در سال۲۰۲۲ شاهد رشد بیشازپیش هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) بهعنوان مهمترین فناوری تحولآفرین بشری خواهیم بود. به اعتقاد سوندار پیچای، مدیرعامل گوگل، تأثیر این فناوری حتی از اختراع آتش و الکتریسیته هم پررنگتر خواهد شد. این ادعا شاید در نگاه اول کمی اغراقآمیز بهنظر برسد، اما با درنظرگرفتن تحولاتی که فناوری هوش مصنوعی در زمینه مواجهشدن با تغییرات اقلیمی، اکتشافات فضایی و درمان بیماریهای کشندهای چون سرطان ایجاد کرده، به توانمندیهای این فناوری روبهرشد پی خواهیم برد.
مهمترین تأثیر هوش مصنوعی در صنعت این است که میتواند به دستگاهها قابلیت تصمیمگیری بدهد. در این صورت امر تصمیمگیری بسیار سریعتر و دقیقتر از آنچه انسانها قادر به انجام آن هستند، خواهد شد. البته راه زیادی تا رسیدن به این هدف باقی مانده اما با اطمینان میتوان گفت که پیشرفتهایی که در سال۲۰۲۲ انتظارش را داریم، مرزهای این فناوری را گسترش خواهند داد.
امروزه هوش مصنوعی در فناوری تشخیص چهره در گوشیهای هوشمند، ترجمه زبانهای خارجی، سیستمهای شناسایی اسپم و محتوای نامناسب در شبکههای اجتماعی به کار میرود. تا اکتبر سال۲۰۲۱، ۴۴کشور جهان اعلام کردند که برای ورود به عرصه هوش مصنوعی برنامهریزی میکنند. اقتصادهای روبهرشدی مانند هند و چین در راه برنامهریزی ملی برای توسعه هوش مصنوعی، پیشرو کشورهای درحال توسعه هستند. توجه به هوش مصنوعی زمینه گستردهای را برای راهاندازی کسبوکارهایی از جنس استارتاپ فراهم کرده است. در ادامه با جدیدترین کاربردهای هوش مصنوعی آشنا میشوید.
نیروی کار افزوده
از دوران انقلاب صنعتی تاکنون همواره نگرانیهایی درمورد جایگزینی ماشینها با انسانها وجود داشته است. اما هرچقدر که شرکتها فرآیندهای گوناگون تجاری خود را به سوی دادهمحوری و هوش مصنوعی سوق میدهند، فواید استفاده از ماشینهای هوشمند در حوزههای مختلف کسبوکار روشنتر میشود. در حال حاضر استفاده از هوش مصنوعی در حوزههایی مانند بازاریابی رواج نسبتا زیادی پیدا کرده است.
همچنین تشخیص منابع مختلف تبلیغات و ارزیابی هزینهها و احتمال موفقیت روشهای مختلف بازاریابی با ابزارهای هوش مصنوعی ممکن شده است. مهندسان به کمک ابزارهای هوش مصنوعی مدلهای تعمیر و نگهداری پیشبینانه را توسعه دادهاند که زمان خرابی و نیاز به سرویس ماشینآلات ارزشمند کارخانهای را تخمین میزنند.
حوزههای متفاوتتری مانند سیستم قضایی نیز از کاربردهای هوش مصنوعی بیبهره نبودهاند. این ابزارها به نظام قضایی کشورها کمک میکنند تا در حجمهای بسیار بزرگی از اطلاعات الگوها و بینظمیها را بیابند. امروزه کمتر شغلی وجود دارد که ابزار و خدمات هوشمندی برای بهبود بهرهوری و کارایی آن طراحی نشده باشد. در ۲۰۲۲ بیشتر از گذشته به نقش این فناوری در زندگی کاری روزمره خود پی خواهیم برد.
مدلسازی زبانی بهتر و بزرگتر
مدلسازی زبانی فرایندی است که به کمک آن، ماشینها میتوانند با زبانی قابل فهم توسط انسان، دستورات ما را درک و با ما ارتباط برقرار کنند. حتی روشهایی وجود دارد که با بهکارگیری آنها، ماشینها زبان طبیعی انسان را به کد کامپیوتری تبدیل و دستورات را اجرا کنند. شرکت OpenAI مدلی به نام GPT-3 را منتشر کرده که پیشرفتهترین و بزرگترین مدل زبانی ساختهشده محسوب میشود. این مدل از ۱۷۵میلیارد پارامتر، متغیر و نقطهداده تشکیل شده که به ماشینها کمک میکند تا زبان انسان را پردازش کنند. این شرکت در حال کار روی نسخه جایگزین این مدل با نام GPT-4 است که قدرت بیشتری از نسخه قبلی خواهد داشت. هرچند هنوز جزئیاتی از این مدل منتشر نشده اما برخی تعداد پارامترهای آن را تا ۱۰۰ تریلیون تخمین میزنند که ۵۰۰ برابر بزرگتر از GPT-3 است. روی کاغذ، این مدل قادر خواهد بود با زبانی گفتوگو کند که تشخیص آن از زبان انسان غیرممکن است.
نقش هوش مصنوعی در امنیت سایبری
در سال۲۰۲۱ مجمع جهانی اقتصاد، خطر جرایم سایبری در جوامع انسانی را بیشتر از تروریسم دانست. هرچقدر زندگی مردم با ماشینها گره میخورد، به ناچار مشکل هکرها و مجرمان سایبری نیز پررنگتر خواهد شد، زیرا هر دستگاهی که به شبکه جهانی اینترنت متصل باشد احتمالا نقطه ضعفی نیز خواهد داشت که میتواند مورد سوءاستفاده قرار بگیرد. هرچه شبکه این دستگاههای متصل پیچیدهتر شود، شناسایی حفرههای امنیتی آن نیز دشوارتر خواهد شد. در اینجا نیز هوش مصنوعی نقش خود را ایفا میکند. با تجزیهوتحلیل ترافیک شبکهها و یادگیری روشهای شناسایی الگوهای خرابکارانه، الگوریتمهای هوشمند از ما در مقابل جرمهای قرن بیستویکمی محافظت خواهند کرد. برخی از شاخصترین کاربردهای هوش مصنوعی در سال۲۰۲۲ در این زمینه خواهد بود.
هوش مصنوعی و متاورس
متاورس (The metaverse) نامی است که به محیطهای دیجیتال ثابتی داده شده که کاربران میتوانند در آن با یکدیگر بازی یا کار کنند. متاورس دنیایی مجازی مانند اینترنت است؛ با این تفاوت که در آن تأکید روی تجربه سهبعدی است که بیشتر توسط خود کاربران طراحی میشود. این موضوع آنچنان مورد توجه قرار گرفت که مارک زاکربرگ در سخنرانی خود اعلام کرد که قصد دارد با تلفیق فناوری واقعیت افزوده و شبکه اجتماعی فیسبوک، متاورس را توسعه دهد.
بدونشک هوش مصنوعی از ارکان اساسی متاورس خواهد بود. به کمک آن میتوان محیطهایی را طراحی کرد که در آن انسانها مانند خانه خود احساس راحتی کنند. همچنین احتمالا محیط متاورس خود را با موجودات دارای هوش مصنوعی به اشتراک خواهیم گذاشت تا با ما شطرنج یا تنیس بازی کنند یا کمک کنند کارهای موردنیاز خود را انجام دهیم.
هوش مصنوعی کمکد و بیکد
یکی از بزرگترین موانع پیشروی ترویج فناوری هوش مصنوعی در شرکتها کمبود مهندسان AI ماهر است که ابزارها و الگوریتمهای موردنیاز را طراحی کنند. در تئوری، با استفاده از تکنیکهای «کمکد» و «بیکد» میتوان واسطهای تعاملی سادهای را پدید آورد که بتوانند سیستمهای پیچیده هوش مصنوعی را تولید کنند؛ درست همان طور که امروزه میتوانیم به کمک ابزارهایی با رابط کاربری بدون نیاز به کدنویسی صفحات وب را طراحی کنیم. سیستمهای هوش مصنوعی بیکد به ما کمک خواهند کرد تا ماژولهایی پیشساخته را به هم متصل کنیم و سیستم بهوجودآمده را با دادههای موردنظر خود تغذیه کنیم. فناوریهایی مانند پردازش زبان طبیعی و مدلسازی زبان، ما را قادر خواهند کرد تا تنها با دستورات ساده متنی و صوتی از سیستمهای هوش مصنوعی استفاده کنیم.
وسایل نقلیه خودران
هوش مصنوعی برای وسایل نقلیهای همچون خودروها، قایقها و هواپیماها نقش «مغز» را بازی خواهد کرد. این پدیده قرن حاضر انقلابی را در مسافرت ایجاد خواهد کرد. سالها بعد ۲۰۲۲ را به یاد میآوریم و برای نوادگانمان از دورانی تعریف میکنیم که هر سال ۱.۳میلیون نفر در سوانح جادهای کشته میشدند که ۹۰ درصد آنها بهدلیل خطای انسانی بود.
شرکت خودروسازی تسلا در تلاش است تا در سال۲۰۲۲ از خودروهای کاملا خودران رونمایی کند. اگرچه بعید است که برای استفاده در شرایط واقعی عرضه شود. Waymo (متعلق به گوگل)، اپل، GM و فورد رقبای اصلی تسلا هستند که ممکن است هر لحظه گام بزرگی در زمینه خودروهای خودران بردارند. همچنین انتظار میرود در سال۲۰۲۲ اولین کشتی خودران از اقیانوس اطلس عبور کند؛ زیرا شرکت آیبیام با همکاری ProMare کشتی Mayflower Autonomous Ship را طراحی کرده که در مرحله آزمایش قرار دارد.
هوش مصنوعی خلاق
ما اکنون میدانیم که هوش مصنوعی میتواند در زمینه هنر، موسیقی، شعر، نمایشنامهنویسی و حتی بازیهای ویدئویی نیز محصولاتی را تولید کند. در سال ۲۰۲۲ مدلهای جدیدی همچون GPT-4 و Google’s Brain مرزهای هوش مصنوعی را گسترش خواهند داد. انتظار میرود در آینده هوش مصنوعی خروجیهای «طبیعی» و پرجزئیاتتری داشته باشد. تاکنون آثار هنری تولیدشده توسط هوش مصنوعی بیشتر آزمایشی بوده اما انتظار داریم در سال۲۰۲۲ ورود هوش مصنوعی به حوزههای خلاقیتمحوری همچون عنواننویسی، طراحی لوگو و اینفوگرافی را نیز شاهد باشیم. تاکنون «خلاقیت» صفتی انسانی فرض میشده که با مشاهده قابلیتهای هوش مصنوعی میتوان گفت هوش «مصنوعی» از نظر وسعت و عملکرد، مفهوم هوش «واقعی» را متزلزل خواهد کرد.
هوش مصنوعی در علوم پزشکی
صنعت درمان یکی از مهمترین صنایع در جهان بهشمار میآید که هوش مصنوعی میتواند به انعطافپذیری بیشتر آن کمک کند. هوش مصنوعی میتواند با بهعهدهگرفتن کارهای تکراری، در زمان ارزشمند پزشکان صرفهجویی کند. همچنین از این فناوری برای آزمایش و تولید داروها و روشهای درمانی جدید استفاده میشود. استفاده درست از هوش مصنوعی میتواند کیفیت زندگی میلیونها انسان را بهبود دهد. پیشبینی میشود هوش مصنوعی میتواند با کاهش هزینههای تست داروها، تحقیقات و بهبود رویههای درمانی بیش از ۱۰۰میلیارد دلار در هزینههای بهداشت و درمان آمریکا صرفهجویی کند. وسیلهای بهسادگی ساعتهای هوشمند بهراحتی میتوانند به پیشگیری و تشخیص بیماریها کمک کنند.
استارتاپهای هوش مصنوعی
تنها در دهه گذشته فناوریهایی مانند فناوری هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و فناوری روباتیک بهخوبی توجه رهبران دنیای تجارت را به خود جلب کردهاند. امروزه استارتاپهای هوش مصنوعی جذابترین گزینه در بازار جهانی هستند. درست مثل هر استارتاپ دیگری، استارتاپهای AI نیز برای رسیدن به مرحله سوددهی به سرمایهگذاری احتیاج دارند. طی سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۱ مبلغ سرمایهگذاریشده در استارتاپهای هوش مصنوعی همواره رو به افزایش بوده است. در سال۲۰۲۰ استارتاپهای هوش مصنوعی چیزی در حدود ۳۶میلیارد دلار سرمایه جذب کردند. تنها در نیمه ابتدایی سال۲۰۲۱ این مبلغ به ۳۸میلیارد رسید. در ادامه به ۵نمونه از شرکتهای فعال در حوزه هوش مصنوعی که بیشترین سرمایه را دریافت کردهاند، اشاره میکنیم.
Fractal
شرکت فرکتال که در شهرهای بمبئی و سانفرانسیسکو (San Francisco) واقع شده است، توانسته از طریق سهام بخش خصوصی مبلغ ۳۶۰میلیون دلار سرمایه جذب کند. این سرمایهگذاری توسط شرکت سرمایهگذاری TPG انجام شده است. فرکتال در زمینههایی ازجمله تجزیهوتحلیل بازار، پیشبینی، قیمتگذاری، بهینهسازی تبلیغات و شناسایی مشتریان خدمات هوش مصنوعی ارائه میدهد.
Darwinbox
بهتازگی شرکت داروینباکس به یک یونیکورن در زمینه هوش مصنوعی تبدیل شده است. تخصص این شرکت در تولید نرمافزارهای مدیریت منابع انسانی برای شرکتهای بزرگ است. این شرکت با جذب بیش از یک میلیارد دلار سرمایه بهسرعت از شرکتهای رقیب خود پیشی گرفته است.
Viz.ai
Viz.ai یک پلتفرم تشخیص بیماری به کمک فناوری هوش مصنوعی است و توانسته سرمایهای ۱۰۰میلیون دلاری جذب کند و به ارزش ۱.۲میلیارد دلاری برسد. تعداد بیمارستانهایی که از خدمات این شرکت استفاده میکنند، از ۱۰۰۰ میگذرد که به معنای ارائه خدمات به میلیونها بیمار است.
۷bridges
شرکت ۷bridges درزمینه اتوماسیون برپایه هوش مصنوعی فعالیت میکند. این شرکت با تجزیهوتحلیل زنجیره تأمین، واحدهای عملیاتی و دادههای لجستیک شرکتها، امر حملونقل کالاها را بهینهسازی میکند. ۷bridges در جذب سرمایه اخیر خود سرمایهای ۱۷میلیون دلاری دریافت کرده است که نشاندهنده تقاضای بازار برای بهینهسازی سازوکار زنجیره تأمینکنندگان است.
OpenSea
اوپنسی یکی از پرسروصداترین استارتاپهای بلاکچینمحور در سیلیکونولی است که موفق شده سرمایهای برابر با ۳۰۰میلیون دلار جذب کند. در مرحله جدیدی از سرمایهگذاری، این شرکت تنها با گذشت ۴سال از تأسیسش، ارزش خود را به ۱۳.۳میلیارد دلار رسانده که آن را به یکی از ارزشمندترین استارتاپهای فناوری هوش مصنوعی در سال۲۰۲۲ تبدیل کرده است.