خب، این طبیعی است که ذهن ما آنقدر درگیر مسائل روزمره و درصدد حل آنها باشد که توان تمرکز بر یک پیام خاص از برندها را نداشته باشیم و مثلا متوجه نشویم فلان شرکت با ساخت تیزر تبلیغاتی خود قصد داشت که چه موضوعی را به ما بفهماند.
اما سؤال اینجاست که چرا بهندرت مفهوم بعضی از این پیامها را نهتنها بهراحتی متوجه میشویم، بلکه ماهها و سالها در ذهنمان میماند. رمز جذبه این برندها در جلب توجه ما چیست؟ آنها چگونه میتوانند این هویت شخصی خاص متمایزکننده را داشته باشند؟
این موضوع برمیگردد به ارتباط آن برند و تبلیغ خاص با شخصیت ما. برای تحلیل این موضوع باید با واژهای به نام آرکیتایپ برند بیشتر آشنا شویم و کاربردهای آن در برند و برندسازی را بشناسیم. آرکیتایپها میتوانند مفهومی را به مشتریان منتقل کنند که آنان را به محصولات چنان مرتبط میسازد که گویی آن محصولات به گونهای زنده هستند و افراد میتوانند با آنها رابطه داشته و نگرانشان باشند.
انواع آرکیتایپ برند
مفهوم مدرن آرکیتایپ توسط روانشناسی سوئیسی به نام کارل گوستاو یونگ در اوایل سالهای ۱۹۰۰ تعریف شد. با این حال بسیاری از صاحبنظران بر این نظرند که ریشههای این مفهوم به افلاطون بازمیگردد.
انواع آرکیتایپ به این دلیل که دارای ارتباطی بسیار عمیق با جنبههای اساسی روانشناسی انسانی هستند، برای برندسازی اهمیت بسیاری دارند. شما بهسادگی میتوانید انواع آرکیتایپ را در شخصیتهای مختلف کتابها، شوهای تلویزیونی، فیلمها یا حتی درون زندگی خود پیدا کنید. در ادامه تمامی انواع آرکیتایپ را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
شخصیت همهپسند
آرکیتایپ همهپسند بر این اعتقاد است که همه افراد به شکلی همسان صرف نظر از شرایط، سن، قومیت و عقیده با اهمیت هستند. همچون یک همسایه خوب، آرکیتایپ همهپسند به دنبال آن است که اعمال نیکویی را بدون نیاز به قهرمانبازی و ماجراجویی انجام دهد. آرکیتایپ همهپسند دارای یک صمیمیت جذاب است. این آرکیتایپ دارای یک رویکرد غیرجدی نسبت به زندگی است. میتوان از برند فولکس واگن به عنوان یک برند همهپسند نام برد.
شخصیت حامی
اگر بخواهیم آرکیتایپ برند حامی را تنها در یک واژه توصیف کنیم، هیچ واژهای بهتر از «نوعدوست» برای آن مناسب نیست. آرکیتایپ حامی به هیچوجه به خود توجه نکرده و برای مراقبت و پرورش دیگران حاضر به از خودگذشتگی است.
این آرکیتایپ برند علاقه دارد که دیگران را با نصیحتهای خود همراه کند. همچنین به دیگران گوش داده و از آنها مراقبت میکند. این آرکیتایپ مهربان، بخشنده، موثر، فداکار، صبور و لایق است. قادر است وظایف مختلفی را به صورت همزمان به بهترین شکل انجام دهد و میتواند در مشکلات آرامش خود را حفظ کند و در شرایط پیچیده و مشکل به همه دوستان و اطرافیان نور امید بخشد. شامپوی جانسون برندی مشهور با شخصیت حامی است.
شخصیت حاکم
آرکیتایپ حاکم دارای قدرت و کنترل است و تمایل به رهبری دارد. این آرکیتایپ برند نیازی به حمایت خیرخواهانه ندارد. به جای آن، با خبرگی و شایستگیهای شخصی خود،کنترل را به دست میگیرد. واقعگراست و معنی را در ساختن ساختارها، سازمانها و محیطهای هماهنگ، مفید و سودمند پیدا میکند. مرسدس بنز و مایکروسافت دو برند مشهور با شخصیت حاکم هستند.
شخصیت آفرینشگر
آرکیتایپ آفرینشگر نیاز بسیاری به بیان خویش و بودن دارد. این آرکیتایپ دارای خلاقیت بسیار قوی است و حس زیباییشناسی بسیار والایی دارد. معمولا در محیطهایی ظاهر میشود که سلیقه خوب همه جا به چشم میخورد و دارای دیدگاهی منحصربهفرد است. نیاز به نوآوری، ابتکار و بازسازی دارد و با اعتقاد به تجلی درونی، سختکوش و هدفگراست.
اپل شاید مشهورترین برند با شخصیت آفرینشگر باشد.
شخصیت شعبدهباز
آرکیتایپ شعبدهباز با توصیفات پویا، تاثیرگذار، کاریزماتیک و باهوش همراه است. این آرکیتایپ قادر است دنیا را با لنزهای بسیار مختلفی ببیند. میتواند قوانین پایهای کائنات را برای خلق رؤیاها در واقعیت درک کند و متمایل به تجربه موضوعات مرتبط و پیداکردن وحدت در اشیا و اتفاقات است. آرکیتایپ شعبدهباز درباره عملکردهای مخفی دنیا کنجکاو است و با استفاده از آیینها و قدرتهای ماورایی، ایدهها را به واقعیت تبدیل میکند. این آرکیتایپ قادر است جادو را از درون به بیرون به انجام رسانده و به نتایج خود خارج از قوانین عادی زندگی دست یابد. احتمالا واضح باشد که شرکت والتدیزنی برندی با شخصیت شعبدهباز است.
شخصیت قهرمان
آرکیتایپ قهرمان برای رهاییبخشیدن جامعه با استفاده از اعمال خارقالعاده، شجاعانه و خیرخواهانه اقدام میکند. این آرکیتایپ توسط افرادی که ازخودگذشتگی، استقامت و شجاعت را برای انجام این وظایف درک میکنند، تحسین میشود. شاید بتوان بارزترین ویژگی این افراد را شجاعت نامید. آرکیتایپ در راه خودشناسی با چالشها و سختیهای بسیار زیادی مواجه میشود. اساس آرکیتایپ قهرمان در ازخودگذشتگی مورد نیاز برای به دست آوردن هدف دگرگونسازی است مانند برند نایک.
شخصیت سرگرمکننده
آرکیتایپ برند سرگرمکننده در لحظه با خوشحالی زندگی میکند و در تلاش است تا دنیا را روشن سازد. قادر است دیدگاهها و معانی را ترکیب کرده، از اتفاقات و افراد تفسیرهایی شگفتانگیز داشته باشد. این آرکیتایپ میتواند حقیقت را با قدرت بیان کند. او به عنوان شخصیتی عجیب و خندهدار شناخته شده و ورای هنجارهای سنتی و اجتماعی است. آرکیتایپ دلقک زندگی را همچون یک زمین بازی پر از فرصت، وحشی و دیوانهوار میبیند. بیراه نگفتهایم اگر فانتا را برندی سرگرمکننده بنامیم.
شخصیت عاشق
آرکیتایپ برند عاشق دارای شور و علاقه بیحد و حصر برای زیبایی، نزدیکی و همکاری است. این آرکیتایپ برند علاقه به جذب، دادن و دریافت کردن دارد. آرکیتایپ عاشق مایل است عشقی صمیمی را همراه با شور و ازخودگذشتگی فراوان داشته باشد و سعادت و وحدت را پرورش میدهد. آرکیتایپ عاشق تجربه انسانی را ارتقا میبخشد و باعث دگرگونی و تجدید حیات است. اغلب برندهای آرایشی- بهداشتی مانند شنل را میتوان عاشق نامید.
شخصیت معصوم
آرکیتایپ برند معصوم پاک، خالص و بیگناه است. این آرکیتایپ از هر اشتباه و گناه در گذشته مبراست. همیشه خوشبین است و لیوان را همیشه از قسمت نیمه پر، میبیند. این آرکیتایپ از هرگونه مکر و فساد به دور بوده و به دنبال وعده بهشت است. شخصیت معصوم بازتابدهنده صلح و پذیرش درونی است و میتواند باعث ایجاد حس نوستالژی شود، برندهایی مانند داو یا حتی کوکاکولا.
شخصیت جستجوگر
آرکیتایپ برند جستجوگر دارای میل بسیار قوی برای داشتن تجربههایی جدید است. این آرکیتایپ ارزش بسیاری برای استقلال و خودمختاری قائل میشود. دارای تمایل قلبی برای عدم استقرار است، اما لزوما با این موضوع چالشی ندارد و حاضر است دست به هر کاری برای رهایی از ملالت و خستگی بزند. این موضوع گاهی به معنی آن است که برای رهایی از این حس ممکن است دست به ریسکهای بزرگی بزند. این آرکیتایپ به دلیل بسط دادن مرزها و لذت داشتن اکتشافات غیرمنتظره شناخته شدهاست. آرکیتایپ جستجوگر فلسفه «بدون محدودیتبودن» را عمیقا باور دارد. بعید میدانم برندی جستجوگرتر از نشنال جئوگرافیک بتوان یافت.
شخصیت تکرو
آرکیتایپ تکرو کلید تغییر اجتماعی و پذیرش دیدگاهها، چشماندازها و دگرگونیهای تازه است. این آرکیتایپ سمبل بیداری است. به عنوان یک قانونشکن، سنتهای گذشته را با پرسشهای خود به چالش میکشد و دارای توانایی رهبری است و در عمل شجاع و قدرتمند است. همچنین به دیگران کمک میکند که ترس از قانونشکنی را از خود دور کنند. با شنیدن خصوصیتهای این آرکیتایپ، اگر تصویرشخصی سوار بر موتور هارلیدیویدسون با یک کاپشن چرم و عینک آفتابی در ذهنتان نقش بست، تصویر درستی است.
شخصیت دانا
آرکیتایپ دانا به استقلال، شناخت کمال و حقیقت مایل است.
این آرکیتایپ نسبت به نظرات متخصصان بهخوبی واکنش نشان میدهد اما به صورت ذاتی شکاکی واقعبین است. میلی شدید به خودمختاری دارد و به یادگیری به این دلیل علاقه دارد که به او توانایی دوری از تودهها و باقیماندن با غایت و منظور اصلی خویش را میدهد. آیا شخصیتی داناتر از گوگل میشناسید؟