در بخش کشاورزی و محصولات خانگی ظرفیت خاموشی وجود دارد که می‌تواند اشتغال‌زا و مولد باشد. در سال‌های اخیر استارتاپ‌های مختلفی با شناسایی این ظرفیت به دنبال راهی بوده‌اند تا رونق این بخش را هر چه بیشتر کنند. استارتاپ «باسلام» به نشانی basalam.ir یکی از این استارتاپ‌هاست که توسط محمدرضا آقایا به همراه احمد عادلی، یاسر محدثی، مسعود توکلی‌زاده، سجاد عصاکره و علی محمدقاسمی در سال ۹۵ راه‌اندازی شده است.
با محمدرضا آقایا به نمایندگی از تیم هم‌صحبت شدیم تا بیشتر از استارتاپشان برایمان بگوید. محمدرضا متولد اصفهان و ۳۱ ساله است و می‌گوید رشته‌های تحصیلی مختلفی را شروع کرده ولی به دلیل عدم علاقه، آنها را رها کرده و آخرین رشته‌ای که رها کرده، فلسفه هنر در مقطع ارشد بوده است. «از آنجایی که رشته پدرم اقتصاد کشاورزی بود، از نزدیک با حوزه‌های مربوط به تولیدات و بیزینس کشاورزی آشنایی داشتم.
همان‌طور که می‌دانید می‌توان این حوزه را یکی از مزیت‌های اقتصادی ایران در جهان برای صادرات دانست. یکی از دغدغه‌هایی که داشتیم، این بود که چطور می‌توانیم از فضای مجازی برای بهره‌برداری از این حوزه و رونق بیشتر آن استفاده کنیم. از همین جا این ایده به ذهنمان رسید که بستری را شبیه یک شبکه اجتماعی فراهم کنیم تا کسب‌وکارهای محلی بتوانند داستان بیزینس خود را در آن تعریف کنند و برای خود برندسازی انجام دهند و در کنار آن محصولات خود را نیز بفروشند.
در ابتدا قبل از اینکه پلتفرم را راه بیندازیم، خودمان به روستاها می‌رفتیم و محصولات را خریداری می‌کردیم و در یک سایتی که آماده کرده بودیم، برای فروش قرار می‌دادیم. در کنار آن داستانی را هم که در خرید محصول اتفاق افتاده بود، روایت می‌کردیم. قصد ما در ابتدا ارزیابی بازار بود و می‌دیدیم خرید اتفاق می‌افتد و از کار استقبال می‌شود.
بر همین اساس تصمیم گرفتیم روی این ایده به صورت جدی کار کنیم و ایده استارتاپ باسلام از همین جا شکل گرفت و تصمیم گرفتیم آن را راه بیندازیم.»
-
باسلام را چطور تعریف می‌کنید و در آن چه خدماتی ارائه می‌دهید؟
باسلام یک بازار خرید و فروش برای محصولات ایرانی است و در واقع باسلام یک مارکت‌پلیس است که در قالب شبکه اجتماعی که ایجاد می‌کند، محصولات در آن به فروش می‌رسد. در باسلام هر کسبوکار کوچکی که محصولات خانگی، دست‌ساز و در حوزه کشاورزی و روستایی تولید می‌کند، می‌تواند برای خود تبلیغ کند، داستان خود را روایت کند و محصولات خود را برای فروش در باسلام عرضه کند.
این امکان برای کسبوکارها وجود دارد که از طریق اپلیکیشن باسلام برای محصولات خود عکس، ویدئو و استوری قرار دهند و آنها را بفروشند.
-
کسبوکارها برای اینکه از خدمات باسلام استفاده کنند، چه مراحلی را باید طی کنند؟
کسبوکارها می‌توانند در باسلام ثبت و اپلیکیشن را دانلود کنند. پس از آن اگر ۳ محصول خود را بارگذاری کنند تیم ما کسبوکار را بررسی می‌کند و در صورت تایید محصولات به صورت عمومی منتشر می‌شود. پس از اینکه کسبوکار سفارش خرید دریافت کند از طریق پیامک و نوتیفیکیشن به او اطلاع‌رسانی می‌شود و مشخصات خریدار برای او ارسال می‌شود.
پس از آن کسبوکار محصول را برای خریدار ارسال می‌کند و کد رهگیری سفارش را در قسمت بارکد وارد می‌کند تا مشتری بتواند سفارش خود را ردیابی کند. پس از تحویل کالا به مشتری ما کارمزد مربوطه را برمی‌داریم و الباقی را به حساب کسبوکار واریز می‌کنیم.
-
پس کل فرآیند ارسال هم از طریق کسبوکارها انجام می‌شود؟
بله، علاوه بر این، ما یک سیستم لجستیک از طریق یک شرکت واسط نیز راه‌انداخته‌ایم و نام آن را سیستم انبار یه‌کاسه گذاشته‌ایم تا کسب‌وکارهایی که سفارش بالایی دارند، بتوانند از آن استفاده کنند. به این صورت که کسبوکارها کالاهای خود را به صورت هفتگی به انبار ارسال می‌کنند و محصولات در انبار دپو می‌شوند و از طریق شرکت واسط به دست مشتریان می‌رسد. در حال حاضر این سیستم را در تهران راه انداختیم و در اصفهان نیز به زودی راه‌اندازی می‌کنیم.
-
چه تعداد تولید‌کننده از طریق پلتفرم باسلام محصولات خود را می‌فروشند؟
در حال حاضر حدود ۲۱۰۰ کسبوکار در باسلام محصولات خود را عرضه می‌کنند که تقریبا پراکندگی این کسبوکارها در تمامی استان‌هاست ولی در استان‌های تهران، اصفهان، قم، خوزستان، سیستان و بلوچستان، استان‌های شمالی و فارس این کسبوکارها بیشتر هستند.
-
تا‌کنون چه تعداد کاربر از خدمات استفاده کرده‌اند؟
در شرایط فعلی تعداد کاربران فعالی که به صورت ماهیانه از خدمات استفاده می‌کنند، حدود ۳۰۰هزار‌تاست که حدود ۵۰ هزار تا از این تعداد در سیستم ثبت‌نام کرده‌اند.
-
در حال حاضر در چه مرحله‌ای به سر می‌برید؟ نقطه سر به سر را رد کرده‌اید؟
ما در حال حاضر به دنبال جذب سرمایه راند بعدی هستیم و دو راه را می‌توانیم دنبال کنیم؛ یکی اینکه به شکل کم‌هزینه‌ای تیم اصلی رشد طبیعی خود را دنبال کند و درآمد داشته باشیم و سیستم را زنده نگه داریم و حالت دیگر این است که وارد فاز تبلیغات شویم و کار را گسترش دهیم که برای این حالت نیاز به تامین سرمایه داریم.
-
چه پلنی برای درآمدزایی دارید و فکر می‌کنید چه زمانی به درآمدزایی مطلوب برسید؟
ما درصدی از تراکنش را به عنوان کارمزد برمی‌داریم. برای تراکنش‌های زیر یک میلیون تومان ۹ درصد و برای تراکنش‌های بالای یک میلیون ۲درصد کارمزد برمی‌داریم. علاوه بر این، بابت خدماتی که به کسبوکارها ارائه می‌دهیم هم درآمدزایی داریم و طبق پیش‌بینی‌هایی که داریم، فکر می‌کنم تا پایان سال ۹۹ به شرایط خوب رسیده باشیم.
-
ارزیابی از حجم بازاری که در آن فعالیت می‌کنید، دارید؟
طبق گزارش‌های موجود نزدیک به ۶۰ درصد اشتغال کشور در کسب‌وکارهای به‌اصطلاح غیر‌رسمی شکل می‌گیرد. غیر‌رسمی به این مفهوم که آمار آن در GDP یا تولید ناخالص داخلی محاسبه نمی‌شود.
علاوه بر این، طبق بررسی‌هایی که داشته‌ایم، حجم بازار مربوط به بازار خشکبار کشور و محصولات کشاورزی مصرف خانگی و بازار شیرینی‌ها و محصولات دست‌ساز حدود ۱۲۵ میلیارد تومان به صورت سالانه تخمین زده شده که احتمالا ۲درصد این بازار ظرفیت آن را دارد که آنلاین معامله شود و اگر بتوانیم ۳۰درصد بازار آن را به‌دست بیاوریم.
-
مهم‌ترین چالشی که در این مدت با آن روبه‌رو بودید، چه چیزی بوده است؟
طولانی‌شدن فرآیند تامین سرمایه یکی از دغدغه‌های کسب‌وکارهایی مانند ماست. علاوه بر این، چالش‌های دیگری هم داشتیم که در حال حاضر موفق شدیم آنها را برطرف کنیم از جمله می‌توانم به سرعت توسعه تیم فنی و عدم آشنایی کسبوکارها به فرآیند کار اشاره کنم.
