در شرایطی که تنشهای اقتصادی و سیاسی در کشور و سطح جهانی در حال افزایش است، نگهداری پول نقد در بانک شاید بدترین اشتباه برای افراد جامعه باشد. چون خانوارها نمیتوانند بدون انتخاب سرمایهگذاری مناسب قدرت خرید خود را حفظ کنند. بازارهای سرمایهگذاری بسیاری وجود دارند، اما هرکدام از آنها بر اساس شرایط کلان اقتصادی، فرصتهای خوبی برای سرمایهگذاری ایجاد میکنند. از سوی دیگر ورود به بازارهای سرمایهگذاری بدون دانش اقتصادی منجر به ضررهای زیادی خواهد شد. به همین دلیل سرمایهگذاران باید ریسک و بازده بازارهای مختلف، در شرایط متفاوت اقتصادی را ابتدا تحلیل کنند و سپس وارد بازار شوند. در ادامه به بررسی فرصتهای سرمایهگذاری با ریسک پایین و بازده بالا در بازارهای مختلف میپردازیم.
مفهوم ریسک و بازده در سرمایهگذاری
ریسک در بیان ساده به مفهوم انحراف واقعی سود از میزان پیش بینی شدهی آن است. هرچقدر پیش بینی سود از مقدار مورد انتظار آن سختتر باشد، ریسک سرمایهگذاری بالاتر است. بازده به معنی سود یا زیان واقعی کسب شده از یک بازار سرمایهگذاری است. بازده سرمایهگذاری به دو دسته تقسیم میشود، بازده قیمتی و بازده نقدی.
بازده قیمتی
بازده قیمتی به معنی افزایش ارزش دارایی خریداری شده است. به عنوان مثال اگر سکهی 10 میلیون تومانی خریده باشید و الان 12 میلیون تومان شده باشد، سرمایهگذار 2 میلیون تومان بازده قیمتی کسب کرده است.
بازده نقدی
بازده نقدی، به معنی سودی است که بصورت نقدی به سرمایهگذار پرداخت میشود؛ همانند تقسیم سود در سهام بورسی یا کسب اجاره از یک واحد مسکونی.
عوامل تعیینکننده میزان ریسک در انواع بازارهای مالی
هر سرمایهگذاری ممکن است تحت تاثیر ریسکهای مختلفی قرار بگیرد، این ریسکها شامل موارد زیر هستند:
ریسک ماهیت بازار
هر بازاری که افراد جامعه برای سرمایهگذاری انتخاب میکنند، بر اساس ماهیتی که دارند ریسکهای مختلفی دارند. به عنوان مثال بورس و طلا با انتشار اخبار اقتصادی و سیاسی در یک بازه زمانی کوتاه مدت نوسانات قیمتی زیادی را تجربه میکنند.
ریسک تورم
تورم عامل اصلی افزایش قیمت در داراییها است. اگر تورم در فضای اقتصادی کشور یک روند ادامهدار باشد، بر اساس اصول اقتصادی بازارهایی که در آنها داراییهای با ارزش معامله میشود، همراستا با تورم رشد قیمت خواهند داشت.
ریسک نقدشوندگی
نقد شوندگی یکی از مهمترین ویژگیهای یک بازار مناسب برای سرمایهگذاری است. هرچقدر بازار نقد شوندگی بهتری داشته باشد، سرمایهگذاران میتوانند در سطح قیمت مناسب وارد بازار شوند یا از آن بازار خارج شوند.
ریسک سیاسی و اقتصادی
تنشهای سیاسی و اقتصادی را نمیتوان دقیقا پیش بینی کرد. از این رو ممکن است تغییرات بزرگی در شرایط اقتصادی و سیاسی ایجاد شود. به همین دلیل بازارهای سرمایهگذاری بر اساس تحولات ایجاد شده روندهای متفاوتی را ادامه میدهند.
بررسی فرصتهای سرمایهگذاری با ریسک پایین در ایران
بازارهای کم ریسک و دارای سود قابل قبول در فضای اقتصادی ایران، تنوع بالایی دارند. این بازارها به دلیل اینکه سودهای قابل پیش بینی و کم ریسکی دارند، برای سرمایهگذاران ریسک گریز گزینهی مناسبی هستند. این بازارها شامل موارد زیر هستند:
سپرده بانکی
اولین گزینه، سپردهگذاری در بانک است. بانکها به سپردههای بلند مدت یک ساله سود 20.5 درصدی پرداخت میکنند. به عنوان مثال اگر فردی 100 میلیون تومان در بانک سپردهگذاری کند در پایان سر رسید 20 میلیون و 500 هزار تومان سود کسب میکند. سرمایهگذاران میتوانند بصورت آنلاین سود بانکی سپردههای خود را محاسبه کنند. برای محاسبه آنلاین سود بانکی سایتهای مختلفی وجود دارند که بصورت دقیق بر اساس میزان دارایی اولیه، سود سالانه را محاسبه میکنند.
اوراق بدهی دولتی و شرکتی
اوراق بدهی دولتی و اوراق شرکتی از دیگر گزینههای سرمایهگذاری با ریسک کم و سود قابل قبول هستند. این گزینهها به دلیل پشتوانهای که دارند، اعتبار بالایی دارند. این بازارها سالانه حدود 23 درصد سود به سرمایهگذاران پرداخت میکنند.
صندوقهای درآمد ثابت
صندوقهای درآمد ثابت بهترین گزینه برای سرمایهگذاری با ریسک کم هستند. چون صندوقهای درآمد ثابت سود بالاتری از سپردهگذاری در بانک و خرید اوراق بدهی دولتی و شرکتی دارند. صندوقهای درآمد ثابت قابل معامله در سال 1404 بصورت میانگین بالاتر از 36 درصد سود به سرمایهگذاران خود ارائه میدهند. از سوی دیگر سپردهگذاری در بانک و اوراق بدهی دولتی و شرکتی نرخ شکست دارند. یعنی اگر فردی در این بازارها سرمایهگذاری کند و بخواهد قبل از موعد سر رسید دارایی خود را از بازار خارج کند باید بخشی از سود خود را به عنوان نرخ شکست به دولت یا بانک پرداخت کند. اما صندوقهای درآمد ثابت نرخ شکست ندارند و سرمایهگذاران میتوانند بصورت روزانه از این صندوقها کسب سود کنند.
گزینههای سرمایهگذاری با بازده بالا
بازارهایی که ریسک سرمایهگذاری بالاتری دارند، در بلند مدت بازدهی بالاتری را تجربه میکند. این بازارها شامل صندوقهای سهامی و طلا میشوند.
صندوق های سهامی
صندوقهای سهامی یک روش سرمایهگذاری غیر مستقیم در بورس هستند. صندوقهای سهامی حداقل 70 درصد از سبد دارایی آنها از سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس تشکیل شده است. از این رو صندوقهای سهامی بر اساس روند کلی بازار سهام رشد قیمت پیدا میکنند. اما صندوقهای سهامی ویژگیهایی دارند که همهی سرمایهگذاران میتوانند در آنها شروع به فعالیت کنند.
عدم نیاز به دانش اقتصادی بالا
سرمایهگذاری در صندوق های سهامی به دانش اقتصادی بالایی نیاز ندارند. چون این صندوقها مدیریت حرفهای دارند. مدیر صندوق فردی است که دانش معاملاتی و فاندامنتالی زیادی دارد و روزانه سهام شرکتهای مختلف را بررسی میکند و سهامی که احتمال سودآوری داشته باشند برای سبد دارایی صندوق انتخاب میکند.
سرمایهگذاری با پول کم
سرمایهگذاری با پول کم از ویژگیهای بارز صندوقهای سهامی است. چون برای شروع سرمایهگذاری در صندوقهای سهامی، سرمایهگذاران به حداقل 500 هزار تومان وجه نقد نیاز دارند.
سوددهی بالا
صندوقهای سهامی به دلیل اینکه سبد دارایی آنها از بهترین سهام بازار تشکیل شده است، به احتمال زیادی بیشتر از شاخص کل و شاخص هموزن بازار سوددهی خواهند داشت.
سرمایه گذاری در بازار طلا
بازار طلا در شرایط وجود تورم، بهترین بازار ممکن برای سرمایهگذاری است. چون این بازار بخوبی میتواند تورم موجود را پوشش دهد. این بازار تاریخچهی طولانی دارد و در سطح جهانی به عنوان یک دارایی امن در شرایط تورمی شناخته میشود. بازار طلا با وجود اینکه توانایی سوددهی بالایی دارد، ریسک سرمایهگذاری زیادی نیز دارد. چون طلا ممکن است به دلیل تقاضای زیاد حباب قیمتی بگیرد. از سوی دیگر، بازار طلا در کوتاه مدت نوسانات قیمتی زیادی دارد و ممکن است در یک بازه زمانی کوتاه مدت سود یا ضرر زیادی برای سرمایهگذار داشته باشد.
بازار طلا و مسکن دو بازار سنتی هستند که سرمایهگذاران ایرانی علاقه بسیاری به آنها دارند. خانوارهای ایرانی همواره این سوال برای آنها وجود دارد که سرمایه گذاری در طلا یا مسکن را انتخاب کنند؟ برای پاسخ به این سوال ابتدا باید به میزان نقدشوندگی این دو بازار اشاره کرد. نقد شوندگی در بازار طلا بسیار بالا است. یعنی سرمایهگذاران میتوانند هر لحظه که اراده کنند، دارایی خود را به وجه نقد تبدیل کنند. اما بازار مسکن کمترین میزان نقد شوندگی را دارد و ممکن است برای فروش یک واحد مسکونی، سرمایهگذاران چند ماه زمان صرف کنند.
سوددهی موضوع دیگری است که باید در نظر گرفت. سوددهی طلا در بلند مدت بالاتر از مسکن بوده است. چون قیمت طلا علاوه بر تورم به قیمت ارز و قیمت جهانی طلا وابسته است.
جمع بندی: کدام فرصت سرمایه گذاری برای شما مناسب تر است؟
افراد جامعه از لحاظ شخصیت سرمایهگذاری به سه دسته تقسیم میشوند؛ سرمایهگذاران ریسک گریز، سرمایهگذاران ریسک پذیر و افراد ریسک متوسط. هرکدام از این افراد سبد دارایی متفاوتی باید داشته باشند تا بر اثر نوسانات قیمتی بازار دچار سوگیریهای رفتاری نشوند. سوگیریهای رفتاری و معاملات احساسی باعث میشود سرمایهگذاران در کوتاه مدت ضررهای جبران ناپذیری را تجربه کنند.
افراد دارای شخصیت سرمایهگذاری ریسک گریز
سبد دارایی پیشنهادی به سرمایهگذاران ریسک گریز
60 درصد صندوق درآمد ثابت
20 درصد طلا
20 درصد صندوق سهامی
افراد دارای شخصیت سرمایهگذاری ریسک پذیر
سبد دارایی پیشنهادی به سرمایهگذاران ریسک پذیر
60 درصد صندوق سهامی
30 درصد طلا
10 درصد صندوق درآمد ثابت
سرمایهگذاران ریسک متوسط
سبد دارایی پیشنهادی به سرمایهگذاران ریسک متوسط
40 درصد طلا
30 درصد صندوق سهامی
30 درصد صندوق درآمد ثابت
