ظرفیت‌های بزرگ بازار اجاره اقامتگاه
حامد کریمی، مدیرعامل میهمان‌شو از یک بازار بکر می‌گوید
امروزه اجاره محل اقامت در طول سفر، موضوعی تخصصی است که کسب‌وکارهایی با تمرکز روی این موضوع به ارائه چنین خدماتی به مشتریان خود می‌پردازند. البته اجاره اقامتگاه صرفا مختص سفر و گردشگری نیست، بلکه افرادی که در سفرهای کاری و درمانی قرار می‌گیرند هم نیاز به محلی برای اقامت دارند؛ اقامتگاه‌هایی که لازم نیست به خاطرشان هزینه‌های بالای هتل‌ها را پرداخت کرد. معرفی درست چنین اقامتگاه‌هایی و ایجاد قانون مناسب در این حوزه دغدغه حامد کریمی، مدیرعامل استارتاپ میهمان‌شو بوده است. او معتقد است نبود قانون در این حوزه به نفع هیچ‌کس نیست و باید چارچوب‌هایی مانند قوانین هتلداری، برای اقامتگاه‌ها هم وجود داشته باشد. بازار اجاره اقامتگاه بکر است و در حال حاضر بازیگر جدی ندارد. کریمی معتقد است که این بازار آینده درخشانی دارد. مدیرعامل میهمان‌شو در این گفت‌وگو به معرفی پلتفرم میهمان شو و خدماتش پرداخته است.
پلتفرم میهمان شو در چه بازاری فعالیت دارد و اساسا چه خدماتی ارائه می‌دهد؟
پلتفرم میهمان شو یک پلتفرم در بازار اجاره ویلا و اقامتگاه است که شاید شبیه کار گردشگری باشد اما با آن متفاوت است. مالکان ویلاها و اقامتگاه‌ها با استفاده از این پلتفرم یا پلتفرم‌های مشابه، اقامتگاه‌های خود را در اختیار افراد قرار می‌دهند. خدمات ما معرفی و ارائه این سرویس به بهترین نحو به میهمانان است.
چه ویژگی‌هایی وجود دارد که موجب می‌شود شما چنین بازاری را بکر بدانید؟
زیرساخت اقامتگاه در ایران ضعیف است و مشکلات متعددی دارد. ضمن اینکه مشکلات زیرساختی با شرایط فرهنگی جامعه همراه شده است. ازسویی اقامت در هتل هزینه‌بر است؛ چه به‌صورت فردی و چه به‌صورت گروهی. هرچند که رزرو اقامتگاه هم ممکن است گاه گران باشد اما به نسبت رزرو هتل مقرون‌به‌صرفه‌تر است و افراد برای سفرهای تفریحی، سفرهای کاری و هر نوع سفر دیگری رزرو اقامتگاه را ترجیح می‌دهند. نمونه‌های آفلاین آن هم در شمال کشور و بسیاری دیگر از مناطق مشاهده می‌شود.
البته اجاره اقامتگاه تنها به سفرهای تفریحی ختم نمی‌شود و سفرهای درمانی، سفرهای کاری یا اقامتگاهی برای تعمیر خانه و بسیاری موارد دیگر اهمیت اجاره اقامتگاه را دو‌چندان میکند. ساماندهی این حوزه، موضوع بکری است که می‌توان از آن استفاده کرد. البته نیازمند اصلاحات فرهنگی و قانونی است اما به جرأت می‌گویم تا ۵ سال آینده این مسائل رفع می‌شوند.
پس ضعف قانونی به نوعی یک چالش است. نقش استارتاپ‌ها در این فرهنگ‌سازی چیست؟
بله همین‌طور است. فرهنگ‌سازی با اطلاع‌رسانی شکل می‌گیرد. تبلیغات و ایجاد سیاست‌های منصفانه در رعایت حقوق صاحبان اقامتگاه و میهمانان هم ابزار آن است که به اندازه کسبوکار و ضریب نفوذ آن بستگی دارد. اجاره اقامتگاه پیش از اینکه استارتاپ‌هایی به‌صورت تخصصی وارد این حوزه شوند، از طریق پلتفرم‌های دیگر یا به‌صورت حضوری انجام می‌شد که مشکلات زیادی مانند کلاهبرداری و اعمال سلیقه در رفتار با میهمان و تعیین قیمت انجام می‌شد. میهمان‌شو و دیگر استارتاپ‌ها در این حوزه سعی کرده‌اند نقطه امنی برای میهمانان فراهم کنند اما به هر حال نبود قانون از چالش‌های اساسی این حوزه است.
چه کسانی می‌توانند در پلتفرم میهمان شو حضور داشته باشند و از این پلتفرم درآمدزایی داشته باشند؟
هر فردی که دارای ویلا، سوئیت، اقامتگاه یا حتی یک اتاق باشد، می‌تواند آن را به صورت رایگان در میهمان‌شو ثبت کند. در واقع، میهمان‌شو، روشی آسان و مطمئن برای رزرو بیشتر اقامتگاه‌های همه افراد است، چون با قرارگرفتن اقامتگاه‌ها، ویلاها، سوئیت‌ها و حتی اتاق‌های افراد در پلتفرم میهمان‌شو، بازدیدهای بیشتری برای‌شان ایجاد می‌شود و به نسبت بازدیدها، شانس‌شان برای رزرو هم افزایش می‌یابد. همین موضوع به افزایش درآمدشان منجر می‌شود.
پس اگر فردی چنین دارایی‌هایی دارد و به فکر کسب درآمد مطمئنی است، می‌تواند با تجهیزشان در پلتفرم میهمان شو حاضر شود و از این مسیر به درآمدزایی برسد. شیوه اجاره به میهمانان سایت ما به صورت روزانه و ماهانه است. ضمن اینکه پلتفرم میهمان شو تمامی مراحل رزرو و هماهنگی‌های لازم را برای صاحبان اقامتگاه‌ها انجام خواهد داد.
قیمت‌گذاری در پلتفرمی مانند پلتفرم میهمان شو چگونه انجام می‌شود؟
قیمت‌گذاری از سوی میزبانان تعیین می‌شود و کاملا سلیقه‌ای است. برخی از افراد فکر می‌کنند ما در این موضوع دخالت داریم. درحالی‌که تنها ۱۰درصد از این مبلغ به میهمان‌شو تعلق می‌گیرد. البته درصد ناچیزی است و می‌تواند به ورشکستگی یک استارتاپ منجر شود ولی در راستای تعدیل قیمت‌ها و بزرگ‌تر کردن مارکت، بیشتر‌کردن این درصد در حال حاضر به صلاح نیست. همچنین نبود استاندارد واحد برای قیمت‌گذاری باعث می‌شود ۲ اقامتگاه در یک محل و با شرایط کیفی یکسان، قیمت‌های متفاوتی داشته باشند. از سوی دیگر نابسامانی در نرخ‌گذاری‌ها باعث می‌شود در پیک‌هایی که مسافرت افزایش می‌یابد، قیمت‌های غیرمنطقی تعیین شوند به‌طوری‌که به رغم تلاش پلتفرم‌هایی همانند میهمان‌شو در کنترل قیمت امکان رزرو آنلاین هم وجود ندارد. به‌عنوان مثال، آپارتمانی که در حالت عادی در جزیره کیش شبی ۷۰۰هزار تومان است، در پیک مسافرت، قیمتش به شبی ۷میلیون تومان هم می‌رسد و این به ضرر پلتفرم‌ها تمام می‌شود.
تخقیف‌هایی که روی سایت قرار داده‌اید از سمت شما هستند یا میزبانان؟
۲نوع تخفیف در سایت وجود دارد؛ برخی از آنها از طریق میزبان اعلام شده و برخی هم بنا به کمپین‌هایی است که پلتفرم میهمان شو ایجاد کرده است.
در پلتفرم میهمان شو چگونه برای مشتریان اعتماد ایجاد می‌کنید؟
یکی از دغدغه‌هایی که در رزرو اقامتگاه وجود دارد، تفاوت عکس‌های اقامتگاه و واقعیت آن است. ما برای رفع این موضوع سعی کردیم عکاسی و فیلمبرداری در محل داشته باشیم. درحال حاضر حدود ۶۰۰ اقامتگاه عکاسی و فیلمبرداری شده‌اند و خوشحال هستیم که با افتخار اعلام کنیم میهمان‌شو در حال حاضر تنها پلتفرمی است که امکان مشاهده فیلم غیرتبلیغاتی اقامتگاه را در سایت خود اضافه کرده است که امیدواریم الگوی مناسبی در این مسیر برای سایر پلتفرم‌ها نیز باشیم. البته عکاسی و فیلمبرداری در محل هرچند هزینه‌بر و مشکل است، اما نظارت نسبی را ایجاد میکند که می‌تواند اعتماد میهمان را جلب کند. از سوی دیگر، میزبان هم مراقب است تا همیشه اقامتگاه را آماده پذیرایی نگه دارد و اصلاحات بهداشتی و خدماتی را رعایت کند. در عین حال بازخورد میهمانان را هم منتشر می‌کنیم تا همه افراد آن را ببینند.
در حال حاضر، با چند اقامتگاه در حال همکاری هستید؟
ما با بیش از ۸هزار اقامتگاه در حال همکاری هستیم و از حدود ۶۰۰ اقامتگاه عکاسی و فیلمبرداری انجام داده‌ایم. شهر نمونه ما برای شروع کار تهران بود و از حدود ۲۵۰ الی ۳۰۰ اقامتگاه در تهران، حدود ۱۶۰ اقامتگاه در کردان، ۷۰ اقامتگاه در کیش، ۵۰ اقامتگاه در اصفهان عکاسی و فیلمبرداری داشته‌ایم. در اقصی نقاط ایران هم با اقامتگاه‌های زیادی در حال همکاری هستیم.
چه تعداد میهمان تاکنون از طریق پلتفرم میهمان شو اقامتگاه رزرو کرده‌اند؟
به‌صورت کلی بیش از ۲۰۰هزار کاربر فعال داریم که تاکنون بیش از ۱ میلیون روز رزرو موفق را انجام داده‌اند.
حداکثر زمان تایید برای میهمان چه میزان است؟
مدت زمان ۳۰دقیقه‌ای برای آن درنظر گرفته‌ایم. اما بین ۱۰ الی ۲۰ دقیقه تایید به میهمان اعلام می‌شود. در بخش پاسخگویی به جای چت آنلاین هم کاربر اطلاعات تماس خود را درج میکند و در کمتر از ۳۰دقیقه کارشناسان با او تماس خواهند گرفت. البته در آینده قرار است این تماس به‌صورت خودکار انجام شود.
تاکنون جذب سرمایه داشته‌اید؟
ما از ابتدا به‌صورت تامین مالی شخصی (Bootstrap) کار را آغاز کردیم و تنها استارتاپی هستیم که در میان رقبای اصلی تاکنون هیچ سرمایه‌گذاری جذب نکرده‌ایم. البته مذاکراتی درحال انجام است اما از آنجا که ما اعتقاد به جذب سرمایه هوشمند داریم، بنابراین، این مورد با وسواس خاصی پیگیری می‌شود.
پلتفرم میهمان شو و اساسا این بازار چه جذابیتی برای سرمایه‌گذاران دارد؟
همانطور که در ابتدای صحبت‌هایم اشاره کردم، بکر بودن این بازار و همچنین نداشتن بازیگر اصلی، هر فردی را مجاب میکند که به این حوزه وارد شود. هر سرمایه‌گذاری هم پیش از بررسی بازار باید به تیم توجه کند. تیم و کار تیمی، موردی است که ما در میهمان‌شو به آن اهمیت زیادی می‌دهیم. ما درحال حاضر تیمی ۲۳نفره داریم که با همه سختی‌ها و شرایطی که الان وجود دارد، در کنار میهمان‌شو باقی مانده‌اند. چنین تیمی در کنار بهره‌گیری از اتوماسیون هوشمند به منظور افزایش بهره‌وری ارزش بالایی دارد و برای هر کسب‌وکاری غنیمت محسوب می‌شود.
زمان طلایی از راه می‌رسد
شاید خصلت میهمان‌نوازی خطه‌ای که در آن زاده شده است، باعث شد تا استارتاپ میهمان‌شو را راه‌اندازی کند. حامد کریمی اهل کرمان است. در مقطع کارشناسی مهندسی عمران تحصیل کرده است. اما از دوران راهنمایی برنامه‌نویسی را فراگرفته. جدیت او در این کار تا جایی بوده که در جشنواره رسانه‌های دیجیتال تندیس زرین و عنوان بهترین اثر خدماتی کاربرد تلفن همراه را در بین ۲۲هزار شرکت‌کننده کسب میکند و همچنین به‌عنوان فناور برتر استان کرمان انتخاب می‌شود.
سال۱۳۹۷ تصمیم گرفت که استارتاپی در حوزه اجاره اقامتگاه ایجاد کند، اما پیش از آن تجربه مدیریت شرکتی در حوزه تولید نرم‌افزار را برای سال‌ها داشت. حتی یک استارتاپ سفارش غذای آنلاین را که صرفا در کرمان فعالیت داشت، راه‌اندازی کرد. بعد تصمیم گرفت سهام آن را واگذار کرده و به تهران نقل مکان کند. چند آزمون و خطا در ایجاد استارتاپ‌های مختلف داشت و در نهایت میهمان‌شو را خلق کرد.
کسبوکار ۲۴ساعته
۲۴ساعت شبانه‌روز به کار فکر میکند و به گفته خودش به اندازه ۱۰ نفر کار میکند تا با صرفه‌جویی در هزینه‌ها بتواند تیمی را که کنار خود نگه داشته و با همه سختی‌ها کنارش مانده‌اند، راضی نگه دارد. او اساس موفقیت در این بازار را با این شرایط اقتصادی، تنها تیم میهمان‌شو می‌داند.
در اوقات فراغت فیلم می‌بیند و به ژانر کمدی علاقه‌مند است. گه‌گداری کتاب می‌خواند اما منابع مرتبط با حوزه کاری خود و همچنین مدیریت کسب‌وکارها را بیشتر دنبال میکند. اخبار سیاسی هم اولین چیزی است که روز خود را با آن آغاز میکند.
حامد به گفته خودش به بازاری وارد شده که به دلیل جدیدبودن آن هنوز قانون مصوبی برای هدایت آن وجود ندارد و استارتاپ‌ها بعضا در جایگاه دولت و قانونگذار برای انسجام آن عمل می‌کنند تا نظمی در این بازار ایجاد کنند و مشکلات و بی‌اعتمادی‌های این حوزه را به حداقل برسانند.
اتفاقات خوبی در راه است
اجاره اقامتگاه بازاری است در تعارض با هتلداری اما داشتن قانون و اتحادیه نکته مثبتی برای صنف هتلداری محسوب می‌شوند. ازسویی دولت و جامعه اعتنایی به بازار آنلاین اجاره اقامتگاه ندارند و همه این موارد باعث می‌شود که تحولات مورد نیاز در این بازار رخ ندهد. اما تحلیل حامد این است که تا ۵ سال آینده تغییری مثبت در این بازار رخ خواهد داد. در این راستا او که استارتاپ را عامل تحولات فرهنگی می‌داند، تولید محتوا و اطلاع‌رسانی از طریق تبلیغات و تلاش برای ارائه خدمات باکیفیت را مهم‌ترین ابزارهای آشنایی مردم با این حوزه می‌داند؛ آشنایی که از کف جامعه به لایه‌های بالایی جامعه می‌رسد و با ایجاد فرهنگ، قوانین هم شکل خواهند گرفت.
از نظر حامد شرایط اقتصادی موجود نامناسب است اما دوران شیوع کووید-۱۹ را علی‌رغم محدودیت‌هایی که در بخش گردشگری اتفاق افتاد، به لحاظ گرایش بیشتر مردم به خدمات آنلاین موقعیت خوبی برای پیشرفت و ارتقا می‌داند. میهمان‌شو هم از این غافله عقب نمانده و در دوران پاندمی سالانه رشد ۱۵۰درصدی را تجربه کرده است که نوید آینده‌ای بزرگ را برای این استارتاپ می‌دهد.