کمپ سرمایه‌گذاری بین‌المللی سکوی پرتاب (Launch Pad) در فروردین و اردیبهشت‌ماه1401، توسط کسبوکارهای نوین «آن»، شتاب‌دهنده هفت‌و‌هشت و خانه نوآوری و تکنولوژی ایران در کنیا برگزار شد. برای آگاهی از دستاوردها و اهداف بوتکمپ بین‌المللی بین ایران و کنیا، گفت‌وگویی انجام داده‌ایم با مشکات اسدی، مدیرعامل کسبوکارهای نوین آن تا ضمن معرفی این گروه، از اهداف‌شان برای برگزاری این رویداد بین‌المللی بگوید.
مدیرعامل کسبوکارهای نوین آن در ارتباط با معرفی این گروه می‌گوید: این گروه در زیرمجموعه هلدینگ زرین و با هدف توسعه فعالیت‌های استارتاپی زیر چتر مفهوم انقلاب صنعتی چهارم فعالیت می‌کند؛ ضمن اینکه یک صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر، یک آکادمی با نام «آن‌سو» و یک شتاب‌دهنده ماین‌تک که در حوزه صنایع معدنی فعالیت می‌کند، در زیرمجموعه گروه کسبوکارهای بین‌المللی آن قرار دارند.
گروه کسبوکارهای نوین آن با همکاری شتاب‌دهنده هفت‌و‌هشت، این رویداد را طراحی و اجرا کردند. در ابتدا سگمنت‌ها را مشخص کردیم و برای شرکت استارتاپ‌ها در این رویداد فراخوان دادیم. وجه نوآوری این رویداد این بود که ما صرفا فراخوان ندادیم که تیم‌هایی در سگمنت‌های مختلف برای جذب سرمایه انتخاب کنیم، بلکه تیم‌ها در بدو ورود به این رویداد یک فرایند منتورینگ حرفه‌ای را تجربه کردند و یک پکیج کامل و استاندارد آموزشی در اختیار آنها قرار گرفت.
مهارت‌های فنی و تکنیکال کافی نیست
اسدی در مورد اینکه چرا برنامه‌ریزی برای ارائه این پکیج آموزشی جزو اهداف اصلی‌شان بوده، اضافه می‌کند: ارائه خدمات آموزشی جزو اهداف اصلی گروه کسبوکارهای نوین آن در سطح بین‌المللی است، چون این گروه با هدف تسهیل‌گری برای ورود استارتاپ‌ها به بازار بین‌المللی فعالیت می‌کند و این مسئله جزو اهداف اصلی‌اش به شمار می‌رود. استارتاپ‌های ایرانی برای اینکه بتوانند به استانداردهای لازم جهت حضور در بازارهای جهانی برسند، حتما باید فرایندهای آموزشی را بگذرانند تا بتوانند در حضور سرمایه‌گذاران و کارشناسان خارجی، کسب‌وکار یا ایده و محصول‌شان را به شیوه‌ای حرفه‌ای معرفی کنند و ارائه کاملی داشته باشند.
این مسئله موجب میشود که تیم‌های ایرانی با روندهای جهانی هرچه بیشتر آشنا شوند. هرچند استارتاپ‌های ایرانی به لحاظ تکنیکال و به علت ارزان‌بودن تحقیق و توسعه در ایران، جایگاه خوبی در دنیا دارند اما برای قرارگرفتن در بازارهای بین‌المللی، به مهارت‌هایی بیش از مهارت‌های فنی و تکنیکال نیازمند هستیم و یکی از مهم‌ترین اهداف ما برای طراحی و اجرای رویداد بین‌المللی ایران و کنیا رسیدن به همین هدف بوده است. از نظر ما، رویداد لانچ‌پد یک ماراتن بود که در نهایت 10تیم توانستند به مرحله نهایی برسند و مورد داوری قرار بگیرند. علاوه بر مسائل آموزشی، این رویداد موجب ایجاد ارتباط بین سرمایه‌گذاران و تیم‌ها شد. کما اینکه 8سرمایه‌گذار داخلی و خارجی در این مسیر ما را همراهی کردند و جلساتی هم برای جذب سرمایه بین تیم‌ها و صاحبان سرمایه برگزار شده است.
گفت‌وگوی «شنبه» با احمد ایمن، مدیر شعبه شتاب‌دهنده هفت‌و‌هشت در کنیا
کسب تجربه‌های ناب در بوتکمپ بین‌المللی
برگزاری بوتکمپ بین‌المللی بین ایران و کنیا بهانه‌ای شد تا صحبتی داشته باشیم با احمد ایمن، مدیر شعبه شتاب‌دهنده هفت‌و‌هشت در کشور کنیا. احمد در این گفت‌وگو از کم و کیف این رویداد گفته و اینکه چند تیم در آن شرکت کردند، روندهای جذب سرمایه به چه صورت بوده، چه آموزش‌هایی دریافت کردند، چه اساتیدی از ایران و سایر کشورها در این رویداد حضور داشتند و اینکه یک رویداد بین‌المللی چه دستاوردهایی برای اکوسیستم ایران و بچه‌های ایرانی دارد.
از بوت‌کمپی که بین ایران و کنیا برگزار شده، بیشتر بگویید.
حدود 4ماه پیش در ارتباط با این پروژه با گروه «آن‌سو» که از ایران برای بازدید آمده بودند، باب گفت‌وگو را باز کردیم. روی این بوتکمپ 4 ماه کار کردیم. من از سمت کنیا همراه با خانه نوآوری و فناوری ایران و گروه هفت‌و‌هشت و گروه کسبوکارهای نوین آن هم از سمت ایران. در نهایت تعدادی منتور و بیزینس‌کوچ و استارتاپ و سرمایه‌گذار وارد این بوتکمپ شدند.
بوتکمپ بین‌المللی بین ایران و کنیا، در 3مرحله انجام شد؛ ما آن را به‌عنوان یک لانچ‌پد سرمایه‌گذاری می‌بینیم. بوتکمپ رویدادی که تیم‌ها ایدههایشان را برای سرمایه‌گذاری ارائه می‌دهند و در کنار این بخش برنامه آموزشی هم برای آنها ترتیب دادیم. بیزینس‌کوچ‌های حرفه‌ای ایرانی و کنیایی را با اساتید ایرانی و کنیایی کنار هم آوردیم تا به علاقه‌مندان تازه‌کار در این زمینه آموزش بدهند که چطور براساس استانداردهای بین‌المللی ایدههایشان را ارائه کنند، چطور بیزینس‌مدل داشته باشند و… این حرکت کمک کرد به تیم‌ها که وقتی وارد روز ارائه می‌شوند، براساس استانداردهای بین‌المللی پیش رفته باشند. در نهایت 311 تیم ثبت‌نام کردند. 151تیم از کنیا و 160 تیم از ایران.
ایده‌های این تیم‌ها بیشتر در چه حوزه‌هایی بوده است؟
بیشتر تیم‌هایی که ثبت‌نام کردند از بخش‌های ایکامرس، اگری‌تک، سلامت، فینتک، آموزش بودند و تعدادی هم در بخش لجستیک فعالیت می‌کردند.
به حضور سرمایه‌گذاران خارجی اشاره کردید؛ نظرشان در مورد تیم‌های ایرانی و ایدههایشان چه بود؟
سرمایه‌گذاران خارجی بعضا از ایده‌ها و تیم‌های ایرانی خوششان آمده بود اما مثلا سرمایه‌گذاری از سوئیس می‌گفت که هیچ شناخت و دیدگاهی در مورد ایران ندارد. به همین خاطر، نظراتی که داده می‌شد خیلی مختصر بود و بیشتر به گفتن جالب است یا می‌تواند جالب باشد، بسنده می‌کردند. یا مثلا در مورد یک ایده لوکال مثل ایده‌ای که در بورس ایران بود، نمی‌توانستند نظری داشته باشند.
سرمایه‌گذاران ایرانی هم روی تیم‌های کنیایی نظرشان را می‌گفتند و خوششان آمده بود. اما تجربه نشان داد که در چنین رویدادهایی سرمایه‌گذاران ایرانی بیشتر به تیم‌های ایرانی علاقه‌مند بودند و سرمایه‌گذاران خارجی هم به تیم‌های کنیایی. البته کنار هم قرارگرفتن این تیم‌ها و افراد، نتایج خیلی خوبی به همراه داشت.
سرمایه‌گذاران خارجی بیشتر تأکید داشتند که اگر ایده‌ای قابل اسکیل‌آپ در سطح بین‌المللی است، حاضر به سرمایه‌گذاری هستند. در این زمینه تیمی بود که در حوزه Ai فعالیت می‌کرد و به آن علاقه‌مند شدند.
جنبه‌های یادگیری برگزاری چنین رویدادی برای بچه‌های ایرانی چیست؟ آیا می‌توان امیدوار بود که برگزاری چنین رویدادهایی مثلا می‌تواند دید جهانی در بنیانگذاران و صاحبان ایده ایرانی ایجاد کند؟
بالاخره چنین بوت‌کمپی که حالت بین‌المللی دارد و تعدادی سرمایه‌گذار، کارشناس و صاحبان ایده را دور هم جمع کرده است، این آگاهی را به آنها می‌رساند که ایران هم برای خودش اکوسیستمی دارد و نوعی آگاهی از اکوسیستم ایران در آنها ایجاد میشود.
مهم‌ترین دستاوردها برمی‌گردد به برقراری ارتباط با افرادی در سطح بین‌المللی؛ افرادی که تخصص این حوزه را دارند. چه در حوزه سرمایه‌گذاری و چه در حوزه استارتاپی. آگاهی از وجود اکوسیستم استارتاپی و بچه‌های صاحب ایده در ایران برای سرمایه‌گذاران ایجاد شد و اطلاعات‌شان را افزایش داد. آنها کنجکاو شدند که در این مورد بیشتر بدانند. حتی بعد از رویداد هم تماس‌هایی داشتند که بیشتر بدانند.
نتیجه دیگر حضور در یک بوتکمپ بین‌المللی این است که نقاط ضعف و قدرت اکوسیستم ما را بهتر نشان می‌دهد. گاهی خودمان فکر می‌کنیم که ایده خوبی داریم و استارتاپ‌مان عالی است اما کارشناسان خارجی وقتی از بیرون بررسی می‌کنند، می‌توانند دیدگاه حرفه‌ای و دقیقی داشته باشند.
حتی ممکن است یک استارتاپ در ایران خیلی خوب کار کند اما در سطح بین‌المللی ضعف ساختاری عمده‌ای داشته باشد. با حضور در این سطح، زبان و بیان و نحوه ارائه‌ها هم اصلاح میشود و بچه‌های ایرانی با روش‌های درست آشنا می‌شوند و تجربه فوق‌العاده‌ای برای‌شان ایجاد میشود. این نکات موجب میشود که برای حضور در سطح بین‌المللی کار بیشتری انجام بدهند و روندهای درست را بهتر بشناسند.
الان سرمایه‌گذاران خارجی نمی‌دانند که واقعا می‌توانند با ایران همکاری کنند یا خیر. انگار ایران در یک بلک‌باکس قرار گرفته و سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند که فعلا ریسک نکنند. اما ایجاد زمینه‌های آشنایی و اینکه می‌توانند مراودات لازم را داشته باشند، می‌تواند تاثیرات مثبتی به لحاظ ذهنیتی روی آنها داشته باشد.
چه حجمی از سرمایه قرار بود از سمت سرمایه‌گذاران سرمایه‌گذاری شود؟
ما برای سری A،B وC فاند داشتیم. برای سرمایه‌گذاری در سری‌های C و B شرکتی سوئیسی در آنجا حضور داشت که حاضر بود تا مبلغ 40میلیون دلار سرمایه‌گذاری کند. اما تیم‌های حاضر در آنجا درخواست‌های‌شان بین 800 هزار تا 2میلیون دلار بود.
تکلیف تیم‌های برگزیده چه میشود و فعالیت‌شان در حال حاضر به چه شکل است؟ آیا سرمایه‌ای جذب کرده‌اند؟
سرمایه‌گذاران به 3 تیم از کنیا علاقه‌مند شدند جلسه بگذارند و به بازدید از چند کارگاه‌شان رفتیم که تعدادی از آنها تولید داشتند. مثلا یکی از تیم‌های کنیایی از پوست آناناس الیاف پارچه تولید می‌کرد و از طریق آن کفش و لباس تولید می‌کردند. سرمایه‌گذار خیلی به آن علاقه‌مند شد و به بازدید از کارگاه‌های‌شان مشغول شدند. تیم دیگری بود که ابزار کشاورزی می‌ساختند و به اندازه‌گیری ابعداد و اندازه در حوزه کشاورزی کمک می‌کنند و برای‌شان سرمایه‌گذار پیدا شده است.
در ایران هم اطلاع دارم که فینوا، جوانه، سرو و… دارند با تیم‌های ایرانی ارتباط برقرار می‌کنند. در کل فکر می‌کنم برای اینکه اعلام کنیم جذب سرمایه از طریق برگزاری بوتکمپ چقدر بوده، نیاز به گذشت حداقل یک ماه داریم، چون سرمایه‌گذار هنوز در مراحل اولیه و ارزیابی دقیق‌تر قرار دارد.
چه نکات دیگری در مورد بوتکمپ بین‌المللی بین ایران و کنیا وجود دارد که بیان‌شان به کامل‌شدن این بحث کمک می‌کند؟
این رویداد بین‌المللی تجربه اول ما بود. به‌عنوان تجربه اول تجربه موفقی بود و اتفاقات خوبی را رقم خواهد زد. انجام این کار به حجم زیادی از انرژی نیاز دارد. مثلا ما 4 ماه درگیر بودیم. در نهایت گروه «آن» از ایران آمد و بسیاری از بخش‌ها را پوشش داد.
در ابتدا قرار بود از طریق گرفتن پول از تیم‌ها هزینه‌ها را پوشش دهیم، اما از نظر بیزینس‌مدل ناموفق بود و فکر می‌کردیم با پول‌گرفتن از تیم‌ها میشود این کار را انجام داد ولی اکوسیستم کنیا آن را نمی‌پذیرد و تمام رویدادهایی که برگزار میشود، از قبل بودجه برایش در نظر گرفته شده است.
یکی از چالش‌های اجرایی ما بحث هزینه بود و با حمایت گروه آن این هزینه‌ها پوشش داده شد، ولی برای انجام‌دادن و ادامه‌دادن باید به یک بیزینس‌مدل مشخص، باثبات و پایداری برسیم. ما فکر می‌کنیم برگزاری این رویداد، پایلوت خوبی شد تا ببینیم برای انجام و توسعه‌اش چه اقداماتی باید داشته باشیم.
در اجرا به مشکل برخوردیم چون آنلاین بود و اغلب پلتفرم‌ها ایران را تحریم کرده بودند؛ مثل زوم، مایکروسافت، گوگل، بنابراین چالش زیادی در این زمینه داشتیم. در نهایت توانستیم تیم‌های ایران را با فیلترشکن وارد جلسه کنیم!
ضمن اینکه چالش‌های اجرایی زیادی داشتیم حتی چند‌بار تصمیم به انصراف و کنسل‌کردن پروژه گرفتیم. اما انجام‌دادنش پایلوت خوبی ایجاد کرد و حرکت درستی بود و حالا می‌توانیم برایش حامی و سرمایه‌گذار پیدا کنیم تا بهتر برگزار شود و نتایج درخشانی داشته باشد.
