یک شهر هوشمند از فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) برای بهبود بهرهوری عملیاتی، به اشتراک گذاشتن اطلاعات با مردم، و ارائه خدمات دولتی و رفاه بهتر شهروندان استفاده میکند.
هدف اصلی یک شهر هوشمند بهینهسازی عملکردهای شهر و ارتقا رشد اقتصادی است. در عین حال، با استفاده از فناوریهای هوشمند و تجزیه و تحلیل دادهها، کیفیت زندگی شهروندان را بهبود میبخشد. ارزش این فناوری در دسترس بودن آن برای استفاده موثر از آن تعبیه شده است.
هوشمندی یک شهر از ویژگیهای مختلف تشکیل میشود، از جمله:
زیرساخت مبتنی بر فناوری: استفاده از فناوری در زیرساختهای شهری به منظور بهبود عملکرد و کارایی.
ابتکارات زیست محیطی: اتخاذ راهکارهای زیست محیطی جهت حفاظت از محیط زیست شهر.
حمل و نقل عمومی موثر و کاربردی: ارائه سیستمهای حمل و نقل عمومی بهینه و مؤثر.
نقشههای شهری مطمئن و مترقی: استفاده از نقشههای شهری پیشرفته و اطلاعات دقیق.
مشارکت مردم: امکان فعالیت شهروندان در داخل شهر با استفاده از منابع هوشمند.
شهر هوشمند به چگونه شهری می گویند؟
شهرهای هوشمند از دیدگاههای مختلف به شکلهای مختلفی تعریف شدهاند، اما یک نکته مشترک در تمام تعاریف وجود دارد که ایدههای فناوری اطلاعات، ارتباطات، و مخابرات در این تعاریف مهم هستند.
یک شهر هوشمند ایدهآل شهری است که با استفاده از فناوریهای اینترنت اشیاء، اطلاعات و ارتباطات و مخابرات در یک پلتفرم یکپارچه جمعآوری شده و قابلیت پاسخگویی به نیازهای افراد را در یک محیط هوشمند و برنامهریزی شده دارد.
این چالش روز به روز بیشتر به عملیاتی شدن در حوزههای مختلف میرسد و همواره به سمت دستیابی به اهداف مشخص با برنامهریزیها و مدیریت مناسب انسانها حرکت میکند.
شهر هوشمند به چه صورت موثر است؟
از آنجایی که شهرهای هوشمند به وسیله فناوریهای اینترنت اشیاء، بهبود یافته اند، قابلیت پیش بینی و پاسخ به نیازهای افراد را در یک محیط هوشمند دارند. برای مثال از طریق حسگرها در ساختمانها، مصرف انرژی را کنترل کرده و به افزایش پایداری و کاهش مصرف سوختهای فسیلی کمک میکنند.
با وجود مزایای زیاد، مسائلی از قبیل حفاظت از حریم خصوصی و امنیت نیز وجود دارد. شهرهای هوشمند باید اطمینان حاصل کنند که دادههای حساس ساکنان محافظت میشوند و برنامهریزیهای قوی برای حفاظت از دادهها را اجرا کنند. همچنین، سرمایهگذاری در امنیت سایبری برای جلوگیری از حملات سایبری اساسی است.
با تمرکز بر این چالشها، مزایای شهرهای هوشمند بسیار است. از بهبود حملونقل و ایمنی عمومی گرفته تا کاهش مصرف انرژی و افزایش پایداری، این شهرها پتانسیل تغییر زندگی شهری را دارند. با پیشرفت فناوری، انتظار میرود شهرهای بیشتری در جهان از فناوری هوشمند استفاده کنند و به شکل شهر هوشمند رو به گسترش بپردازند.
قالب یک شهر هوشمند
هر شهر نیاز به زیرساختهای اساسی دارد تا زندگی راحتی برای ساکنان فراهم شود. در شهرهای هوشمند، این زیرساختها با استفاده از فناوری بهبود مییابند. این زیرساختها عبارتند از:
1 آب:
استفاده از فناوری برای مدیریت بهینه مصرف آب و ارسال هشدارهای صرفه جویی در مصرف آب.
تجزیه و تحلیل عمیق جهت ساخت یک بستر موثر برای مصرف بهینه و صحیح آب.
این زیرساختها به شهروندان امکانات راحتی و رفاهی را فراهم میکنند و باعث بهبود کیفیت زندگی در شهرهای هوشمند میشوند.
2. تحرک و حملونقل:
استفاده از راهکارهای دیجیتال برای بهبود ترافیک و حملونقل عمومی.
ارائه سریعترین راهکارها به منظور کاهش زمان تلف شده در ترافیک و پیدا کردن مکان پارک خودرو.
3 . انرژی:
مدیریت هوشمند انرژی بر اساس الگوهای مصرف بهتر انرژی کمک میکند.
استفاده از فناوری برای کاهش مصرف انرژی و حداقل کردن اثرات زیانبار بر محیط زیست.
هویت دیجیتال در شهر هوشمند چه نقشی دارد ؟
در حال حاضر، برای بسیاری از فعالیتها، شهروندان نیاز به حضور فیزیکی دارند تا هویت خود را احراز کنند. این نیاز به حضور حضوری برای استفاده از خدمات شهری و دیگر خدمات اجتنابناپذیر است. با این حال، با توجه به هویت دیجیتال و مدیریت آن، امکان استفاده آنلاین از خدمات بدون نیاز به حضور فیزیکی ممکن خواهد شد.
خدماتی که ممکن است نیاز به هویت داشته باشند:
خدمات شهرداری: برخی از خدمات شهری نیازمند احراز هویت حضوری هستند، اما با هویت دیجیتال، این امکان وجود دارد که بدون نیاز به حضور فیزیکی از این خدمات استفاده شود.
خدمات پزشکی: استفاده از هویت دیجیتال برای به اشتراک گذاری سوابق پزشکی و ارتباط با دکتران به صورت آنلاین.
حمل و نقل عمومی: استفاده از کارتهای هوشمند برای سفرهای عمومی بدون نیاز به حضور فیزیکی.
اجاره ماشین: استفاده از هویت دیجیتال برای اجاره خودروهای شخصی.
مزایای هویت دیجیتال
اتصال با اشیاء هوشمند: هویت دیجیتال افراد امکان ارتباط با اشیاء هوشمند را فراهم میکند، مثل اتومبیل یا تلفن همراه.
امنیت اطلاعات: با استفاده از هویت دیجیتال، امنیت اطلاعات شخصی تضمین میشود و شهروندان کنترل کاملتری بر روی اطلاعات خود خواهند داشت.
به طور کلی، هویت دیجیتال نقش مهمی در ساختار شهرهای هوشمند ایفا میکنند و به شهروندان امکاناتی آسانتر و امنتر را ارائه میدهد.
داشتن فناوری در شهر های هوشمند به چه صورت می تواند کیفیت زندگی بهتری را عرضه کند؟
اکنون شهرها از فناوری و دادههای دیجیتال برای ارائه نتایج معنادارتر به ساکنان استفاده میکنند. پس از آزمایش و خطا در یک دهه گذشته، مسئولان شهرداریها درک کردهاند که استراتژی شهرهوشمند از نگاه به مردم شروع میشود، نه به فناوری. هوشمندی به معنای نصب رابط های دیجیتال در زیرساختهای سنتی نیست، بلکه به استفاده موثر از فناوری و دادهها برای تصمیمگیری بهتر و ارتقاء کیفیت زندگی اشاره دارد.
فناوری در شهرهای هوشمند دارای پتانسیل زیادی برای بهبود کیفیت زندگی شهری است. کیفیت زندگی از جوانب مختلفی از هوای تنفس تا احساس امنیت در خیابانها را شامل میشود. گزارش اخیر از موسسه جهانی مککینزی نشان میدهد که شهرها میتوانند با استفاده از فناوریهای هوشمند، تا ۳۰ درصد از برخی از شاخصهای کلیدی کیفیت زندگی را بهبود بخشیده و از جمله نجات جان افراد، کاهش جرایم، راحتی در حمل و نقل، کاهش خطرات بهداشتی، و کاهش گازهای گلخانهای منجر به بهبود شرایط زندگی میشود.
چه موردی یک شهر را هوشمند می کند.
شهرهای هوشمند از دادهها و فناوری دیجیتال برای بهبود تصمیمگیری و کیفیت زندگی استفاده میکنند. ایجاد یک شهر هوشمند به کمک سه لایه اصلی انجام میشود:
لایه اول: این لایه شامل پایگاه فناوری است که شامل تعداد زیادی تلفن هوشمند و حسگرهاست که از طریق شبکههای ارتباطی سریع به یکدیگر متصل شدهاند.
لایه دوم: این لایه حاوی برنامههای کاربردی خاص است. تبدیل دادههای خام به هشدارها، بینشها و اقدامات نیازمند استفاده از ابزارهای مناسب میباشد. در اینجا وارد میشوند ارائهدهندگان فناوری و توسعهدهندگان برنامهها.
لایه سوم: در این لایه از شهروندان، شرکتها و افراد عادی استفاده میشود. بسیاری از برنامهها تنها زمانی موفق میشوند که به طور گسترده پذیرفته شوند و بتوانند رفتار عمومی را تغییر دهند.
موسسه جهانی مککینزی ارزیابی کرده است که چگونه برنامههای کاربردی شهرهای هوشمند میتوانند بر ابعاد مختلف زندگی، از جمله ایمنی، آسایش، زمان، بهداشت و سلامت، کیفیت محیط زیست، ارتباطات اجتماعی و مشارکت مدنی، مشاغل و هزینه زندگی تأثیر بگذارند. نتایج نشان میدهد که برنامههای کاربردی میتوانند در شهرهای مختلف به دلیل تفاوت در سیستمهای زیرساختی و شرایط محلی، تأثیرات متفاوتی داشته باشند.
یک شهر هوشمند چگونه کار می کند؟
در حال حاضر، یک شرکت تحقیقاتی در بارسلونا معتقد است که این شهر با نصب سیستمهای هوشمند، سالانه تا یک میلیارد دلار صرفه جویی خواهد کرد. حالا به بررسی چندین از این سیستم میپردازیم:
۱. چراغ خیابان هوشمند:
– این چراغها در زمانهای خلوت، که هیچ فعالیتی ندارد و خیابانها خلوت هستند، نورپردازی کمتر و انعطافپذیر دارند. اما هنگامی که حسگرها حرکت را تشخیص میدهند، روشنتر میشوند.
۲. سنسورهای پارکینگ:
– رانندگان میتوانند اطلاعات جاهای پارک خالی را به صورت لحظهای دریافت کنند، به جای اینکه به دنبال جای پارک بگردند. سنسورهای خیابانی از نورپردازی و آشکارسازهای فلزی استفاده میکنند تا وضعیت پارکینگ را نظارت کنند.
۳. سنسورهای زباله:
– این سنسورها از طریق لولههای خلاء، زیرزمین را میسوزانند و ظرفهای جمعآوری شده را جمعآوری میکنند. این سیستم نه تنها هزینهها را کاهش میدهد بلکه بوی ناپسند زبالهها را نیز از بین میبرد.
تحقیقات نشان میدهد که شهرهای هوشمند تا سال ۲۰۲۱ میتوانند باعث کاهش آلودگی و صرفهجویی به میزان ۲۱ میلیارد دلار در سال شوند. با این حال، برای اینکه هزینهها و ردپای کربن کاهش یابد، گاهی نیاز به هزینه اولیه و تکنولوژی جدید است. در حال حاضر، شرکتهای بزرگ مانند مایکروسافت و سیسکو بر روی توسعه فناوریهای هوشمند سرمایهگذاری میکنند.
همانطور که به سمت آینده میرویم و تکنولوژی پیشرفت میکند، شهرهای بیشتری به شهرهای هوشمند تبدیل میشوند. این شهرها از اینترنت اشیاء (IoT) و دادهها برای سادهسازی خدمات و ایجاد یک شهر متصلتر، کارآمدتر، قابل کنترل و مقرون به صرفهتر استفاده میکنند. شهرهای هوشمند نه تنها نوآوری را در بر میگیرند بلکه ساکنان را متصل کرده و از منابع بهتری استفاده میکنند.
برخی از مزایا شهر هوشمند و هوشمندسازی شهر ها چیست؟
هوشمندسازی شهر به استفاده از فناوریها و راهکارهایی گفته میشود که به منظور بهبود عملکرد و کیفیت زندگی در شهرها استفاده میشوند. مزایای اصلی هوشمندسازی شهر عبارتند از:
بهبود کیفیت زندگی:
استفاده از فناوریهای نوین، مثل اینترنت اشیا، در حوزههای مختلف، امکانات بهتری را برای شهروندان ایجاد میکند. مثلاً سامانههای هوشمند ترافیک باعث کاهش ترافیک و زمان رسیدن به مقصد میشود.
مدیریت منابع بهینه:
شهر هوشمند میتواند منابع مختلف مانند انرژی، آب، فاضلاب، و پسماندها را به صورت بهینه مدیریت کند. این منابع توسط سیستمهای هوشمند مانند شبکههای برق هوشمند و مدیریت هوشمند آب به بهینهترین حالت مدیریت میشوند.
افزایش امنیت:
استفاده از فناوریهای امنیتی، مانند دوربینهای مداربسته، بهبود امنیت شهروندان را فراهم میکند. سیستمهای امنیتی شهر هوشمند از وقوع جرائم جلوگیری میکنند و اطلاع رسانی مؤثری را ارائه میدهند.
خدمات عمومی بهتر:
شهر هوشمند خدمات عمومی را بهبود میبخشد. از جمله این خدمات میتوان به مدیریت پارکینگ، اطلاعرسانی ترافیک، و مانیتورینگ آلودگی هوا اشاره کرد.
استفاده بهینه از فناوری:
با بهرهگیری از فناوریهای نوین، شهر هوشمند اطلاعات را به دقت مدیریت میکند و امکان مدیریت بهتر شهر را به وجود میآورد.
اتصالات بی سیم:
ایجاد بستر مناسب برای اتصال بی سیم به اینترنت، امکان استفاده آسان از اینترنت را به کاربران میدهد.
مدیریت ترافیک:
مدیریت بهینه ترافیک به کاهش ترافیک و بهبود جابجایی درون شهری کمک میکند.
مدیریت انرژی:
سیستمهای مدیریت انرژی در کاهش مصرف انرژی و استفاده از انرژیهای تجدید پذیر مؤثر هستند.
مدیریت پسماندها:
استفاده از راهکارهای نوآورانه برای مدیریت پسمانده
معایب های هوشمندسازی شهر چیست؟
هرچند شهر هوشمند دارای مزایای زیادی است، اما ممکن است با معایبی نیز مواجه شود. در زیر به برخی از این معایب اشاره میشود:
حریم خصوصی:
نگرانی اصلی مردم درباره استفاده از سنسورها و دستگاههای هوشمند، حفظ حریم خصوصی آنهاست. این دستگاهها حجم زیادی از دادهها را جمعآوری میکنند و اگر امنیت این اطلاعات تضمین نشود، ممکن است به خطر بیافتد.
وابستگی به فناوری:
شهر هوشمند بسیار وابسته به فناوری و ارتباطات است. اگر سامانهها از کار بیافتند یا ایرادی پیدا کنند، خدمات شهری ممکن است ناپایدار شده و مشکلاتی برای مردم ایجاد شود.
عدم تعادل اجتماعی:
پیادهسازی شهر هوشمند ممکن است باعث افزایش فاصله اجتماعی شود. مناطق پرجمعیت و ثروتمند قادر به بهرهمندی از فناوری پیشرفتهتر هستند، در حالیکه مناطق کمتر توسعه یافته نمیتوانند از این امکانات بهرهمند شوند، که موجب افزایش شکافهای اجتماعی و اقتصادی میشود.
هزینههای بالا:
پیادهسازی یک شهر هوشمند نیاز به سرمایهگذاری بزرگی دارد. همچنین نیاز به پرداخت هزینههای نگهداری، تعمیرات، و بهروزرسانی سامانههای هوشمند نیز وجود دارد.
نیاز به همکاری و هماهنگی:
برای ایجاد یک شهر هوشمند، نیاز به همکاری و هماهنگی بین ارگانها و نهادها ضروری است. در غیر اینصورت، ایجاد یک شهر هوشمند بدون مشکلات امکانپذیر نیست.
چگونه امنیت را در شهر هوشمند تأمین کنیم؟
تأمین امنیت در شهر هوشمند به مجموعه اقدامات و فناوریهایی اشاره دارد که برای حفظ امنیت و حریم خصوصی شهروندان و سیستمهای شهری در مقابل تهدیدات امنیتی و حملات سایبری در شهر هوشمند اتخاذ میشوند.
در اینجا به تعدادی از راهکارهای تأمین امنیت در شهر هوشمند اشاره میشود:
مدیریت صحیح دادهها:
حفظ امنیت شهر هوشمند نیازمند مدیریت صحیح دادههای جمعآوری شده است. باید اطمینان حاصل شود که دادهها بهطور کامل رمزگذاری شده و از دسترسی غیرمجاز محافظت میشوند. رعایت سیاستها و قوانین حریم خصوصی نیز حائز اهمیت است.
امنیت شبکه:
شبکهها در شهر هوشمند باید از حملات سایبری محافظت شوند. استفاده از تکنولوژیهای رمزنگاری، فایروال، دیوارههای آتش و سیستمهای تشخیص نفوذ میتواند به ارتقای امنیت شبکه کمک کند.
امنیت دستگاهها:
دستگاههای هوشمند باید دارای امنیت لازم باشند. استفاده از نرمافزارهای بهروز، شناسایی و رفع ضعفهای امنیتی، و اجرای سیاستهای امنیتی مناسب بر روی دستگاهها، از جمله اقدامات مهم برای حفظ امنیت است.
آموزشهای امنیتی:
با توجه به پیچیدگی مسائل امنیت در شهر هوشمند، آموزشهای امنیتی برای کارکنان و شهروندان بسیار حیاتی است. آموزش در زمینه رفتارهای امنیتی، راهکارهای پیشگیری از حملات سایبری و گزارش دهی مشکلات امنیتی میتواند به تقویت امنیت کمک کند.
همکاری با نیروهای امنیتی:
همکاری مردم با نیروهای امنیتی محلی و دولتی اهمیت دارد. تبادل اطلاعات، همکاری در تحلیل خطرات و اجرای اقدامات امنیتی از جمله این همکاریهاست.
مواردی از چالش ها و راهکار پیاده سازی شهر هوشمند
پیادهسازی شهر هوشمند با چالشهای متعددی روبرو است. برخی از این چالشها عبارتند از:
همکاری بین بخشها:
یکی از مشکلات اصلی در اجرای شهر هوشمند، هماهنگی بین بخشهای مختلف شهرداری و سازمانهاست. راهکارهای این مشکل شامل ایجاد هیئتها و کمیتههای هماهنگی، ایجاد سامانههای اطلاعات مشترک و ایجاد انگیزههایی برای همکاری و تعامل بین بخشها میشود.
حفظ حریم خصوصی و امنیت:
جمعآوری حجیم دادهها نگرانیهای امنیتی و حفظ حریم خصوصی را افزایش میدهد. راهکارهای این چالش شامل استفاده از روشهای رمزنگاری، تدوین سیاستها و قوانین مرتبط با حفاظت از حریم خصوصی و آموزش کاربران درباره موضوعات امنیتی است.
بودجه و منابع مالی:
پیادهسازی شهر هوشمند نیازمند سرمایهگذاری زیادی است. راهکارهای این چالش شامل دسترسی به منابع مالی، جذب سرمایهگذاران، همکاری با بخشهای خصوصی و استفاده از منابع مالی دولتی میشود.
انتقال فناوری:
راهکار برای این چالش شامل آموزش متخصصان و کارکنان برای استفاده از فناوریهای جدید و پذیرش تحولات است.
نیازمندیهای شهروندان:
شهروندان نقش اساسی در پیادهسازی شهر هوشمند دارند. رفع نیازهای اساسی شهروندان در زمان ایجاد زیرساختها، یکی از چالشهای اساسی در این حوزه است.
آینده شهر هوشمند چگونه بوده است؟
در آینده، شهر هوشمند با پیشرفت فناوری و تقدم در علوم کامپیوتر و ارتباطات، یک محیط زندگی هیجانانگیز برای مردم خواهد بود. در این شهر هوشمند، از فناوریهای پیشرفته مانند فناوری 5G و اینترنت اشیاء (IoT) استفاده میشود تا ارتباطات بین اشیاء و سیستمهای شهری را بهبود بخشد. این ارتباطات هوشمند، امکان تبادل داده و اطلاعات بین دستگاهها و سامانههای شهری را تسهیل میکند.
در آینده، حمل و نقل شهری نیز از فناوریهای هوشمند مانند خودروهای بدون راننده و سامانههای ترافیک هوشمند بهرهمیبرد. سامانههای حمل و نقل عمومی نیز بر پایه دادهها عمل خواهند کرد.
با هوشمندسازی شهرها در آینده، مصرف انرژی نیز به شدت کاهش خواهد یافت. شهر هوشمند از منابع انرژی پایدار مانند انرژی خورشیدی و بادی استفاده کرده و سیستمهای هوشمند مدیریت انرژی را به کار خواهد برد. این تحولات در آینده باعث کاهش مصرف انرژی و وقوع تغییرات مثبت برای شهروندان خواهد شد.
شهر هوشمند در رینوتکس 2023:
نمایشگاه نوآوری و فناوری ربع رشیدی در جهت بهبود زیرساختهای اساسی شهر هوشمند و افزایش کیفیت و بهره مندی افراد از تکنولوژی و زندگی هوشمند، هر ساله رویدادی را با عنوان رینوتکس (RINOTEX) با زون های تخصصی همچون شهر هوشمند در شهر تبریز برگزار می کند. شما علاقه مندان می توانید برای کسب اطلاعات حضور در یازدهمین نمایشگاه نوآوری و فناوری رینوتکس به سایت Rinotex.ir مراجعه کنید .