در بخش اکوسیستم جهان هفته‌نامه‌شنبه، با هدف اطلاع‌رسانی درباره اکوسیستم‌های استارتاپی دنیا سراغ اکوسیستم‌های استارتاپی کشورهای مختلفی رفتیم. تمام تلاشمان را می‌کنیم تا در صفحه اکوسیستم جهان نه‌تنها به اکوسیستم‌های موفق بلکه به اکوسیستم‌های شکست‌خورده نیز توجه کنیم.
از آنجا که اکوسیستم استارتاپی کشورهای شرق آسیا را در شماره‌های گذشته هفته‌نامه بررسی کردیم بر آن شدیم تا این اکوسیستم‌های استارتاپی ظاهرا موفق را با یکدیگر مقایسه کنیم. ۴ کشور مطرح استارتاپی در شرق آسیا، سنگاپور، چین، اندونزی و کره‌جنوبی هستند.
از شنزن تا جاکارتا
شنزن در گذشته نه‌چندان دور، در حدود ۳۰ سال قبل، یک روستای ماهیگیری بود. اما اکنون شنزن به قطب تولید در چین تبدیل شده است. شنزن کلانشهری با ۱۵ میلیون جمعیت است که از جنوب با هنگ‌کنگ و از شمال با گوانگجو همسایه است.
تنسنت و بسیاری از شرکت‌های بزرگ چینی اولین بار در شهر شنزن تاسیس شدند. شنزن شهر مناسبی برای متخصصان سخت افزاری است. همچنین شنزن توجه کارخانجات و فروشندگان زیادی را به خود جلب کرده است. بیشتر سرمایه‌گذاران دیجیتالی نظیر شرکت شتاب‌دهنده در این شهر سرمایه‌گذاری می‌کنند.
اکثراستارتاپ‌های معروف چینی، آژانس‌ها، استودیوها و فروشگاه‌ها در شهر شنزن به فعالیت مشغولند. از مشهورترین شرکت‌های استارتاپی شهر شنزن می توان به استودیو سید،تنسنت، وان‌پلاس، دجی و میکبلاک نام برد.
چین با تبدیل شهر شنزن به شهری صنعتی توانست کمک قابل توجهی به اکوسیستم استارتاپی کشورش کند. البته نباید از نقش شهرهای صنعتی دیگر چین، چون پکن و شانگهای غافل ماند. از طرفی اکوسیستم استارتاپی در کشورهای دیگر شرق آسیا نظیر اندونزی، سنگاپور و کره‌جنوبی در سال‌های اخیر پیشرفت گسترده‌ای کرده است.
پایتخت اندونزی، جاکارتا، یکی از بهترین شهرهای استارتاپ‌پرور است. اندونزی یکی از پرجمعیت‌ترین کشورهای جنوب شرقی آسیاست که توانسته از بحران جمعیتی به نفع پیشرفت کشور کمک کند. هرچند اندونزی این روزها پر از استارتاپ‌های حوزه تکنولوژی و فینتک است اما سهم زیادی از استارتاپ‌های اندونزی متعلق به استارتاپ‌های کشاورزی است.
اندونزی کشوری با موقعیت عالی کشاورزی است، از طرفی بیشتر غذای مردم این کشور با سبزیجات درست می‌شود، به همین دلیل استارتاپ‌های کشاورزی در اندونزی فرصت رشد داشته‌اند. نقطه مقابل اندونزی در نوع استارتاپ‌ها، سنگاپور و کره‌جنوبی است. سنگاپور و کره‌جنوبی همواره در رقابت تنگاتنگی با یکدیگر هستند.
این دو کشور علاقه زیادی به تکنولوژی و نوآوری دارند، به همین خاطر است که شرکت‌های فناورانه در سنگاپور و کره‌جنوبی به وفور یافت می‌شود. در اکوسیستم استارتاپی دنیا به سنگاپور لقب سیلیکون ولی آسیا را داده‌اند. اما آیا تنها سنگاپور سیلیکون ولی آسیاست؟
سیلیکون ولی در کره جنوبی
کافی است در اینترنت کلمه سیلیکون ولی در اندونزی را سرچ بزنیم تا نام پایتخت آن را به عنوان سیلیکونولی بدانیم. سنگاپور نیز به دلیل همکاری با سیلیکونولی و فعالیت‌هایی که در حوزه تکنولوژی انجام می‌دهد، خود به عنوان سیلیکونولی آسیا معروف است.
وینی لاریا (Vinnie Lauria)، مدیر گلدن‌گیت ونچرز (Golden Gate Ventures) در این‌باره گفته است:«سنگاپور و سیلیکونولی کیفیت خاصی را با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند. آنها استعدادهای سراسر دنیا را جذب می‌کنند. معجزه وقتی اتفاق می‌افتد که مردمی با پیشینه‌های مختلف در کنار هم برای حل مشکلات تلاش می‌کنند.»
این در حالی‌که است که در کره و چین، شهرها و مناطقی که به آنها سیلیکونولی می‌گویند، پایتخت نیستند. سیلیکونولی در کره‌جنوبی، کشوری که بزرگ‌ترین شرکت‌های خوشه‌ای و چند‌‌ملیتی را در خود جا داده، شهر پنگیو است. پنگیو تکنو ولی (Pangyo Techno Valley) مجتمع صنعتی متمرکز روی فناوری اطلاعات، بیوتکنولوژی و فناوری فرهنگی است.
[bs-quote quote=”بخوانید:” style=”style-6″ align=”center” author_name=”ناور یاهوی کره‌ای‌هاست” author_link=”https://shanbemag.com/?p=8953″][/bs-quote]
تکنو‌ولی در کره نقش مهمی در نوآوری بازی و شغل‌های جدید برای استارتاپ‌های فناوری این کشور ایجاد می‌کند. بعد از موفقیت اولین پنگیو تکنو‌ولی، کره ساخت دومین پنگیو تکنو‌ولی را آغاز کرده است. کاکائو (Kakao) یکی از شرکت‌هایی است که در پنگیو تکنو‌ولی فعالیت می‌کند.
کاکائو که در حوزه شبکه‌های اجتماعی فعالیت می‌کند، محصولاتی نظیر داوم (Daum) و کاکائوتاک (KakaoTalk) را تولید کرده است. داوم بعد از ناور (Naver)، دومین پورتال برتر وب در کره است که خود محصولاتی نظیر تالارگفت‌وگو، خرید اینترنتی و پیام‌رسان فوری دارد. کاکائوتاک نیز یک شبکه پیام‌رسان موبایلی است.
بازار رقابتی شدیدی برای تبدیل شدن به استارتاپ یونیکورن وجود دارد. این رقابت در شرق آسیا، خصوصا کشورهای چین، کره‌جنوبی، اندونزی و سنگاپور بسیار شدید است. ولی با وجود رقابت برای دستیابی به یونیکورن، کماکان چین پیشتاز است
از دیگر شرکت‌هایی که پنگیو تکنو ولی کار می‌کنند، می‌توان به توسعه‌دهنده بازی‌های ویدئویی نکسون (Nexon) و پیمنت وال (Paymentwall) که شرکت خدمات بین‌المللی پرداخت است، اشاره کرد. سرمایه‌گذاران خارجی به سیلیکونولی کره، علاقه نشان داده‌اند.
سمپسا سیتونن (Sampsa Siitonen)، از شرکت فنلاندی تصفیه آب سنس اوکس (SansOx) معتقد است که کره پتانسیل تبدیل شدن به بازار آسیایی را در فناوری‌های روز دارد. سنس اوکس یکی از شرکت‌های خارجی فعال در بازار پنگیو تکنو‌ولی است. ژونگ گوان سون (Zhongguancun) را سیلیکون ولی چین می‌دانند.
ژونگ گوان سون منطقه‌ای با بازارهای کامپیوتری در ناحیه هایدیان شهر پکن است. محبوب‌ترین غذاخوری‌های خیابانی را می‌توان در این منطقه پیدا کرد. از طرفی دانشگاه‌های برتر چین، نظیر دانشگاه پکن و دانشگاه چینهوا در این منطقه واقع شده‌اند.
بازار ژونگ گوان سون را بهشت فناوری الکترونیکی می‌دانند و شما نمی‌توانید از ژونگ گوان سون گذر کنید اما بازار لوازم الکترونیکی آن را نادیده بگیرید. نکته قابل توجه درباره بازار الکترونیک ژونگ گوان سون این است که اکثر لوازمی که در آن به فروش می‌رسند یکسان هستند اما قیمت‌های متنوعی دارند، در نتیجه دریافت کالا تنها به میزان پولی که شما می‌خواهید بپردازید بستگی دارد.
پدرخوانده سیلیکون ولی چین، ژونگ گوان سون، فیزیکدانی اهل سیچوان است. چن چونشیان (Chen Chunxian)در سال ۱۹۷۹ سفری به سیلیکون ولی داشت و بعد از بازگشت از آنجا در سال ۱۹۸۰ برنامه خدمات تکنولوژی ژونگ گوان سون را راه‌اندازی کرد.
ژونگ گوان سون در سال ۱۹۸۸منطقه تخصصی توسعه صنعت فناوری‌های پیشرفته پکن نام گرفت که ساده‌شده آن سیلیکونولی چین می‌شود. همانند سیلیکونولی کره‌جنوبی، سرمایه‌گذاران خارجی و شرکت‌های تولیدکننده محصولات پیشرفته کامپیوتر یا دیگر فناوری‌های نو در سیلیکون ولی چین سرمایه‌گذاری می‌کنند و خدمات‌شان را به مردم این کشورهای آسیایی عرضه می‌کنند.
یونیکورن‌ها کجا هستند؟
در اکوسیستم استارتاپی سراسر دنیا بازار رقابتی شدیدی برای تبدیل شدن به استارتاپ یونیکورن (شرکت هایی با ارزش بیش از یک میلیارد دلار) وجود دارد. این رقابت در شرق آسیا، خصوصا کشورهای چین، کره‌جنوبی، اندونزی و سنگاپور بسیار شدید است. ولی با وجود رقابت برای دستیابی به یونیکورن، کماکان چین پیشتاز است.
شرکت‌های استارتاپی بعد از تبدیل به شرکت یونیکورن، تا حدودی جایگاه خود را تثبیت کرده‌اند؛ به همین خاطر اکثر استارتاپ‌ها به دنبال یونیکورن شدن هستند. جالب است بدانیم که کره‌جنوبی و سنگاپور، با وجود شرکت‌های بزرگ خوشه‌ای و چند ملیتی‌شان یونیکورن‌های کمی دارند.
اگر بخواهیم استارتاپ‌های شرق آسیا را بر اساس تعداد یونیکورن‌ها بررسی کنیم، متوجه خواهیم شد که چین، کره‌جنوبی، اندونزی و سنگاپور به ترتیب یونیکورن‌های زیادی دارند. البته فیلیپین و ویتنام نیز از قافله عقب نمانده‌اند؛ فیلیپین و ویتنام با تاسیس شرکت‌های نوآورانه زودبازده توانستند یونیکورن‌هایشان را به دست آورند.
