آیت حسینی، مشاور بازآفرینی کسب‌وکار | ماهیت پیچیده و غیرقابل پیش‌بینی حوزه کارآفرینی و نوآوری همواره با خود اتفاقات تلخ و شیرین زیادی به همراه دارد که اکوسیستم کارآفرینی (استارتاپی) ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. شکست و موفقیت هر دو الزام رشد این اکوسیستم است. در سال 96 اتفاقات تلخ مربوط به اظهارنظرهای همراه با ناامیدی برخی فعالان اکوسیستم و تاکید آنها بر رهاکردن و رفتن بود که متاثر از عدم گشایش اقتصادی در کشور و تاثیر آن بر تضعیف سرمایه‌گذاری بر زیرساخت‌های اکوسیستم است. گشایش در موانع مربوط به فضای کسب‌وکار نیازمند کار منسجم دولت است که متاسفانه هنوز محقق نشده است. نگاه عاری از مسئولیت دولت در موفقیت استارتاپ‌ها و نگاه صرفا مداخله‌گر در سطح کلان اکوسیستم و طراحی سیستم نوآوری مبتنی بر خروجی‌های متناسب با زمان همچنان فقدان جدی این فضاست. همچنان کیفیت سیاستگذاری چالش عمومی فرآیندهای سیاستگذاری کشور در این حوزه است. علاقه به مداخله در سطح کسب‌وکارها، موازی‌کاری حتی گاه نهادی در دولت، احتیاط و سیاست‌زدگی، انگیزه‌های کوتاه‌مدت، کندی واکنش به تغییرات محیطی، ظاهرگرایی، ناکارآمدی در بهره‌وری منابع، فقدان بنیه علمی قابل قبول و… باعث شده سیاستگذاران (به معنای صرفا دولت نیست) نتوانند موفقیت لازم در این زمینه را داشته باشند.
گسترش ادبیات مبتنی بر کارآفرینی نوآورانه در سطوح عمده مردم به‌عنوان مصرف‌کنندگان و مشتریان کسب‌وکارها از جمله اتفاقات مناسب بوده است که به واقع تسهیل‌گر ورود به بازار برای کسبوکارهای جدید خواهد بود.
در چند سال گذشته تلاش برای مشارکت در سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌ها توسط سرمایه‌گذاران مختلف همواره مورد توجه بوده است، تحقق این امر و امید به توسعه این فرهنگ می‌توانند در صورت استمرار جهشی نو ایجاد کند و از جمله اتفاقات خوب است.
یکی دیگر از اتفاقات مثبت اکوسیستم ورود سازمان‌های بزرگ و علاقه به سرمایه‌گذاری‌های نو از جنس سرمایه‌گذاری‌های جسورانه است که می‌توان این اتفاق را به فال نیک گرفت. سازمان‌ها جهت گسترش فعالیت‌های خود نیازمند نوآوری هستند که یکی از استراتژی‌های ارتقای نوآوری سازمانی سرمایه‌گذاری روی کسبوکارهای نوآور است. چالشی که در این زمینه وجود دارد عدم اجرای درست فرایند سرمایه‌گذاری جسورانه به دلیل بوروکراسی زیاد، عدم تخصص سازمان‌ها و تفاوت نگرش کارآفرینان سازمانی و شخصی اتفاق می‌افتد و لازم است آنها با تدبیر و استراتژی و سازوکار اجرایی مناسب وارد این عرصه شوند تا بتوانند حداکثر بهره‌برداری را از این جریان داشته باشند. وجود موانع و کاستی همیشه آزاردهنده بوده و از بین رفتن آنها هدف همه بازیگران و فعالان نظام اقتصادی است اما وابستگی به مسیر و قرار‌گرفتن در شرایطی با مختصات خاص کشور اجازه نمی‌دهد عملکرد قابل اتکایی در کاهش موانع وجود داشته باشد اما در همین شرایط نیز تلاش و ممارست در کنار امید و باور رویاها می‌تواند راهگشا باشد. در سال جدید امیدواریم بخش خصوصی فعال‌تر در کنار دولت در راستای ارتقای اکوسیستم کارآفرینی تلاش کند. در سال پیش‌رو لازم است ارزش‌های اساسی اکوسیستم با مشارکت همه فعالان مشخص شود تا روی مصداق‌های رفتارهای همنوا با این ارزش‌ها فرهنگ‌سازی صورت گیرد که اکوسیستم بتواند به‌صورت پویا و درونی رفتارهای خوب را تشویق کند و جلوی رفتارهای تخریب‌کننده را بگیرد. امیدوارم کیفیت اکوسیستم کارآفرینی در سال جدید مقدم بر کمیت زودبازده و گذرا در همه ابعاد و اجزا قرار گیرد. به نظر من موفق‌ترین‌های استارتاپی از منظر نرخ رشد، الوپیک و علی‌بابا هستند. در مورد چهره شاخص در سالی که گذشت هم باید بگویم که به واقع، اکوسیستم فعلی حاصل فعالیت‌های همه فعالان، موافقان و حتی مخالفان آن است.
