همه ما نام «مرکز توسعه تجارت الکترونیک» را شنیده‌ایم. با تصور قبلی، انتظار داشتیم که این مرکز هدفش گسترش تجارت الکترونیک باشد؛ یعنی به کسب‌و‌کارهای الکترونیک کمک بکند که توسعه پیدا کنند؛ یعنی شرایط فعالیت برای آنها ایجاد کند. اما در تاریخ ۱۳ دی‌ماه ۱۳۹۵ این مرکز آیین‌نامه‌ای و دستورالعملی منتشر کرده که به کلی ذهنیت من یکی را به هم ریخته و چند شک در ذهن من به وجود آورده است.
در این یادداشت به مواردی از متن آیین‌نامه مذکور خواهم پرداخت. باشد که مسئولان امر با شفاف‌سازی در مورد این سوالات، ابهامات و شک‌های پیرامون این دستورالعمل و کارکردها و وظایفی که برعهده این مرکز گذاشته شده را برطرف کنند.
۱- در بند ۲-۲ این دستورالعمل آمده: متمرکزکننده موظف است که تنها با کسب‌و‌کارهای دارای شناسه و يا نماد اعتماد الکترونيکي از مرکز توسعه تجارت الکترونيکي قرارداد منعقد و خدمات پرداخت ارائه نمايد و در قرارداد مذکور مفاد مندرج در اين سند لحاظ گردد.
سوال: بسیاری از مشتریان خدمات متمرکز‌کنندگان، فعالیت‌ها و کسب‌و‌کارهای خانگی هستند و تعدادشان بسیار زیاد است. آیا مرکز توسعه تجارت الکترونیک، قرار است به تک‌تک آنها نماد بدهد. در برخی از خدمات متمرکز‌کنندگان، دریافت‌کننده پول اصلا کالایی نمی‌فروشد و خدمتی ارائه نمی‌دهد. مثلا مدیر یک ساختمان است. آیا مدیر یک ساختمان بایستی نماد دریافت کند. یا اینکه یک موسسه خیریه است. آیا موسسه خیریه (که کسب‌و‌کار اینترنتی هم نیست) باید نماد دریافت کند.
۲- در بند ۲-۴ این دستورالعمل آمده: متمرکزکننده موظف است که خدمات درگاه پرداختي اينترنتي را صرفا به نام دامنه‌ای ارائه نمايد که نماد اعتماد الکترونيکي يا شناسه به آن اختصاص يافته است.
سوال: بسیاری از مشتریان متمرکز‌کنندگان، اصلا وب‌سایت ندارند و محصولات خود را در شبکه‌های اجتماعی به فروش می‌رسانند. متمرکز‌کنندگان با این بخش اعظم مشتریان چه باید بکنند؟
در بند ۲-۵ ذکر شده که: متمرکزکننده موظف است که کليه وجوه ورودی را به يک حساب بانکي مشخص واريز کرده و اطلاعات حساب مورد نظر را به ارائه‌دهنده خدمات پرداخت ارائه نمايد.
نکته: این بند خود ناقض مورد دیگری است. بانک مرکزی از متمرکز‌کننده‌ها خواسته که وجوه را به حساب‌های سرفصل که در اختیار بانک‌هاست و سود به آنها تعلق نمی‌گیرد، واریز کنند تا مصداق تجمیع منابع نباشد.
در بند ۲-۶ اشاره شده که: متمرکزکننده موظف است که نسبت به صحت‌سنجي اطلاعات شبای اعلام شده توسط هر فروشنده با استعلام از بانک مرکزی اطمينان حاصل نمايد.
نکته: چنین خدمتی در حال حاضر نه‌تنها توسط بانک مرکزی، بلکه توسط هیچ نهاد دیگری ارائه نشده است. آیا قرار است بانک مرکزی شروع به ارائه سرویسی اینچنینی کند؟
در بند ۲-۱۰ ذکر شده که: تبصره 1: متمرکزکننده اجازه اخذ هيچ‌گونه تصوير و يا اسکن مدارک از فروشندگان و يا خريداران را ندارد.
نکته: این بند خود ناقض بند ۵-۵ است که خواسته شده برای سطح‌بندی فروشندگان، از آنان گواهی عدم سوءپیشینه و تعهدنامه محضری! دریافت شود.
و به صورت کلی سوالات زیر پیش می‌آید که آیا همکاران مرکز توسعه تجارت الکترونیک، حتی یک‌بار به خود زحمت داده‌اند که نگاهی به وب‌سایت‌ها و خدمات متمرکز‌کنندگان بکنند، تا با خدمات آنها آشنا شوند؟ آیا حتی یک‌بار اپلیکیشن‌های با‌همتا، پی‌پینگ، آی‌دی‌پی، زرین‌پال و غیره را نصب کرده‌اند؟ آیا این دوستان با فضای کسب‌و‌کار الکترونیکی موجود در کشور آشنا هستند؟
آیا نگاهی به شبکه‌های اجتماعی انداخته‌اند و می‌دانند در آنها چه اتفاقات کسب‌و‌کاری در حال انجام است؟ به نظر می‌رسد که این دستورالعمل در نهایت عجله تهیه شده و حتی یک‌بار خوانده‌نشده (غلط‌های املایی زیاد) است و با کج‌سلیقگی و یا عجله و یا برای موازی‌کاری با بانک مرکزی منتشر شده است.
