استفاده از مدلهای نوآوری باز و مزایای آن در جهت حل مشکلات و مسائل استارتاپها و شرکتها چند وقتی است که مورد توجه قرار گرفته و استارتاپهای مختلفی با محوریت این موضوع شکل گرفتهاند. استارتاپ پرابلم به نشانی problem.ir یکی از این استارتاپهاست که آرش برجی خانی به همراه سید پژمان امین مدنی بنیانگذاران آن هستند. آرش ۲۵ ساله و متولد کرج است و در رشته مهندسی صنایع امیرکبیر تحصیل کرده است. او تا قبل از راهاندازی این استارتاپ در حوزه مشاوره صنعتی کار میکرده و در کلینیک صنعت و معدن دانشگاه فعالیت داشته است. «کاری که در آن زمان انجام میدادم، تقریبا شبیه کاری است که در حال حاضر در استارتاپ پرابلم انجام میدهیم. به این ترتیب که واحدهای صنعتی یا شرکتها مشکلاتشان را با ما مطرح میکردند و ما با ارتباطی که داشتیم، به دنبال فرد مناسبی میگشتیم که توانایی حل مشکل آنها را داشته باشد و آن فرد را به شرکتها جهت مشاوره و حل مشکل معرفی میکردیم. ایده راهاندازی استارتاپ پرابلم با پژمان با هم به ذهنمان رسید. اینکه از یک طرف پتانسیل و دانش فنی در بخش دانشگاهی و نخبه کشور وجود داشت و از طرف دیگر چالشها و مشکلاتی که مجموعهها، تیمها و شرکتها با آن دست و پنجه نرم میکردند، میتوانست با این دانش فنی حل و برطرف شود. همچنین در اکثر موارد نوآوری و خلق ارزش در شرکتها و مجموعهها در افراد و تیم تحقیق و توسعه خود شرکتها خلاصه میشد که ایدهای که ما داشتیم به نوعی کلیشه ارتباط بین صنعت و دانشگاه را میتوانست محقق کند. بر همین اساس تصمیم گرفتیم که بستر و پلتفرمی را راهبیندازیم که این دو زنجیره را به هم وصل کند تا شرکتها بتوانند نوآوری را از خارج از سازمان خود وارد مجموعه کنند.»
- پرابلم چهکار میکند
پرابلم یک پلتفرم است که مجموعهای از افراد نخبه را به شرکتها و مجموعههایی که نیازی دارند و یا با چالشی روبهرو هستند، وصل میکند. به عبارت بهتر، پرابلم به شرکتها و استارتاپها کمک میکند زمانی که با چالش یا مشکلی در درون مجموعه خود روبهرو میشوند، بتوانند از پتانسیل نوآوری خارج از سازمان استفاده کنند. تیم پرابلم به شرکتها کمک میکند که مشکلاتشان را به یک مسئله شفاف و معیارمند تبدیل کنند تا بتوانند آن را در قالب یک مسابقه برگزار کنند. زمانی که شرکتی مسئله خود را به مسابقه تبدیل کرد، پرابلم، علاوه بر اطلاعرسانی مسابقه در محافل علمی و دانشگاهی کشور، محافل نخبگانی و مجموعههای تخصصی مرتبط با حوزه مسابقه را شناسایی کرده و به مسابقه دعوت میکند. در نهایت نیز جوایز برای مسابقات از طرف شرکتها در نظر گرفته میشود. آرش میگوید: «فرآیندی که در پرابلم شکل میگیرد، برای شرکتها و سازمانها مزایای مختلفی دارد. از جمله این موارد این است که ریسک کاهش پیدا میکند. به عبارت بهتر، علاوه بر اینکه ایدهها و راهکارهای منحصربهفرد وارد مجموعه میشود، تنها زمانی شرکت بابت مشکلی هزینه میکند که به یک راهحل رسیده باشد و راهحل قابل اجرا باشد که آن هم توسط نخبگان و افراد خبره پیشنهاد داده میشود. پرابلم در واقع از مدل نوآروی باز پیروی میکند و زمانی که شرکتی مشکل خود را به شکل یک مسابقه مطرح میکند، زمانی جایزه را به بهترین ایده اهدا میکند که به یک راهحل نوآورانه رسیده باشد. علاوه بر این برگزاری مسابقه باعث میشود که زمان حل مشکل کاهش پیدا کند و از طرفی رقابت تیمهای شرکتکننده برای ارائه راهحلهای خلاقانه بالا میرود. همچنین این امکان برای شرکتها فراهم میشود که بتوانند نیروهای متخصص را شناسایی کنند و آنها را جذب مجموعه خود کنند. از طرف دیگر دانش فنی موجود در کشور و متخصصان جامعه به کمک مجموعههای مختلف جهت حل مشکل و نیازشان خواهد آمد. علاوه بر این، فرصتی در اختیار نخبگان قرار میگیرد که دانش و مهارت خود را به یک کسبوکار و یا پول تبدیل کنند.» آرش میگوید اگر بتوانند تنها ۵ درصد از هزینهای را که شرکتها در بخش R&D خود میکنند وارد مدل نوآوری باز کنند، اتفاق بسیار خوبی میتواند بیفتد تا پژوهشهایی که در مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی انجام میگیرد، در کتابخانهها خاک نخورد.
- مسابقات پرابلمی
استارتاپ پرابلم از ابتدای سال ۹۶ تاکنون دو مسابقه را به اتمام رسانده که یکی از آنها را یک شرکت کارگزاری برگزار کرده است که در مورد الگوریتم پیشبینی قیمت سهام بود و مسابقه دیگر مربوط به داشبورد تحلیلی بازیهای ویدئویی بوده است. در حال حاضر نیز مسابقه روبات شیشهشوی به سفارش پارک و علم فناوری پردیس در حال برگزاری است. آرش میگوید: «ما قصد داریم به استارتاپها کمک کنیم تا بتوانند برنامههای خود را برای توسعه محصول از طریق پرابلم انجام دهند و چالشهای پیشروی خود را از طریق نوآوری باز حل کنند تا ریسک و هزینه آنها کاهش یابد. به عنوان مثال، در حال حاضر استارتاپ نینیکس برای توسعه یکی از ماژولهای خود در حال همکاری با ماست. علاوه بر این با توجه به اینکه گاهی خروجی مسابقات ما تیمها هستند و بعد از برگزاری یک مسابقه، تیمی تشکیل میشود که میتواند یک بیزینس را راهبیندازد، قصد داریم مسابقاتی را با دو شتابدهنده برگزار کنیم و حدود ۸ مسابقه دیگر نیز در دست طراحی داریم. علاوه بر این با توجه به اینکه شبکه خوبی از طراحان مسئله داریم مسابقات را خودمان طراحی میکنیم و متناسب با موضوع مسابقه از افراد مرتبط به آن حوزه مشاوره میگیریم تا طراحی مسابقه دقیقتر باشد. در بیشتر موارد شرکتهای برگزارکننده مسابقات نیز چون شناخت کافی به مسئله دارند، در طراحی مسابقه کمک میکنند.»
در مسابقاتی که پرابلم برگزار میکند، در ابتدا مسئله به صورت دقیق و شفاف مطرح میشود و خروجی مورد نظر مسابقه مشخص میشود تا تیمهای شرکتکننده بدانند که دقیقا چه خروجیای را باید تحویل دهند. علاوه بر این، معیارهای امتیازدهی تعریف میشوند تا مشخص باشد براساس چه معیارهایی در نهایت قرار است داوری صورت گیرد. افراد شرکتکننده در مرحله اول، طرح کلی خود را میفرستند تا روی آن یک مرحله داوری صورت گیرد. در مرحله دوم تیمها به صورت تخصصی روی مسئله کار میکنند و برای آن راهحل ارائه میدهند. در حین برگزاری مسابقات از طرف پرابلم کمپها و کارگاههایی هم برگزار میشود تا در حوزههایی که تیمها نیاز دارند آنها را توانمند کنند و به نوعی منتورینگ صورت میگیرد تا شرکتکنندگان هدایت شوند تا بتوانند به جواب بهتری برای مسئله برسند. جوایز مسابقات نیز از طرف شرکتهای برگزارکننده تامین میشود و نسبت به هزینهای که خودشان باید صرف کنند تا چالش را حل کنند، کمتر است. «بخشی از جوایز نقدی است و بخشی از آن در قالب حمایت از کسبوکار است مثلا در مسابقه روبات شیشهشوی بخشی از جایزه خرید خدمات است و در انتهای آن یک بیزینس و کسبوکار شکل میگیرد. یا جوایز مسابقات الگوریتم پیشبینی قیمت سهام و داشبورد تحلیلی بازیهای ویدئویی جوایزشان نقدی بود و در نهایت به تیمهای برنده ۵۰ میلیون تومان پرداخت شد.» استارتاپ پرابم در حال حاضر موفق شده از شرکت دانشبنیان برکت سرمایه جذب کند و هزینهها را از این طریق پوشش دادهاند. آنها مدلهای درآمدی مختلفی برای آینده در نظر دارند که در حال حاضر آن را اجرا نکردهاند. «طرحی داریم که در آینده در حوزه استارتاپها بیشتر فعال باشیم و بخشی از هزینههایی که برگزاری مسابقات برای استارتاپها دارد را پوشش دهیم تا یکبار از خدمات ما استفاده کنند و با خروجیها آشنا شوند تا بتوانیم در ادامه مدلهای درآمدی خود را اجرایی کنیم. پیشبینی میکنیم در انتهای سال آینده به مرحله درآمدزایی برسیم.» علاوه بر این، جذب نیروی انسانی و متقاعدکردن شرکتها برای اینکه برگزاری مسابقه چه منفعتی برای آنها دارد، از جمله چالشهایی بوده که تیم پرابلم با آن روبهرو بوده است.
