پشت پرده برندهای بزرگ جهانی ناگفتنی‌های زیادی وجود دارد که آگاهی از آنها می‌تواند مایه امید باشد. از این جهت مایه امید باشد که یک برند بزرگ یا یک کمپانی نام‌آور، به خودی خود و قارچ‌گونه از زمین نروئیده است و ای‌بسا که مسیری سخت را پشت سر گذاشته باشد. کمپانی آمازون یکی از همین نام‌آوران است که بیش از ۱۰۰ شکست را در کارنامه خود می‌بیند؛ شکست از نظر راه‌اندازی یک محصول یا سرمایه‌گذاری روی یک کسب‌وکار. کسب‌وکاری که با پذیرش شکست بازار را ترک کرده است.
ایده خوبی که بد اجرا شد
آمازون در سال۱۹۸۸، یکی از ۳سرمایه‌گذاری بود که ۲۵۰میلیون دلار روی استارتاپ کوزمو(Kozmo) سرمایه‌گذاری کردند. سهم آمازون ۶۰میلیون دلار بود. اما این استارتاپ در نهایت به دلیل نرسیدن به مرحله سوددهی، در سال۲۰۰۱ از بازار کنار رفت و ضرر و زیان قابل‌توجهی برای سرمایه‌گذارانش به جای گذاشت.
کوزمو (Kozmo.com) خرده‌فروشی آنلاینی بود که خدماتی چون تحویل سریع و کارآمد کالاهایی مانند اقلام غذایی، سرگرمی (شامل بازی، دی‌وی‌دی، مجلات) و سایر محصولات اساسی را ارائه می‌کرد. در سال۱۹۸۸ توسط بانکداران سرمایه‌گذاری به نام‌های یونگ کانگ و جوزف پارک راه‌اندازی شد و ۲۵۰میلیون دلار از شرکت‌های بزرگی مانند Flatiron،Chase و Amazon سرمایه جذب کرد (سهم آمازون در این سرمایه‌گذاری ۶۰میلیون دلار بود).
استارتاپ Kozmo تا حد زیادی، تمرکزش را گذاشته بود روی نسل جوانی که دهه ۲۰ زندگی‌شان را سپری می‌کردند؛ نسلی که شاید شغل یا پول زیادی نداشته باشند. بنابراین کوزمو به‌عنوان یک استراتژی جذب مشتری، هزینه‌ای بابت تحویل کالا دریافت نمی‌کرد. بنابراین حداقلی برای خرید‌ها جهت تعیین هزینه ارسال و تحویل کالا تعریف نکرده بود. این کسب‌وکار که در سال۱۹۸۸ با امید زیادی ایجاد شد و سرمایه قابل‌توجهی را هم جذب کرد، کالاهایش را توسط تیمی از دوچرخه‌سوارانی که لوگوی کوزمو را هم بر خود داشتند، به دست مشتریانش می‌رساند. همه چیز رویایی و هیجان‌انگیز به نظر می‌رسید!
در دوران اوج خود، کوزمو بیش از ۳۳۰۰ کارمند داشت و در شهرهای بزرگ ایالات متحده از جمله شیکاگو، لس‌آنجلس، نیویورک، واشنگتن دی‌سی و… خدمات ارائه می‌کرد.
چرا استارتاپ کوزمو شکست خورد؟
زمانی که حباب دات‌کام در سال۲۰۰۰ ترکید، کوزمو برای یافتن سرمایه‌گذاران بیشتری تلاش می‌کرد، اما اوضاع زمانه بدجوری کوزمو و بنیانگذارانش را تحت فشار قرار داده بود. استراتژی اشتباهی که در پیش گرفته بودند و بابت ارسال کالاها، هزینه‌ای دریافت نمی‌کردند، باید تغییر می‌کرد. آنها مجبور شدند هزینه‌ای برای تحویل کالاها در نظر بگیرند. همچنین ارائه خدمات به بخش‌های خاصی از شهرهایی را که در آنها حضور داشتند، متوقف کردند.
کوزمو برای فرار از حبابی که دنیای اطرافش را فراگرفته بود، با یک چرخش جدید، روی مخاطبانی با سنین بالاتر هم هدف‌گذاری کرد. بنابراین کلیت برنامه‌ها را از حالت آنلاین خارج کردند و برای مخاطبان مسن‌تر، کاتالوگ‌هایی ارسال شد. همچنین سفارش‌های تلفنی را به برنامه‌های‌شان اضافه کردند. اما این تغییر جهت، نتیجه‌ای در بر نداشت چون به شدت دیر شده بود.
در آوریل ۲۰۰۱، مدیران کوزمو به دلیل عدم سوددهی، کرکره‌های شرکت را پایین کشیدند. مدت‌ها قبل از تعطیلی، تحلیلگران طرح تجاری کوزمو را زیر سوال برده بودند. بسیاری بر این باور بودند که کوزمو از همان ابتدا شکست خورده بود، چون موفقیت یک کسب‌وکار سودآور و کارآمد بدون اینکه هزینه‌ای برای ارسال کالاها بگیرد، امکان‌پذیر نبود.
هرچند مدیرعامل این استارتاپ یعنی جری بوردو، معتقد بود که کوزمو به دلیل شرایط بازار و زمان‌بندی اشتباه، تعطیل شد: اگر شرایط بازار کمی با ما یار بود، کوزمو شکست نمی‌خورد. البته این حرف بیشتر توجیه است تا اینکه دلیل اصلی شکست باشد.
احیای کوزمو در هیات یومی
در سال۲۰۱۳، دامنه و علامت تجاری Kozmo توسط Yummy خریداری شد. اخیرا در سال۲۰۱۸،Kozmo تحت رهبری جدید، دوباره راه‌اندازی شده و حالا کوزموی جدید، بر تحویل انبوه مواد غذایی با هزینه تحویل ۵.۹۹ دلار برای حداقل سفارشات ۳۵ دلاری تمرکز دارد. مدیرعامل Yummy و Kozmo امیدوار است با تجمیع این دو راه‌حل، خدمات بهتری را به مشتریان ارائه دهد. از سال۲۰۱۸، این استارتاپ بازسازی‌شده، تنها در لس‌آنجلس با برنامه‌ریزی برای گسترش خدماتش به بازارهای دیگر تلاش می‌کند.