برخی کسب‌وکارها بودن‌شان همچون مرهمی، التیام‌بخش دردهای ریز و درشت است؛ حتی دردهایی که در عین کوچکی، سنگینی‌های بزرگی ایجاد می‌کنند. استارتاپ سلامت دکترتو دقیقا به همین دلیل وجود دارد. می‌خواهد سنگینی‌های بیماری را از دوش بیماران بردارد و با ساختن مسیری که بتوانند نوبت پزشکی خود را به صورت آنلاین دریافت کنند، نظمی دقیق در این زمینه ایجاد کند و در این زمینه موفق عمل کرده است.
این شروع داستان دکترِتو است که در این لحظه با بیش از ۳میلیون نوبت ثبت‌شده و بیش از 3میلیون کاربر همچنان با قدرت به کار خود ادامه می‌دهد. در ارتباط با شکل‌گیری این استارتاپ و روندی که دکترِتو تاکنون طی کرده است، گفت‌وگویی با بهراد آزادی، بنیانگذار این کسب‌وکار داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
برای شروع گفت‌وگو بفرمایید که استارتاپ دکترتو دقیقا چیست و چه خدماتی ارائه می‌دهد؟
دکترتو یک سامانه نوبت‌دهی آنلاین است که در سال ۱۳۹۴ در شیراز با هدف سیستمی‌کردن نوبت‌دهی پزشکان تاسیس شد. هدف دکترتو در ابتدای مسیر تسهیل و تسریع فرایند نوبت‌گرفتن از پزشکان و کنار گذاشتن روش‌های وقت‌گیر و سخت قبلی بود. البته چشم‌انداز دکترتو در این سال‌ها تغییرات زیادی داشته و به رفع نیاز بیماران برای نوبت‌گرفتن از پزشکان بسنده نکرده‌است. در طول این سال‌ها خدمات متنوعی مانند مشاوره تلفنی، آنلاین و متنی هم به خدمات این مجموعه افزوده شده است.
مانند شرکت‌های دیگر فعال در حوزه سلامت الکترونیک در دنیا، دکترتو هم با شروع پاندمی کرونا دست به انجام اقداماتی برای رفع نیاز بیماران در این دوره سخت زد؛ خدماتی مانند تست کرونا در منزل و مشاوره با پزشکان برای بررسی علائم و روند بهبودی بیماران نمونه‌هایی از خدمات دکترتو در دوره همه‌گیری کرونا‌ست.
علاوه بر این خدمات، ارتقای آگاهی جامعه از موضوعات مربوط به سلامت و فراهم‌کردن اطلاعات موثق و معتبر برای هموطنانمان همیشه یکی از دغدغه‌های دکترتو بوده‌است که در قالب مجله سلامت دکترتو و با تولید محتوای معتبر تحت نظارت پزشکان همکار با مجموعه سعی در برآورده‌کردن آن داریم.
البته در دکترتو هدف ما مراقبت از سلامت همه افراد جامعه به خصوص بیماران در هر بخشی از مسیر سلامت است و در حال برنامه‌ریزی برای ارائه خدمات متنوع برای برآورده‌کردن تمامی نیازهای آنها هستیم.
در واقع می‌خواستید به چه نیاز مشخصی پاسخ بدهید؟
اولین‌قدم در مسیر تشخیص و درمان، گرفتن نوبت از پزشک است. روش‌های سنتی برای نوبت‌گرفتن مانند مراجعه به مطب یا تماس با مطب گاهی می‌تواند بسیار سخت، زمان‌بر و غیرضروری باشد. صرف این زمان، هزینه و زحمت شاید برای یک فرد سالم به چشم نیاید، اما برای کسی که درگیر بیماری است یا خانواده بیمار گاهی می‌تواند طاقت‌فرسا باشد.
صحنه‌ای که در شهرهای کلانِ کشور متاسفانه همچنان هم شاهد آن هستیم، بیماران و خانواده‌هایی هستند که در خیابان منتظر هستند، مسافت زیادی که یک بیمار فقط برای نوبت‌گرفتن باید طی کند و همه ناراحتی‌هایی که این فرایند غیرضروری می‌تواند برای آنها ایجاد کند. دیدن هر روزه این صحنه بود که ما را به فکر راه‌اندازی سیستمی برای اصلاح این روند انداخت.
خودتان را چطور به جامعه و پزشکان معرفی کردید؟ مردم چطور به شما اعتماد کردند و پزشکان چطور قانع شدند با شما همکاری کنند؟
این مسیر راه سختی بود که توانستیم با موفقیت آن را طی کنیم، البته این راه همچنان ادامه دارد. در ابتدا با یک برنامه‌ریزی جامع توانستیم با استفاده از تبلیغات محیطی در مراکز پزشکی، معارفه‌های حضوری و همچنین استفاده از شبکه‌های اجتماعی، خود را به جامعه پزشکان معرفی کنیم. در این راه با خلق ارزش برای پزشکان و ارائه خدمات واقعی و نتایج قابل لمس مانند کاهش مراجعات غیرضروری به مطب پزشکان، کاهش تعداد تماس‌ها و ایجاد نظم نسبی در این سیستم و همچنین فراهم‌کردن راحتی بیشتر برای مراجعان و جلب رضایت آنها توانستیم اعتماد پزشکان را به دست آوریم.
علاوه بر این، بسیاری از پزشکانی که به قدر کافی شناخته شده نبودند، توانستند با حضور در دکترتو بهتر خود را به بیماران معرفی کنند و به این صورت پیداکردن و انتخاب یک پزشک خوب برای بیماران هم راحت‌تر شد. با گذشتن از این مسیر بود که توانستیم دکترتو را به‌خوبی به جامعه پزشکان معرفی کنیم تا جایی که پزشکان و پرسنل مطب دکترتو را به بیماران و همکاران‌شان پیشنهاد می‌دادند.
نحوه همکاری استارتاپ دکترتو و پزشکان و بیماران به چه صورت است؟
قراردادی دوطرفه بین پزشکان و دکترتو وجود دارد که با امضای آن نحوه همکاری و جزئیات دقیق آن به توافق دو طرف قرارداد می‌رسد. یکی از خدمات ارائه‌شده به پزشکان ارجاع بیماران به پزشک است و در مقابل این توافق وجود دارد که پزشک خدمات ویژه‌ای به بیماران ارجاعی از سمت دکترتو ارائه دهد، برای مثال سعی می‌شود کمترین میزان انتظار برای آنها در نظر گرفته شود و سریع‌ترین زمان نوبت هم به آنها داده شود. علاوه بر این، دکترتو برخلاف برخی پلتفرم‌های مشابه که صرفا اطلاعات پزشکان را وارد کرده‌اند و نظارت و مدیریتی بر آن ندارند، بر خدمات ارائه‌شده به بیماران نظارت دارد و مطمئن می‌شود که بیماران خدمات درست را دریافت کرده‌اند.
چند پزشک در حال حاضر با شما همکاری می‌کنند؟
در حال حاضر بیش از 15هزار پزشک طرف قرارداد دکترتو هستند.
بیش از 15هزار مطب، در تهران و شیراز متمرکز هستند؟
خیر. یکی از نقاط قوت دکترتو این است که بر پراکندگی مطب‌ها و مراکز پزشکی در تمام کشور توجه دارد. درحال حاضر، در بیش از ۱۲۴۵ منطقه شهری و روستایی، روی پلتفرم دکترتو نوبت‌گیری انجام می‌شود. همچنین در بیش از ۱۳۰ شهر پزشکان فعال برای نوبت‌دهی به بیماران، با ما همکاری می‌کنند.
می‌خواهم برگردیم به آغاز کسب‌وکارتان؛ مشکلات پیش روی شما برای شروع این کار چه بود؟
مانند هر کسب‌وکار دیگری، دکترتو هم در مسیر خود با موانع و مشکلاتی روبه‌رو بوده است. همیشه گذر از روش‌های سنتی متداول به روش‌های مدرن با چالش‌هایی همراه است. ما هم در دکترتو با عدم فرهنگ‌سازی نوبت‌دهی آنلاین در جامعه روبه‌رو بودیم. این فرهنگ‌سازی و عبور از شیوه سنتی نوبت‌دهی به آنلاین در ابتدای مسیر کمی سخت بود، اما خوشبختانه توانستیم گام‌های موثری در این مسیر برداریم.
از دیگر مشکلاتی که در این صنعت با آن روبه‌رو هستیم تعداد زیاد مراکز درمانی و سیاست‌های مدیریتی متفاوت آنهاست. همچنین کمبود نیروی انسانی در نتیجه حجم زیاد مهاجرت متخصصان، از مشکلات جدی ما در این صنعت است.
در حال حاضر، صرفا با مطب‌ها در ارتباط هستید یا با مراکز درمانی هم همکاری می‌کنید؟
تاکنون تمرکز ما روی مطب‌ها بوده است، اما این روند در حال تغییر است و اخیرا در حال فراهم‌کردن زیرساخت‌های لازم برای همکاری با مراکز درمانی مختلف از جمله کلینیک‌ها، پاراکلینیک‌ها، آزمایشگاه‌ها و دیگر مراکز درمانی هستیم و این اتفاق در آینده‌ای نزدیک خواهد افتاد.
هدف ما در استارتاپ دکترتو این است که بتوانیم تمام نیازهای بیماران از چکاپ‌های روتین گرفته تا تشخیص، درمان و پیگیری پس از درمان را در هر سطحی برآورده کنیم. همچنین با توجه به روند الکترونیکی‌شدن نسخه‌های درمانی در تلاشیم تا در پاسخگویی به این نیاز نیز نقش موثری ایفا کنیم.
چه تعداد کاربر و مخاطب در سایت دکترِتو حضور دارند و چه تعداد ویزیت تاکنون از طریق دکترِتو ثبت شده است؟
تاکنون بیش از ۳میلیون نوبت در دکترِتو ثبت شده و ۲۰میلیون بازدید ماهانه در بخش‌های مختلف سایت دکترتو از سرویس نوبت‌دهی گرفته تا مجله سلامت داریم. به همین دلیل هم سایت دکترتو یکی از ۳سایت برتر حوزه سلامت آنلاین در ایران است. تلاش ما بر این است که با فراهم‌کردن بستر مناسب و جذب مخاطبان بیشتر این جایگاه را ارتقا دهیم.
شما خدماتی چون مشاوره تلفنی، مشاوره متنی و آنلاین هم ارائه می‌دهید. این مشاوره‌ها از طریق پزشکانی که با آنها همکاری می‌کنید، انجام می‌شود یا کارشناسان دکترِتو پاسخگویی در این زمینه را بر عهده دارند؟
یکی از تفاوت‌های دکترتو با برخی پلتفرم‌های مشابه در این حوزه این است که انواع سرویس‌های مشاوره در دکترتو بدون هیچ واسطه‌ای توسط پزشکان همکار ما انجام می‌شوند. سازوکار ما در سرویس مشاوره آنلاین به این صورت است که در ساعت مقرر سیستم به صورت خودکار ارتباط بین بیمار و پزشک را برقرار می‌کند و مشاوره انجام می‌شود. در مشاوره متنی هم روند به این صورت است که بیمار مشکل خود را با پزشک انتخابی مطرح می‌کند و پزشک در یک بازه زمانی مشخص وارد سیستم شده و به بیمار پاسخ می‌دهد. البته با توجه به مشغله زیاد پزشکان ممکن است پزشک با کمی تاخیر (نهایتا۳۰ دقیقه تا یک ساعت) پاسخگوی بیمار باشد.
در این بازار، پلتفرم‌های دیگری مانند پالسینو، اسنپ دکتر، دکتر ساینا و… هم حضور دارند. شما چه خدمات جدیدی دارید؟
با توجه به گستردگی حوزه سلامت دیجیتال استارتاپ‌های مختلفی در بخش‌های متفاوت ازجمله نوبت‌دهی آنلاین در حال فعالیت هستند اما هر کدام از این پلتفرم‌ها بر یک یا چند خدمت تمرکز دارند. ما در دکترِتو در تلاشیم تا با توجه به نیازهای متفاوت بهداشتی و درمانی انسان در سفر زندگی به بخش‌های مختلف حوزه سلامت، از جمله پیشگیری، تشخیص، درمان و فالوآپ‌های بعد از درمان به‌صورت یکپارچه در یک پلتفرم بپردازیم.
به‌نظر شما ایران در بحث سلامت آنلاین در مقایسه با کشورهای دیگر در چه جایگاهی قرار دارد؟
در حال حاضر پرچمدار صنعت سلامت الکترونیک کشورهای آمریکای شمالی هستند. این کشورها سهم ۳۸درصدی از بازار جهانی سلامت الکترونیک دارند. نکته‌ای که این کشورها را در این صنعت پیشرو کرده است داشتن زیرساخت‌های لازم برای اجرای خدمات مختلف سلامت الکترونیک مانند هوش مصنوعی، اینترنت پرسرعت و در دسترس‌بودن تلفن‌های هوشمند برای اکثریت افراد جامعه است. متاسفانه در ایران ما هنوز بسیاری از زیرساخت‌های لازم برای رشد حداکثری سلامت الکترونیک مانند اینترنت پرسرعت در همه نقاط کشور را نداریم. با توجه به این نکات باز هم می‌توانیم بگوییم ایران جایگاه خوبی در خاورمیانه در سلامت الکترونیک دارد و سرعت رشد بازار سلامت الکترونیک در ایران در سال‌های اخیر امیدوارکننده بوده است، اگرچه هنوز راه زیادی پیشرو داریم.
رشد و درآمدزایی دلیل مهم و اساسی برای راه‌اندازی هر کسب‌وکاری است؛ لطفا بیزینس‌مدل دکترِتو را توضیح بدهید تا بیشتر با سازوکار درآمدی آن آشنا شویم.
یکی از منابع اصلی درآمد در دکترتو کارمزدی است که پزشک یا بیمار در ازای دریافت نوبت به دکترتو پرداخت می‌کند. به‌عنوان مثال، در سرویس مشاوره آنلاین درصدی از ویزیت مشاوره بابت کارمزد سایت کم می‌شود.
آینده استارتاپ دکترتو را چگونه می‌بینید؟
چون استارتاپ ما براساس یک نیاز اولیه شکل گرفته و نیازها هم هیچگاه پایانی ندارند و هنوز بسیاری از نیازها حتی کشف هم نشده‌اند، بنابراین این مسیر انتهایی ندارد. ما نیازهایی را شناسایی کرده‌ایم و گام به گام در حال پاسخگویی به این نیازها هستیم. ضمن اینکه به‌صورت پیوسته نیازهای جدیدی کشف می‌شوند و شکل می‌گیرند و باید برنامه‌های‌مان را به نوعی پیش ببریم که بتوانیم پاسخ مناسبی به این نیازهای جدید بدهیم. در آینده نزدیک هم ارائه سرویس از کلینیک‌ها و پاراکلینیک‌ها در برنامه‌های ما قرار می‌گیرد که تا چند ماه آینده و نهایتا تا پایان سال، اجرای‌شان قطعی می‌شود.
رویای کودکی‌ات را دنبال کن
بهراد، ۴۲ساله و اهل شیراز است. در مقطع کارشناسی در رشته مهندسی عمران تحصیل کرده و در مقطع کارشناسی‌ارشد، از رشته مدیریت (MBA) فارغ‌التحصیل شده است. از همان ابتدا در مسیر دنبال‌کردن رویای کودکی، به‌جای اینکه از کارکردن برای دیگران تجربه کسب کند، با راه‌اندازی کسب‌وکارهای مختلف این تجربه را به‌دست آورده است. اولین کسب‌وکارهای او در زمینه صنعت بوده و می‌توان به بنیانگذاری کارخانه تولید متریال ساختمانی اشاره کرد که بعد از 17سال جزو برندهای معتبر کشور در این زمینه است.
یک استارتاپ زمانی موفق خواهد شد که بتواند نیاز اساسی جامعه‌اش را رفع کند. شاید برای خیلی‌ها درک صف‌های طولانی نوبت‌گیری برای مطب پزشکان و مراکز درمانی کمی سخت باشد. حتی شاید شاهد بسیاری از این صف‌های بوده‌ایم، اما درکی از چرایی آن نداشته‌ایم؟ عدم دسترسی به پزشک مجرب و مراکز درمانی مجهز در کلانشهرها شاید مفهوم قابل درکی نباشد، اما برای کسانی که در شهرهای دیگر زندگی می‌کنند، این موضوع قابل درک است. زندگی در شیراز که قطب پزشکی جنوب کشور است، این مسئله را برای بهراد آزادی و دیگر بنیانگذاران به دغدغه‌ای تبدیل کرد تا جذب صنعت سلامت الکترونیک شود. به این ترتیب، از سال 1395، دکترِتو، با همکاری هم‌بنیانگذاران دیگر در شیراز راه‌اندازی شد و بعد از گذشت مدت زمانی، مانند هر کسب‌وکار دیگری، گسترش پیدا کرد و پایش به تهران و شهرهای دیگر ایران هم باز شد.
نقشت را بر دیوار زندگی حک کن
به نقل از بهراد آزادی، فعال استارتاپ پزشکی، حوزه سلامت الکترونیک یا E-Health، حوزه‌ای نو در ایران است. البته با وجود نو بودن این صنعت در ایران در این حوزه بی‌رقیب نیستیم و رقبای سرسختی در همین چند سال شروع به کار در این حوزه کرده‌اند. سلامت الکترونیک به‌طور خلاصه به معنای استفاده از تکنولوژی در راستای سلامت است که دامنه گسترده‌ای از خدمات را شامل می‌شود. پزشکی از راه دور (تله مدیسین) و پرونده سلامت الکترونیک از جمله رایج‌ترین خدمات سلامت الکترونیک هستند، البته سلامت دیجیتال گستره‌های بزرگ‌تری هم دارد مانند استفاده از هوش مصنوعی در سلامت و پزشکی.
با اینکه بهراد از حضور رقیبان در این بازار آگاهی داشت، تصمیم گرفت تا نقشی را که برای خود تعریف کرده بود، در این بازار ایفا کند. ارائه خدمات متنوع به‌صورت گام‌به‌گام در پلتفرم دکترتو تعریف شده است.
یکی دیگر از ارزش‌های بهراد آزادی در کنار ارتقای سلامت جامعه، همراهی و همکاری با نیروهای جوان و خلاق و پویا بوده و هست. به همین سبب، بهراد و تیم منابع انسانی این استارتاپ حوزه پزشکی، برای نیروی انسانی مجموعه خود اهمیت زیادی قائل هستند؛ طوری‌که ۵۰درصد از منابع انسانی بیشتر از 4سال است که با مجموعه همراهند و ۵۰درصد دیگر هم، طی یک سال و نیم گذشته به این تیم اضافه شده‌اند. او این موضوع را یک موفقیت سازمانی می‌داند که به نوعی فرهنگ مجموعه دکترتو به شمار می‌رود. معلوم است که بهراد بین کارکنانش محبوبیت زیادی دارد اما با حجب و حیای ویژه‌ای، سعی می‌کند آن را به زبان نیاورد.
زندگی به سبک بهراد
بهراد آزادی سبک زندگی ویژه‌ای هم دارد؛ بسیار پویاست. به کوهنوردی و مطالعه علاقه‌مند است. آخرین کتابی که خوانده «هنر خوب زندگی‌کردن» است. آخرین فیلمی که در سینما دیده «تی‌تی» است.
بهراد را از همان کودکی مستقل بار آورده‌اند، آزادی عمل به او داده‌اند و همین شیوه تربیتی موجب شده تا جسارت پیگیری رویاهایش را در هر سنی داشته باشد. رویای کودکی او این بوده که مهندس باشد و شرکت خود را اداره کند. او امروز، خود را نزدیک به این رویا می‌داند و از این موضوع احساس خرسندی می‌کند.
مطلب پیشنهادی: بهترین استارتاپ های حوزه سلامت و دارو در سال ۲۰۲۱
