نیم قرن از عمرش می‌گذرد اما در این نیم قرن، افتخارات بسیاری را در کارنامه خود به ثبت رسانده؛ افتخاراتی که باعث‌شده نامش در سال۲۰۱۲ در فهرست اثرگذارترین افراد جهان قرار بگیرد. شریل سندبرگ، زنی ۵۰ساله است که در سال۲۰۱۹ ارزش دارایی او بالای ۱میلیارد و ۸۰۰میلیون دلار اعلام شد. عمده این ارزش هم به فیس بوک و سایر شرکت‌هایی مربوط می‌شود که شریل در آنها فعالیت داشته یا دارد. اما شریل سندبرگ کیست و چطور توانسته به چنین دارایی‌های کلانی دست پیدا کند؟
در سال 1969 به دنیا آمد؛ دختربچه‌ای که بعدها سرنوشت کمپانی‌های بزرگی نظیر فیس بوک را متحول کرد. او شریل سندبرگ است؛ دختری که پدرش چشم‌پزشک بود و مادرش در کالج، زبان فرانسه درس می‌داد. شریل در واشنگتن‌دی‌سی به دنیا آمد اما خانواده‌اش برای زندگی در این شهر ماندگار نشدند و به فلوریدا رفتند.
آن زمان شریل 2ساله بود. در همان فلوریدا به مدرسه رفت و بزرگ شد. در مدرسه معمولا بهترین نمرات را می‌گرفت. در کلاس هم همیشه بهترین وضعیت را در میان دانش‌آموزان داشت و اغلب به عنوان سرگروه انتخاب می‌شد. از دانش‌آموزان فعالی بود که خودش هم در مدرسه کار می‌کرد مثلا در دوران راهنمایی در دهه ۸۰ میلادی، در مدرسه ایروبیک درس می‌داد.
پلی به سوی موفقیت
۱۸ساله بود که به یکی از معتبرترین دانشگاه‌های جهان راه پیدا کرد؛ هاروارد. شریل سندبرگ در سال۱۹۸۷ وارد دانشگاه شد و در سال ۱۹۹۱ با کسب مدرک لیسانس اقتصاد به عنوان یکی از بهترین دانشجویان از دانشگاه فارغ‌التحصیل شد. در آن زمان او جایزه جان ویلیامز را هم دریافت کرد. شریل سندبرگ همیشه توجه ویژه‌ای به زنان داشت.
وقتی در دانشگاه هاروارد مشغول تحصیل بود، به صورت همزمان، به کمک چند نفر دیگر سازمانی را راه‌اندازی کرد که به آن سازمان اقتصادی و دولتی زنان می‌گفتند. در همان دانشگاه با پروفسور لارنس سامرز آشنا شد؛ اقتصاددان بزرگی که بعدها استاد مشاور برای دفاع از رساله‌اش شد. سامرز که از توانمندی‌های این دختر جوان آگاه شده بود، او را در بخش پژوهشکده بانک جهانی به عنوان دستیار خودش استخدام کرد. شریل سندبرگ حدود یک سال در کنار استاد خود، سامرز، کار کرد و پروژه‌هایی نظیر پروژه سلامت هند را به سرانجام رساند. در این پروژه بیماری‌هایی نظیر ایدز و کوری در هند مورد بررسی قرار گرفتند.
در سال ۱۹۹۵ دوباره در دانشگاه هاروارد حاضر شد، این بار برای اخذ مدرک کارشناسی ارشد. در نهایت هم با بهترین نمره از رساله خود دفاع کرد و در همان سال نخست هم بورسیه دریافت کرد و به مدرسه کسب‌وکار رفت. شریل در دانشگاه موفق شد تمام توانمندی‌های خود را به عنوان زنی باهوش و قدرتمند به نمایش بگذارد.
شریل بخش زیادی از فعالیت خود را در موسسه مکنزی انجام داده‌است. او حدود یک سال در این موسسه فعالیت داشت و در این دوره، تجربیات بسیاری را به دست آورد اما از سال۱۹۹۶ تا سال۲۰۰۱ دوباره نزد استاد دیرینه‌اش رفت. همکاری با لارنس سامرز برای او تجربیات زیادی را به همراه داشت.
سامرز در این دوران در اداره خزانه آمریکا فعالیت داشت و به همین دلیل می‌توانست ارزش‌افزوده زیادی برای سندبرگ داشته باشد و تجربیات زیادی را برایش به ارمغان بیاورد. آن زمان بیل کلینتون رئیس‌جمهور آمریکا بود. سندبرگ در امور مربوط به خزانه به سامرز کمک می‌کرد و با مقوله بخشش بدهی هم از همین طریق آشنا می‌شد. او در دورانی فعالیت می‌کرد که آسیا با بحران مالی مواجه شده بود و به این ترتیب با دنیایی متفاوت آشنا شد.
اما عمر همکاری با سامرز هم به پایان رسید و در نهایت او به شرکت گوگل رفت تا بخت خودش را در کسب‌وکار امتحان کند. در ابتدا در شرکت گوگل، مسئولیت فروش آنلاین و تبلیغات برای این شرکت را بر عهده گرفته بود. زمانی‌که در این بخش در گوگل فعالیت می‌کرد، تعداد اعضای تیم فروش در این شرکت را از ۴ نفر به ۴هزار نفر رساند و به این ترتیب موفقیت و رشدی بزرگ را در کارنامه خود به ثبت رساند. ثبت این رکوردهای طلایی باعث شد توانمندی‌هایش بیشتر جلوه کند و به این ترتیب او را برای سمتی بالاتر در نظر گرفتند.
آثار ماندگار
سندبرگ در سال۲۰۰۸ مقاله‌ای در هافینگتن‌پست نوشت و به چاپ رساند که در آن از استاد خودش یعنی لارنس سامرز دفاع می‌کرد. آن زمان سامرز صحبت‌هایی درباره زنان کرده بود و این صحبت‌ها حسابی به ضررش تمام شده بود، اما حمایت سندبرگ در هافینگتن‌پست توانست تا حدود زیادی او را از مخمصه نجات دهد.
اما این تنها اقدام عجیب و بزرگ سندبرگ نبود. او بارها در دوران زندگی‌اش نشان داد که زنی جسور است. برای مثال، در سال۲۰۱۰ سخنرانی پرشوری در دفاع از اقلیت مذهبی خودش در آمریکا داشت. یا در سال۲۰۱۲ یکی از کلیدی‌ترین سخنران‌ها در مدرسه کسب‌وکار هاروارد بود.
در سال۲۰۱۳ هم سخنرانی مشابهی در دانشگاه نیویورک داشت. در سال۲۰۱۵ هم نامهای سرگشاده خطاب به آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان نوشت که در آن از او درخواست کرده بود از زنان بیشتر حمایت کند. در آن زمان مرکل قرار بود در نشست گروه ۷ شرکت کند.
البته همه افراد نمی‌توانند هم زندگی کاری موفقی داشته باشند و هم به لحاظ فردی وضعیت ایده‌آلی داشته باشند. در میان زنان فعال هم تعداد زنانی که موفق شده‌اند همه ابعاد زندگی را با هم پیش ببرند، کم نیست. اما شریل به لحاظ فردی زندگی آرامی نداشته و با مشکلاتی مواجه شده‌است. یک بار از همسرش جدا شده و بار دیگر هم همسرش را در یک سانحه از دست داده‌است. حالا این زن در کالیفرنیا زندگی می‌کند و با نیم قرن زندگی، کارنامه پرباری به‌ویژه در حوزه کاری و حرفه‌ای دارد. اما او برای فیس بوک چه کرد؟
مدیر ارشد عملیاتی فیس بوک برای فیس بوک چه کرد؟-کارنامه پر‌افتخار
سال‌هاست که نامش در فهرست قدرتمندترین زنان مجله فورچون قرار گرفته، هر سال هم رتبه‌اش بهتر می‌شود. کسی که در سال۲۰۰۷ از میان ۵۰ زن قدرتمند، رتبه بیست‌ونهم را داشت، در سال۲۰۱۸ موفق شد خودش را در رتبه ششم این فهرست قرار دهد: شریل سندبرگ، مدیر ارشد عملیاتی فیس بوک.
البته این فقط فورچون نیست که نام او را در فهرست اثرگذارترین‌ها قرار داده، نام او بارها در فهرست مجله تایم، روزنامه وال‌استریت ژورنال، هفته‌نامه بیزينس‌ویک، مجل فوربس و بسیاری از دیگر نشریات بزرگ جهان قرار گرفته، دلیلش هم موفقیت‌های پی‌درپی اوست. اما شریل سندبرگ از چه زمانی وارد فیس بوک شد و در این شرکت چه تحولاتی را ایجاد کرد؟
زنی که روی صحنه آمد
اغلب افراد شرکت فیس بوک را با نام مارک زاکربرگ می‌شناسند؛ کسی که این غول بزرگ را راه‌اندازی و در آن سرمایه‌گذاری کرده‌است. سال۲۰۰۷ بود که زاکربرگ در یک مهمانی با شریل سندبرگ آشنا شد. جالب است که او هیچ‌چیز درباره سندبرگ نمی‌دانست اما خیلی زود به توانمندی‌های او پی برد و از او درخواست کرد به عنوان مدیر ارشد عملیاتی فیس بوک آغاز به کار کند.
بعدها زاکربرگ گفت از همان ابتدا که شریل را دیده، متوجه شده که او برای این بخش کاری کاملا مناسب است. این جریان طولی نکشید و در مارس۲۰۰۸ شرکت فیس بوک اعلام کرد شریل سندبرگ را به عنوان مدیر ارشد عملیاتی خود استخدام کرده‌است. به این ترتیب شریل از گوگل به فیس بوک کوچ کرد و فصل جدیدی را برای این شرکت بزرگ رقم زد.
به محض اینکه شریل قدم به شرکت فیس بوک گذاشت، به این فکر افتاد که چطور می‌توان این شرکت را به حداکثر سود ممکن رساند. پیش از آنکه شریل به این شرکت ملحق شود، اولویت این شرکت سود نبود، آنها می‌گفتند باید سایت را در اولویت قرار داد و سود به دنبال آن، خواهد آمد. اما وقتی مدیریت عوض شد، استراتژی این شرکت هم تغییر کرد.
از اواخر بهار آن سال، به دستور شریل، این شرکت تبلیغات را در دستور کار خودش قرار داد. این آگهی‌ها به صورت مستقیم دریافت می‌شدند و در نتیجه به خوراک اصلی فیس بوک تبدیل شدند. در نهایت هم در سال۲۰۱۰ این شرکت موفق شد به نهایت سوددهی دست پیدا کند. حالا فیس بوک با مدیریت شریل سندبرگ، فعالیت‌هایی در زمینه فروش، بازاریابی، توسعه کسب‌وکار، منابع انسانی و بسیاری از دیگر بخش‌ها دارد که بسیار موفق ظاهر شده‌است.
پیشرفت‌های خیره‌کننده
فعالیت‌های شریل سندبرگ به قدری خیره‌کننده بود که خیلی زود او را به مدارج عالی کشاند. در نهایت هم در سال۲۰۱۲ به یکی از 8عضو موثر هیات مدیره فیس بوک تبدیل شد. البته ناگفته نماند که او نخستین زنی بود که به عنوان مدیر فیس بوک وارد هیات مدیره این شرکت می‌شد و به این ترتیب نامش برای همیشه در تاریخ فیس بوک ماندگار شد.
در آوریل۲۰۱۴ وقتی فیس بوک سهام خود را برای فروش گذاشت، سندبرگ بیش از نیمی از سهام خود را در فیس بوک فروخت. زمانی‌که فروش سهام فیس بوک اعلام شد، او حدود ۴۱میلیون سهم در این شرکت داشت اما پس از چند دور فروش او فقط ۱۷.۲میلیون سهم داشت که ارزش آن برابر با ۰.۵درصد از کل شرکت بود و به گفته تحلیلگران ۱میلیارد دلار ارزش داشت.
البته نقش سندبرگ همیشه هم از نگاه تحلیلگران مطلوب نبوده‌است. حتی نیویورک‌تایمز در گزارشی در سال۲۰۱۸ اعلام کرد این زن به عنوان مدیر در فیس بوک با روس‌ها همکاری‌هایی داشته و به این ترتیب در دخالت در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا نقش داشته‌است.
ماجرا هم به رسوایی داده‌های کمبریج آنالیتیکا مربوط می‌شد. کمی بعد هم وال‌استریت ژورنال گزارش جدیدی منتشر کرد و در آن گفت مارک زاکربرگ به عنوان رئیس شریل سندبرگ، بابت رسوایی کمبریج آنالیتیکا، شریل را مواخذه کرده‌است؛ یعنی زاکربرگ، سندبرگ و تیمش را مقصر این ماجرا دانسته‌است. ظاهرا شریل سندبرگ به دوستانی اعتماد کرده که نتیجه خوبی از آنها نگرفته‌است. این مسائل تا حدودی باعث شد که او نگرانی‌هایی بابت شغل خود پیدا کند.
شریل سندبرگ فعالیت‌های بسیاری در شرکت‌ها و بخش‌های مختلف داشته اما فیس بوک در این میان از همه شناخته‌شده‌تر است. برای مثال، او مدتی در سال۲۰۰۹ وارد هیات مدیره شرکت والت‌دیزنی شد. مدتی هم به عنوان فعال حقوق زنان در برخی نهادهای فعال برای حقوق زنان مشغول به کار شد. همه اینها باعث شده نام این زن به عنوان یکی از موفق‌ترین زنان کارآفرین در تاریخ به ثبت برسد.
حالا بسیاری از سرمایه‌گذاران جوان کتاب‌های موفقیت او را مطالعه می‌کنند تا به رمز موفقیتش پی ببرند. بسیاری از افراد هم تلاش می‌کنند از خلال سخنرانی‌هایش، راهی به موفقیت پیدا کنند. شریل سندبرگ برای همیشه نامش در تاریخ ماندگار خواهد شد.
3 پیشنهاد شریل سندبرگ برای نسل جدید نیروی کار
شریل سندبرگ جدای از اینکه مدیر ارشد عملیاتی فیس بوک است، کتابی تحت عنوان «Lean In» را هم نوشته که در ایران با نامهای مختلف «زنان به پیش» یا «تغییر مسیر» ترجمه شده‌است. سندبرگ در این کتاب پرفروش، که فعلا نامش را «به پیش» می‌گذاریم، طرفداری خود از جبهه‌ای را اعلام می‌کند که در بازار کار به دنبال تنوع و برابری بیشتر بین زنان و مردان است.
پس از انتشار این کتاب، سندبرگ در گفت‌وگویی با هالیوود ریپورتر 3 پیشنهاد را برای افرادی داشت که یا به‌تازگی وارد فضای کار شده‌اند یا حتی در کار خود سابقه دارند. از نظر او هر‌کس که می‌خواهد در بازار کسب‌و‌کارها حرفی برای گفتن داشته باشد، باید این پیش‌نیازها را فراهم کند و بی‌گدار به آب نزند. این 3 پیشنهاد را در ادامه می‌خوانیم.
1. تبعیض را تصحیح کنید
حتما شما هم در زندگی اجتماعی و حتی کاری خود تبعیض‌های متعددی را تجربه کرده‌اید. سندبرگ می‌گوید همه ما می‌دانیم که تبعیض‌های خفیفی به لحاظ فرهنگی در بافت ذهنی افراد زیادی وجود دارد، اما ما می‌توانیم این شکل از تبعیض‌ها را که برآمده از نوعی پیش‌داوری هستند، تصحیح کنیم. به نظر سندبرگ فرق نمی‌کند که به لحاظ سازمانی چه جایگاهی داشته باشیم، زمانی که با نوعی تبعیض و پیش‌داوری روبه‌رو می‌شویم، باید نسبت به آن واکنش نشان دهیم. سندبرگ می‌گوید اساسا این مسئله که عده بسیاری مسائل زیادی را به عنوان تبعیض در نظر نمی‌گیرند، سرچشمه اصلی مشکلاتی فراوان در محل کار است.
اگر می‌خواهید با این نوع تبعض لطیف بیشتر آشنا شوید، مثال یک زن را در محیط کار در نظر بگیرید. صفت‌های بسیار زیادی مانند «عصبی»، «احساساتی» و «پرخاشگر» به زنان زیادی در محل کار چسبانده می‌شود.
سندبرگ می‌گوید وقتی می‌بینید از این صفت‌ها برای برچسب‌زدن و تیپ‌سازی از برخی زنان استفاده می‌شود، میتوانید به فردی که این صفت را به یک زن می‌دهد تذکر دهید. به نظر سندبرگ فرقی نمی‌کند در یک بنگاه چه جایگاهی داشته باشید، قطعا میتوانید جلوی تبعیض را بگیرید.
2. مبارزه با تبعیض باعث پیشرفت شما می‌شود
سندبرگ در ادامه پیشنهاد اولش، در نکته دوم بیشتر مردها را مخاطب خود گرفته و می‌گوید: «مبارزه با تبعیض در محل کار به نفع خودتان، مخصوصا آقایان است.» به نظر سندبرگ اگر جلوی تبعیض بایستید، نه‌تنها تبدیل به همکاری مورد اعتماد می‌شوید، بلکه این کار نشان می‌دهد که اساسا نیت و تمایل دارید که با هر کسی به شکلی عادلانه و منصفانه همکاری کنید.
اما شاید این سوال برای شما پیش بیاید که این مسئله دقیقا چطور منجر به پیشرفت شغلی شما می‌شود. فرض کنید شما کسی شوید که همه خانم‌ها و افراد در اقلیت، مانند رنگین‌پوست‌ها یا افرادی که از ملیت یا نژادی دیگر هستند، بخواهند با او کار کنند، در این صورت مطمئن باشید عملکرد تیمی بسیار بهتری را از خود ثبت خواهید کرد.
3. به پیش
سندبرگ به شما پیشنهاد می‌کند که بدون در نظر گرفتن چالش‌هایی که پیش‌رو دارید و تذکرات دلسردکننده دیگران، ریسک‌پذیر بوده و اهدافتان را دنبال کنید. او در این مورد توضیح می‌دهد: «نگذارید هیچ‌کس به شما بگوید که از عهده فلان کار برنمی‌آیید، یا نمی‌توانید. شما میتوانید. بارها به شما خواهند گفت که نمی‌توانید اما آنها اشتباه می‌کنند زیرا شما میتوانید به هدفتان برسید و باید این کار را بکنید.»
حرکت «به پیش» و داشتن اعتماد‌به‌نفس چیزی بود که تا همین‌جای کار باعث شده سندبرگ به لحاظ کاری پیشرفت زیادی داشته باشد و خود او در تمام سال‌ها گفته که این مسائل یکی از کلیدهاي اصلی در حرکت رو به جلو بوده‌اند: «اعتماد‌به‌نفس و داشتن توانایی رهبری مانند عضله هستند؛ یا استفاده از آنها را یاد می‌گیرید، یا آنها را از دست می‌دهید.»
اگر شما هم در آرزوی تاثیرگذاری و مدام به پیش رفتن هستید، از نظر سندبرگ باید به این اصول ایمان داشته باشید و در عین پیشبرد اهداف خودتان، جاده موفقیت را برای آدم‌های توانمند دیگر هم صاف کنید.
توصیه های خانم شریل سندبرگ به زنان کار آفرین
همه ما خوششانس هستیم. ما در دنیایی که مادربزرگ‌هایمان زندگی کرده‌اند، زندگی نمی‌کنیم؛ یعنی در همان شرایطی که امکان پیشرفت در کار برای زنان بسیار محدود بوده است. با این وجود، ما همچنان با مشکلاتی روبه‌رو هستیم؛ مشکلاتی جدی! مشکل اینجاست که در سرتاسر دنیا، زنان به‌ندرت به رده‌های بالای شغلی دست پیدا می‌کنند.
آمار و اعداد، این واقعیت را روشن می‌کند. از 190رئیس دولت، تنها ۹ نفر آنها زن هستند. از همه نمایندگان مجلس در سرتاسر دنیا، تنها ۱۳درصد نمایندگان مردم را زنان تشکیل می‌دهند. در شرکت‌ها تنها 15 یا 16درصد زنان در رده‌های بالا مثل هیات مدیره حضور دارند. این اعداد از سال۲۰۰۲ تا امروز تغییر چندانی نکرده است.
مشکل دیگر این است که زنان همیشه در دوراهی انتخابی سخت قرار دارند؛ دوراهی موفقیت شغلی، یا موفقیت در زندگی شخصی. تحقیقی در آمریکا نشان می‌دهد که از میان مدیران ارشد متاهل، دو‌سوم از مردان متاهل بچه دارند و تنها یک‌سوم از زنان مدیر متاهل بچه دارند.
ما چگونه باید این مشکل را حل کنیم؟ چگونه می‌توانیم آمار حضور زنان در سطوح بالا را تغییر دهیم؟ هر کدام از ما به‌تنهایی چه می‌توانیم بکنیم و نیاز است که چه پیامی را برای خودمان داشته باشیم؟ ما چه پیغامی را باید به زنان برسانیم؟
پیغام اول: پشت میز بنشینید و خودتان را نشان دهید
زنان به صورت نظام‌یافته‌ای خودشان را دست‌کم می‌گیرند. اگر از یک زن و مرد در مورد نمره‌ای که گرفته‌اند صحبت کنید، مردان به شکل ناخودآگاه نمره‌شان را بالاتر از آنچه که بوده، بیان می‌کنند و زنان به طور ناخودآگاه نمره‌شان را کمی پایین‌تر می‌گویند. زنان حتی در محیط کار برای دسترسی به امکانات مناسب یا جایگاه بهتر مذاکره نمی‌کنند. زنان موفقیت‌های خود را به عوامل خارجی نسبت می‌دهند، درحالی‌که مردان توانایی‌هایشان را به عنوان دلایل پیشرفت خود مطرح می‌کنند.
پیغام دوم: در خانه با یکدیگر همکاری کنید
آمارها نشان می‌دهد که اگر زن و مردی که بچه‌دارند بیرون از خانه کار کنند، زن دو‌برابر بیشتر از مرد در خانه کار می‌کند و زن سه‌برابر بیشتر از مرد برای نگهداری از بچه‌ها وقت می‌گذارد. آمارهای دیگری نشان می‌دهد وقتی کارهای خانه به شکل برابر بین زن و مرد تقسیم می‌شود، آمار طلاق تا 50درصد کاهش پیدا می‌کند.
پیغام سوم: قبل از آنکه ضرورتی وجود داشته باشد، کارتان را ترک نکنید
من در سال‌های کارم دیده‌ام زنانی که به بچه‌دار شدن فکر می‌کنند، دیگر دستشان را برای قبول کردن کارهای تازه بلند نمی‌کنند؛ آنها دیگر به ترفیع شغلی فکر نمی‌کنند و پروژه جدیدی را قبول نمی‌کنند. این زنان شروع به عقب‌نشینی می‌کنند و درحالی که هنوز وقت ترک‌کردن کارشان نرسیده، مسئولیت‌هایشان را پس می‌زنند.
برخی از آنها حتی زمانی که نامزد می‌کنند یا ازدواج می‌کنند هم میلی به ادامه دادن به این راه ندارند. اما وقتش رسیده از زنانی که آرزوی موفقیت در کار را داشته‌اند بپرسیم که آیا در همین سال‌هایی که با بی‌انگیزگی آینده شغلی‌ات را رها می‌کنی، واقعا لازم است که از آرزوهای کاری‌ات فاصله بگیری؟ آیا واقعا وقتش رسیده؟
