آیا باید از بانکها و شرکتهای بزرگ خدماتدهنده به آنها انتظار داشته باشیم خدمات نو ارائه دهند یا این نقشی است که استارتاپها از پس آن برمیآیند؟ اگر یک بانکدار با چند ده سال تجربه بانکداری باشید، احتمالا روند موجود را مناسب میدانید و چندان تمایلی به نوآوری و خدمات جدید نخواهید داشت. شرکتها هم این احساس را دارند که خودشان بهاندازهای بزرگ و قدرتمند هستند که بتوانند از پس تولید خدمات جدید برآیند؛ اما واقعیت این است که برخلاف تصور برخی بانکداران باسابقه، باید فاتحه بانکداری بدون نوآوری را خواند و البته نمیتوان از یک شرکت بزرگ با بوروکراسی زیاد، انتظار نوآوری داشت. این چیزی است که شرکتهای چابک و کوچک از پسش برمیآیند و چهبهتر که یک استارتاپ، با تمرکز بر محصولی خاص پیشقدم شود.
پروفسور کارستن بارچ نیز از آن دسته متخصصانی است که معتقد است استارتاپها برای تخصصی کردن ایدههای تکنولوژی، نقش کلیدی دارند. او پاییز سال گذشته در تهران بود تا در نخستین سمینار تحولات دیجیتال در صنعت بانکداری و نظامهای پرداخت سخنرانی کند. با او در روزهای سمینار درباره استارتاپهای مالی گفتوگو کردیم. بارچ در حال حاضر بهعنوان پروفسور بازاریابی و استراتژی در مدرسه اقتصاد مونیخ در آلمان و مدیر برنامههای کسبوکار و معاون برنامههای آکادمیک در دانشگاه است.
او از آن پروفسورهایی است که در دنیای واقعی هم فعالیتهایی داشته است و درباره خودش میگوید: «همیشه سعی داشتم که فضای خالی بین «تئوریها و مفاهیم جدید» و «فضای کسبوکار واقعی» را بهنوعی پر کنم و ببینم که این مفاهیم جدید، چطور میتوانند به کسبوکارهای جدید برای رشد و توسعه کمک کند تا موفق شوند. چیزی که من دنبال میکنم این است که چطور میشود به شرکتها کمک کرد تا بتوانند بهخوبی رشد و توسعه داشته باشند.»
بارچ میگوید در کشوری مانند ایران و در صنعتی مانند صنعت مالی، استارتاپها میتوانند نقش مهمی ایفا کنند و توضیح میدهد: «چیزی که در حال حاضر میبینیم این است که بازیگران جدیدی در صنعت مالی وارد شدهاند و حدس بزنید چه شده است؟ این بازیگران، بانکهای سنتی نیستند. برای مثال به راهکارهای پرداخت نگاه کنید، به راهکارهای مدیریت مالی شخصی نگاه کنید، ببینید که چطور علیپی در چین، اکنون یکی از بزرگترین شرکتهای سرمایهگذاری در دنیاست. در ایرلند ببینید چگونه برادران جوان کولیسون با استرایپ، گوی سبقت را از شرکتهای بزرگی مانند پیپال ربودهاند. برخلاف سایر خدماتدهندگان پرداخت همچون پیپال و راهحلهای کاملا یکپارچه تجارت الکترونیکی همچون شاپیفای، استرایپ بهطور خاص روی ارائه فنی زیرساختهای بانکی موردنیاز برای سیستمهای پرداخت آنلاین تمرکز کرده است. به زبان ساده استرایپ واسطهای برای پرداختهای آنلاین در وبسایتها ایجاد کرده که استفاده از آن بسیار ساده است.»
پرفسور بارچ هم این جوانهای باهوش را میستاید: «اینها استارتاپهای مربوط به فناوریهای مالی هستند که فضای خالی موجود در صنعت مالی را با فرصتهای ایجادشده توسط تکنولوژیهای جدید پر کردهاند. شرکتهای بزرگ که من همیشه آنها را دایناسورهای بزرگ مینامم، آنها خیلی آهسته حرکت میکنند. برایشان خیلی سخت است که ایدههای جدید را بگیرند و عملیاتی کنند؛ این کار از عهده استارتاپها برمیآید. جوانهایی که باهوش، بااستعداد و پر از ایدههای نو هستند این را به چشم یک فرصت میبینند، وقتی میبینند که مردم میخواهند پرداخت اینترنتی داشته باشند. پس به فکر ایجاد راهحلهای پرداخت اینترنتی میافتند. آیا بانکها به سمت ارائه این خدمات میروند؟ احتمالا نه؛ پس میروند و آن را توسعه میدهند. همه ما مشکلات امنیتی در بانکها داریم، پس باید به فکر ارائه راهکارهای نوآورانه و استانداردهای جدیدی در این حوزه در صنعت بانکی باشیم. اینها ایدههایی است که افراد از آنها برای ایجاد استارتاپهای موفق استفاده میکنند.»