یک استارتاپ نوظهور در حوزه ارزهای رمزنگاری‌شده به نام LoopX ناگهان همراه با میلیون‌ها دلاری که از سرمایه‌گذاری ICO به دست آورده بود، ناپدید شد. هر موضوع و فناوری جدیدی که مطرح میشود، پشت‌بندش راه‌های نفوذ و کلاهبرداری از آن هم مثل آب خوردن پیدا میشود و همین میشود که اعتراضات خیلی‌وقت‌ها به اشتباه اصل فناوری را هدف قرار دهد. چند سالی بعد از راه‌اندازی ارزهای رمزنگاری‌شده یا همان ارزرمزها و ورودشان به بازار مبحث ICO یا همان عرضه اولیه ارزهای رمزنگاری‌شده مطرح شد. ICO را اگر بخواهیم خیلی کوتاه و ساده و در یک خط توضیح دهیم، میشود یک شیوه کراودفاندینگ یا تامین سرمایه جمعی برای استارتاپ‌ها که با ارائه و فروش کوین‌های مختص خودشان به سرمایه‌گذاران، از آنها برای راه‌اندازی کسب‌وکاری که دارند پول جمع می‌کنند. عرضه اولیه ارزهای رمزنگاری‌شده هم از آن دسته مسائلی است که نیاز به قانونگذاری دارد. البته هستند جاهایی که به کل صورت مسئله را پاک کرده‌اند و چنین اقداماتی را، شاید به دلیل همان کلاهبرداری‌ها و اعتراضات اشتباهی که بالاتر گفتیم، ممنوع کردند؛ جاهایی مانند ژاپن، چین و کره جنوبی.
حتی پای شبکه‌های اجتماعی هم به این موضوع باز شد و عکس‌العمل‌های متفاوتی به وجود آمد؛ شبکه‌ای مانند فیس‌بوک به مخالفان این اقدام ملحق شد و به کل هرگونه تبلیغات در حوزه عرضه اولیه ارزهای رمزنگاری‌شده و خود ارزهای رمزنگاری‌شده را قدغن کرد و از طرف دیگر شبکه‌ای مانند تلگرام، خودش در ICO شرکت می‌کند و اتفاقا بالاترین میزان سرمایه یعنی ۸۵۰ میلیون دلار هم از این طریق به دست می‌آورد. اما از طرف دیگر نمی‌شود منکر اتفاقاتی مانند همین استارتاپ LoopX شد. این استارتاپ یک پلتفرم سرمایه‌گذاری بود که با وعده استفاده از الگوریتم تجاری اختصاصی‌اش توانسته بود ۴.۵ میلیون دلار در عرضه اولیه ارزهای رمزنگاری‌شده به دست آورد، بعد از دریافت پول‌ها، وب‌سایتش و تمام حساب‌های شبکه‌های اجتماعی‌اش مانند فیس‌بوک، توییتر، یوتیوب و تلگرامش را پاک کرد. در وایت‌پیپر منتشرشده از LoopX که در حال حاضر پاک شده است، گفته شده بود: «بالاخره این فرصت وجود دارد تا سرمایه‌گذاران هم بتوانند بخشی از تحولات باشند. اولویت ما این است که به شما این فرصت را می‌دهیم تا فقط گوشه‌ای بنشینید و کار را به دست ما بسپارید و خودتان شاهد رشد پولتان باشید.»
رویکرد نرم‌افزار LoopX اقدام جدیدی در دنیای ICO و ارزهای رمزنگاری‌شده نیست. کلاهبرداری بیت‌کانکت هم معروف است که با استفاده از ترفندهای مشابه، سرمایه‌گذاران ساده‌لوح را برای حمایت از طرح جعلی خودش تا ماه‌ها فریب داده بود و درنهایت در ژانویه امسال سقوط کرد.
از آغاز سال ۲۰۱۸، چندمین‌باری است که یک شرکت فعال در زمینه ارزهای رمزنگاری‌شده به کل از صحنه روزگار محو شده است. در ماه پیش، یعنی ماه ژانویه شرکت بیت‌کانکت اعلام کرد که به دلیل برخی مشکلات قانونی، پلتفرم خودش را از کار انداخته است. سپس استارتاپی در لیتوانی به نام پرودِم (Prodeum) هم که از فناوری زنجیره بلوک اتریوم برای ایجاد تحولات در حوزه میوه و سبزیجات فعالیت می‌کند، با پول سرمایه‌گذارانش فرار کرد و هیچ اثری از خودش به جای نگذاشت.
به‌تازگی هم پلتفرم سرمایه‌گذاری رمزنگاری‌شده داوور بعد از دریافت نامه توقیف از طرف هیات اوراق بهادار ایالت تگزاس، به کارش خاتمه داد.
حالا هم انگار در صرافی بیت‌گریل خبرهایی است و ترس کاربران این صرافی را برداشته است که نکند چنین بلایی هم بر سر کسب‌وکار بیت‌گریل بیاید و سرویسش متوقف شود. اینها نمونه‌هایی از استارتاپ‌هایی بود که همگی در برنامه ICO توانسته بودند سرمایه جمع کنند و البته بعد از مدتی و به هر دلیلی دیگر وجود نداشتند و تنها چیزی که نصیب سرمایه‌گذاران این کسب‌وکارها شد، افسوس و ندامت‌هایی بود که دیگر فایده‌ای هم نداشت.
البته جا دارد یک چیز را مشخص کنیم که در همه بازارها هم ریسک وجود دارد و هم کلاهبرداری و شارلاتان‌بازی و این دو را نباید با هم اشتباه گرفت. نمی‌شود گفت کلاهبرداری‌هایی که اتفاق افتاده هم جزو همان موارد ریسکی است که حالا طرف ریسک کرده و از شانسش ضرر کرده است.
این کلاهبرداری‌ها بیشتر به خاطر نبود قانون و قانونگذاری‌هایی است که راه را برای ورود هر استارتاپی به این حوزه باز کرده است و حجم زیاد همین تقلب‌ها هم باعث شد تا چند وقت پیش کمیسیون اوراق بهادار و صرافی‌ها اولویتش در سال ۲۰۱۸ را روی موضوع ارزهای رمزنگاری‌شده و تقلب‌های ICO قرار داده است.
جدای از مباحث قانونگذاری و رگولاتوری‌هایی که برای کنترل‌کردن این بازار نیاز است، خود سرمایه‌گذار و افراد مشتاق هم می‌توانند با کمی مطالعه و دقت در نوع استارتاپی که کوین‌هایش را برای جمع‌آوری سرمایه در ICO برای فروش قرار داده است، حداقل در دام این کلاهبرداری‌ها نیفتند.
در سایت تک‌کرانچ مطلب جالبی منتشر شده و مواردی را گوشزد می‌کند که می‌تواند در شناسایی ICOهای متقلب مفید باشد. اولین نکته اینکه باید حواستان باشد که اگر پروژه ICO یک کد منبع باز و یا در گیت هاب چیزی نداشت که ارائه دهد باید شک کرد که ممکن است یک کلاهبرداری باشد. یکی از واضح‌ترین مواردی که می‌تواند چراغ قرمزی برای سرمایه‌گذاری در این حوزه باشد این است که پروژه مورد نظر هیچ جزئیاتی مبنی بر نحوه کار کردن فناوری‌اش ارائه نداده باشد.
یک راهکار کمکی برای سرمایه‌گذاران غیرفنی این است که بررسی کنند و ببینند که آیا پروژه موردنظر فایل‌های آپلودشده در انبار عمومی و یا یک محصول کارآمد دارد یا نه. اگر پروژه‌ای هم یک تیم ناشناس و یا کم‌تجربه داشت، باید کمی حساس‌تر شوید. به عبارتی شناسایی کسانی که پشت یک پروژه زنجیره بلوک قرار دارند یکی از مهم‌ترین اقدامات است.
از طرفی هم می‌توانید به سایت آن پروژه و یا وایت‌‌پیپری که ارائه داده است، مراجعه کنید و ببینید که آیا اطلاعات مفید و کارآمدی در آن قرار داده یا نه و نبود اطلاعات مورد نیاز شما و یا حتی نداشتن نقشه راه مشخص و واضح می‌تواند مورد مشکوک و حساسی باشد.