگزین بانکها میشود؟
در این مرحله، مشخص نیست که آیا منابع فینتک روزی به طور کامل جایگزین بانکهای فیزیکی خواهد شد یا خیر. با این حال، اگر چنین اتفاقی رخ بدهد، احتمالا تحت قوانین دولتی مشابه بانکهای موجود قرار میگیرند و باید نحوه عملکرد خود را تغییر دهند.
برای پیاده کردن ایده های فین تک، به دانش کدنویسی نیاز است؟
کدنویسی برای اجرا کردن ایده های فینتک کاملا ضروری نیست، اما مشاغل زیادی وجود دارند که مربوط به مهندسی نرمافزار و کدنویسی هستند. داشتن آشنایی قوی با کد نویسی، طیف وسیع تری از فرصتهای شغلی بالقوه فین تک را به فرد میدهد.
مطالب پیشنهادی : هوش مصنوعی رایگان گوگل