هوش مصنوعی یکی از جدیدترین و البته جهانی‌ترین شاخه‌های تکنولوژی بوده و با آنکه اهالی این حوزه، چندان اهل نشان دادن خودشان و به اصطلاح شواف نیستند، در ایران پیشرفت‌های زیادی داشته است. تیم‌های خوبی در این سال‌ها با تمرکز بر هوش مصنوعی و شاخه‌های متنوع آن مشغول به کار بوده‌اند که مجموعه بارای یکی از آن‌ها است. مجموعه‌ای که از ابتدا با نگاه ارائه خدمات بین‌المللی شکل گرفت و امروزه در بیشتر قاره‌ها در حال ارائه خدمات پردازش تصویر است. در گفتگویی با سید حامد شفیعی، مدیرعامل بارای، به بررسی هوش مصنوعی و بینایی رایانشی پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
خودتان را به عنوان مدیرعامل استارتاپ بارای معرفی کنید
من سید حامد شفیعی هستم. دانش‌آموخته کارشناسی مهندس برق دانشگاه شریف و کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر گرایش هوش مصنوعی. حدود 1.5 تا دو سالی هم هست که استارتاپ بارای را راه‌اندازی کرده‌ایم.
درباره خدمات پردازش تصویر استارتاپ بارای توضیح دهید.
ما روی بینایی رایانشی تمرکز کرده‌ایم. بینایی رایانشی ترجمه فارسی Computer Vision است. با عنوان‌های پردازش تصویر و بینایی ماشین هم شناخته می‌شود. ما در بارای یک موتور هوشمند پردازش تصویر را آماده کردیم که بتوانیم سرویس‌های این حوزه را به صورت سریع و نسبتاً اختصاصی‌شده ارائه کنیم. یک سری محصولات آماده داریم و همچنین برای شرکت‌هایی که نیاز دارند APIسفارشی آماده و در خارج و داخل ارائه می‌کنیم. در خارج از کشور سرویس‌هایی را در Shopify ارائه کردیم و با یک سری از شرکت‌ها در حال مذاکره هستیم تا API لازم را بدهیم. در داخل هم الآن به شرکت‌های بزرگ و استارتاپی‌ها و بانکی‌ها سرویس می‌دهیم و به دنبال یک اپلیکیشن B2C نیز هستیم که در حوزه کامپیوتر ویژن است.
سرویس شما دقیقاً در کدام قسمت صنایع و شرکت‌ها کارکرد دارد؟
در فرآیندهایی که قرار است براساس ظاهر و موضوعات بصری یک اتفاقی بیفتد. مثلاً در جایی که یک اپراتور در حال مانیتورینگ و نظارت است یا اگر قرار باشد مجموعه‌ای اطلاعات استخراج شود یا جستجویی انجام شود، ما می‌توانیم کار را با هوش مصنوعی و کامپیوتر ویژن حل کنیم. کاری که در Shopify کردیم این بود که یک پلاگین برای جستجوی تصویری گذاشتیم. به این ترتیب که مشتری در آن فروشگاه می‌تواند با تصویری که مدنظر خود است در کالاهای آن فروشگاه جستجو کند و به کالای مدنظر خود برسد.
از دیگر خدمات پردازش تصویر که در حوزه فروشگاه‌های اینترنتی ارائه می‌دهیم، دسته‌بندی و برچسب‌زنی (برای مثال دسته‌ی پیراهن آستین کوتاه و برچسب طرح راه‌راه) خودکار و هوشمند کالاها براساس تصاویر آنهاست. دسته‌های کالایی مختلف مانند مد و پوشاک، دکوراتیو و… نیاز دارند که برچسب‌های مناسبی بخورند تا مشتریان بتوانند جستجوی فیلتردار خوبی بکنند و کالای خود را راحت‌تر پیدا کنند. این خدمات به بزرگ‌تر شدن فروشگاه‌ها کمک می‌کند.
نکته دیگر در حوزه بانکی و ثبت‌نام‌ها و احراز هویت است. به جای اینکه اپراتور مدارک را بخواند، هوش مصنوعی آن‌ها را می‌خواند. مثلا عکس کارت ملی را دریافت می‌کند و می‌گوید در این عکس کارت ملی و شناسنامه وجود دارد یا ندارد. اگر وجود دارد اطلاعات روی آن را می‌خواند و حتی تا حدی اصالت کارت ملی را می‌سنجد.
پروژه‌های دیگری هم هست مثل خودرو، بیمه بدنه و بیمه تصادفات که تشخیص قطعات بدنه خودرو، تشخیص سالم بودن و ضربه دیدن بدنه از جمله آنهاست. در حال کار بر روی این موضوع هستیم که بتوانیم خسارت خودرو را هم به صورت هوشمند ارزیابی کنیم. در حقیقت، جایی که می‌توانید یک کار را با چشم انجام دهید، می‌توان آن کار را با هوش مصنوعی انجام داد. یعنی چیزی که شما با چشم خود می‌توانید ببینید و بسنجید و نظارتی داشته باشید یا دسته‌بندی کنید، ما می‌توانیم با مدل‌های هوش مصنوعی آموزش‌دیده مخصوص به آن کار انجام دهیم.
ایده استارتاپ در حوزه هوش مصنوعی و بینایی ماشین از کجا آمد؟
تیم ما از لحاظ فنی و مهارتی به نظر من تیم خیلی قوی و خوبی هستند. حدود ۲ سال پیش تصمیم گرفتیم با رویکرد بین‌المللی و داخلی ببینیم با تمرکز بر هوش مصنوعی چه کارهایی می‌شود انجام داد. لیست بلندی از سرویس‌ها را براساس نیازهای موجود درآوردیم و در بازار تا جایی که ممکن بود تحقیقاتی انجام دادیم. در نهایت به دو بخش رسیدیم. یک بخش همین APIهای سفارشی است که می‌دهیم.
موضوع دیگر اپلیکیشن‌هایی هستند که به وسیله کامپیوتر ویژن قابلیت پیاده‌سازی دارند. بخش خیلی مهمی از مشکلات یک اپلیکیشن را می‌توان به وسیله دانش هوش مصنوعی و بینایی رایانشی حل کرد. این دو بخش کلی است که داریم ولی تمرکز ما به صورت کلی در حوزه بینایی رایانشی است.
هسته اصلی تیم بارای چه کسانی هستند و در این دو سال چطور توسعه پیدا کردید؟
هسته فنی تیم من و برادر دوقلویم محمد و دوست خیلی صمیمی ما محمد امین کتابچی هستیم. ما با مجموعه صباسل یک سرمایه‌گذاری مشترک داریم و بعد از دو سال، مجموعا حدود بیست نفر افراد فنی و غیر فنی هستیم. با توجه به محصولی که در خارج از کشور داریم و پروژه‌هایی که در داخل انجام می‌شود امیدواریم سریع‌تر رشد کنیم.
تاکنون به چه مجموعه‌هایی خدمات پردازش تصویر ارائه دادید؟
علاوه بر محصولمان در Shopify، در ترکیه، امارات، کانادا، استرالیا و هنگ‌کنگ با یک سری از مجموعه‌ها شروع به همکاری کردیم. موضوع دیگری که از خدمات جانبی ماست، بحث برچسب‌زنی داده است. برای اینکه مدل هوش‌مصنوعی بتواند آموزش ببیند، عموماً نیاز دارد تا داده‌های برچسب‌خورده ببیند. در آن حوزه هم سرویس می‌دهیم، یعنی در بحث برچسب‌زنی داده‌ها با عنوان پروژه جانبی به شرکت‌های خارجی خدمات می‌دهیم. در داخل هم با شرکت‌ها و استارت‌آپ‌های بزرگ بسیاری در حال صحبت هستیم و همکاری‌هایی را شروع کرده‌ایم.
مطالب پیشنهادی : لیست برترین شرکت‌های سیلیکون ولی
بازار بینایی ماشین چقدر پتانسیل دارد و شما چند درصد از حجم بازار را توانستید در اختیار بگیرید؟
من این سؤال را دو بخش می‌کنم. یک بخش APIهای بینایی رایانشی است. بخش دیگر اپلیکیشن‌های B2C است که مبتنی بر کامپیوتر ویژن هستند. هر اپلیکیشنی می‌تواند برای خود بازار داشته باشد چون مسئله بزرگتری را با کامپیوتر ویژن حل می‌کند. بحث API سفارشی در دنیا بازار چند ده میلیارد دلاری دارد. ما بخش کوچکی را گرفته‌ایم چون تازه شروع کرده‌ایم. راه‌اندازی فروش خارجی ما پیچیدگی‌هایی داشت. ولی انتظار داریم که بتوانیم رشد کنیم و بیشتر بازار را در دست بگیریم.
درباره رقبای داخلی می‌توانم بگویم چیزی که تا به حال دیدیم این است که تیم‌هایی هستند که در این حوزه کار می‌کنند. ولی در بحث کیفیت و سرعت تحویل API و گستردگی API و سرویس‌هایی که داریم، به نظر می‌آید رقابتی‌تر از بقیه باشیم.
سرمایه‌گذاری روی هوش مصنوعی الان چقدر در ایران جای کار دارد و چقدر جای امیدواری دارد که این سرمایه‌گذاری انجام شود و به سود برسد؟
ما در ایران دانش فنی بالایی داریم. از مشکلات ما برای پیشرفت بیشتر هوش مصنوعی، یکی موضوع زیرساخت است که نیاز به سرمایه‌گذاری دارد. چالش دیگر فروش مدل‌های آماده است. ما بیشتر دنبال بازار خارج بودیم. وقتی بازار خارج را در نظر می‌گیریم خیلی جای کار دارد. چون ما دانش خوبی داریم و بخش مهم کار همان دانش است. با هزینه تمام‌شده پایین می‌توان چیزی را آماده کرد که در خارج کشور حداقل الان خیلی متقاضی بیشتری دارد.
در داخل نیز این نیاز وجود دارد، اما به دو دلیل با تاخیر به سمت این موضوع می‌آیند. دلیل اول اینکه این فرهنگ باید ایجاد شود که لزومی ندارد شرکت‌ها همه مسائل را خود حل کنند. مثلا اگر مشکلی در فرآیند عملیات یک شرکت وجود دارد و آن را کامپیوتر ویژن می‌تواند حل کند، می‌توان از شرکت‌های دیگر خدمات گرفت.
نکته دوم اینکه بازار به این نتیجه برسد که برخی از کارها را هوش مصنوعی می‌تواند به جای آدم‌ها انجام دهد و افراد را در جایی که ارزش بیشتری می‌توانند برای ما بسازند استفاده کنیم. بعد می‌توانیم بگوییم که حالا داخلی‌ها هم می‌توانند به این سمت بیایند. ولی چیزی که الان مسجل است به خصوص در بحث بینایی رایانشی چون تفاوت زبان مشکلی ایجاد نمی‌کند، بازار جهانی خیلی خوبی وجود دارد. و یک مدل را اگر یک بار توسعه دهید و به نتایج خوبی برسید، می‌توانید آن را بفروشید. به نظر من هنوز هم خیلی جای کار دارد. اگر چالش‌هایی که گفتم حل شوند، خیلی می‌تواند شکوفاتر از چیزی که الان هست باشد.
چه تصوری از آینده استارتاپ هوش مصنوعی و بینایی رایانشی بارای دارید؟
در سطح ملی و داخلی به این فکر می‌کنیم که برترین حوزه خدمات پردازش تصویر باشیم و در منطقه و بین‌الملل به عنوان یک استارتاپ و شرکت ممتاز و سطح بالا در حوزه بینایی رایانشی فعال باشیم. حتی در آینده نزدیک انشالله بتوانیم ایده‌هایمان در حوزه B2C را هم به سرعت به درآمدزایی برسانیم. از این جهت که تیم و دانش فنی خیلی خوبی داریم، امیدوارم بتوانیم کار باکیفیت خیلی خوبی ارائه بدهیم و در آینده نزدیک به آن سطح برسیم.
برای استفاده از خدمات بارای با این تیم در تماس باشید.
