ما ایرانی هستیم!

«ما ایرانی هستیم.» تابه‌حال فکر کرده‌اید این جمله یعنی چه؟ وقتی می‌گوییم ما ایرانی هستیم چه ویژگی‌ها و مختصاتی ما را از جهان پیرامون متمایز می‌کند؟ مثلا میهمان‌نوازی؟ یا چشم و ابروی مشکی؟ آداب‌ورسومی مثل عید نوروز، عزاداری‌های ماه محرم، تعزیه‌خوانی، چهارشنبه‌سوری، شب یلدا، خوردن کله‌پاچه و کباب‌کوبیده، نوع پوشش زنان، تعارفات بیش‌ازحدمان و… اگر بخواهیم بشماریم فهرستی بلندبالا به دست می‌آید.

پس ما مردمی هستیم با آداب‌ورسوم و سبک زندگی کاملا منحصر به خودمان. از این رو هر نویسنده، فیلم‌ساز یا نقاشی که بخواهد اثری موردقبول جامعه‌اش خلق کند باید مبتنی بر مولفه‌های بومی آن کشور باشد. آیا یک نویسنده بدون رعایت هنجارهای جامعه‌اش می‌تواند داستانی غیراخلاقی بنویسد؟! و انتظار تحسین از کلیت جامعه و حاکمیت را داشته باشد؟

آیا فیلم‌ساز ایرانی می‌تواند بدون توجه به حجاب رسمی و مرسوم جامعه ایرانی اسلامی فیلمی بدون حجاب در ایران بسازد؟ اگر بسازد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ یقینا با واکنش منفی جامعه، یا حداقل بخشی از جامعه و حاکمیت، روبه‌رو می‌شود. پس هرکس بخواهد در جامعه‌ای فعالیت کند باید با در نظر گرفتن مولفه‌های بومی آن کشور بوم کسب‌وکارش را طراحی کند.

این اصل برای کارآفرینان ایرانی هم ضروری است. از همین رو، با طرح این مسئله می‌خواستیم از مخاطبان گرانمایه شنبه دعوت کنیم در نظرسنجی همگانی برای واژه‌گزینی مناسب به جای کلمه «استارتاپ» شرکت کنند. در حالی در تحریریه شنبه در مورد این صحبت می‌کردیم که فعالان اکوسیستم برای رعایت مولفه‌های بومی و توجه به حساسیت‌های حاکمیت، باید به دنبال واژه‌گزینی مناسب برای کلمه استارتاپ باشند تا کمی ازحساسیت ها و  نگاه‌های تردیدآمیز به این کسب‌وکار کاسته شود، خبر رسید که مجموعه راکت اینترنت آلمانی در سایت سفارش غذای زودفود بازی مارپله راه انداخته و به کسی که بیشترین خرید را انجام دهد یک مار بال‌پیتون واقعی جایزه می‌دهد. بیایید به مجموعه راکت به خاطر اوج خلاقیتش در مطرح شدن بیشتر زودفود امتیاز صد بدهیم و پیش‌بینی کنیم که رکورد فروش را خواهد زد. موفقیت پشت موفقیت. هورا… اما بعد از آن چه اتفاقی می‌افتد؟

روایتی که راکت اینترنت از استارتاپ‌ها در ذهن حاکمیت و بخش مذهبی جامعه ایران به وجود می‌آورد چیست؟ «استارتاپ کسب‌وکاری اینترنتی است که یک مشت جوان، دختر و پسر دور هم جمع شده‌اند و به اصول و ارزش‌های کشور و مردمشان و حاکمیت اهمیت نمی‌دهند و رواج‌دهنده سبک زندگی غربی هستند!» در حالی که همه ما می‌دانیم این روایت کاملا غلط است.

می‌دانم که مدیران محترم رماک در ایران خواهند گفت ما نه برای جمعه سیاه از مسئولان امر تذکری دریافت کردیم نه برای جایزه مار بال‌پیتون. این حرف به خاطر این است که مدیران این مجموعه جوانانی هستند که چند سالی است از اروپا به ایران آمده‌اند و هنوز مولفه‌ها و عرف ایرانی را نمی‌شناسند. مگر نه اینکه همه ما می‌دانیم رواج پت با گفتمان رسمی حاکمیت در تضاد است.

این دوستان تجربه برخوردها و توقیف یک‌باره را ندارند. حتی اگر برخوردی صورت نگیرد، که امیدواریم صورت نگیرد، حکایت راکت اینترنت و مجموعه برندهایش در ایران مثل زودفود، بامیلو، اسنپ، پین‌تاپین و… حکایت همان مردی است که در قایق زیر پایش را سوراخ می‌کرد. وقتی هم‌سفرانش به او تذکر دادند که اگر کشتی را سوراخ کنی غرق می‌شویم، گفت جایی که نشسته‌ام مال خودم است و اختیارش را دارم.

حرف آخر:

دعوت می‌کنیم از همکاران محترم در راکت اینترنت، به سایت زودفود مراجعه کنند و یک‌بار بازی مارپله را امتحان کنند. اگر مار نیشتان بزند مجبورید از آن بالا به پایین بیایید. از ما گفتن، از شما …