پارت؛ دستیار هوشمند اقتصادی جامعه

شرکت دانش‌بنیان پارت نزدیک به ۷سال است کار خود را آغاز کرده و امروز با حدود بیش از ۶۰۰ نفر نیروی انسانی، بزرگ‌ترین شرکت دانش‌بنیان بازار سرمایه ایران است و به‌تازگی به عنوان کارآفرین برتر استان تهران انتخاب شده است. پارت یک کارگزاری و یک صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه داشته و در انجمن‌های تخصصی مختلف عضویت دارد، اما در آخرین اقدام فناورانه این شرکت دانش‌بنیان، با تکیه بر هوش مصنوعی، ابزارهایی توسعه پیدا کرده که می‌تواند به کمک بازار سرمایه و دیگر بازارها بیاید.
ماموریت پارت این است که دستیار هوشمند اقتصادی جامعه باشد و برای نیل به این هدف بیش از ۱۰ سامانه متنوع را طراحی و پیاده‌سازی کرده‌است. وظیفه آماده‌سازی و نگهداری زیرساخت فناورانه سامانه‌های پارت بر‌عهده «گروه نرم‌افزاری پارت» است؛ سامانه‌هایی با امنیت بالا که هر روز چند میلیون ورود داده و تراکنش بر بستر آنها انجام می‌شود. نرم‌افزارهای اپن‌سورس در کنار توسعه و بومی‌سازی فناوری، معماری نرم‌افزاری پارت را به شکل یک خط تولید انبوه نرم‌افزار درآورده‌اند.
از سوی دیگر، «مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت»، هوشمندسازی این سامانه‌ها را بر عهده دارد. این مرکز، قلب تپنده همه فعالیت‌های پارت دانش‌بنیان و ارائه‌دهنده راهکارهای مختلف هوش مصنوعی است که در اپلیکیشن‌ها و سامانه‌های مختلف پارت، اثر آن دیده می‌شود. این مرکز، بزرگ‌ترین مجموعه سرمایه انسانی حوزه هوش مصنوعی کشور را شکل داده است. تاکنون بیش از ۱۲۰ سرویس هوش مصنوعی ‌با استفاده از فناوری‌های بینایی ماشین، پردازش زبان طبیعی، پردازش گفتار و داده‌کاوی توسط این مرکز، آماده‌سازی و توسعه داده شده است.
با توجه به حجم بالای نیازها، مشتری اصلی این سرویس‌ها، سامانه‌های داخلی شرکت هستند، اما به مرور این خدمات در اختیار سایر مخاطبان در داخل و خارج کشور قرار خواهد گرفت. به این صورت و با نگاه جامع به کاربردهای متنوع هوش مصنوعی در کشور، دامنه خدمات هوش مصنوعی پارت، از حوزه مالی و بازار سرمایه فراتر خواهد رفت.
در حال حاضر بیش از ۴۰۰نفر در ۲تیم مرکز تحقیقات هوش مصنوعی و گروه نرم‌افزاری پارت، در حال فعالیت هستند که با توجه به گسترش روزافزون پروژه‌ها، این تعداد دائما رو به افزایش است.
این ۲تیم با برگزاری دوره‌های آموزشی در کالج پارت و کالج هوش مصنوعی و همچنین حمایت از رویدادها و کنفرانس‌های معتبر نرم‌افزاری کشور، به جذب و آموزش نیروهای متخصص می‌پردازند.
آخرین دستاورد مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت که با حضور دکتر ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس‌‌جمهور رونمایی شد، طراحی و پیاده‌سازی سامانه‌های فراشناسا، سهاب و هوشیو بود.«سهاب» بازارچه‌ای ایمن برای کسب‌و‌کارها، استارتاپ‌ها و برنامه‌نویسان است كه با استفاده از آن می‌توانند سرویس‌های مبتنی بر هوش مصنوعی را معرفی و ارائه کنند و همچنین از APIهای سهاب برای ارتقای محصول نهایی خود استفاده کنند. هدف سهاب ارائه خدماتی است که موجب تسهیل مسیر کسب‌وکارها می‌شود.
«شهاب»، شبکه هوشمند ابری است که زیرساخت‌های ابری لازم برای راه‌اندازی، توسعه و استفاده از سرویس های هوش مصنوعی در حجم انبوه و مبتنی بر ابر را ارائه می‌دهد. با آماده‌سازی GPU Farm شهاب، نخستین مرکز ابری هوش مصنوعی کشور شکل می‌گیرد.
«هوشیو» پایگاه جامع هوش مصنوعی است که هدف آن انتشار جدیدترین اخبار و کاربردهای نوین هوش مصنوعی، بیان چالش‌های فنی این حوزه و ارائه مقالات آموزشی است. این مقالات برگرفته از به‌روزترین و معتبرترین منابع خارجی است که با توجه به نیازهای جامعه هوش مصنوعی کشور ترجمه شده و در اختیار مخاطب قرار می‌گیرند. از آنجا که اثربخش‌ترین شکل یادگیری، یادگیری پیوسته و مستمر است، هوشیو تلاش می‌کند با ارائه مداوم مطالب به علاقه‌مندان و متخصصان این حوزه در دانش‌افزایی و آموزش سریع‌تر آنان کمک كند.
«فراشناسا»، سامانه احراز هویت غیرحضوری با استفاده از هوش مصنوعی است که کاربردهای فراوانی در احراز هویت امن افراد در بازار سرمایه، بانک‌ها، آزمون‌ها و… دارد. با شیوع ویروس کرونا و به تبع آن گسترش فرایندهای آنلاین و غیرحضوری، مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت، به تلاش‌های خود برای توسعه سرویس‌های احراز هویت غیرحضوری سرعت بخشید تا جایی که تاکنون توانسته‌ بیش از ۲میلیون متقاضی دریافت کد بورسی را از طریق این سامانه احراز هویت کند.

گستردگی خدمات پارتِ دانش‌بنیان

دکتر علی رسولی‌زاده، مدیرعامل مجموعه پارت در پاسخ به این سوال که کدام یک از فعالیت‌های‌ پارت، استارتاپی محسوب می‌شوند، می‌گوید: «طراحی و پیاده‌سازی و توسعه اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارهایی مانند سیگنال، کاپ، ثبت‌یار و مرآت در حوزه اکوسیستم استارتاپی قرار می‌گیرند، اما توان تیم‌های فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی در اختیار آنهاست تا دائما خود را به‌روزرسانی کنند و نیازها را به نحو دقیق‌تر و سریع‌تری پاسخ دهند.»
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که پیش‌بینی‌کننده موفقیت و توسعه یک استارتاپ است، پایگاه کاربران آن است. سامانه سیگنال با ۴‌میلیون نصب فعال و ۲‌میلیون نفر احراز هویت و سامانه مرآت با ۲.۵‌میلیون نفر اعتبارسنجی، گام‌های بلندی برای تحقق مأموریت پارت برداشته‌اند و سامانه‌های دیگر نیز با استفاده از همین درس‌آموخته‌ها، مسیر ارائه خدمت به گروه گسترده‌ای از مخاطبان را پی می‌گیرند.

‌کلان‌داده و هوش مصنوعی

دکتر محمد حاجی‌زاده، مدیر مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت می‌گوید: «شرکت دانش‌بنیان پارت ۳حوزه زیرساختی را در کشور شناسایی کرده که به گلوگاه بدل شده‌اند و طبیعتا تمرکز و سرمایه‌‌گذاری روی آنها می‌‌تواند به کل سیستم شتاب دهد. یکی از نیازهای مهم بازار ایران، کلان‌داده است. متأسفانه از داده‌‌های فارسی، دیتاسِتی وجود ندارد و این گلوگاهی شده که تیم‌‌های استارتاپی نتوانند کارهای متنوعی انجام دهند. مشکل دیگر، زیر‌ساخت نرم‌افزاری است. در واقع همه شرکت‌ها توانایی تشکیل تیم هوش مصنوعی را ندارند بنابراین خیلی از همین شرکت‌ها حتی خبر ندارند که چگونه می‌توانند کار خود را متحول کرده و رشد ببخشند. این الگویی است که شرکت‌های بزرگی مانند آمازون و مایکروسافت تحت‌عنوان خدمات ابری به مشتریان خود ارائه می‌دهند. سومین مورد، زیرساخت سخت‌افزاری چنین پردازش‌هایی است.»
حاجی‌زاده در ادامه درباره برنامه مرکز تحقیقات پارت برای رفع نیازهای هوش مصنوعی بازار ایران می‌گوید: «ما بازارچه‌ای از سرویس‌های هوشمند ابری با عنوان سهاب داریم که خدمات هوش مصنوعی را در قالب ۴فناوری پردازش زبان طبیعی، پردازش گفتار، داده‌کاوی و بینایی ماشین دسته‌بندی کرده است‌ که بخش بینایی ماشین سهاب، دارای ۲ قسمت تصویر و ویدئو است‌. در این بازارچه ما از سرویس‌های پایه و حداقلی تا سرویس‌های سطح بالایی که از جنس های‌تک هستند را در دستور کار خود قرار داده‌ایم. این بازارچه انواع متنوعی از داده‌های عددی، متنی، صوتی، تصویری و ویدئویی را تحلیل و پردازش می‌کند، مثلا اجزای یک چک را بررسی می‌کند و می‌تواند از لایه‌های مختلف آن چک خروجی بدهد. حتی موارد دشوارتری مانند فراتفکیک‌پذیری را هم می‌توانیم توسط این سامانه بررسی کنیم.»
حاجی‌زاده همچنین درباره مشتریان سامانه سهاب می‌گوید: «به جز سامانه‌های داخلی خود شرکت، مانند مرآت، ثبت‌یار، سیگنال و احراز هویت، جاهای دیگری مانند بانک رسالت هم از این سرویس‌های هوش مصنوعی استفاده می‌کنند. در حال حاضر این سرویس‌ها به صورت محدودی به بیرون از شرکت ارائه می‌شوند زیرا تمرکز بر توسعه تعداد سرویس‌ها و رفع نیاز سامانه‌های پارت است. اما این سرویس‌ها، تقاضای زیادی از سوی شهرداری‌ها، شرکت‌های فناوری اطلاعات، شرکت‌های حوزه کشاورزی، زمین‌شناسی و معدن، توربین‌های بادی، انتقال نفت و گاز و غیره دارد که به مرور وارد آنها خواهیم شد.»

سامانه‌ها و زیربخش‌های پارت

سامانه‌ها و زیربخش‌های پارت در دو گروه اصلی طبقه‌بندی می‌شوند:

حوزه فین‌تک

۱) سیگنال: دسترسی سریع و آسان به اطلاعات سرمایه‌گذاری و بانکی

سامانه‌ای با بیش از ۳میلیون نصب فعال که پرمخاطب‌ترین اپلیکيشن بازار سرمایه‌ای کشور محسوب می‌شود و روزانه دست‌کم ۵۰۰ هزار کاربر فعال به آن مراجعه و اطلاعات مالی مربوط به سهام، صندوق‌‌های سرمایه‌‌گذاری اوراق بدهی، طلا، ارز، عرضه‌های دیجیتال و تسهیلات بانکی را بررسی می‌کنند. همچنین از خردادماه ۹۹ امکان احراز هویت غیرحضوری برای ورود به بورس با استفاده از هوش مصنوعی به سیگنال اضافه شده ‌که تنها در ۲ماه بیش از ۲میلیون نفر با آن احراز هویت شده‌اند.

۲) مرآت: اعتبارسنجی اشخاص حقیقی

این سامانه کار اعتبارسنجی افراد حقیقی را انجام می‌‌دهد. هر شخصی به‌راحتی می‌تواند برای آگاهی از میزان خوش‌‌حسابی، بدحسابی یا چک‌‌های برگشتی طرف مقابل خود از طریق سامانه اعتبارسنجی مرآت اقدام کند و همان لحظه از نتیجه مطلع شود. بانک یا یک فروشنده محصولات قسطی هم می‌تواند با مرآت یک بررسی همه‌‌جانبه و سریع از اعتبار مشتری خود داشته باشد. همه مراحل اعتبار‌سنجی در این سامانه با استفاده از سایت یا اپلیکیشن مرآت به صورت غیر‌حضوری و مبتنی بر کلان‌‌‌داده و الگوریتم‌های هوش مصنوعی انجام می‌‌شود.

۳) کاپ: کیف الکترونیکی پارت

کیف الکترونیک پارت، محصولی در حوزه خدمات پرداخت هوشمند است که مدیریت و ساماندهی بیش از ۳۰۰ هزار پایانه فروشگاهی را بر عهده دارد. تمرکز کاپ بر ارائه خدمات در حوزه پرداخت به خصوص خدمات غیر‌حضوری شبکه بانکی است که از افتتاح حساب تا احراز هویت و دریافت وام را پوشش می‌دهد.

۴) رسام: رتبه‌بندی صندوق‌های سرمایه‌گذاری

سامانه‌‌ای که دسترسی سریع و آسان به صندوق‌های سرمایه‌گذاری را فراهم کرده و با رتبه‌‌بندی صندوق‌ها، کار را برای سرمایه‌‌گذاری آسان می‌کند. سامانه رسام، اطلاعات همه این صندوق‌ها را به صورت یک‌جا، به‌روز، نموداری و با قابلیت مقایسه در اختیار افراد می‌گذارد.

۵) ساچیا

سامانه چینش اقتصادی کشور که وظیفه آن تکمیل پردازش و تحلیل آمار و اطلاعات رسمی کشور در همه زمینه‌ها‌ست. علاوه بر امکان استفاده از این داده‌‌ها، با استفاده از ابزار‌های کلان‌‌داده می‌توان به تحلیل‌‌های ویژه‌‌ای دسترسی پیدا کرد.

۶) آکادمی هوش مالی: آموزش سواد مالی

آکادمی، وظیفه آموزش سواد مالی را بر عهده دارد؛ کاری که با ارائه منابع مالی و آموزش معتبر در حوزه سواد مالی آغاز شده است‌ که به‌زودی تعداد آنها به بیش از ۱۰۰ جلد می‌‌رسد. علاوه بر این، آکادمی نماینده بنیاد بانک‌های اشپارکاسه آلمان برای بازی آموزش کسب‌وکارهای کوچک در ایران است. با آماده‌شدن منابع متنوع آموزشی، آکادمی به‌زودی وارد آموزش گسترده سواد مالی به گروه‌های متنوعی از جامعه می‌شود.

حوزه رگ‌تک

۱) سامانه جامع مدیریت ریسک

سامانه‌ای که با استفاده از مدل‌های محاسباتی ارزیابی کمّی در حوزه مهندسی مالی و مدیریت ریسک، نرم‌افزارهای مدیریت ریسک نقدینگی، ریسک اعتباری، ریسک بازار، مدیریت دارایی و بدهی را در اختیار بانک‌ها قرار داده است.

۲) ثبت‌‌یار: سامانه مدیریت امور ثبتی مجامع و شرکت‌ها

سامانه‌‌ای جامع در حوزه امور ثبتی و قراردادی که به شرکت‌های بزرگ و کوچک کمک می‌کند که راحت و مستقیم خدمات حقوقی خود را دریافت کنند. فناوری اطلاعات و الگوریتم‌های هوش مصنوعی به ثبت‌‌یار کمک می‌کنند از خدماتی همچون پیشنهاد اسم شرکت تا تدوین سیستم‌های شناسایی ذی‌نفع واحد را به‌راحتی انجام دهد.

۳) سهاب‌

نخستین مارکت‌پلیس حوزه هوش مصنوعی است که به‌زودی به بازار عرضه می‌‌شود و در آن علاوه بر همه سرویس‌های هوش مصنوعی مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت، سایر فعالان هوش مصنوعی کشور هم این امکان را پیدا می‌‌کنند که محصولات‌شان را عرضه کنند.

۴) شهاب: شبکه هوشمند ابری

شهاب، سخت‌افزار لازم برای ارائه سرویس‌های هوش مصنوعی در حجم انبوه مبتنی بر ابر را ارائه داده است. با آماده‌سازی GPU Farm شهاب، نخستین مرکز ابری هوش مصنوعی کشور شکل می‌گیرد. شبکه هوشمند ابری شامل زیرساخت‌های پردازشی (IaaS)، پلتفرم مبتنی بر وب (PaaS) و سرویس‌های مبتنی بر وب (SaaS) است که علاوه بر امنیت، سرعت و انعطاف بالا، قابلیت دسترسی لحظه‌ای نیز دارد. از آنجا که در توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی، پردازش انواع داده‌های متنی، عددی، صوتی، تصویری و ویدئویی نیاز به توان محاسباتی بالایی دارند، شهاب به عنوان اولین مرکز رایانش ابری هوش مصنوعی در کشور، راه توسعه این فناوری را برای کسب‌و‌کارها هموار كرده است.