توقف عملیات اجرایی شرکت Zebpay با یک متن در وبلاگ این شرکت اعلام شد. شرکت با اینحال اعلام کرده که کیف پول الکترونیکی آن همچنان فعال خواهد بود.
پایان کار Zebpay ریشه در تصمیمی دارد که ۵ ماه پیش بانک خزانهداری هندوستان مبنی بر ممنوعیت ارائه خدمات تبادل ارزهای رمزپایه توسط بانکها و موسسات ثبتشده مالی را اعلام کرد. بنابراین اعلام بانکها و موسسات مالی از تاریخ ۶ جولای ملزم به توقف خدمات مربوط به ارزهای رمزپایه (Cryptocurrency) هستند.
یکی از ضرورتهای ایجاد یک کسبوکار وجود شفافیت و پایداری نسبی در قوانین و نظامهاست. به نظر میرسد که تلاش موسسات فعال در حوزه ارزهای رمزپایه بر این مبنا شکل گرفته بوده که دولتها و بخشهای تنظیم مقررات در کشورها را ناگزیر از پذیرش واقعیت وجودی خودشان کنند، اما مقاومت دولتها در برابر این نوع فعالیت جدید مالی، منجر به شکست و تعطیلی تعدادی از این نوع موسسات شده.
لزوم قوانین پایدار
شرکت Zabpay درباره علت توقف فعالیتهای خود میگوید: برخلاف مشکلات بانکی و نظامهای تنظیم مقررات، ما همچنان به دنبال یافتن راهحلهایی هستیم که هندوستان را از جریان داراییهای دیجیتال و قدرت فناوری زنجیره بلوک (BlockChain) محروم نسازد. گرچه دوره اخیر برههای بسیار مشکل است. محدودیت در حسابهای بانکی موجب تخریب معنادار توانایی ما و مشتریان در انجام معاملات تجاری میشود. در این وضعیت ما راه منطقی برای اجرای پیگیری کسبوکار تبادل ارزهای رمزپایه سراغ نداریم به این دلیل فعالیت خود در این زمینه را متوقف میکنیم.
شرکت Zebpay در سال ۲۰۱۲ کار خود را شروع کرد و در آن زمان از نام BuySellBitco استفاده میکرد. نرمافزار کاربردی شرکت برای انجام خدمات بیش از ۲۰۰هزار مرتبه بارگذاری شد و شرکت گردش مالی ۵ میلیارد روپیه در کمتر از ۲سال را به دست آورد.
شرکت Zebpay در شروع کار موفق به جذب سهم مشارکت به ارزش یک میلیون دلار شد که توسط سرمایهگذاران مخاطرهپذیر آرجون هاندا و ناگندرا چودهاری تامین شد. شرکت دراوج کار خود در سال ۲۰۱۷ به طور ماهیانه بین ۳۰۰ تا ۴۰۰هزار کاربر را به سمت خود جلب میکرد.
کسبوکار Zebpay تا ابتدای سال ۲۰۱۸ که قیمت ارزهای رمزپایه شروع به کاهش کرد، به خوبی کار میکرد. همچنین اداره امور مالیاتی هندوستان شروع به سرکشی تبادلات ارزهای رمزپایه کرد و نهایتا وزارت اقتصاد هم واردماجرا شد. آمارها نشان میدهد که در ابتدای سال ۲۰۱۸ تعداد ۱۰ موسسه مشابه با حدود ۵ میلیون کاربر در این حوزه فعال بودند.
سهم هندوستان از بازار رمز ارزها
یکی از فعالان دیگر این حوزه، آشیش سینگهال که موسسه تبادلات رمزپایه به نام CoinSwitch را اداره میکند، در اینباره میگوید: تا پیش از پایان سال گذشته میلادی هر روز معادل ۷۵ میلیارد دلار تبادل ارز رمزپایه در دنیا انجام میشد و سهم هندوستان از این بازار معادل ۱۰میلیون دلار در روز بود.
علاوه بر مشکلات ناشی از تغییر در مقررات، یکی دیگر از مشکلات در این حوزه که منجر به ناکامی شرکت Zebpay شده بیعلاقگی سرمایهگذاران جهانی نسبت به ارزهای رمزپایه است که اقدام بازیگران بزرگ دنیای دیجیتال همچون فیسبوک نسبت به مسدودساختن آگهیهای این نوع فعالیتها هم به آن دامن زده. از طرف دیگر ارزهای رمزپایه نتایج امیدبخش و جذابی برای کاربران ایجاد نکرده.
شرایط بازار و الزامات قانونی
پس از آنکه بخش تنظیم مقررات هندوستان دستورالعمل خود را صادر کرد، ۳ موسسه فعال در این زمینه شکایاتی را در برخی دادگاهها تنظیم و ثبت کردند. همچنین برخی بازیگران دیگر این حوزه سراغ موسسه انجمن اینترنت و موبایل هندوستان رفتند و شکایاتی را ارائه کردند. در نتیجه این روند بود که دادگاه عالی این کشور موارد مربوط به این موضوع را تایید کرده و روند دادرسی را شروع کرد.
روند شروع به کار و تعطیلی شرکت Zebpay و شرکتهای مشابه نشان میدهد که بیتوجهی به شرایط بازار و شناخت قوانین و محدودیتهای اجرایی حتی کسبوکارهای موفق که قادر به جذب مشتریان هدف خود بودهاند را هم تا ناکامی پیش میبرد.