لبنان بعد از امارات متحده فعالترین اکوسیستم استارتاپی را در منطقه خاورمیانه به خود اختصاص دادهاست.
تعداد معاملات حوزه استارتاپی این کشور از ۱۱ معامله در سال ۲۰۱۳ به بیش از ۳۷ معامله در سال ۲۰۱۶ افزایش یافته و ارزش این معاملات طی این دوره از ۷ میلیون دلار به ۵۶ میلیون دلار در سال ۲۰۱۶ افزایش یافته است.
رشد این بخش در لبنان مدیون تصویب بخشنامه شماره ۳۳۱ بانک مرکزی لبنان است که بانکهای این کشور را به سرمایهگذاری در اکوسیستم استارتاپی تشویق کرده است. این بخشنامه که در سال ۲۰۱۳ تدوین و عملیاتی شد، به بانکهای این کشور این اختیار را میدهد که بتوانند ۳ الی ۴ درصد سرمایه اسمی خود (تا پایان سال ۲۰۱۵ مجموعا حدود ۵۰۱ میلیون دلار) را در اکوسیستم کارآفرینی شامل استارتاپها، شتابدهندهها، پارکهای علم و فناوری و صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه به صورت مستقیم یا غیرمستقیم سرمایهگذاری کنند.
در مقابل، بانک مرکزی لبنان زیان ناشی از سرمایهگذاری بانکها تا سقف ۷۵ درصد مبلغ سرمایهگذاری روی استارتاپها و ۱۰۰ درصد مبلغ سرمایهگذاری روی شتابدهندهها و پارکهای علم و فناوری و دیگر برنامههای حمایتی را تضمین میکند. همچنین بانک مرکزی لبنان در سود سرمایهگذاری بانکها به میزان ۵۰ درصد شریک است. این برنامه با هدف شکوفایی رشد اقتصادی این کشور و توسعه اقتصاد دانشبنیان تعریف شده است. ساختار اجرایی این قانون در نمودار زیر نشان داده شده است.
این قانون مشارکت بانک مرکزی در سود و زیان سرمایهگذاری در اکوسیستم استارتاپی این کشور را به بانکها اطمینان میدهد. قبل از اجرای این قانون مبلغ سرمایهگذاری انجامشده در اکوسیستم کارآفرینی لبنان حدود ۲۰ میلیون دلار گزارش شده است بهطوریکه استارتاپهای این کشور با مشکلات متعددی در خصوص تأمین مالی چه از طریق سهامی و چه از بدهی مواجه بودند.
بررسی عملکرد بانکها در سالهای پس از تصویب این قانون نشان میدهد که بانکها عمده سرمایهگذاری خود را در حوزه استارتاپها به صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه تخصیص دادهاند. آمار و ارقام تا پایان سال ۲۰۱۵ نشان میدهد که تعداد ۱۸ بانک از ۳۱ بانک مبلغ ۲۲۵ میلیون دلار در اکوسیستم استارتاپی و دانشبنیان سرمایهگذاری کردهاند. سهم سرمایهگذاری بانکها در هر یک از بخشهای این اکوسیستم در نمودار زیر ارائه شده است.
همانطور که در شکل فوق مشاهده میشود، ۸۸ درصد از منابع بانکها در صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه سرمایهگذاری شده و این نسبت برای شتابدهندهها و پارکهای علم و فناوری حدود ۱۰ درصد است. بانکها جهت کاهش ریسک شکست سرمایهگذاری خود سعی کردهاند کمتر به صورت مستقیم در استارتاپها سرمایهگذاری کرده و بیشتر منابع خود را در اختیار متخصصان این حوزه قرار دهند.