قبرستان استارتاپ‌ها

شکست استارتاپ توتسی

در این ستون قرار است نبش‌قبر کنیم! نبش‌قبر استارتاپ‌های مرده. می‌خواهیم رازهای شکست‌شان را واکاوی کنیم. اول از استارتاپ‌های خارجی شروع می‌کنیم. امروز به استارتاپ توتسی (Totsy) می‌پردازیم؛ استارتاپی که فقط 4‌سال عمر کرد و الان دستش از دنیا کوتاه شده. در سال‌2009 در شهر نیویورک و توسط کریستف گارنیه و گیوم گوترو راه‌اندازی شد. توتسی یک پلتفرم تجارت الکترونیک بود که در حوزه کسب‌وکارهای فروش سریع یا معاملات سریع (flash sales یا flash deals) فعالیت می‌کرد. درواقع، محصولات مربوط به مراقبت‌های دوران بارداری (برای مادران، نوزادان و کودکان) را از برندهای برتر با 90درصد تخفیف در مقایسه با خرده‌فروشی‌ها به کاربران عرضه می‌کرد.  

تخته‌گاز بی‌سرنوشت استارتاپ توتسی

طی دو‌سال‌و‌نیم، توتسی به سرعت توسعه یافت و تیمش تا 110‌نفر رشد کرد. آنها به بیش از 3میلیون مادر خدمات می‌دادند. در سال‌2010 و در سری A، 5میلیون دلار جذب سرمایه داشت. تمرکز توتسی روی بازاری با مشتریان خاص، رشد برق‌آسا، ارائه شعارهای حمایت از محیط‌زیست، استقبال کاربران و… سرمایه‌گذاران را متقاعد کرد که آینده‌ای درخشان در انتظار توتسی است. ضمن اینکه توتسی در ادامه کسب‌وکارهای موفقی چون  Rue La La  و Gilt Groupe راه‌اندازی شده بود.  

در راند بعدی، توتسی 18.5میلیون دلار سرمایه جذب کرد تا رقم جذب سرمایه‌اش به 23.5میلیون دلار برسد. این کسب‌وکار در طول دوره حیاتش، با بیش از 4هزار برند همکاری کرد و به طور متوسط هر ماه بین 500 تا 600 برند به این کسب‌وکار اضافه می‌شدند. توتسی به مقصدی برای مادران تبدیل شده بود چون محتواهایی را هم برای راهنمایی مادران در نظر گرفته بود و صرفا جایی برای خرید نبود. این ویژگی توتسی را از استارتاپ‌هایی مشابه متمایز می‌کرد. جذب سرمایه هم موجب شد تا توتسی وارد میدان رقابت با استارتاپی چون زولیلی Zulily شود. این استارتاپ در آن زمان 43میلیون دلار سرمایه جذب کرده بود و بیش از 300 نفر نیرو داشت. همچنین 5میلیون کاربراز خدمات زولیلی استفاده می‌کردند. اما توتسی در سال‌2013 با پذیرش شکست، از بازار کنار رفت.

اشتباهات استارتاپ توتسی

بنیانگذاران توتسی دائما به افزایش کاربران خود در شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک اشاره می‌کردند و این کاربران را زمینه‌ساز سودهای کلان در آینده می‌دانستند. بنیانگذاران توتسی انگار مشتریان را کاربرانی دائمی می‌دانستند که هیچ‌گاه توتسی را ترک نمی‌کنند. اعداد و ارقام آنها را اغوا کرده بود و تغییرات کلی اقتصادی را مدنظر قرار نمی‌دادند. شاید هم فکر می‌کردند که ایده جذاب آنها بیشترین تاثیر را در جذب مخاطبان داشته است. ‌

اما حقیقت چیز دیگری بود. آنچه مردم را به سمت خریدهای گروهی و رویدادمحور کشانده بود، شرایط بد اقتصادی آمریکا در اوج دوران رشد این کسب‌وکارها بین سال‌های 2004 تا 2014 بود. شرایطی که با بهترشدن اوضاع اقتصادی، زمینه فروپاشی استارتاپ‌هایی چون توتسی را فراهم کرد.

توتسی در ارائه خدمات ضعیف عمل کرد. به جای نگه‌داشت کاربران و ارائه سرویس باکیفیت به آنها، دائما به فکر جذب مشتریان جدید بود. از طرفی، مردم قدرت مالی‌شان افزایش یافته بود. امکان گرفتن تخفیف در سایر فروشگاه‌های آنلاین هم فراهم شده بود و دیگر نیازی نبود که مردم در خریدهای گروهی شرکت کنند و این‌باکس ایمیل‌شان از پیام‌های اعصاب‌خردکن شرکت‌ها منفجر شود.

بله! مدل تجاری توتسی شکست خورده بود.

ظهور و سقوط  استارتاپ توتسی

کارشناسان، 2دلیل مهم را برای شکست توتسی اعلام می‌کنند؛ مشتریان ناراضی و کاهش بیش از 70درصدی تقاضا برای خدمات کسب‌وکارهای ارائه‌دهنده تخفیف و خرید گروهی.

دیررسیدن محصول به دست مشتری که کالا را برای دوران خاص بارداری نیاز داشت، موج گسترده‌ای از نارضایتی را نسبت به این پلتفرم راه انداخت. لجستیک ضعیف و عدم مدیریت درست ارسال کالا و عدم پیگیری و پاسخگویی به مشتریان از دلایل سقوط توتسی بود. مدیران این کسب‌وکار بیشترین توجه خود را روی رشد آمارهای توتسی قرار داده بودند. کاربران اغلب در پیام‌های خود از دیگران می‌خواستند که این پلتفرم را ترک کنند و به پلتفرم‌های مشابه بروند.

ورود توتسی به بازار مصادف بود با کاهش قدرت خرید مردم در آمریکا به خاطر بحران‌های مالی. بنابراین خرید با تخفیف محبوبیت زیادی کسب کرد. همچنین فرایند خرید و تشویق دوستان و آشنایان به خرید گروهی، به نوعی سرگرمی تبدیل شده بود که مردم از آن استقبال می‌کردند. اما بعد از بهبود روندهای اقتصادی در آمریکا و افزایش قدرت خرید مردم، توجه به وب‌سایت‌هایی چون توتسی کاهش یافت.