وقتی افکار شنیده می‌شوند

تابه‌حال فکر کرده‌اید که اگر افراد می‌توانستند بدون اینکه نیازی به زبان و حرف‌زدن داشته باشند، افکار و احساسات خود را در قالب امواج ذهنی ارسال کنند چه اتفاقی می‌افتاد و جهان چگونه بود؟ در فیلم «آشوب مدام» می‌توانید چنین جهانی را مشاهده کنید.
آشوب مدام و یا هرج و مرج گام برمی‌دارد، نام فیلمی به کارگردانی داگ لیمان است؛ کارگردانی که او را با فیلم «خانم و آقای اسمیت»، «اولتیماتوم بورن»، «بازی منصفانه» و آثاری اکشن و پرمخاطب می‌شناسیم. این فیلم که در ژانر علمی‌ تخیلی و ماجراجویی قرار می‌گیرد محصول 2021 در کشور آمریکاست و با اقتباس از رمان پاتریک نس به عنوان «چاقوی ایستادگی» ساخته شده است. پاتریک نس برای همین رمان در سال‌2008 موفق به دریافت جایزه کتاب نوجوانان گاردین و جایزه بوک تراست شد.
موضوع اصلی که این رمان و فیلم ‌روی آن مانور می‌دهند، مبحثی علمی با نام الکتروفیزیولوژی است. در آشوب مدام شاهد دنیایی در آینده نه‌چندان دور هستیم که در آن همه افراد افکار خود را به کمک سیگنال‌های فکری منتشر می‌کنند و البته باید تلاش کنند تا بتوانند این انتشار امواج را به امری خود‌خواسته و ارادی تبدیل کنند؛ موضوعی که نیازمند تمرین ذهنی زیادی است. شاید بتوان این موضوع را مشابه با داستان ذهن‌خوانی و انتشار عواطفی که در قسمت شاهزاده دورگه هری پاتر با آن مواجه بودیم، دانست. تمرین ذهنی و مراقبه‌ای که بر خلاف فیلم هری پاتر قرار نیست از ورود فرد دیگری به افکار شخصیت اول داستان جلوگیری کند بلکه در واقع به شخصیت اول کمک می‌کند تا به صورت غیر ارادی افکار و احساسات خود را برون‌ریزی نکند. البته انتشار سیگنال‌های ذهنی تنها ویژگی این دنیا نیست و موضوع جالب توجه دیگر درباره این دنیا این است که در آن هیچ زنی وجود ندارد.
دو بازیگر اصلی این فیلم دیزی ریدلی و تام هالند هستند. با توجه به کتاب این دو شخصیت ‌هنگام رخ‌دادن داستان فیلم باید در سال‌های اولیه نوجوانی خود باشند اما در واقعیت هردو بازیگر در اواسط دهه 20 زندگی خود به نقش‌آفرینی در این فیلم پرداختند. کارگردانی آشوب مدام در زمانی به رابرت زمکیس هم پیشنهاد شده بود اما نهایتا این کار به داگ لیمان واگذار شد. اولین اکران این فیلم در 6 اسفند ماه سال گذشته در کشور کره جنوبی بود. در واقع قرار بود که اکران این فیلم در ماه مارس 2019 رخ دهد اما به دلایل مختلف از جمله همه‌گیری کرونا پخش آن با تاخیر مواجه شد. با وجود وقت و سرمایه‌گذاری زیاد روی این فیلم، آشوب مدام نتوانست آنطور که توقع می‌رفت، نظر منتقدان را جلب کند و به موفقیت‌هایی هم‌ارز موفقیت‌های کتاب پاتریک نس دست پیدا کند. هزینه‌ای که صرف تهیه این فیلم شد مبلغی در حدود 100‌میلیون دلار بود و فروش گیشه این فیلم تنها 21‌میلیون دلار. بسیاری از منتقدان علت این موضوع را ضعف داستان در شخصیت‌پردازی‌های آن می‌دانند. اما با وجود امتیاز نسبتا پایین 26‌درصدی این سریال در وب‌سایت rottentomatoes و نمره 5.7 در IMDb باز هم آشوب مدام و ایده‌های خلاقانه و جدیدی که به تصویر می‌کشد، ارزش تماشا دارند.
شاید اگر در این فیلم بیشتر به موضوع نویز و فلسفه وجود آن پرداخته می‌شد، می‌توانست نتیجه بهتری بگیرد اما به نظر می‌رسد که این ایده متفاوت و جذاب، نصفه و نیمه و بدون پرداخته‌شدن به آن رها شده است. بیشتر بینندگان این فیلم از جذابیت کتاب و داستان این فیلم می‌گویند اما به همین میزان فیلم برای آنها ناامیدکننده جلوه کرده است. اگر از خوانندگان رمان پاتریک نس نباشید، احتمالا از تماشای فیلم ناامید نمی‌شوید و حتی شاید آن را فیلمی جذاب و سرگرم‌کننده بدانید.
بیشتر نقطه‌نظرهای منفی و ناامیدی که بعد از مشاهده فیلم به وجود می‌آید، به علت مقایسه این فیلم با کتاب چاقوی ایستادگی و یا مقایسه میزان موفقیت فیلم با توجه به هزینه‌های صرف شده برای آن است.
بنجامین لی از نشریه گاردین در رابطه با آشوب مدام می‌گوید: «اگر انتظارات خود را پایین بیاورید، می‌توانید این فیلم را تماشا کنید، اما آشوب مدام به اندازه زمان و هزینه که صرف ساخت آن شده است، تماشایی نیست.»
صحنه‌های اکشن و ماجراجویانه این فیلم تنها برای سرمایه‌گذاران آن پرخرج نبوده است، بلکه در همان هفته اول فیلمبرداری تام هالند حین فیلمبرداری یکی از صحنه‌های مبارزه آسیب دیده و بینی‌اش می‌شکند. او همچنین از اکران اونجرز: پایان بازی، به دلیل فیلمبرداری آشوب مدام جا می‌ماند. نیک جوناس هم از دیگر بازیگران آشوب مدام، 7 ماه ‌روی بهبود لهجه جنوبی خود کار کرد تا بتواند به‌خوبی از پس نقش خود بر بیاید. در مجموع ایده خلاقانه داستان فیلم، داستان ماجراجویانه و بازی خوب بازیگران این فیلم را تبدیل به اثری می‌کند که ارزش تماشاكردن دارد؛ هرچند که مثل اولتیماتوم بورن میخکوبتان نکند.