پیری چن، یکی از بنیانگذاران کیکاستارتر (kickstarter) است که در سال ۲۰۰۸ این شرکت را با همکاری یانسی استریکلر و چارلز آدلر پایهگذاری کرد؛ شرکتی که در حال حاضر ۱۳۶ کارمند دارد و طیف گستردهای از توسعهدهندگان را با خود همراه کرده که شامل طراح، کارشناس پشتیبانی، نویسنده، موسیقیدان، نقاش، شاعر، بازیکن، سازنده روبات و ... میشود. آنها با هم کار میکنند تا سایتی حاوی بیش از ۳۴هزار طرح خلاق را مدیریت و این طرحها را پشتیبانی کنند.
کیکاستارتر در سال ۲۰۰۹ در نیویورک پایهگذاری شد. این شرکت یک مجموعه عامالمنفعه است که یک بستر سرمایهگذاری جمعی ایجاد کرده که متمرکز روی موارد خلاقانه است. به بیان دیگر این بستر روی طرحهای خلاق متمرکز است و تلاش میکند که افراد خلاق را با حامیان این نوع طرحها پیوند زده و زمینه اجرای این طرحها را فراهم سازد.
پیری چن، یک هنرمند ساکن نیویورک است که در حال حاضر ریاست شرکت را برعهده دارد. او که در کالج هانتر تحصیل کرده، بیشتر دوران زندگیاش را در این منطقه و نیواورلئان بوده؛ جایی که روی موسیقی کار کرده و پیش از راهاندازی کیکاستارتر در پایهگذاری Southfirst Gallery نیویورک در سال ۲۰۰۱ مشارکت داشته.
او همچنین در سال ۲۰۱۰ در برنامه گفتوگوهای TED مشارکت داشته و در فهرست ۱۰۰ فرد اثرگذار برتر سال ۲۰۱۳ مجله تایم هم بوده. او علاوه بر این بخشی از برنامه تجربی خلاقیتهای مدنی مکزیکوسیتی در سال ۲۰۱۴ هم بوده.
طرح کیکاستارتر توسط چن بنیان گذاشته شد و او تا سال ۲۰۱۳ مدیر ارشد اجرایی آن نیز بود و سپس این مسئولیت را به یانسی واگذار کرد. یانسی پس از آن رئیس بخش ارتباطات این شرکت بود.
او که در یک مزرعه بزرگ شده، برای کار روی موسیقی به صورت آزادکار به نیویورک آمد و سر از روزنامهنگاری در حوزه موسیقی درآورد و در سال ۲۰۰۵ ویراستار ارشد eMusic بود و به مدت ۴ سال این مسئولیت را برعهده داشت.
سومین بنیانگذار کیکاستارتر چارلز آدلر است که در حال حاضر از این شرکت جدا شده و به عنوان مشاور با آنها همکاری میکند. او یک مهندس مکانیک از دانشگاه بوردو است که کارش را از سال ۱۹۹۵ با Agency.com به عنوان طراح و سازنده وبسایت شروع کرد.
در ماجرای کیکاستارتر دو عنصر اصلی وجود دارد؛ نخست افراد خلاق که مغز متفکر پشت هر طرح را تشکیل میدهند، سپس حامیان که شامل همه افرادی میشود که متعهد به صرف پول برای کمک به طرحهای خلاق هستند. این بستر توسط بنیانگذاران در سال ۲۰۰۹ در ۱۳ بخش و ۳۶زیرشاخه از جمله فنون، طراحی، مد، فیلم، غذا، موسیقی، بازی، عکاسی، فناوری و … ایجاد شد.
در حال حاضر بخش فیلم و موسیقی بزرگترین بخشی است که بیشترین میزان حمایت مالی را جلب میکند و در کنار بخش بازی بیش از نیمی از منابع مالی که به سمت کیکاستارتر میآید را دربرمیگیرد.
روش کار در کیکاستارتر این است که هر چیزی باید به صورت یک طرح تعریف شود؛ طرحی با هدف روشن که در ادامه باید از آن چیزی خلق شود (مثلا ساختن یک ساعت، یک چاپگر، یا یک کار هنری). آنها همچنین در وبسایت خود متذکر شدهاند که سه شرط اصلی برای هر طرح باید رعایت شود:
-
طرحها باید چیزی را که قابل مشارکت با دیگران باشد، خلق کنند
-
طرحها باید صادقانه و شفاف عرضه شوند
-
طرحها نمیتوانند برای جلب حمایت امور خیریه، ارائه مشوقهای مالی، یا اقلام ممنوع باشد
از طرفی گرچه همه افراد از سراسر دنیا میتوانند در روند حمایت از طرحها مشارکت کنند، اما ارائه طرح تنها برای افراد ساکن در آمریکا، انگلستان، کانادا، استرالیا، نیوزیلند، هلند، دانمارک، ایرلند، نروژ، سوئد، آلمان، فرانسه، اسپانیا، ایتالیا، اتریش، بلژیک، سوئیس و لوکزامبورگ با رعایت شرایط اصلی ممکن است.
در همین حال کیک استارتر اجازه نمیدهد که طرحها درخواست وام، ارائه مشوق مالی، جمعآوری پول برای خیریه انجام دهند. همه افراد مثل من و شما میتوانند حامی طرحها باشند و مقدار حمایت میتواند از ۵ دلار (بسته به نوع طرح) باشد.
کیکاستارتر چگونه کار میکند؟
در نخستین قدم باید یادآور شد که هر طرحی توسط فرد یا افرادی که صاحب آن طرح هستند ایجاد میشود و همانها هم نظارت کامل روی طرح دارند و مسئولیت اجرای آن را برعهده میگیرند. به هر طرح در وبسایت کیکاستارتر یک صفحه اختصاص مییابد که همه اطلاعات آن طرح را در خود دارد.
همچنین فیلم، جزئیات تعهدات، آنچه که در قبال حمایت به حامیان تعلق میگیرد و اطلاعات بنیانگذاران در این صفحه وجود دارد. از طرفی هدف بنیانگذاران از ارائه طرح، زمانبندی تکمیل طرح و اطلاعات مشابه برای هر طرح توسط صاحبان آن ارائه میشود.
هر کسی که به یک طرح علاقهمند شود، میتواند متعهد به پرداخت پولی برای حمایت از آن طرح شود. ما تنها زمانیکه یک طرح به سطح مورد توقع از حمایت مالی برسد یا پس از اتمام زمانبندی، پول تعهد شده از حامیان دریافت میشود، در غیر اینصورت از کسی چیزی دریافت نمیشود. سرمایهگذاری در کیکاستارتر به صورت همه یا هیچکس است.
در ماجرای کیکاستارتر دو عنصر اصلی وجود دارد؛ نخست افراد خلاق که مغز متفکر پشت هر طرح را تشکیل میدهند، سپس حامیان که شامل همه افرادی میشود که متعهد به صرف پول برای کمک به طرحهای خلاق هستند
بیشتر حامیان طرحها از میان دوستان، افراد خانواده یا وابستگان آنها هستند و بقیه افرادیاند که برای پشتیبانی از یک طرح در آن هزینه میکنند. آنها علاقهمند به یک طرح یا نتایج حاصل از آن یا یک نسخه از محصول نهایی، نسخههای محدود، هستند. از طرف دیگر شبکههای اجتماعی نیز موجب جلب توجه افراد به طرحها میشوند.
اما در پاسخ این پرسش که «حامیان چه چیزی کسب میکنند؟» باید گفت که گرچه صاحبان طرحها مالکیت ۱۰۰درصد طرح را در اختیار خواهند داشت، اما حامیان هم برخی امتیازات ویژه طراحی و معرفی شده در مشخصات طرح را دریافت خواهند کرد.
اعتبار صاحبان طرح چگونه ارزیابی میشود؟
همه اطلاعات مربوط به سابقه و پیشینه صاحبان طرحها در بخشی به نام «زندگینامه» درج میشود. این بخش شامل منابع اضافی، ارجاع به سایر وبسایتها، شبکههای اجتماعی و موارد مشابه است. همچنین گشتوگذار در صفحات مشخصات طرح به حامیان کمک میکند که اطلاعات کافی درباره فرد یا افراد صاحب طرح به دست بیاورند. همچنین امکان ارتباط و ارسال پیغام برای صاجبان طرح تعبیه شده.
الگوی درآمدزایی کیکاستارتر چیست؟ و برای حفاظت از جامعه مرتبط با خود چه اقدامی انجام میدهد؟
کیکاستارتر از هر طرحی که موفق به دریافت حمایت کامل شود، معادل ۵درصد سهم دریافت میکند و این تنها زمانی اتفاق میافتد که طرح به اهداف تعیینشده خود برسد و در غیر اینصورت هزینهای دریافت نمیشود. در واقع هیچ ضمانتی برای موفقیت طرحها در جلب حمایت مورد نظرشان وجود ندارد، در حالیکه ضمانتی هم برای صرف کامل حمایت مالی دریافت شده در اجرای طرح یا موفقیت طرح در جلب توجه بازار وجود ندارد.
همچنین ممکن است که طرح اجرا شده توقعات طراحان و حامیان را هم برآورده نسازد، به همین دلیل کیکاستارتر به حامیان توصیه میکند که باتکیه بر برداشت و قضاوت شخصیشان اقدام به حمایت از طرحها کنند. در همین حال کیکاستارتر به صاحبان طرحها هشدار میدهد که ممکن است بابت دادن تعهدات غیرعملی و به عنوان خسارت قانونی مورد بازخواست قرار گیرند. علاوه بر اینها ممکن است که طرحها حتی پس از موفقیت در جلب حمایت مالی مورد نیازشان، به دلیل مشکلات فنی دچار شکست شوند.
از طرف دیگر کیکاستارتر الگوی «همه یا هیچ» را دنبال میکند که بر اساس آن حامیان فرصت کافی برای مطالعه و تصمیم به حمایت از طرحها را دارند. اما کیکاستارتر گروههایی را به طور ویژه مامور نظارت روی طرحها و پیشگیری از فعالیتهای مشکوک کرده. این گروه همچنین گزارشهایی را که دریافت میشود بررسی کرده و تطبیق فعالیتها با قواعد و توافقها را مورد سنجش قرار میدهد.
کیکاستارتر زاده فکر پیری چن و متولد سال ۲۰۰۱ است! اما از زمان شروع رسمی فعالیت در سال ۲۰۰۹ و تا سال ۲۰۱۵ آنها موفق به معرفی ۲۰۷۱۳۵ طرح شده بودند و طبق آماری که اعلام کردند ۴۰درصد از طرحها با موفقیت انجام شده. این وبسایت تا امروز موفق به دریافت ۱٫۹ میلیارد دلار حمایت مالی برای طرحها از جانب ۹٫۴ میلیون حامی مالی شده و طرحهای حمایت شده در این مدت به ۲۵۷هزار عدد رسیده است.