عددسازی، پنهان‌کاری، دروغ‌گفتن به سرمایه‌گذاران و رسانه‌ها و در نهایت سوءمدیریت، استارتاپ ۸ ساله یوگوم را به ورطه نابودی کشاند. در شرایط بسیار عالی بازار آموزش آنلاین که به‌واسطه ظهور کرونا رونق بی‌سابقه‌ای گرفته است، شنیدن خبر شکست استارتاپ یوگوم (Yogome)، خالق بازی‌های آموزشی موبایلی برای کودکان بسیار عجیب است. یوگوم، نمونه درخشان یک استارتاپ موفق آمریکای لاتین بود اما با وجود جذب ۳۶.۵میلیون دلار سرمایه، تعطیل شد.
این کسب‌وکار در سال۲۰۱۰، توسط ۲ بنیانگذار به نام‌های آلبرتو کالین و مانولو دیاز در کشور مکزیک راه‌اندازی شد. در ۴ دور و توسط ۶ سرمایه‌گذار مجموعا بیش از ۳۶/۵ میلیون دلار سرمایه جذب کرد اما به دلیل تقلب در داده‌ها و عددسازی‌های دروغین و با سوءمدیریت شکست خورد و در ۸ سالگی، در سال ۲۰۱۸ از بازار کنار رفت.
عددهای فریبکار
داستان از آنجا شروع شد که یکی از کارمندان یوگوم، به داده‌هایی در مورد تعداد استفاده‌کنندگان از برنامه‌های یوگوم مشکوک شد. چون به نظر می‌رسید که این داده‌ها دستکاری شده‌اند. بنابراین به یکی از سرمایه‌گذاران اطلاع داد. این قضیه به یک تحقیق داخلی توسط هیات مدیره این شرکت منجر شد که نشان داد Manolo Daz، یکی از بنیانگذاران یوگوم، از یک ربات برای دستکاری داده‌ها و افزایش شدید اعداد مربوط به استفاده از محصولات یوگوم استفاده می‌کند. همین مسئله موجب شده بود که یوگوم مثل یک ربات به نظر برسد. این بنیانگذار با دستکاری اعداد مربوط به مشتریان، مدعی بود که یوگوم ۶ میلیون کاربر دارد و در بیش از ۵۰ کشور فعال است و با این دستکاری، توانستند در سری B تا ۲۶/۹ میلیون دلاری سرمایه جذب کنند.
وقتی دست بنیانگذاران یوگوم برای هیات مدیره رو شد، تنها تصمیم کارساز را متوقف‌کردن این کسب‌وکار دانستند. بنابراین، رویدادی با حضور اعضای تیم تشکیل شد و اعلامیه‌ای خوانده شد: «رفتار تقلب‌آمیز مدیریت قبلی، یکپارچگی مالی شرکت را از بین برده است. براساس تحلیل وضعیت اقتصادی شرکت و با توجه به آثار کلاهبرداری، تصمیم به پایان قطعی عملیات گرفته شده است، زیرا شرکت در وضعیت بی‌بازگشتی قرار دارد.» ۱۵۰ کارمند یوگوم که اکثریت آنها در مکزیکوسیتی و بقیه در ایالات متحده کار می‌کردند، مجبور شدند استعفای خود را امضا کنند. جان مک اینتایر، رئیس هیات مدیره و مشاور Exceed Capital که سرمایه‌گذار اصلی در آخرین دور تأمین مالی این استارتاپ بود، بر انحلال شرکت نظارت داشت.
پس از اعلام تعطیلی، چند کارمند با رسانه‌های محلی صحبت کردند و روشن شد که فرهنگ این شرکت در زمینه به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات حتی با خود اعضای تیم هم بسیار محرمانه بوده است؛ یعنی بنیانگذاران دائما در حال پنهان‌کاری بوده‌اند و شفافیتی وجود نداشته است. آنها هیچ‌کس را محرم نمی‌دانستند.
چرا بنیانگذاران استارتاپ یوگوم عددسازی کردند؟
ظاهرا در فضای استارتاپی، آنچه مهم است، توانایی صاحبان ایده در متقاعدساختن سرمایه‌گذاران با روایت داستان‌هایی دلفریب است. آنها از توانایی استارتاپ‌شان برای تبدیل‌شدن به رهبر بازار داستان‌ها می‌سازند. برخی از سرمایه‌گذاران هم به دنبال سود چندبرابری در کوتاه‌مدت هستند. شگفت‌انگیز است که با شکست بیش از ۹۰ درصد از استارتاپ‌ها، هنوز هم سرمایه‌گذارانی هستند که محو داستان‌هایی دل‌انگیز می‌شوند و میلیون‌ها دلار را بر باد می‌دهند.
بنیانگذاران بعضا اصول اخلاقی را هم زیر پا می‌گذارند تا با اهرم داده‌های بزرگ، ذهن سرمایه‌گذاران را تسخیر کنند. آنها اغلب موفق می‌شوند! انگار داده‌های بزرگ، موتور محرکه داستان‌های کارآفرینی هستند؛ داستان‌هایی که خیلی از آنها سرهم‌بندی و اغراق‌شده هستند.
به‌عنوان یک بنیانگذار استارتاپ، درس مهمی که می‌توانید از این موضوع بگیرید این است که جذب سرمایه‌های خطرپذیر تنها راه موفقیت نیست. الان سبک زندگی یک استارتاپ هم درست مانند سبک زندگی رهبر یک کسب‌وکار، در موفقیت یا عدم موفقیتش تاثیرگذار است. امثال یوگوم با عدم شفافیت و عدم صداقت، با بدنامی از بازار کنار می‌روند و این بدترین نوع شکست است.