استارتاپ‌ها،اینگونه دانش‌بنیان شوند

0

استارتاپ‌ها از لحظه خلق یک ایده چالش‌ها و فرصت‌هایی را در برابر خود می‌بینند که عدم تجربه و یا نبود امکانات برای پیشرفت، اغلب آن‌ها را در چالش‌ها غرق می‌کند و مهلت استفاده از فرصت‌ها را نخواهند داشت. اما برای استفاده از فرصت‌ها چند مسیر تعریف شده که یکی از آن‌ها کمک‌های دولتی است. وزارت ارتباطات و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ازجمله نهادهای دولتی هستند که با ایجاد مراکزی نقش حمایتی برای استارتاپ‌ها ایفا می‌کنند؛ حمایت‌هایی ازجمله معافیت از مالیات، قوانین مربوط به سربازی و تسهیلات مالی.

معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برای حمایت از استارتاپ‌ها دو مسیر تعریف کرده است؛ استارتاپ‌هایی که تازه می‌خواهند شروع به کار کنند با استفاده از خدمات مرکز شتابدهی نوآوری معاونت علمی (زیر نظر پارک فناوری پردیس) حمایت می‌شوند. استارتاپ‌هایی که کمی جلوتر رفته و ثبات پیدا کرده‌اند و شخصیت حقوقی خود را شکل داده‌اند هم می‌توانند به‌عنوان یک شرکت دانش‌بنیان نوپا شناخته شوند و از «قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان» استفاده کنند.

مرکز شتابدهی نوآوری برای ایجاد و شکل‌گیری استارتاپ‌ها دو کار اصلی انجام می‌دهد. اولین کار، حمایت از برگزاری رویدادهای ترویجی و آموزش مهارت‌های کارآفرینی است که ازجمله آن‌ها اردوی استارتاپ است. این رویدادها برای افرادی که ایده دارند ولی نمی‌دانند ایده‌شان چقدر اجرایی است و آیا می‌تواند مشتری و بازار داشته باشد، مناسب است. افراد با حضور در این رویدادها بازخورد خوبی از ایده خود می‌گیرند و با مشارکت تیمی، روش پرورش ایده را به‌صورت عملی آموزش می‌بینند.

دومین کاری که در مرکز شتابدهی نوآوری معاونت علمی و فناوری انجام می‌شود، حمایت از ایجاد استارتاپ‌ها با ظهور و فعالیت شتابدهنده‌هاست. اکبر قنبرپور، مدیر مرکز فن‌بازار ملی ایران، در مورد شتابدهنده‌ها می‌گوید: «موضوع شتابنده‌ها تقریبا دو سال است که در کشور اجرایی شده. اولین شتابدهنده‌ها با همکاری این مرکز ایجاد شدند و در حال حاضر حدود ۸ شتابدهنده از مجموع شتابدهنده‌ها زیر نظر مرکز شتابدهی نوآوری فعالیت می‌کنند.»

او می‌گوید: «معاونت برای راه‌اندازی این شتابدهنده‌ها چند اقدام اساسی انجام داده است. اول اینکه برای شروع فعالیت‌های آن‌ها حمایت‌هایی را انجام می‌دهد و باعث می‌شود با سرعت بیشتری ایجاد و راه‌اندازی شوند. البته تیمی که می‌خواهند شتابدهنده را راه‌اندازی کنند باید دانش و تجربه کافی در این خصوص را داشته و شبکه‌ای از مربیان و سرمایه‌گذاران را همراه داشته باشند. دوم اینکه بین همین شتابدهنده‌ها یک شبکه ایجاد می‌کند و امکان اشتراک تجربیات و اطلاعات بین آن‌ها را فراهم می‌سازد. سوم اینکه مجوز فعالیت آن‌ها را صادر می‌کند و امکان همکاری و تعامل آن‌ها با بدنه‌های مختلف دولتی، عمومی و خصوصی تسهیل می‌شود. نکته دیگر این است که می‌تواند خروجی این شتابدهنده‌ها را عضو مرکز رشد پارک فناوری پردیس یا مرکز توسعه کسب‌وکار فناوری (که عملا یک مرکز رشد مجازی است) کند که در ادامه راه، از خدمات این مراکز استفاده کنند.»

به گفته قنبرپور، از آنجایی که طراحی و اداره یک شتابدهنده کاری تخصصی و دانشی است، معاونت علمی برنامه‌ای دارد تا شتابدهنده‌ها را به‌عنوان یک شرکت دانش‌بنیان شناسایی کند تا خود شتابدهنده‌ها هم از مزیت‌های قانون استفاده کنند. اولین شتابدهنده‌ها در سال ۹۳ در این مرکز ایجاد شدند که در حال حاضر سیکل چهارم خود را طی می‌کنند. شتابدهنده‌های دیگر هم با ظرفیت خوبی مشغول به کار هستند و ان‌شاءالله در آینده نزدیک خروجی این شتابدهنده‌ها تبدیل به شرکت‌های موفقی خواهد شد.

برنامه دومی که معاونت در مورد استارتاپ‌ها دارد این است که وقتی استارتاپ‌ها به مرحله‌ای رسیدند که فرد و ایده به یک تیم، شرکت و محصول تجاری‌شده تبدیل شدند و سرمایه اولیه خود را هم جذب کردند، معاونت در قالب قانونی تحت عنوان «قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان» از آن‌ها حمایت کند.

 در حال حاضر ۳ نوع شرکت دانش‌بنیان وجود دارد که یکی از آن‌ها «شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا» است. اغلب استارتاپ‌ها شرایط شرکت دانش‌بنیان نوپا را دارا هستند به طور مثال باید دارای برنامه تولید یا تولیدکننده کالاها و خدمات دانش‌بنیان (مطابق فهرست کالاها/ خدمات دانش‌بنیان مصوب کارگروه) باشند، حداقل دو نفر نیروی انسانی معادل تمام‌وقت داشته باشند. همچنین نباید بیش از ۵ سال از زمان ثبت شرکت گذشته باشد.

مدیر مرکز فن‌بازار ایران حمایت‌های معاونت علمی و فناوری از این شرکت‌ها را این‌گونه توضیح می‌دهد: «بعد از اینکه استارتاپ‌ها به‌عنوان شرکت دانش‌بنیان شناخته شدند از یک‌سری حمایت‌های این قانون می‌توانند استفاده کنند. این شرکت‌ها به منابعی برای توسعه محصول خود نیاز دارند تا کار را پیش ببرند. اگر یک استارتاپ برای دریافت تسهیلات به بانک مراجعه کند بانک به دارایی‌های مشهود آن‌ها نگاه می‌کند در صورتی که آن‌ها دارایی مشهودی ندارند که به بانک ارائه کنند؛ اما طبق قانون، صندوق نوآوری و شکوفایی ایجاد شده تا نگاه جدیدی به این نوع شرکت‌ها داشته باشد و دارایی آن‌ها را به این صورت در نظر نمی‌گیرد. ممکن است اختراع یا دانش آن‌ها را به‌عنوان آورده لحاظ کند و منابعی را به صورت قرض‌الحسنه به این شرکت‌ها پرداخت کند. فعلا مصوبه این صندوق این است که حداکثر تسهیلات ۳۰۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده است. موضوع بعدی این است که این شرکت‌ها ممکن است به‌زودی به درآمدهایی برسند که این درآمدها اولا کم است و دوما صرف گسترش استارتاپ می‌شود. بنابراین این علاقه وجود داردکه کل این درآمد در آن شرکت صرف شود.»

به گفته قنبرپور، دولت برای تسهیل ایجاد و رشد این شرکت‌ها، معافیت‌های مالیاتی را برای ۱۵ سال در نظر گرفته است. یعنی اگر در پایان سال مالی سودی اظهار کردند این سود از پرداخت مالیات معاف است. حال اگر آن استارتاپ داخل یک پارک علم و فناوری مستقر باشد نیروی انسانی آن شرکت هم از پرداخت مالیات حقوق معاف می‌شود. هر استارتاپی برای اینکه وارد یک پارک علم و فناوری شود می‌تواند درخواست خود را به پارک علم و فناوری استان خود ارائه کند و معمولا به اعتبار اینکه این‌ها شرایط دانش‌بنیان را احراز کرده‌اند عمده شرایط عضویت در پارک‌ها را دارند. فقط یک‌سری شرایط خاص است که هر پارکی باید اعلام کند که اگر آن‌ها را هم داشته باشند می‌توانند دفتر خود را به پارک منتقل کنند و از این مزیت استفاده کنند. بعضی از این شرکت‌ها نیاز به خدمات دارند که هزینه این خدمات را بعضا ندارند. معاونت در قالب برخی خدمات خاص مثل حضور در نمایشگاه‌ها یا برخی مشاوره‌ها، این خدمات را ارائه می‌کند که لیست آن‌ها در سامانه دانش‌بنیان قابل‌مشاهده است.

مدیر مرکز فن‌بازار ملی ایران در مورد قوانین جدید دیگری که به کمک استارتاپی‌ها آمده است می‌گوید: «قانون دیگر متوجه استارتاپ‌هایی است که موضوع آن‌ها آی‌تی یا نرم‌افزار نیست. شرکت‌هایی که قصد دارند محصولاتی تولید کنند، براساس ضوابط وزارت صنعت باید خارج از شعاع ۱۲۰ کیلومتری تهران و ۵۰ کیلومتری اصفهان و… مستقر شوند؛ اما براساس این قانون، شرکت‌های دانش‌بنیان (ازجمله شرکت‌های نوپا) می‌توانند داخل شهرها هم مستقر ‌شوند. همچنین شرکت‌ها می‌توانند برای پرسنل خود سربازی دانش‌بنیان را که از سال ۹۳ شروع شده اجرایی کنند، یعنی افرادی که داخل آن شرکت هستند با شرایطی که اعلام‌شده سربازی خود را برای نیروهای مسلح طی کنند و همزمان بتوانند داخل همان شرکت نیز فعالیت کنند.»

ارسال دیدگاه

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.