تا قبل از شروع رویداد وب‌سامیت ۲۰۱۸ تصوری از نحوه حضور بیش از ۷۰هزار استارتاپ در کنار نهادهای تخصصی پشتیبان اکوسیستم نداشتم ولی با شروع رویداد همراه با نظم و برنامه‌ریزی بسیار خوب برگزارکنندگان، با جمع بسیار زیادی از جوانان خلاق و باهوش از ملیت‌های مختلف مواجه شدم که با انگیزه و انرژی زیاد، علاقه‌مند به معرفی کسب‌و‌کار و محصول خود به مخاطبان و شبکه‌سازی هوشمندانه بودند؛ چراکه مخاطبان ترکیبی از متخصصان، سرمایه‌گذاران، سیاستگذاران اکوسیستم‌های دولتی و عمومی، مدیران هولدینگ‌ها، سازمان‌های بزرگ، کارآفرینان و سایر فعالان اکوسیستم بودند.
نشست‌های آموزشی و انتقال تجربه توسط متخصصان و مدیران حرفه‌ای مکمل این برنامه بود و به مدد اپلیکیشن ویژه نمایشگاه دسترسی و اطلاعات افراد و برنامه‌ها تسهیل شده بود.
در این چند روز پایتخت پرتغال تحت تاثیر وب‌سامیت بود و از بدو ورود به فرودگاه و سایر نقاط شهری هماهنگی بین دولت و اکوسیستم در محوریت قراردادن رویداد به چشم می‌خورد. شعار یونیکورن به‌جای یونیفورم و تشویق ویزای استارتاپی نشان‌دهنده سیاست جدی دولت پرتغال در توسعه اکوسیستم نوآوری و کسب‌و‌کارهای استارتاپی بود.
از ایران نیز تعداد قابل توجهی از فعالان اکوسیستم و استارتاپی در کنار هیات دولتی شرکت کرده بودند و به‌دنبال بهره‌گیری از الگوهای موفق و تجربیات سایر کشورها بودند.
مقایسه ظرفیت‌های اکوسیستم کسب‌و‌کارهای نوآور و استارتاپی ایران با سایر کشور
- فاصله ایده‌ها و توانمندی کارآفرینان جوان خلاق و باهوش ایرانی با سایر کشورها زیاد نبود ولی به لحاظ زیرساخت قانونی و تسهیلگری اکوسیستم و ایفای نقش مناسب و هوشمند دولت تفاوت اساسی مشاهده می‌شد و اگر این نگرش توسعه همه‌جانبه اکوسیستم در برنامه‌ریزی و سیاست‌های کلان اصلاح شود، جبران کاستی‌ها با سرعت بیشتری انجام می‌شود.
- شبکه‌سازی و تعامل بین اکوسیستم برخی کشورها ازجمله اتحادیه اروپا خیلی پررنگ به‌نظر می‌رسید و نتیجه آن مقیاس‌پذیری و پوشش ریسک و هم‌افزایی منابع مادی و معنوی شده بود.
- برخی کشورها مانند ژاپن و قطر با اختصاص بخشی از سالن‌ها به استارتاپ‌های کشور خودشان، بستر مناسبی را برای حمایت از کارآفرینان جوان خود فراهم کرده بودند.
- در این فرصت شبکه‌سازی بزرگ، حضور پررنگ‌تر استارتاپ‌های نوپای ایرانی و عدم حضور استارتاپ‌های موفق و بالغ ایرانی فرصت بهره‌برداری کمتری برای تعاملات بین‌المللی اکوسیستم فراهم می‌کرد.
- بازارهای بزرگ جهانی فرصت بسیار مناسبی برای توسعه و رقابت‌پذیری استارتاپ‌هاست و متاسفانه محدود‌شدن به بازار داخلی مانع توسعه اکثر استارتاپ‌های ایرانی شده است و در صورت عدم بازنگری در ادامه این مسیر با چالش‌های اساسی در آینده مواجه خواهند شد.
اگر‌چه شرایط بین‌المللی و تحریم بهانه‌ای برای همراهی کمتر دولت در فضای اکوسیستم استارتاپی است، ولی با نبود این محدودیت‌ها نیز دولت چابکی لازم برای بسترسازی ندارد و محوریت توسعه باید با فعالان اصلی و بخش غیردولتی باشد. این نکته را هم باید مدنظر داشت که تعامل بین‌المللی صرفا با تکلم به زبان خارجی و با سابقه زندگی و آموزش در خارج از کشور حاصل نمی‌شود و تفکر راهبردی مدیران با تجربه اکوسیستم داخلی باید پیشران این سیاست باشد.
تجربه حضور در رویداد وب‌سامیت فرصت مناسبی برای مدیران استارتاپ‌های موفق ایرانی است تا نگرش و بینش فرامرزی به کسب‌و‌کار خودشان پیدا کنند.
* مدیرعامل صندوق مالی توسعه تکنولوژی ایران
