ما در محاصره رسانه‌ها هستیم. به طوری که کم هستند افرادی که از شبکه‌های اجتماعی مشهوری مانند فیس‌بوک، اینستاگرام، توییتر و … به عنوان یک رسانه ارتباطی استفاده نکنند. این بمباران رسانه‌ای که در فضای دیجیتال در سال‌های اخیر اتفاق افتاده است، می‌تواند برای کسب‌وکارها یک فرصت مهم قلمداد شود تا بتوانند بسیاری از کانال‌های ارتباطی خود را با مشتریان ایجاد کنند.
بر همین اساس شناخت دقیق سوشال‌مدیا و خصوصاً آشنایی با خصوصیات و کارکردهای دقیق هر یک از آنها، می‌تواند در بهبود روند پیشرفت یک کسب‌وکار مفید باشد. اگرچه ممکن است یک فرد عادی به این منظور که عکس‌ها و متن‌های خود را به اشتراک بگذارد، در صفحه اینستاگرام یا توئیتر عضو شود، یا اینکه از لینکدین و یوتیوب برای جست‌وجوی مقالات و ویدئوهای مورد علاقه خود استفاده کرده و در این میان چندان توجهی به ماهیت اصلی این شبکه‌های اجتماعی و کارکرد دقیق آنها نداشته باشد.
اما این رسانه‌های مجازی، هنگامی که در مقابل یک روند تجاری قرار می‌گیرند، باید به‌درستی شناخته شوند تا در نهایت صاحب یک کسب‌وکار بتواند با آگاهی دقیق از ماهیت آنها، فعالیت خود را شرو ع کند. با توجه به مباحث بالا، در ادامه شبکه‌های اجتماعی مطرح در سطح جهان در ۸ عنوان اصلی دسته‌بندی می‌شوند که در ذیل هر عنوان نیز مهم‌ترین رسانه‌های اجتماعی با ذکر خصوصیات و کارکرد دقیق، معرفی خواهند شد.
شکی نیست که شناخت دقیق این رسانه‌ها و درک این نکته که چرا کاربران از آنها استفاده می‌کنند، در روند تأثیرگذاری بر مخاطبان و ارائه یک محتوای مناسب از سوی کسب‌وکارها مؤثر خواهد بود.
شبکه‌های اجتماعی
شاید مشهورترین نمونه‌های رسانه‌های آنلاین ارتباطی که تحت عنوان سوشال‌مدیا شناخته می‌شوند، شبکه‌هایی مانند فیس‌بوک، توئیتر و لینکدین باشند. در پاسخ به این سؤال که چرا مردم از این رسانه‌ها استفاده می‌کنند، باید گفت به منظور برقراری ارتباط! این ارتباط هم به صورت ارتباط با افراد دیگر صورت می‌گیرد که البته این نوع، متداول‌ترین کاربرد آن است و هم به صورت خاص‌تر می‌تواند برای ارتباط با برندها و کسب‌وکارها مورد استفاده قرار بگیرد.
اگر قرار باشد در قالب یک استارتاپ از شبکه‌های اجتماعی استفاده کرد، می‌توان خدماتی مانند موارد زیر را از طریق این رسانه‌ها دریافت کرد: شناساندن نام تجاری، برقراری ارتباط با کاربران، ارائه اطلاعات، خدمات به مشتری و … .
با توجه به اینکه در حال حاضر شبکه‌های اجتماعی به یکی از پرکاربردترین رسانه‌های مورد استفاده مردم جهان تبدیل شده‌اند و با اهداف مختلفی مانند به اشتراک‌گذاری عکس‌های تعطیلات تا جست‌وجوی یک شغل، در نوسان هستند، قطعا حضور کسب‌وکارها در فضای این شبکه‌ها ضروری خواهد بود.
شبکه‌های اشتراک‌گذاری
یکی دیگر از نمونه‌های سوشال‌مدیا در دنیای امروز که کاربرد وسیعی نیز پیدا کرده‌اند، شبکه‌هایی مانند یوتیوب، اسنپ‌چت و اینستاگرام هستند که ماهیت اصلی آنها قابلیت به اشتراک‌گذاری عکس‌ها و ویدئوهاست.
برخلاف نمونه‌های قبل که عمدتاً شامل متن و بعضاً عکس هستند، مورد اخیر بیشتر حول و حوش بارگذاری ویدئوها و بعضاً عکس‌ها می‌چرخد و کاربران این شبکه‌ها نیز دنبال پیدا‌کردن یا به اشتراک‌گذاشتن ویدئو و عکس هستند.
با توجه به ماهیت اشتراک‌گذاری که این رسانه‌ها دارند، امکان پخش زنده ویدئو را نیز فراهم می‌کنند. دامنه استفاده از این مورد نیز برای کسب‌وکارهای مختلف با اندازه‌ها و کارکردهای متنوع گسترده خواهد بود، به این معنا که اگر شما یک استارتاپ کوچک و ساده مانند فروش محدود لوازم بهداشتی داشته باشید، یا اینکه یک برند مشهور در زمینه مواد بهداشتی و آرایشی، در هر دو صورت، می‌توانید از قابلیت به اشتراک‌گذاری این شبکه‌ها استفاده کرده و بسیاری از خدمات خود را در قالب ویدئو و حتی به صورت زنده پخش کنید.
توجه داشته باشید که این نوع از شبکه‌های اجتماعی برخلاف نمونه‌های دیگر، بیشتر از اینکه مبتنی بر متن باشند، بر ویدئو و عکس تأکید دارند و بنابراین در انتخاب کلیپ‌ها، عکس‌ها و حتی ویدئوهای زنده‌ای که به اشتراک خواهید گذاشت، باید نهایت دقت را داشته باشید. قطعا ویدئویی تأثیرگذارتر خواهد بود که در راستای اهداف یک کسب‌وکار بوده و در عین حال متمایز نیز باشد تا توجه کاربران را به سوی خود جلب کند.
تالارهای گفتگو
یکی از انواع قدیمی رسانه‌های آنلاین که امروز نیز به قوت خود باقی است، تالارهای گفتگو هستند. کاربران عموماً به این دلیل به این تالارها رجوع می‌کنند که امکان بحث و به اشتراک‌گذاری اخبار و نظرات را ایجاد کرده‌اند و از این منظر، استفاده از این تالارها می‌تواند یک منبع عالی برای تحقیقات بازار به شمار رود؛ چراکه کاربران به صورت آزادانه نظرات خود را ابراز کرده و حتی ناشناس‌ماندن آنها نیز در ارائه نظرات آزاد بسیار مؤثر خواهد بود.
نمونه‌های مشهور تالارهای گفتگو در جهان مانند reddit، Quora و Digg کماکان کاربران خود را دارند و بنابراین یک کسب‌وکار از طریق حضور در این تالارها و راه‌اندازی بحث‌هایی پیرامون خدمات و تجارت خود، قطعاً بازخورد مناسبی را دریافت خواهد کرد.
از طرفی تالارهای گفتگو می‌توانند یک فضای مناسب را نیز در اختیار کسب‌وکارهای مختلف قرار دهند تا بتوانند به تبلیغ محصولات و خدمات خود بپردازند. بنابراین، می‌توان گفت تالارهای گفتگو یکی از نمونه‌های رایج و قدیمی ارتباطی به شمار می‌روند که در حال حاضر نیز در کنار شبکه‌های اجتماعی معروف می‌توانند به عنوان یک گزینه مهم در برابر کسب‌وکارها قرار بگیرند تا از طریق آنها دو عملکرد مناسب را پیگیری کنند؛ تبلیغ محصولات و خدمات خود، آگاهی از نظرات و انتقادات کاربران.
شبکه‌های محتوا
نمونه بارز این نوع شبکه‌ها، رسانه اجتماعی پینترست است و مهم‌ترین مشخصه آن برای جذب کاربران نیز امکان کشف، ذخیره‌سازی، به اشتراک‌گذاری و بحث در مورد محتوا‌ست. شبکه‌های محتوایی می‌توانند در شناساندن یک برند، مشارکت مشتریان و ترافیک وب‌سایت مؤثر واقع شوند.
کاربران این نوع شبکه‌ها افرادی هستند که به دنبال اطلاعات و ایده‌های مختلف بوده و بنابراین با ارائه یک محتوای مناسب در ارتباط با آنچه می‌تواند به یک کسب‌وکار مربوط باشد، امکان آگاهی از آن کسب‌وکار و موفقیت آن بیشتر خواهد بود.
برای فعالیت در چنین شبکه‌هایی بهتر است یک سرفصل کلی از وب‌سایت خود را به همراه تصاویر بهینه‌سازی‌شده به اشتراک گذاشته و به دنبال آن نیز، در پی ارائه محتوایی در رابطه با کسب‌وکار خود باشید که میزان جست‌وجوی قابل توجهی را از سوی کاربران دریافت کرده است، ضمن اینکه می‌توانید موضوعات مشابه را نیز ارائه کنید.
مرتب‌سازی محتوا نیز یکی از کارکردهایی است که در شبکه‌هایی از این دست باید انجام داد تا کاربر بتواند به‌راحتی به محتوای مورد نظر خود و حتی محتوای مشابه آن دست پیدا کند، امکان ذخیره محتوا و حتی ایجاد مجموعه‌های شخصی نیز یکی دیگر از امکاناتی است که کسب‌وکارها می‌توانند در فضای شبکه‌های محتوایی از آن بهره‌مند شوند.
شبکه‌های نظارتی مصرف‌کننده
شبکه‌های اجتماعی مانند Yelp، Zomato، TripAdvisor و نمونه‌های مشابه آنها، برای کمک به کاربران اینترنتی به منظور پیدا‌کردن خدمات، محصولات و برندهای مختلف طراحی شده‌اند، چنین شبکه‌هایی این امکان را برای کاربران خود فراهم می‌کنند که بتوانند اطلاعات لازم را درباره موضوعات مختلف مانند سفر، رستوران‌ها، هتل‌ها، برندهای مختلف و … به دست بیاورند. به همین منظور نیز یک کسب‌وکار نوپا می‌تواند اطلاعات ضروری را که به نظر می‌رسد مردم به دنبال آن هستند، از طریق این شبکه‌ها ارائه دهد.
از آنجایی که مصرف‌کنندگان در چنین شبکه‌هایی به نوعی به مرور اطلاعات یک کسب‌وکار و حتی نظارت بر خدمات آن می‌پردازند، می‌توانند در بهبود آگاهی از نظرات مخاطبان و همینطور درک نیازهای آنها نیز مفید باشند.
لازم به ذکر است که فضای دیجیتال بخش مهمی از زندگی انسان‌های امروزی را تشکیل داده است و طبعا افراد جهان امروز برای کسب آگاهی نسبت به سفری که در پیش دارند، هتل‌های مورد نیاز خود، رستوران‌هایی که در سفر به آنها رجوع خواهند کرد و … قطعا به این شبکه‌ها رجوع کرده و اطلاعات مورد نیاز خود را مرور خواهند کرد؛ بنابراین بهتر است کسب‌وکارهای امروزی نیز با حضور در چنین رسانه‌هایی امکان مرور و نظارت مصرف‌کنندگان را بر محصولات و خدمات خود فراهم کنند.
شبکه‌های وبلاگ‌نویسی و انتشاراتی
کاربران به منظور انتشار و یا جست‌وجوی محتوای آنلاین به این شبکه‌ها رجوع می‌کنند. این شبکه‌های وبلاگ‌نویسی که یک نمونه بسیار برجسته آن تحت عنوان وردپرس، بسیار مشهور است، این امکان را برای کاربران فراهم می‌کنند که بتوانند در مورد محتوای مورد نظر خود به انتشار یک مطلب پرداخته و یا محتوای مشابه آن را جست‌وجو کنند.
به اشتراک‌گذاری علاقه‌مندی‌ها، صرف نظر از اینکه کاربران زیادی را جذب یک استارتاپ می‌کند، باعث آگاهی از نظرات آنها نیز شده، می‌تواند روند آتی یک کسب‌وکار را نیز هدایت کند
از این منظر، چنین شبکه‌هایی امکان بازاریابی محتوایی را برای کسب‌وکارها در فضای آنلاین فراهم می‌کنند تا در نهایت بتوانند یک ارتباط مؤثر را با مخاطبان خود برقرار کنند. در همین رابطه به سیستم‌عامل‌های ارتباطی نیز می‌توان اشاره کرد که از طریق به اشتراک‌گذاری محتوای وبلاگی و برقراری ارتباط با کاربران و در نهایت دریافت نظرات آنها، کمک قابل توجهی را به کسب‌وکارها جهت رشد و ارتقا انجام می‌دهند.
همچنین لازم به ذکر است که شبکه‌هایی که به ارائه محتوای وبلاگی می‌پردازند، حتماً نباید یک محتوای مرتبط با کسب‌وکار مذکور را ارائه دهند، بلکه ارائه محتوای جذاب که بتواند مخاطبان را به سوی خود جلب کند، باید در دستور کار این وبلاگ‌نویسان قرار بگیرد.
شبکه‌های اجتماعی مربوط به خرید
بسیاری از شبکه‌های اجتماعی در دنیای امروز به فرایند خرید می‌پردازند که از میان آنها می‌توان به شبکه‌های معروفی مانند Polyvore، Etsy و … اشاره کرد. کاربران به دنبال شناسایی نام‌های تجاری و پیدا‌کردن محصولات مورد نیاز خود، به این شبکه‌های اجتماعی مراجعه خواهند کرد.
شاید در وهله اول چنین به نظر برسد که چنین شبکه‌هایی تنها تجربه خرید را در اختیار کاربران قرار می‌دهند و یک کسب‌وکار نیز به منظور فروش محصولات خود باید در این شبکه‌ها حضور پیدا کند؛ اما برخلاف چنین تصوری، باید اذعان کنیم که تجربه اجتماعی که در دو بخش محتوا و رابطه تعاملی ایجاد می‌شود نیز از دیگر امکاناتی است که چنین شبکه‌هایی در اختیار کسب‌وکارها قرار می‌دهند.
یک کسب‌وکار می‌تواند در شبکه‌های اجتماعی مربوط به خرید، محتوای مورد نظر خود را ارائه دهد و از همه مهم‌تر اینکه می‌تواند به تجربه اجتماعی کاربران نیز دست یابد، به این معنا که از طریق ایجاد یک رابطه تعاملی با کاربران و دریافت نظرات آنها، تجربه خرید با تجربه اجتماعی همراه شده و این روند هم برای یک کسب‌وکار و هم برای کاربری که توانسته است از تجربه خرید خود در قالب یک محتوای اجتماعی سخن بگوید، جذاب خواهد بود.
شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر علاقه
این شبکه‌ها ماهیت سرگرمی دارند، بر اساس علایق کاربران تنظیم شده و می‌توانند افراد زیادی را حول یک موضوع واحد در کنار هم جمع کنند. به عنوان مثال، شبکه اجتماعی Goodreads مکان مناسبی را برای علاقه‌مندان به مطالعه و نویسندگی فراهم کرده است.
بر همین اساس کسب‌وکارها می‌توانند طبق سرگرمی‌ها و علاقه‌مندی‌هایی که در خدمات و محصولات خود دارند، در چنین شبکه‌هایی حضور یافته و از طریق برقراری ارتباط با مخاطبان علاقه‌مند، روند رشد خود را تسریع کنند.
به اشتراک‌گذاری علاقه‌مندی‌ها، صرف نظر از اینکه کاربران زیادی را به سوی یک استارتاپ جلب می‌کند، باعث آگاهی از نظرات آنها نیز شده و می‌تواند روند آتی یک کسب‌وکار را نیز هدایت کند تا بتواند در زمینه محصولات و خدماتی که ارائه می‌دهد، مطابق نظر علاقه‌مندان اصلی آن رفتار کند.
