یادداشت رضا قربانی سردبیر ماهنامه عصر تراکنش | هفته گذشته هفتمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت برگزار شد. هرچند که نه در عنوان این رویداد نامی از فینتک دیده می‌شود و نه مدیران این رویداد تمایلی دارند که یک رویداد در زمینه فینتک باشند، منتها مهم‌ترین مسائلی که در این رویداد مورد توجه قرار گرفت در مختصات فینتک قرار می‌گیرد.
به همین دلیل با توجه به حضور حدود ۷ هزار نفر در این رویداد طبیعی است که این رویداد را باید با اختلاف مهم‌ترین و تاثیرگذارترین رویداد فینتک ایران دانست. حجم مطالبی که در این دو روز ارائه می‌شود به شدت زیاد است و دنبال کردن آن نه تنها برای یک نفر ممکن نیست بلکه حتی اگر بعد از برگزاری رویداد هم بخواهید بدانید در بخش‌های مختلف آن چه گذشته، بخش زیادی از زمان خود را باید کنار بگذارید. با این حال در چند برنامه‌ای که حضور داشتم، متاسفانه اشتباهات فراوانی را می‌دیدم که با بی‌دقتی بارها و بارها تکرار می‌شد. به همین دلیل در ادامه برخی از این اشتباه‌ها را بیان می‌کنم و امیدوارم به مرور به آنها دقت کرده و آنها را اصلاح کنیم.
فینتک یک نام است؛ یک مفهوم. فینتک یعنی کاربرد نوآورانه فناوری در ارائه خدمات مالی. ترکیب نوآوری‌های فینتک حشو است.
فینتک در ذات خود نوآوری دارد و اگر کاربرد فناوری مبتنی بر نوآوری نباشد، ما با فینتک کاری نداریم. بنابراین ترکیبی مانند نوآوری‌های فینتک اشتباه است.
صنعت فینتک نداریم. فینتک یک مفهوم است. صنعت یعنی مجموعه کسب‌وکارهایی که در یک بخش مشخص فعالیت می‌کنند و می‌توانند جایگزین یکدیگر شوند. وقتی از صنعت صحبت می‌کنیم از یک بلوغ صحبت می‌کنیم. کسب‌وکارهای فعال در زمینه فینتک هنوز در ابتدای راه هستند و نمی‌توان نام صنعت بر آنها گذاشت. در بهترین حالت ما اکوسیستم فینتک داریم که آن هم در ایران ناقص است. بخش‌هایی از اکوسیستم کامل نیست.
چیزی به نام فین‌تکی نداریم. وقتی در فارسی به یک اسم «ی» اضافه می‌کنیم، آن اسم به صفت تبدیل می‌شود. فینتک یک مفهوم است و صفت نیست. مثلا اگر به بانک حرف «ی» را اضافه کنیم به ترکیب بانکی می‌رسیم که به معنای هر چیزی مرتبط با بانک است.
منتها بانک موجودیتی دارد که می‌توان نشان داد اما فینتک را نمی‌شود با انگشت نشان داد. کسب‌وکارهایی که در زمینه فینتک کار می‌کنند همه فینتک نیستند. فینتک صنعت نیست و نام یک مجموعه کسب‌وکار هم نیست. بنابراین وقتی می‌گوییم فین‌تکی دقیقا معلوم نیست داریم به چه چیزی اشاره می‌کنیم.
چیزی به نام فین‌تک‌ها نداریم. نهایتا می‌توانیم بگوییم کسب‌وکارهای فعال در زمینه فینتک. فینتک یک مفهوم است و وقتی «ها» به آن اضافه می‌کنیم که به جمع تبدیل شود، دقیقا معلوم نیست چه چیزی را جمع بسته‌ایم.
در زبان انگلیسی هم فقط فینتک داریم نه چیزی مثل «فین‌تکس»!
کسب‌وکارهای نوپای پرداخت‌یار بخشی از استارتاپ‌های پرداخت هستند. استارتاپ‌های پرداخت هم بخشی از ۹ دسته فینتک هستند. وقتی داریم از فینتک صحبت می‌کنیم یعنی داریم درباره همه کسب‌وکارهایی صحبت می‌کنیم که در حوزه‌های بانکداری، پرداخت، بورس و بیمه فعالیت می‌کنند. وقتی داریم درباره پرداخت صحبت می‌کنیم فقط داریم درباره پرداخت صحبت می‌کنیم. فردای برگزاری رویداد یکی از روزنامه‌ها تیتر زده بود «انتقال ریسک فین‌تک‌ها به شرکت‌های پرداخت». خب این تیتر غلط است.
اول که چیزی به نام فین‌تک‌ها نداریم، دوم اینکه آن چیزی که در رویداد درباره آن صحبت شده، مربوط به پرداخت‌یارهاست که بخش کوچکی از دنیای فینتک را شامل می‌شوند. وقتی می‌گوییم ریسک فین‌تک‌ها به شرکت‌های پرداخت منتقل شد، آیا منظورمان این است که استارتاپ‌های حوزه‌های بانکداری، بورس و بیمه هم شامل این موضوع می‌شوند یا نه؟ اگر پاسخ خیر است، داریم از واژه اشتباه استفاده می‌کنیم.
ممکن است برخی بگویند که فلانی دلش خیلی خوش است که نشسته این حرف‌ها را می‌زند. نکته مهم این است که در استفاده از واژه‌ها باید دقت کنیم؛ در غیر این صورت به مرور زمانی می‌رسد که دیگر حرف هم را نمی‌فهمیم.
الان برخی در دنیا از واژه‌ای به نام تک‌فین استفاده می‌کنند تا در مقابل فینتک مفهوم دیگری را مطرح کنند. وقتی که ما سر واژه فینتک و مشتقات آن اختلاف نظر داشته باشیم، درباره چیزهای مختلف صحبت می‌کنیم و فقط از واژه‌های یکسان استفاده می‌کنیم.
