تشخيص چهره يكي از انواع رایج تكنولوژي بيومتريك است كه بر شناسايي افراد بر اساس ويژگي هاي خاص صورت آنها دلالت دارد. با توجه به سهولت و مزيت‌هاي استفاده از ويژگي هاي چهره نسبت به ساير فاكتورهاي بيومتريك نظير صدا، عنبيه و اثر انگشت، پيشبيني شده است. تشخيص چهره هوشمند به يكي از مؤلفه‌هاي گريزناپذير تحول ديجيتال در سراسر جهان و تحقق زندگي هوشمند و مديريت شهري هوشمند در آينده نزديك، تبديل شود. بارزترین نمونه های كاربرد تشخيص چهره هوشمند در مصادیق احراز هويت دیجیتال، اعمال قانون هوشمند، كنترل دسترسي خودکار، تحلیل احساسات هوشمند، نظارت هوشمند، کنترل وضعیت سیار و ردیابي آنلاین، قابل مشاهده است.
شیوع فراگیر بیماری کرونا، فارغ از به ارمغان آوردن چالش بزرگ استفاده از ماسک برای بینایی ماشین، موجب رونق فزاینده سيستم هاي تشخيص چهره هوشمند و برداشتن گامی بلند در مسیر تحول دیجیتال در طیف وسیعی از حوزه‌های زندگی روزمره شد؛ برای مثال، بر اساس تحقیقات انجام شده توسط Juniper میزان استفاده از سخت افزار مرتبط با شناسایی چهره در جهان از سال 2019 بطور میانگین رشد سالانه حدود 50 درصد را تجربه کرده است. پیشبینی می‌شود همین سیر تا سال 2024 ادامه یابد. بیشترین رشد استفاده از سیستم های تشخیص چهره هوشمند در سالهای اخیر در منطقه آسیا و اقیانوسیه و در کشورهای چین، ژاپن، مالزی، سنگاپور و هند مشاهده شده است؛ برای نمونه، در سالهای اخیر، بودجه تخصيص يافته به تكنولوژي تشخيص چهره در دولت چين به طرز چشمگيري افزايش يافته و بر اساس گزارش Comparitech، تعداد دوربين هاي مداربسته این کشور از 200 ميليون به 626 ميليون در سال 2020 رسيده است. این استقبال منجر به بهبود سخت افزار و نرم افزارهای این حوزه نسبت به سایر سیستم های شناسایی بیومتریک و تلاش بی وقفه برای رفع چالش ماسک شد؛ به نقل از مرکز مطالعات بین‌‌المللی و استراتژیک امریکا (CSIS) بالاترین دقت گزارش شده برای سیستم‌های تشخیص چهره هوشمند، 99.97 درصد است.
مطلب پیشنهادی: به زندگی طولانی با کرونا خوش آمدید!
تشخیص و شناسایی هوشمند چهره، مستلزم به‌کارگیری ابزار نوین هوش مصنوعی در حوزه بینایی ماشین و یادگیری ماشین (غالباً یادگیری عمیق) برای شناسایی صورت فرد و بررسی تطابق عکس یا ویدئو با مشخصات ثبت شده برای وی در پایگاه داده است. این سناریو ساده، بسته به نوع سخت افزار و نرم افزار به کار رفته، می تواند طیف وسیعی از کاربردهای مهم از احراز هویت آنلاین در اپلیکیشن‌های موبایل تا تحلیل احساسات و کنترل وضع بیمار در شرایط پیچیده را پوشش دهد. تلاقی تکنولوژی‌های مهمی چون نسل جدید شبکه‌های موبایل، 5G، محاسبات ابری و اینترنت اشیاء می‌تواند تحول بزرگی در حوزه‌های کاربردی این فناوری ایجاد کند.
روندهای جدید سيستم تشخيص چهره هوشمند
عبارت تشخیص چهره هوشمند ممکن است در وهله اول، تصاویری از گیت بازرسی فرودگاه و نظارت تصویری را به ذهن متبادر کند؛ اما به دنبال توسعه زندگی هوشمند، با بروز کاربردهای بسیار متنوعی از این فناوری به خصوص در زمینه تسهیلات خرده فروشی، سلامت هوشمند، مدیریت شهری هوشمند، تجارت موبایل و شهروندی هوشمند مواجه هستیم. به‌عنوان مثال، کشورهای توسعه یافته در سالهای اخیر به سوی نظارت تصویری بر وضعیت بیمار از راه دور، اخذ رأی شهروندان بصورت تصویری، انجام مبادلات مالی و تجاری امن، ارائه خدمات توریستی مبتنی بر تشخیص چهره هوشمند و تحلیل رفتار توریست گام برداشته‌اند.
این توسعه کاربردی، مسأله امنیت اطلاعات و مقابله با جعل هویت را بیش از پیش مطرح ساخته و موجب افزایش روز افزون دقت فناوری تشخیص چهره هوشمند با تکیه بر جدیدترین دستاوردهای هوش مصنوعی شده است. بنابراین شاهد پیدایش نسل جدیدی از دوربین‌های حرفهای، الگوریتمهای هوش مصنوعی و تشخیص چهره سه‌بعدی هستیم. به گزارش MarketsandMarkets بازار تکنولوژی تشخیص چهره با تجربه رشد 16.6 درصدی نسبت به سال 2019، در سال 2024 بالغ بر 7 میلیارد دلار خواهد بود.
مطلب پیشنهادی: برنامه کاری غول‌های های‌تک برای بعد از کرونا
نقش بینایی ماشین در مدیریت شیوع کرونا
بروز محدودیت‌های حفظ فاصله اجتماعی و رعایت بهداشت سطوح تماسی، به مثابه یک شتاب دهنده برای ظهور سیستم‌های تشخیص و شناسایی هوشمند چهره به‌عنوان یک ابزار مهم برای مدیریت و کنترل تردد در سازمانها عمل کرد و مسبب رونق سیستم‌های هوشمند حضور و غیاب در ایام اخیر شد. این سیستم‌ها با استفاده از داده‌های مشخصات چهره و اطلاعات پرسنلی افراد، اطلاعات ورود و خروج آنها به سازمان و همچنین حضور آنها در جلسات را رصد کرده و گزارش می‌دهند. استفاده از این سیستم‌ها محدود به سازمانها و ادارات و مدیریت حضور و غیاب پرسنل نیست، بلکه می‌تواند در مدیریت جلسات آموزشی، نشست‌های مهم، رویدادها و همچنین کنترل دسترسی به نقاط خاص مانند اتاق سرور، اتاق عمل و سایر مکانهای مهم نیز به کار رود.
این سیستم‌ها با حذف شرط لمس سنسور که برای سیستم‌های بیومتریک مبتنی بر اثر انگشت ضروری است و همچنین با تسهیل کاربری با حداقل اطلاعات ورودی لازم، مدریت اثربخش تردد فارغ از مخاطرات بهداشتی را میسر می‌سازد. اطلاعات اولیه ورودی مورد نیاز این سیستم‌ها کد شناسایی و عکس پرسنلی افراد است که به سادگی قابل بارگیری از اطلاعات سازمانی و سیستم‌های منابع انسانی بصورت خودکار است. برای افزایش دقت و ایجاد قابلیت تشخیص از زوایای مخالف، معمولاً یک ویدئوی سلفی کوتاه از افراد در سیستم ذخیره می‌شود تا آموزش سیستم تسهیل گردد. استفاده از سیستم‌های حضور و غیاب هوشمند، علاوه بر افزایش امنیت، کاهش هزینه و کاهش ریسک شیوع بیماری، امکان پیگیری افراد و تحلیل رفتار هوشمند را نیز فراهم می‌کند که می‌تواند بسترساز تحلیل‌های جذاب در حوزه‌های مختلف مدیریتی باشد.
مجموعه فناپ به‌عنوان یکی از برترین اعضای سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور و برخوردار از گواهینامه رتبه اول سازمان برنامه و بودجه کشور، بر اساس مسئولیت خود در زمینه حمایت و توسعه طرحهای نوآورانه انفورماتیک در کشور، اقدام به توسعه سامانه‌های کاربردی به‌روز تحت برند آیفا نموده است. سامانه‌های احراز هویت هوشمند ترکیبی (تصویر و نویسهخوان) و سامانه حضور و غیاب هوشمند از مهمترین سامانه‌های آیفا در حوزه نظارت تصویری و احراز هویت هوشمند است. بررسی اصالت ترکیبی (استفاده از کد OCR کارت ملی، تطبیق عکس آنلاین با نتایج استعلام‌های دریافتی از پایگاه داده‌هایی نظیر سازمان ثبت احوال، و راستی آزمایی ویدئوی سلفی) و بهبود تجربه مشتری با تمرکز بر کمینه‌سازی ورود اطلاعات توسط کاربر از مهمترین ویژگیهای سیستم احراز هویت هوشمند آیفا است.
سیستم حضور و غیاب هوشمند آیفا نیز با ایجاد امکان شناسایی آنلاین افراد حین حرکت در حالت‌های انفرادی و گروهی و ارائه گزارش آنلاین و آفلاین تردد موجب تسهیل فراهم نمودن زیرساخت مناسب نظارت یا احراز هویت در فضاهای مختلف می‌گردد. در طراحی این ابزار، از بهروزترین الگوریتمهای یادگیری ماشین و هوش مصنوعی استفاده شده است و ساختار طراحی به گونهای است که از انعطاف لازم برای سفارشی سازی و اضافه شدن به سایر سیستم های کنترل دسترسی، نظارتی، مدیریتی، خدماتی و CRM سازمانها برخوردار است.
نویسنده: ” مرکز مطالعات و تحقیقات فناپ”
راه های ارتباطی:
Linkedin: fanap-aifa (linkedin.com/showcase/fanap-aifa)
Email: [email protected]
مطلب پیشنهادی: نقد و بررسی فیلمی با موضوع هوش مصنوعی
