وارن بافت؛ گرگ باران‌دیده

کمتر سرمایه‌گذاری موفق شده به شهرت وارن بافت (Warren Buffet)، مدیرعامل «برکشایر هتوی» برسد. ارزش پورتفولیوی این صندوق سرمایه‌گذاری تأمینی واقع در شهر اوهاما، در پایان فصل اول سال ‌۲۰۲۲ به بیش از ۳۶۳‌میلیارد دلار رسید. همراه با افزایش نرخ بهره بانکی و تورم، سرمایه‌گذاران مشتاقانه در انتظار هستند تا نظر وارن بافت را در مورد بحران اخیر بازار سهام بدانند. فعالیت سرمایه‌گذاری او جذابیت زیادی دارد چون شهرت بافت در این است که وقتی سایرین هراسان هستند، او حریص است.

در اجلاس سالانه سهامداران برکشایر هتوی در اواخر ماه آوریل، بافت در سخنرانی خود تصریح کرد که همچنان معتقد است تورم تأثیر بلندمدتی بر محصولات پرطرفدار نخواهد گذاشت. او تأکید کرد: «بهترین کاری که یک نفر می‌تواند انجام دهد، سرمایه‌گذاری در یک کسب‌وکار جذاب است که محصولاتی تولید می‌کند که با وجود نوسانات ارزش دلار در بازار تقاضا دارند.» بافت همچنین درموره سفته‌بازی رایج در بازار سهام هم موضع‌گیری و آن را به قمارخانه تشبیه کرد.

او همچنین دوباره به موضع خود ضد بیت‌کوین تأکید کرد چون معتقد است بیت‌کوین محصول ارزشمندی تولید نمی‌کند؛ اما او با این وجود در سال‌۲۰۲۱ در مهم‌ترین شرکت فناوری مالی برزیل که از رمزارزها پشتیبانی می‌کند، سرمایه‌گذاری کرده است. البته این سرمایه‌گذاری یک میلیارد دلاری تنها بخش کوچکی از پورتفولیوی ۳۰۰ میلیارد دلاری برکشایر هتوی است.

سرمایه‌گذار پرآوازه با وجود متلاطم‌تر‌شدن بازار اقدام به خریدهای پی‌درپی کرده است که به بخش‌های مشخصی از بازار مربوط می‌شوند. او در طی «حباب دات-کام» در ۲۰۰۰ و سقوط بازار مسکن در ۲۰۰۸ همین رویه را پیش گرفته بود. در ۳ماه ابتدای سال‌۲۰۲۲، بافت در ۸شرکت در بخش‌های مالی، بهداشت و درمان و انرژی سرمایه‌گذاری کرد. این اقدام سرمایه‌گذاری که هلدینگ‌های اصلی او در ۱۰سال گذشته با ثبات بوده‌اند، دورنمای جدیدی را درمورد بازار به نمایش می‌گذارد.

‌طی ۴ماه اول ۲۰۲۲، ارزش پورتفولیو شرکت برکشایر هتوی در مقایسه با ماه آخر سال گذشته ۳۳ میلیارد دلار افزایش پیدا کرد. در ۳ماه ابتدایی سال‌۲۰۲۲ صندوق سرمایه‌گذاری تأمینی تحت مدیریت بافت ۸سهام خریداری کرد. علاوه‌ بر آن خریداری اوراق قرضه، فروش ۳ موسسه و کاهش میزان دارایی‌ها در ۴شرکت از اقدامات تجاری او در سال جاری هستند. ۱۰‌مایملک اول این صندوق بیش از ۸۷درصد ارزش کلی پورتفولیوی آن را تشکیل می‌دهند. او از طریق شرکت برکشایر هتوی در سازمان‌های بزرگی مانند بانک آمریکا، اپل، امریکن اکسپرس و کوکاکولا سهام دارد.

سرمایه‌گذاری‌های برکشایر هتوی در فصل پایانی ۲۰۲۱

۱۰ سرمایه‌گذاری پرارزش وارن بافت

فلسفه وارن بافت

وارن بافت پیرو مکتب «سرمایه‌گذاری ارزشی» بنجامین گراهام است. سرمایه‌گذاران ارزشی (Value Investors) در اوراق قرضه‌ای سرمایه‌گذاری می‌کنند که قیمت آنها از ارزش حقیقی‌شان پایین‌تر است. تخمین ارزش حقیقی سهام معمولا بر اساس تجزیه‌وتحلیل شاخص‌های بنیادین شرکت‌ها انجام می‌پذیرد. این سرمایه‌گذاران به دنبال سهامی هستند که ارزش حقیقی آنها از نظر بازار کم‌ارزش تلقی می‌شوند‌ یا با ارزش هستند ولی از دید اکثر خریداران دور مانده‌اند.

وارن بافت روش سرمایه‌گذاری ارزشی را به مرحله جدیدی رسانده است. بسیاری از سرمایه‌گذاران ارزشی استفاده از فرضیه بازار کارآ (EMH) را توصیه نمی‌کنند. بر اساس این فرضیه سهام شرکت‌ها همیشه به قیمت حقیقی‌شان مبادله می‌شوند. این مسئله تشخیص سهام با ارزش دست‌کم گرفته‌شده را برای سرمایه‌گذاران دشوار می‌سازد. اما بافت به پیچیدگی‌های عرضه و تقاضا در بازار سهام توجهی ندارد. درواقع او حتی به فعالیت‌های بازار سهام هم اهمیتی نمی‌دهد. او در نقل قول مشهور خود از بنجامین گراهام می‌گوید: «بازار در کوتاه‌مدت یک دستگاه رأی‌گیری است و در بلندمدت یک دستگاه وزن‌کشی.»

او به هر شرکت از یک دید می‌نگرد و سهام را بر اساس ارزش بالقوه آن شرکت انتخاب می‌کند. هدف او از نگهداری این سهام در بلندمت، جذب سرمایه نیست؛ بلکه تصاحب سهم در شرکت‌های مستعد و خوش‌آتیه است. او ‌هنگام پیدا‌کردن سهام‌هایی با قیمت پایین، به کمک مشخصه‌هایی رابطه سطح مرغوبیت سهام و قیمت آن را بررسی می‌کند. این مشخصه‌ها عبارتند از:

1. عملکرد شرکت: گاهی بازده سهام (ROE) به عنوان بازده سرمایه سهامداران شناخته می‌شود. بازده سهام به معنای نرخ کسب درآمد سهامداران از طریق سهام است. بافت همیشه بازده سهام یک شرکت را به عنوان نشانه‌ای بر عملکرد باثبات آن در مقایسه با سایر شرکت‌های فعال در آن حوزه در نظر می‌گیرد. محاسبه بازده سهام از تقسیم سود خالص بر حقوق صاحبان سهام انجام می‌شود. اما توجه به بازده سهام آخرین سال کافی نیست. سرمایه‌گذار برای تجزیه‌وتحلیل عملکرد شرکت باید به بازده سهام در ۵ تا ۱۰سال گذشته توجه کند.
2. بدهی‌های شرکت: نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام (D/E) هم شاخص دیگری است که بافت به آن توجه زیادی می‌کند. او ترجیح می‌دهد بدهی‌های شرکت پایین باشد تا رشد درآمدی به جای وام از حقوق صاحبان سهام صورت بگیرد. مقدار این شاخص از تقسیم کل بدهی‌ها به حقوق صاحبان سهام به دست می‌آید. هرچقدر سطح بدهی بالاتر باشد در مقایسه با حقوق صاحبان سهام درآمد با بی‌ثباتی بیشتری همراه خواهد بود.
3. حاشیه سود: سوددهی یک شرکت علاوه‌بر حاشیه سود بالا به ثبات در افزایش آن هم بستگی دارد. حاشیه سود با تقسیم درآمد کل بر فروش کل محاسبه می‌شود. برای تجزیه‌وتحلیل دقیق‌تر بهتر است سرمایه‌گذاران سوابق حاشیه سود در ۵سال اخیر را بررسی کنند. بالا‌بودن حاشیه سود به این معناست که شرکت کسب‌وکار خود را به‌خوبی اداره می‌کند.  اما افزایش این شاخص نشان‌دهنده کارایی بسیار بالای مدیریت شرکت در کنترل مخارج است.
4. عمومی‌بودن شرکت: بافت معمولا شرکت‌هایی را در نظر می‌گیرد که حداقل ۱۰سال سابقه داشته باشند. در نتیجه اکثر شرکت‌های فناوری که عرضه اولیه عمومی سهام (IPO) آنها در ۱۰سال گذشته انجام شده، خارج از رادار وارن بافت هستند. او معتقد است سازوکار شرکت‌های فناوری جدید را به‌خوبی درک نمی‌کند و تنها در شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کند که با اساس کار آنها کاملا آشنا باشد.
5. اطمینان بر محصولات: شاید در ابتدا اینطور به نظر برسد که این روش برای محدود‌کردن گزینه‌های موجود افراطی به نظر برسد، اما بافت بیشتر اوقات (نه همیشه) از شرکت‌هایی که محصول تولیدی آنها با شرکت‌های رقیب تمایز زیادی نداشته باشد ‌یا به کالاهایی همچون نفت و بنزین وابستگی کامل دارند گریزان است. از نظر او تمایز محصولات تولیدی با سایر رقبا به معنای مزیت رقابتی است.
6. قیمت پایین: پس از بررسی ۵مورد ذکر شده، تشخیص آن که آیا ارزش حقیقی سهام یک شرکت از قیمت آن بالاتر است یا خیر، دشوارترین بخش سرمایه‌گذاری ارزشی است. برای تشخیص آن، سرمایه‌گذار باید با تجزیه‌وتحلیل شاخصه‌های بنیادی کسب‌وکار ارزش حقیقی آن شرکت را تعیین کند. ارزش حقیقی یک شرکت معمولا بالاتر و پیچیده‌تر از ارزش نقدشوندگی آن است.

آشتی وارن بافت با فناوری

وارن بافت مشهورترین سرمایه‌گذار ارزشی جهان است که علاقه‌ چندانی به صنعت فناوری نداشته است. اما در سال‌های اخیر مدیران پورتفولیوی برکشایر هتوی نظر او را به اقتصاد جدید جلب کردند. در ادامه به ۳ مورد از بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری‌های برکشایر در دنیای فناوری اشاره می‌کنیم.

اپل: برکشایر در سال‌۲۰۱۶ چیزی در حدود یک میلیارد دلار در شرکت اپل سرمایه‌گذاری کرد و در سال‌های بعد این سرمایه‌گذاری را افزایش داد. در پایان‌۲۰۲۰ برکشایر بیش از ۵درصد سهام اپل را در اختیار داشت که برابر با ۱۲۰ میلیارد دلار است.

آمازون: هرچند آمازون در ۱۰سال گذشته سودآورترین سهام را داشته، اما کمی طول کشید تا نظر برکشایر هتوی را جلب کند. هرچند وارن بافت معتقد است بیش از حد برای سرمایه‌گذاری در آمازون تعلل کرده بود، اما در نهایت با ۱.۸‌میلیارد دلار در این غول تجارت الکترونیک سرمایه‌گذاری کرد.

Snowflake: بافت همواره با اتکا به سرمایه‌گذاری ارزشی، مخالف سرمایه‌گذاری در عرضه اولیه سهام (IPO) بوده است. این نکته سرمایه‌گذاری ۲۵۰‌میلیون دلاری او در IPO شرکت فناوری ذخیره داده Snowflake را عجیب می‌نماید. با این وجود Snowflake سرمایه‌گذاری بی‌نقصی برای برکشایر بود. ارزش سهام این شرکت بعد از عرضه اولیه ۱۴۰‌درصد رشد کرد و ارزش سرمایه برکشایر را به ۱.۸‌میلیارد دلار رساند.

میلیاردر هزینه‌اندیش

وارن بافت یک میلیاردر خودساخته است، اما در خانواده‌ای نسبتا بهره‌مند رشد کرد. او در سال‌۱۹۳۰ در اوهاما به دنیا آمد. پدرش صاحب یک شرکت کارگزاری سهام بود و در نهایت به عضویت کنگره ایالات متحده درآمد. این موجب شد وارن بافت تحصیلات خود را در دانشگاه‌هایی سطح بالا، مانند دانشگاه کلمبیا ادامه دهد. او شرکت خود را در سال‌۱۹۶۵ بنیانگذاری کرد و توسط آن به ثروت کنونی خود رسید. اکنون بافت ۹۱‌ساله با وجود ثروت ۱۲۷‌میلیارد دلاری خود در خانه‌ای در اوهاما زندگی می‌کند که در سال ۱۹۵۸ به قیمت ۳۱,۵۰۰ دلار خریداری کرده بود. البته در سال‌۱۹۷۱ خانه‌ای ساحلی را در کالیفرنیا به قیمت ۱۵۰,۰۰۰ دلار خریده بود که در ۲۰۱۸ آن را به قیمت ۷.۵ میلیون دلار فروخت. او ذائقه ساده‌ای دارد و به همبرگرهای مک‌دونالد علاقه‌مند است.

علاقه زیادی به رایانه‌ها و خودروهای گران‌قیمت ندارد. وارن بافت درباره تعریف شخصی خود از موفقیت و زندگی تجملاتی می‌گوید: «موفقیت یعنی کاری که عاشق آن هستید را به‌خوبی انجام دهید. به همین سادگی، همین که هر روز به شغل مورد علاقه خود مشغول باشید، انتهای تجملات است. استانداردهای شما برای زندگی برابر با خرج‌هایی که می‌کنید، نیست.» او همچنین درباره ثروتمند‌شدن می‌گوید: «اولین قانون سرمایه‌گذاری این است که پول از دست ندهید. قانون دوم این است که قانون اول را فراموش نکنید.» به‌رغم ثروت میلیاردی وارن بافت، حقوقی که او در ۲۵‌سال گذشته از شرکت برکشایر هتوی دریافت می‌کند، تنها ۱۰۰‌هزار دلار در سال است. جمع حقوق و دستمزد او در سال‌۲۰۲۱ برابر با ۳۷۳,۲۰۴ دلار بود. او اعلام کرده که ۹۹ درصد ثروت خود را به خیریه اهدا خواهد کرد.

اشتباهات وارن بافت در سرمایه‌گذاری

بسیاری بر این باورند که وارن بافت یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاران تمام ادوار است. اما خود او هم اعتراف می‌کند که بهترین سرمایه‌گذاران هم گاهی اشتباه می‌کنند. نامه‌های سالانه او به سهامداران برکشایر هتوی روایتگر بزرگ‌ترین اشتباهات او در سرمایه‌گذاری هستند.

ConocoPhillips، خرید با قیمت اشتباه

در ۲۰۰۸ بافت بخش زیادی از سهام شرکت ConocoPhillips را خریداری کرد تا سهمی از آینده بازار انرژی داشته باشد. بسیاری با این موضوع موافق بودند که افزایش قیمت نفت در بلندمدت موجب سودآوری ConocoPhillips می‌شود. اما این سرمایه‌گذاری خوبی نبود زیرا بافت سهام آن را با قیمت بسیار بالایی خرید که زیان چند میلیارد دلاری برای برکشایر هتوی به همراه داشت. ممکن است گاهی سرمایه‌گذاران تحت تأثیر هیجان بازار دست به خریدهایی بزنند که قیمت مناسبی ندارند. به گفته بافت، تفاوت یک شرکت خوب و یک سرمایه‌گذاری خوب در قیمتی است که در آن سهام را می‌خرید. قیمت هر بشکه نفت خام در آن زمان بیش از ۱۰۰‌دلار بود که قیمت سهام این شرکت نفتی را بسیار بالا برده بود. بافت می‌گوید: «‌هنگام سرمایه‌گذاری، بدبینی دوست شماست و هیجان‌زدگی دشمنتان.»

U.S Air، اشتباه‌گرفتن رشد درآمد با موفق‌بودن کسب‌وکار

رشد درآمد هواپیمایی ایالات متحده در ۱۹۸۹ بافت را ‌ واداشت تا در سهام U.S Air سرمایه‌گذاری کند. اما این سرمایه‌گذاری به سرعت چهره منفی خود را به بافت نشان داد زیرا U.S Air نتوانست به درآمد کافی برای پرداخت سود سهام دست پیدا کند. بافت با اندکی خوش‌شانسی توانست بعدا سهام خود را بفروشد اما معترف است که شانس همیشه با سرمایه‌گذار یار نخواهد بود. او در سال‌۲۰۰۷ در نامه‌ای به سهامداران برکشایر هتوی اشاره کرد، گاه رشد درآمد کسب‌وکارها خوب به نظر می‌رسد اما برای ادامه سودآوری به سرمایه مالی زیادی ‌نیاز دارند. در این مورد، شرکت‌های هواپیمایی برای افزایش درآمد نیاز دارند تا به هواپیماهای ناوگان خود اضافه کنند. کسب‌وکارهایی که به سرمایه زیادی احتیاج دارند به دلیل بدهی‌های بانکی ممکن است به‌راحتی در معرض ورشکستگی قرار بگیرند.

Dexter Shoes، شرکتی بدون مزیت رقابتی پایدار

در ۱۹۹۳ بافت شرکت تولید کفش Dexter Shoes را خریداری کرد، اما این سرمایه‌گذاری به فاجعه تبدیل شد زیرا این شرکت به‌سرعت مزیت رقابتی خود را از دست داد. وارن بافت دکستر شوز را بدترین سرمایه‌گذاری خود می‌داند که برای سهامداران ۳.۵‌میلیارد دلار زیان به بار آورد. شرکت‌ها وقتی می‌توانند سود زیادی به دست آورند که نوعی مزیت رقابتی پایدار داشته باشند. همان‌طور که والمارت قیمت‌های پایینی دارد و کیفیت وسایل نقلیه هوندا بالا‌ست. تا زمانی که این شرکت‌ها بتوانند محصول خود را بهتر از رقبا عرضه کنند، می‌توانند سودآوری پایداری داشته باشند. بافت می‌گوید: «یک کسب‌وکار واقعا خوب باید یک نهر بادوام داشته باشد که پول سرمایه‌گذاری‌شده را به درآمد تبدیل کند.»