«هنگامی که در گروهی فعالیت میکنید، میزان یادگیریتان از همگروهی های خود بالاتر میرود. هر اتفاقی برای شما یک درس جدید است. بخشش در کار تیمی به شما کمک میکند تا فرد موثرتری شوید و قدرتهای درونتان را افزایش دهید.»
از همان دوران کودکی که پدر و مادر سعی میکردند ما با بچههای همسنوسال بازی کنیم، تا دوران مدرسه که باید در یک گروه کوچک کاردستی درست کنیم و حتی بعد از آن، هنگامی که باید در محل کارمان در کنار یکدیگر کاری را تحویل سرپرست تیممان بدهیم، به کار گروهی مشغولیم.
حتما شما هم با یادآوری خاطرات بالا، روزهای تلخ و شیرینی را به یاد آوردهاید. از همان دوران کودکی که به ما میگفتند با دیگران بازی کنیم، تا همین روزهای بزرگسالی که یک گروه کاری را شکل دادهایم، کار گروهی مخلوطی از غم و شادی بوده است.
روزهایی که رفتاری از همگروهی خود میبینیم که انتظار آن را نداریم، درست مانند روزهایی که به وجود او در کنارمان افتخار میکنیم فراوانند.
اما با همه این غمها و شادیها، با همه این اتفاقات تلخ و شیرین، چه چیزی گروه را کنار هم نگه میدارد؟ چه فرهنگی باعث میشود تا گروههایی با همه اختلاف نظرها و مشکلات، رشد کنند، بالا بروند و بدرخشند؟
قدرت انسان نخستین درون
اول از همه بگذارید تعارفات مرسوم و روزمره را کنار بگذاریم! درست است که امروز ما در شهرهای بزرگ و در جامعهای نسبتا مدرن زندگی میکنیم و گاهی در اتوبوس جایمان را با لبخند به کس دیگری میدهیم یا هنگام ورود به جایی اول تعارف میکنیم!
اما همه ما همچنان یک انسان نخستین درونمان داریم که مانند اجداد بدوی خود دوست دارد گاهی به شکار برود و اولویتهای شخصیاش برای زندهماندن از هر چیز دیگری در دنیا مهمتر است!
یادتان باشد ما در طول سالهای سال، تکامل، آداب اجتماعی و در کنار هم بودن را یادگرفتهایم. وقتی این نکته را بپذیریم، درک میکنیم که در هر گروهی و با هر همگروهی که قرار بگیریم و حتی در طول زندگی روزمره، گاهی نمیتوانیم همچنان به این آداب پایبند بمانیم و گاهی آنها را فراموش میکنیم.
وقتی همگروهی شما رفتاری دارد که از درک آن عاجزید، به این فکر کنید که ما انسانها چقدر موجودات عجیب و شکنندهای هستیم. کافی است برای چند ساعت گرسنه باشیم یا فشار خونمان پایین بیفتد تا رفتارهایی از ما سر بزند که برای دیگران عجیب و غیر قابل درکند.
میترسم چون ناشناختهای!
نکته دیگر اینکه تعداد بسیار زیادی از درگیریهای درونفردی ما به دلیل احساس خطر یا نگرانی است. دلیل عمده این خطر یا نگرانی، عدم شناخت کافی ما از یکدیگر است.
همانطور که از تاریکی شب به دلیل ناشناختهبودنش میترسیم، از کار گروهی به دلیل ناشناختهبودن رفتار انسانها میترسیم. این ترس تنها با شناخت برطرف میشود.
قبل از آنکه در هر گروهی کار کنید، مطمئن شوید همگروهی شما به اندازه کافی شما را شناختهاند. لازم نیست برای این شناخت، درباره زندگی خصوصی و تمام ابعاد شخصیتیتان صحبت کنید، تنها یک فضای صمیمی بسازید تا افراد با شما راحت باشند و به مرور خودشان شما را بشناسند.
گاهی حتی صحبت بیش از حد و تعریف زیاد از خود در ابتدای شروع همکاری میتواند آسیبزننده باشد. شما فقط بستر را فراهم کنید. یک لبخند ساده میتواند شروع خوبی باشد.
با من حرف بزن
نکته دیگری که به دلیل اهمیت زیاد قبلا هم دربارهاش صحبت کردهایم، حرف زدن است. تا وقتی از احساسمان با یکدیگر صحبت نکنیم، دچار تفکر پیشداورانه میشویم.
تفکر پیشداورانه یعنی ما فکری درباره رخدادی داشته باشیم و آن فکر را در ذهنمان تقویت کنیم، در حالی که در واقعیت فکر ما حقیقی نباشد.
فرض کنید روزی همکار شما وارد محل کار شود و بدون سلام دادن به شما سر جای خود بنشیند. شما در این شرایط چه فکری میکنید؟ معمولا افراد احساس میکنند که همکارشان با آنها مشکلی دارد، به آخرین اتفاقی که افتاده فکر میکنند و آن را به این رفتار نسبت میدهند.
حال آنکه ممکن است همکار ما در تمام این مدت اصلا صدای ما را نشنیده باشد یا اتفاقی برایش افتاده که تا جایی تمرکز او را به هم زده که فراموش کرده به ما سلام کند. همه اینها میتواند در فضای گفتوگو به سادگی حل شود.
همه اشتباه میکنند
بهراستی کدام انسانی تاکنون خطا نکرده؟ ما موجوداتی هستیم که در عین بینهایت بودن تواناییهایمان، محدودیتهای زیادی هم داریم. به عنوان مثال، تحت شرایط مختلف رفتار ما تفاوت میکند.
یا ضعف حافظه داریم و گاهی بعضی چیزها را فراموش میکنیم. یادمان باشد همان قدر که درباره ما احتمال خطا وجود دارد درباره دیگران هم این احتمال هست.
خطای یکی از همگروهی شما میتوانست خطای ما باشد. به جای ناراحتی از یکدیگر سعی کنید هم را ببخشید و نقطه اتکای هم باشید.
خداحافظ غرور!
من از دست فلانی عصبانی شدم! فکر میکنی کی هستی که با من اینجوری حرف میزنی؟ با من اینجوری صحبت میکنی؟
اینها تنها تعدادی از جملاتی است که در شرایط خشم به زبان میآوریم.
یک بار دیگر به آنها نگاه کنید. چه کلمه یا کلماتی در آنها تکرار میشود؟ اغلب مواقع وقتی عصبی یا حتی پرخاشگر میشویم، میتوان از گزارههایمان اینطور برداشت کرد که روی خودمان تاکید زیادی میکنیم.
در واقع علت اصلی ناراحتی ما، خودمان هستیم نه دیگران. یادمان باشد که یکی از فضیلتهای کار گروهی همین جداشدن از خودمان و داشتن دغدغه جمعی است. پس سعی کنیم ازخودگذشتگیمان را بالا ببریم.
خوشیها را کنار هم جشن بگیریم
میزان ناراحتی درونتیمی در زمانهای اوج کاری بالا میرود. یک رهبر موفق در این شرایط، نقاط مثبت کاری را بیش از پیش به دیگران یادآوری میکند.
تمام موفقیتها و سختیهایی که به خوبی پشت سر گذاشته میشوند را باید جشن گرفت. لازم نیست که حتما خرج زیادی بکنید. تنها یک یادآوری و تشویق ساده کافی است تا افراد به خود و گروهی که در آن فعالیت میکنند، متعهدتر باشند.
شفاف سازی کنید
یکی از دلایل دیگری که کار تیمی، گاهی باعث کدورت میشود، این احساس است که افراد فکر میکنند دیگران جای آنها را گرفتهاند و نمیتوانند وظایف خود را بهطور واضح و شفاف پیدا کنند.
شفافسازی کلیدی است که در هر تیمی میتواند نجاتدهنده باشد. وظایف درونگروهی باید کاملا شفاف به تمام اعضای تیم یادآوری شوند.
در صورت بروز کوچکترین مشکل، حتما درباره آن گفتوگو کنید و مطمئن شوید که وظیفهتان را بهخوبی میدانید.
امیدوار باش تا کامروا شوی
چه انتظاری از عضوی که آینده را تیره و تار میبیند، دارید؟ تا زمانی که فرهنگ پیشرفت در گروهی نهادینه نشده باشد، نمیتوان از افراد انتظار داشت که با صبوری و امید به مشکلات نگاه کنند.
یک رهبر تیمی همیشه باید انرژی لازم را به تیم تزریق کند تا بدون هیچ تعارض و سردرگمی، به سمت اهداف مهم و معنادار پیش بروند.
این نکته خیلی مهم است که اهداف گروه برای همه مهم و قابل درک باشد. محیط کار نباید تبدیل به جایی شود که افراد از کار در آن پشیمان باشند. به اعضای تیم کمک کنید تا بدانند چقدر اثرگذارند و امید آنها بالاتر برود.
بخشش، بخشش، بخشش
تحقیقات انجامشده در دانشگاه استنفورد نشان میدهد که بخشش باعث تقویت روحیه و افزایش خوشبینی میشود. هنگامی که در تیمی فعالیت میکنید، میزان یادگیریتان بالاتر میرود.
هر اتفاقی برای شما یک درس جدید است. بخشش در کار تیمی به شما کمک میکند تا فرد موثرتری شوید و قدرتهای درونتان را افزایش دهید.
به علاوه بخشش کمک میکند تا مهارتهای مرتبط با حل مسئله، اخلاقیات، همدلی و کنترل احساسات در شما قویتر شود.