کمتر از یک هفته بعد از سفر رئیسجمهور به چین، وزیر خزانهداری آمریکا اعلام کرد که با توجه به بررسیهای صورتگرفته چین در حال دستکاریِ نرخ ارز است. همان موقع، خزانهداری آمریکا اعلام کرد که جنگ تجاری به جنگ ارزی تبدیل شده است. کنگرهی تحت رهبری جمهوریخواهان نیز بهمنظور حفاظت از منافع ملی اقدام به بررسی رویههای سرمایهگذاری خارجی کرد.
به طور کلی، دونالد ترامپ اعلام کرد که در صورت لزوم آمادهی افزایش تعرفههای واردات آمریکا از چین است و دلیل این اقدام کاهش کسری تجاری آمریکا به چین عنوان شد که سال پیش ۳۷۵.۶ میلیارد دلار بود.
هماکنون، رئیسجمهور آمریکا معافیت تعرفهای ۲۵ درصدی را از واردات چین، بهمنظور مقابله با سرقت مالکیت معنوی آمریکا، رونویسی کرده است. ارزش این تعرفه ۵۰ میلیارد دلار است. ترامپ از سازمان تجارت آمریکا خواست که تعرفهها را از ۱۰ به ۲۰ درصد افزایش دهند.
سال پیش، صادرات آمریکا به چین کمتر از ۱۳۰ میلیارد دلار بود. بنابراین، پکن نمیتواند واکنشی نشان دهد. اما همچنان جنگ وجود دارد و دولت چین هشدار داده است که نرخ تعرفهها را به نسبت ۶۰ میلیارد دلار کالای آمریکایی، از ۵ درصد به ۲۵درصد، افزایش میدهد.
بنابراین، برای پکن موضوع نگرانکننده سرکوب شرکتهای تکنولوژیمحور آمریکا یا تضعیف آگاهانهی ارز آنها و اعتصاب است. بر اساس گزارشها، در حال حاضر این تحولات اثری منفی بر فعالیت سرمایهگذاری آمریکا و چین گذاشته است: طی نیمهی اول سال ۲۰۱۸ سرمایهگذاری مستقیم خارجی چین در آمریکا تنها ۱.۸میلیارد دلار بوده است و در مقایسه با سال ۲۰۱۷، ۹۰درصد کاهش داشته و این پایینترین سطح طی ۷ سال گذشته است.
تغییرات مزبور حین شکوفایی بازارهای خصوصی چین آغاز شد و طبق تحلیل مجله وال استریت، چین سلطهی «سیلیکون ولی» را در سرمایهگذاری خطرپذیر به چالش کشیده است: سال ۲۰۱۷، ۴۴درصد از سرمایهگذاری خطرپذیر جهان توسط سرمایهگذاران آمریکایی صورت گرفت و سرمایهگذاران چینی تنها ۲۴درصد سرمایهگذاری کردند. این در حالی است که سال ۱۹۹۲ سهم سرمایهگذاران آمریکایی ۹۷درصد بود.
طی سالهای اخیر صنعت سرمایهگذاری خطرپذیر داخلی چین بهسرعت رشد کرد. با این حال، مقدار سرمایهگذاری بینمرزی آن نسبتاً کم است. تحلیلها نشان میدهد که جریان معاملهی صنعت سرمایهگذاری خطرپذیر آمریکا در سال ۲۰۱۷، ۶۷میلیارد دلار بوده است که ۵۲میلیارد دلار آن در آمریکا سرمایهگذاری شده و ۵.۵میلیارد دلار آن در چین. صنعت سرمایهگذاری خطرپذیر چین ۳۸میلیارد دلار در اکوسیستم فناوری سرمایهگذاری کرد که ۳۰میلیارد دلار آن در چین و ۳.۱میلیارد دلار دیگر در آمریکا خرج شد.
با توجه به گزارشها، طی سالهای اخیر سرمایهگذاری آمریکا در شرکتهای فناوری چینی و سرمایهگذاری چین در استارتاپهای خارجی، بهویژه در شرکتهای آمریکایی، کاهش یافته است. سرمایهگذاران خطرپذیر چینی از ابتدای سال ۲۰۱۰ بیش از ۱۰۰۰ معامله، به ارزش ۳۶ میلیارد دلار، برای شرکتهای آمریکایی انجام دادهاند که بیشتر آن بین سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ صورت گرفته بود.
انتظار میرود که استارتاپهای مستقر در آمریکا، بهمنظور افزایش سرمایه، دنبال سرمایهگذاران چینی باشند. اما طی سالهای اخیر و با افزایش خطمشیهای قانونی، این موضوع به شدت دست نیافتنی شده است. بر اساس گزارشات منتشرشده دولت آمریکا نگران سرمایهگذاری چینیها در روباتیک، هوافضا و هوش مصنوعی است.
شاید سرمایهگذاران آمریکایی و چینی از نظر دقت در یک سطح نباشند. چین با رویکردی متفاوت به این نتیجه رسیده است که جنگ تجاری افزایش پیدا کرده است و باید با آمریکا وارد بازی نرم و اتخاذ تدابیر عاقلانه شود. بیشتر فعالان سرمایهگذاری آمریکا در چین دفاتر و صندوقهای اختصاصی دارند. برای مثال، دفتر مرکزیِ شرکت اساواسوی در نیوجرسی واقع شده است؛ اما دارای دفتری در چین است.
شرکت سهکوآ یک شرکت تابع در چین تأسیس کرد و سرمایهگذاری روی تاکسیهای اینترنتی را در پکن، شانگهای و هنگکنگ افزایش داد. این شرکت سال ۲۰۱۸ به همکاری با شرکتهای چندملیتیای پرداخت که مقر اصلیشان در چین است.
از طرف دیگر، شرکتهای چینی، از جمله با ارزشمندترین آنها، از طرف سرمایهگذاران آمریکایی بهشدت حمایت شدند. برای مثال، شرکت دیدیچاکسین توسط صندوق سرمایهگذاری ۲۰۲۰ و چند شرکت آمریکایی دیگر مورد پشتیبانی قرار گرفت.
در سرتاسر اقیانوس آرام، شرکتهای آمریکایی پیشرو هستند و در این میان باارزشترین شرکتهای مورد حمایت سرمایهگذاری خطرپذیر در جهان دیده میشوند؛ این شرکتها سرمایه بزرگی را از سرمایهگذاران چینی دریافت کردند. برای مثال، اوبر توسط شرکتهای سرمایهگذاری خطرپذیر چینی مورد حمایت قرار گرفت.
در این مرحله پرسشهای بیشتری نسبت به جوابها وجود دارد؛ اما یک چیز روشن است: تشدید در جنگ تجاری و بدتر شدن وضعیت. ترامپ به قدرت نسبی بازارهای سهام آمریکا در برابر چین اشاره میکند و این موضوع را تاکتیک تهاجمی خود میداند.