شهرام رشتی؛ به دلیل قوانین محکم و سختگیرانه حاکم بر فعالیت شرکتهای خارجی در دوران تحریم ایران، کمتر شرکتی حاضر به فعالیت در بازار ایران بود. این سختگیری درباره شرکتهای فعال درزمینه فناوری بیشتر هم هست. البته نباید از نظر دور داشت که برخی از شرکتهای پیشرو در جهان حتی در روزهای تحریم نیز به طریقی در کنار ما بودند و خوب است به شرکتهایی که در روزهای تحریم هم ما را همراهی کردند، در روزهای بعد از تحریم بیشتر توجه کنیم و ارزش همکاری با آنها را بدانیم. حالا و بعد از لغو تحریمها نمیتوان جلوی ورود شرکتها را گرفت و نگاهی خصمانه به آنها داشت؛ بلکه باید به این حضور توجه و از آن به نفع ایران بهرهبرداری کرد. حضور شرکتهای خارجی در ایران فرصتی برای بهبود ارتقای صنایع هایتک است و ایجاد فضای رقابتی با حضور شرکتهای پیشروی جهانی به نفع همه فعالان صنایع پیشرفته است. البته ممکن است برخی تصور کنند به دلیل فراهم نبودن زیرساختهای رقابت، حضور خارجیها تهدید است. فناوری اطلاعات ایران نشان داده است که در سالهای گذشته هرچه رقابت بیشتر شده، کیفیت محصولات و راهکارها نیز بهتر شده است. این واقعیت را میتوان در صنایع مختلف مانند خدمات مخابراتی، خدمات پرداخت و خدمات بانکی مشاهده کرد. پس اگر رقابت در سالهای گذشته در هرجایی که ایجاد شده، باعث رشد و توسعه همه بازیگران هم شده، چرا باید از رقابت با بهترین شرکتهای خارجی در ایران هراس داشته باشیم؟
شرکتهای نرمافزاری و سختافزاری خارجی در صورت حضور در ایران فرصتی برای افزایش کیفیت محصولات داخلی فراهم میکنند و حضور غولهای فناوری دنیا در ایران نهتنها تهدید نیست بلکه فرصتی است که باید از آن بهرهبرداری کنیم.
باوجود فعالیت شرکتهای متعدد نرمافزاری در ایران، به دلیل عدم حضور ارائهدهندگان خارجی مجبور شدهاند با قیمت بسیار پایین محصولات خود را ارائه کنند. این موضوع باعث میشود بسیاری از این شرکتها بهسختی قادر به ادامه فعالیت باشند. با حضور شرکتهای خارجی، سازمانها با قیمت واقعی نرمافزار مواجه خواهند شد و این موضوع ارزش فعالیت ایرانیها را هم بیشتر خواهد کرد. وجود نرمافزارهای خارجی که بدون کپیرایت و رعایت حقوق معنوی تولیدکننده، در ایران استفاده میشود، فرهنگ نامناسبی درزمینه استفاده از نرمافزار فراهم کرده و بسیاری تصور میکنند نرمافزار، محصولی ارزان و در برخی موارد رایگان است. حضور شرکتهای خارجی باعث میشود ارزش واقعی فعالیتهای ایرانیها هویدا شود. از نظر دور نداشته باشیم که ما همین امروز هم برای برخی نیازهای خود مجبور به استفاده از راهحلهای شرکتهای خارجی هستیم. در نبود خارجیها این راهحلها از طریق واسطههایی ارائه شده است که در برخی موارد مجوزهای لازم را نداشتند. این موضوع باعث میشود از پشتیبانی واقعی برخوردار نشویم. در روزهای پس از تحریم شرکتهایی که نماینده واقعی شرکتهای خارجی هستند باید شناسایی و موردتوجه جدی قرار گیرند. حضور واسطههایی که مجوزهای کافی ندارند، شاید ظاهرا باعث پرداخت هزینه کمتری شود اما در نهایت هزینههای پنهان افزایش مییابد. بانکها و سازمانهای بزرگ ایرانی نباید وقت خود را صرف رفع مشکلات نرمافزارها و سختافزارها کنند و این وظیفه شرکتهای فناور است که نیازهای آنها را برآورده کنند. درصورتیکه تعامل ما با دنیا مطلوب باشد و امکان فعالیت حرفهای با ارائهدهندگان خارجی فراهم باشد، مطمئنا سطح کیفی سختافزارها و نرمافزارها افزایش خواهد یافت و پشتیبانی نیز بهبود مییابد. توجه داشته باشیم که یکی از مشکلات بانکها و سازمانهای بزرگ ایرانی درزمینه سختافزار، نرمافزار و راهحلهای هایتک، پشتیبانی است. در همین راستا یکی از مواردی که در سالهای تحریم کمرنگ شده بود، موضوع گارانتی و ضمانت کیفیت محصولات است. در نبود شرکتهای خارجی و نمایندگان واقعی آنها، گاهی شاهد حضور محصولات سختافزاری غیراصل و دستدوم هستیم که در صورت حضور شرکتهای پیشرو خارجی، مطمئنا شاهد چنین اتفاقهایی نخواهیم بود و تضمین کیفیت به امری عادی در ایران تبدیل میشود. نیاز بانکها و سازمانهای بزرگ ایرانی فقط سختافزار یا نرمافزار نیست و آنها به دنبال راهکار میگردند. شرکتهایی که درزمینه ارائه راهکارها فعالیت میکنند، میتوانند در صورت حضور در ایران به انتقال دانش فنی هم کمک کنند. حضور شرکتهای پیشرو جهانی در زمینه سختافزار، نرمافزار و راهحلهای نوین در رشد و توسعه کیفیت محصولات داخلی مؤثر است.
این راهکارها میتواند بهعنوان معیاری برای سنجش نرمافزارها و راهحلهای ایرانی باعث ایجاد رقابت شود و کیفیت و قیمت محصولات ایرانی را به سطح جهانی برساند. در صورت عدم ایجاد رقابت، محصولات ایرانی از منظر کیفیت دچار رکود و از منظر قیمت هم غیررقابتی خواهد شد که این موضوع را میتوان در صنایع مختلف مانند خودروسازی مشاهده کرد. با ورود برندهای برتر خارجی میتوان امیدوار بود که تولیدکنندگان داخلی نیز درزمینه کیفیت و قیمت به وضعیت رقابتی برسند. در پایان تأکید میکنم که حضور شرکتهای فناوری خارجی در ایران را باید با دید مثبت دید و از حضور آنها استقبال کرد و آن را فرصتی دانست برای بالا بردن سطح دانش و کیفت محصولات که بتوان در آینده با آنها رقابت کرد.