پایان سال ۱۴۰۰، از کافه بازار عبور می‌کنیم

«تا پایان سال‌۱۴۰۰، از کافه‌بازار عبور می‌کنیم.» این جمله را وحید رحیمیان، مدیرعامل استور اندرویدی مایکت چندین بار طی گفت‌وگو تکرار می‌کند. آنها به گرفتن سهم برابر از بازار و سپس عبور از رقیب‌شان فکر می‌کنند.
مایکتی‌ها ۶ماه بعد از رقیب کنونی‌شان وارد بازار شده‌اند. آنها در ابتدا قصد خرید بخشی از سهام رقیب را داشته‌اند که در نهایت به توافق نمی‌رسند. رحیمیان می‌گوید از این اتفاق خوشحال است چون برای اینکه بازار دچار انحصار نشود، باید بازیگران متعددی داشته باشد. هر‌چند طی این گفت‌وگو هم بارها سخن از انحصار توسط رقیب شان به میان آورده و می‌گوید که برای رفع این مشکل، دست به دامان شورای رقابت شده‌اند. آنها دیگر نمی‌خوهند بازیگر دوم بازار باشند و الان که حدود ۹ سال از عمرشان می‌گذرد، برنامه‌های زیادی در پیش گرفته‌اند تا بازیگر دوم بازار نباشند و هزینه‌های زیادی بابت این رقابت سنگین پرداخت کرده‌اند. مایکت سال گذشته تا ۲۰۰میلیارد تومان ارزش‌گذاری شده و طی ۵ماه نخست سال میلادی جاری، بیش از ۱۵میلیون کاربر منحصربه‌فرد از این استور استفاده کرده‌اند. رحیمیان با تکیه بر این آمار و همچنین با اشاره به آمارهای متعدد دیگر، از رشد کسب‌وکارشان می‌گوید؛ در طول هر ماه، نزدیک به ۳هزار ترابایت از مایکت دانلود صورت می‌گیرد. ضمن اینکه کاربران نزدیک به یک و نیم میلیون بار در طول روز در پلتفرم مایکت برای یافتن اپلیکیشن‌ها و بازی‌ها جست‌وجو می‌کنند. همچنین به صورت روزانه، بیش از یک میلیون دانلود آپدیت روی مایکت اتفاق می‌افتد و حدود ۷میلیون کاربر در طول ماه، حداقل یک بار به مایکت سر می‌زنند. او با توجه به این آمار مدعی است که این همان آماری است که نشان می‌دهد، نصب ما از ۱۵‌میلیون بیشتر است اما خودمان آمار و ارقام را با احتیاط ارائه می‌کنیم. وقتی در طول یک ماه، تا ۷ میلیون کاربر به مایکت سر می‌زنند، به این معنی است که نصب مایکت سه‌برابر رقمی است که خودمان اعلام می‌کنیم. اما ما ترجیح می‌دهیم رقمی را اعلام کنیم که از آن مطمئن هستیم. رحیمیان آمار کافه‌بازار را دقیق نمی‌دهد و می‌گوید خودشان باید این ارقام را ثابت کنند.
در شماره این هفته «شنبه» گفت‌وگوی ما با وحید رحیمیان را می‌خوانید که علاوه بر نکات یادشده، به جنبه‌های مختلفی از بازار اشاره کرده است؛ از تنظیم پرونده ای برای شکایت از کافه بازار با موضوع ایجاد انحصار تا آمارهای غیردقیقی که وجود دارد. توجه به جنبه‌هایی از بازار که تاکنون مورد توجه نبوده‌اند و ایجاد ارزش افزوده برای کاربران و توسعه‌دهندگان و… از بخش‌های دیگر صحبت‌های مدیرعامل مایکت است که در ادامه می‌خوانید.

• با وجود استارتاپی چون کافه بازار که محصول قابل‌قبولی در ایران راه‌اندازی کرده بود، چه نیازی به راه‌اندازی استارتاپ مایکت وجود داشت؟

کافه‌بازار، اواخر سال‌۸۹ بود که این محصول را به‌عنوان یک محصول جذاب و یک بازار اندرویدی ارائه کرد. گروه حصین در آن زمان تلاش کرد که از تیم کافه‌بازار سهام بخرد اما در نهایت به توافق نرسیدند. وقتی توافقی صورت نگرفت، گروه تصمیم گرفت که بازار اندرویدی خودش را راه‌اندازی کند. تقریبا ۶ماه بعد از کافه‌بازار، توسعه محصول بازار اندرویدی مایکت را شروع کردیم و در تابستان سال‌۹۰، نسخه اولیه این محصول عرضه شد. در واقع راه‌اندازی کافه‌بازار و مایکت و سایر بازارهایی که بعدا ایجاد شد، بیشتر به خاطر تحریم‌هایی بود که از سمت گوگل استور نسبت به کاربران ایرانی اعمال می‌شد.

• چرا با کافه‌بازار برای خریدن سهام از این استارتاپ به توافق نرسیدید؟

فکر کنم ذهنیت‌های‌مان نسبت به کسب‌وکار متفاوت بود. دو تیم، دو تیم با نگاه و جنس متفاوتی بودند. انگار گروه خون ما چیز دیگری بود و شاید بعدها با مدیریت تیم کافه‌بازار به مشکل برمی‌خوردیم. ما دیدگاه‌های خودمان را داشتیم و احتمالا مورد قبول تیم اجرایی آنها نبود. به‌طور خلاصه باید بگویم که جنس‌مان یکی نبود.

• الان احساستان از اینکه این توافق انجام نشد، چه است؟

به‌نظر من اتفاق خوبی بود. برای کافه‌بازار هم اتفاق خوبی بود چون سرآوا سهامش را خرید و برای ما هم اتفاق خوبی بود چون استور خودمان را راه‌اندازی کردیم. البته رسیدن به توافق به لحاظ مالی برای ما بهتر می‌بود، اما الان از اینکه استور خودمان را داریم، خوشحالیم.

• مایکت را به‌عنوان یک بازار اندرویدی در سال‌۹۰ راه‌اندازی کردید؛ یعنی حدودا ۹ سال پیش. الان چند میلیون نصب دارد؟

مایکت بیش از ۱۵ میلیون نصب فعال دارد؛ در واقع در پنج ماه اخیر بیش از ۱۵ میلیون کاربر منحصر به فرد از اپلیکیشن مایکت استفاده کرده اند.
البته تخمین‌زدن میزان نصب مایکت توسط خودمان خیلی سخت است، چون ممکن است کاربران زیادی آن را نصب کرده و پاک کرده باشند. اگر بخواهیم به آمار کل نصب‌هایی ‌که تاکنون از مایکت صورت گرفته‌ اشاره کنیم، شاید مایکت تا ۴۰ میلیون‌بار نصب شده باشد! اما ما با احتیاط آمار می‌دهیم و الان میزان نصب را تا ۱۵‌میلیون اعلام می‌کنیم.

• در وب‌سایت شما، میزان نصب مایکت را ۱۴ میلیون نوشته‌اید.

این رقم را باید آپدیت کنیم.

• ۶ماه بعد از کافه‌بازار، مایکت راه‌اندازی شده اما به نظر می‌آید که نتوانسته سهم عمده‌ای از بازار بگیرد. چرا این اتفاق رخ داده است؟

حقیقتا برنامه ما این است که تا پایان سال‌۱۴۰۰، سهم بازارمان با کافه‌بازار یکی باشد و حتی به‌صورت جدی برای بیشترشدن سهم‌مان از بازار و عبور از این رقیب، برنامه‌هایی داریم. البته شاید به نظر خوشبینانه بیاید که من بگویم از کافه‌بازار سبقت می‌گیریم ولی برای رسیدن به این هدف، سیاست‌ها و راهکارهای اجرایی داریم.

• سال ۱۴۰۰ یعنی سال بعد. الان به نظر نمی‌رسد که آمار و ارقام مایکت حتی نزدیک به کافه‌بازار باشد؛ چطور ممکن است که از آن عبور کنید آن هم طی یک سال؟

شاید به لحاظ نصب اپلیکیشن ما نصف آنها نصب گرفته باشیم و به لحاظ سهم‌ بازار، الان به این صورت است که ۷۰ تا ۷۵درصد از بازار در دست کافه‌بازار است و مثلا ۲۵درصد در دست مایکت است. حتی نسبت‌های دیگر، یک به دو نیست بلکه یک به سه، یک به چهار و حتی در حوزه‌هایی که آنها انحصار ایجاد کرده‌‌اند، نسبت‌ها بیشتر است. با همه این شرایط، قصدمان این است که در پایان سال ۱۴۰۰، در ذهن مخاطب، یک گزینه برابر با کافه بازار باشیم برای دانلودکردن اپلیکیشن‌ها و بازی‌ها.

• منظورتان از انحصارهایی که کافه‌بازار ایجاد کرده است، چیست؟

ما در حال تهیه پرونده‌ای برای مطرح‌کردن بحث‌های حقوقی و بردن به شورای رقابت هستیم. الان کافه‌بازار مهم‌ترین مزیتی که دارد، این است که تعدادی از اپلیکیشن‌ها و برنامه‌هایی را دارد که هیچ بازار ایرانی دیگری آنها را ندارد. وقتی کافه‌بازار را باز می‌کنید، می‌بینید که بنری در گوشه‌اش دارد که رویش نوشته: فقط در کافه‌بازار.
آنها این کار را می‌کنند که سهم بازارشان را نگه دارند و سهم‌شان کم نشود، اما این کار غیرقانونی است. نه‌تنها در ایران غیرقانونی است بلکه در سطح جهان هم چنین کاری قانونی نیست؛ یعنی کافه‌بازار به بعضی از اپلیکیشن‌ها و برنامه‌ها می‌گوید که شرط ماندن‌شان در کافه بازار این است که در استور دیگری حضور نداشته باشند.

• خود صاحبان برنامه‌ها و اپ‌ها چرا چنین قراردادی را قبول می‌کنند؟ آیا به نفع‌شان نیست که روی چند استور حضور داشته باشند؟

قطعا در طولانی‌مدت به نفع صاحبان این برنامه‌ها و بازی‌هاست، اما در کوتاه‌مدت شاید گرفتن بنر در کافه بازار به آنها کمک کند. بالاخره کافه‌بازار، بازیگری است که گرفتن بنر در آنجا موجب رشد و گرفتن نصب برای برنامه‌ها و بازی‌ها می‌شود، ولی به نفع توسعه‌دهنده نیست که برنامه خود را انحصارا در یک مارکت قرار دهد. این قرارداد تنها به نفع آن استوری است که مانع حضور یک برنامه در استور دیگر می‌شود و برای خودش انحصار ایجاد می‌کند.

• شما در حال حاضر روی مایکت چقدر برنامه دارید؟

در حال حاضر، ۳۵۰هزار بازی و برنامه روی مایکت داریم.

• چه تعداد توسعه‌دهنده با مایکت همکاری می‌کنند؟

۲۲هزار توسعه‌دهنده که تا ۲۰ هزار نفر از این توسعه‌دهنده‌ها با کافه‌بازار مشترک است.

• این آمار، دقیقا آماری است که رقیب شما هم در انتهای سال۹۸ ارائه کرده است. اشاره کردید که قرار است تا سال دیگر سهمی برابر از بازار داشته باشید. چه آماری دارید ارائه کنید تا این حرفتان را برای خوانندگان باورپذیر کند؟

بعضی از داده‌هایی که در مایکت ثبت شده و می‌شود، نشان می‌دهد که این استور، توانسته جایگاهی در میان کاربران به دست بیاورد. مثلا در طول هر ماه، نزدیک به ۳هزار ترابایت از مایکت دانلود صورت می‌گیرد. ضمن اینکه کاربران نزدیک به یک‌و‌نیم میلیون بار در طول روز در پلتفرم مایکت برای یافتن اپلیکیشن‌ها و بازی‌ها جست‌وجو می‌کنند. این آمار را هم می‌توانم به شما بگویم که به صورت روزانه، بیش از یک میلیون دانلود آپدیت روی مایکت اتفاق می‌افتد.
همچنین حدود ۷میلیون کاربر در طول ماه، حداقل یک بار به مایکت سر می‌زنند. این همان آماری است که نشان می‌دهد، نصب ما از ۱۵میلیون بیشتر است اما خودمان با احتیاط آمار و ارقام ارائه می‌کنیم. وقتی در ماه تا ۷ میلیون کاربر به مایکت سر می‌زنند، به این معنی است که نصب مایکت سه‌برابر رقمی است که خودمان اعلام می‌کنیم، اما ما ترجیح می‌دهیم که رقمی را اعلام کنیم که از آن مطمئن هستیم.

• بالاخره همیشه باید نصب فعال را در نظر گرفت.

بله، یعنی نصبی که روی گوشی موبایل مانده باشد، اما نه ما و نه کافه بازار، نمی‌دانیم که چه تعداد از نصب‌هایی که گرفته‌ایم پاک شده است.

• یعنی آن آمار ۴۰ میلیون نصبی که رقیب شما اعلام می‌کند، نادرست است؟

امیدواریم خودشان سند این آمارشان را ارائه کنند. به لحاظ فنی، ما نمی‌توانیم پاک‌شدن نصب‌های خود استور مایکت را بشماریم. البته پاک‌شدن و آن‌اینستال اپ‌های دیگر را که در مایکت هستند، می‌توانیم بشماریم. آنها کارهای آماری و سمپلینگ می‌کنند که مثلا از ۱۰۰ کاربری که داشته‌اند، چند تا باقی مانده است یا سعی می‌کنند از پلتفرم‌های تبلیغاتی آمارهایی استخراج کنند، ولی این آمارها دقیق نیست.
من باز هم این توضیح را تکرار می‌کنم که یک اپلیکیشن به لحاظ فنی در اندروید، متوجه پاک‌شدن خودش نمی‌شود. البته نصب‌شدنش را می‌فهمد اما پاک‌شدنش را نه. بنابراین چیزی که می‌شود گفت این است که چند کاربر در طول روز و در طول ماه، به یک بازار سر می‌زنند.
این آمارها را با اطمینان می‌توانیم بگوییم چون از داشبوردهای خودمان، آنالیتیکس، فایربیس و… چنین ارقامی قابل استخراج است و می‌توان به آنها اعتماد کرد، ولی کافه‌بازار عددهایی اعلام می‌کند و اگر کسی این آمارها را زیر سوال ببرد، به آن شخص می‌گویند که تو باید ثابت کنی که آمارها نادرست است.

• کافه بازار گزارش‌های خیلی خوبی به اکوسیستم و صنعت می‌دهد و به نوعی مسیرهایی را شفاف می‌کند؛ چرا مایکت هیچ گزارشی منتشر نمی‌کند. از آن طریق هم می‌توان آمار و ارقام اپ‌ها و بازی‌ها در استورهای مختلف را دید و مقایسه کرد.

ما تاکنون گزارشی مانند آنچه کافه‌بازار منتشر می‌کند، نداشته‌ایم.

• برای روشن‌شدن بسیاری از نکته‌ها و ارقام، شاید بهتر باشد که این کار را بکنید.

وقتی گزارش‌های کافه‌بازار هست و پاسخگوی نیازهای افرادی است که به آن نیاز دارند، دیگر ضرورتی بر انتشار گزارشی از سمت مایکت وجود ندارد. مگر اینکه نکات خیلی عمده‌ای وجود داشته باشد که بخشی از اهالی اکوسیستم و صنعت پاسخ سوالات خود را نگرفته باشند و ما داده‌هایی داشته باشیم که برخلاف آن گزارش‌های منتشرشده باشد؛ در آن صورت انتشار گزارشی از طرف مایکت می‌تواند برای رفع ابهامات مفید باشد‌ وگرنه آنها بازیگر اول بازار هستند و آمارهای خوبی هم ارائه می‌کنند و بسیاری از آمارهای ما هم اسکیل‌شده همان آمارهاست و بنابراین نیازی به انتشار چنین گزارشی از سمت مایکت نیست.

• ببینید، به نظر می‌رسد که برای حفظ تشخّص کسب‌وکاری که ۹ سال از عمرش می‌گذرد، اتفاقاتی که ماهانه یا سالانه روی بازارش رقم خورده و… انتشار چنین گزارشی ضروری است. اتفاقا مسیر مقایسه را هم برای صاحبان اپلیکیشن‌ها و بازی‌ها باز می‌کند.

ارائه گزارش دقیق، کار خیلی سختی است و چون ما علاقه‌ای به ارائه گزارش غیردقیق نداریم، تاکنون این کار را نکرده‌ایم ولی من حرف شما را می‌پذیرم و ارائه چنین گزارش‌هایی در برنامه‌های آینده ما وجود دارد.

• گفتید که ۲۲هزار توسعه‌دهنده روی مایکت دارید؛ رقیب شما در گزارشی که مربوط به پایان سال ۹۸ بود، درآمد خالص توسعه‌دهنده‌هایش در آن سال را ۱۸۹میلیارد تومان اعلام کرد. توسعه‌دهنده‌های مایکت در مدت زمان مشابه یا در زمان‌های دیگر چقدر درآمد داشته‌اند؟

اجازه بدهید عدد درآمد توسعه‌دهنده‌ها را نگویم.

• ولی اگر قرار باشد گزارشی منتشر کنید، قطعا باید به چنین عددی در ارتباط با درآمد توسعه‌دهنده‌ها اشاره کنید؟

فعلا بنا نداریم که چنین عددی را اعلام کنیم. البته می‌توانم به این نکته اشاره کنم که اپلیکیشن‌هایی که در دو سمت هستند، یعنی هم روی مایکت حضور دارند و هم روی کافه بازار، معمولا بین یک‌دوم تا یک‌چهارم درآمدی را که در کافه بازار دارند، در مایکت هم دارند.
البته این مسئله بستگی دارد به اینکه چقدر اول در کافه بازار حضور داشته‌اند و بعدا بک‌لینک‌شان را به کافه بازار می‌دهند و در واقع عواملی وجود دارد که در میزان درآمدهای یک اپ تاثیرگذار است. نکته‌ای که در اینجا وجود دارد و به آن هم اشاره ‌کردم، مربوط به سیاست انحصارطلبی کافه بازار است که درآمد ما را کم می‌کند. چون مثلا می‌گوید که اگر یک بازی، بازی خوبی است، نباید در مایکت هم حضور داشته باشد. نه اینکه مستقیما به آن بازی یا برنامه بگوید که نباید روی مایکت حضور داشته باشی، بلکه با اعمال فشارها و به اصطلاح گیرهایی، موجب می‌شود که صاحبان آن بازی یا برنامه، اپ‌شان را از روی مایکت برمی‌دارند.
من این حرفم را با یک مثال حقیقی برای شما توضیح می‌دهم؛ مثلا بازی تخته‌ نرد آنلاین در تاریخ ۲۱ اسفندمان سال‌۹۸ روی مایکت قرار گرفت. ۲۴ روز روی مایکت حضور داشت و طی این ۲۴ روز، ۳۱هزار نصب گرفت. این عدد، رقم قابل توجهی است. اما کافه بازار صاحبان این بازی را تحت فشار گذاشت و برای اینکه به آنها اجازه پروموت‌شدن در صفحه اول خودش را بدهد، آنها بازی‌شان را از روی مایکت برداشتند. یعنی بعد از ۲۴ روز و به دست آوردن ۳۱هزار نصب که رقم خیلی خوبی است، درخواست غیرمتعارف غیرفعال‌سازی بازی‌شان را به ما ارائه دادند!
درآمد این حوزه هم عمدتا از بازی‌هاست و این همان‌جایی است که کافه بازار با اعمال چنین سیاست‌های انحصارگرایانه‌ای، درآمد مایکت را کم می‌کند. بنابراین عددی که به لحاظ درآمدی در این زمینه داریم، با بقیه آمارهای‌مان همخوانی ندارد. چون در آمارهای مربوط به کاربران و میزان بازدید و دانلود و… تفاوت اساسی با کافه بازار نداریم اما در آمار مربوط به میزان درآمد به خاطر همان مسائلی که گفتم، تفاوت ایجاد شده است.

• علاوه بر بحث‌هایی که در مورد انحصارگرایی رقیب‌تان می‌گویید، آیا حضور بیشتر صاحبان اپ‌هایی که می‌توانند درآمد ایجاد کنند روی کافه بازار، به این دلیل نیست که اصولا کاربران و صاحبان برنامه‌ها و بازی‌ها هم رقیب شما را بازیگر اول بازار می‌دانند و حضور در آن را موثرتر؟ حتی شاید کاربر هم ترجیح می‌دهد که اپ را از رقیب شما بخرد یا در اپی پول خرج کند که در استوری غیر از مایکت است.

حقیقتا آمارهای ما در اپلیکیشن‌ها و بازی‌هایی که روی هر دو بازار قرار دارند، این حرف شما را تایید نمی‌کند.

• حالا می‌توانیم این سوال را مطرح کنیم که اصولا مایکت چه ارزش افزوده‌ای نسبت به کافه بازار برای کاربران ایجاد کرده است؟ یعنی ارزش افزوده‌ای که کاربر به خاطر آن به مایکت سر بزند.

کاربر به دنبال عناصری است که اتفاقا مایکت هم به دنبال همان عناصر برای کاربران است. مثلا کاربر می‌خواهد هر چه سریع‌تر به بازی مورد علاقه‌اش دست پیدا کند و ما هم تمرکزمان روی اپلیکیشن‌هاست. پس این مسئله به لحاظ تخصصی، حداقل این نکته را نشان می‌دهد که کاربر اپ، به دنبال جایی تخصصی برای جست‌و‌جوی برنامه مورد نظرش است. در‌حالی‌که کافه بازار بخش‌ زیادی از جست‌وجوهایش را به ویدئو اختصاص داده و همزمان می خواهد بازیگری در حوزه وی‌اُدی (VOD) هم بشود.
همچنین کاربر به دنبال این است که بازخوردها را بخواند و بازخوردهای دیگران را ببیند و حتی با دیگران شبکه‌سازی کند. ما هم در این حوزه در حال انجام کارهایی هستیم. البته این نکته را هم اضافه کنم که اصولا فرست‌موور بودن یعنی نخستین بازیگر یک بازار بودن، به خودی خود، سودمند است و من نمی‌خواهم ویژگی‌های مثبت یک کسب‌وکار را زیر سوال ببرم، چون کسی که قبل از دیگران وارد یک بازار شده و قوی حرکت کرده و روبه‌جلو رفته است، قطعا کار را برای ما سخت می‌کند.
ولی نکته این است که کارهایی وجود دارد که ما برای کاربران انجام می‌دهیم تا بتوانیم ارزش افزوده قابل توجهی برای‌شان ایجاد کنیم و آنها را به مایکت بیاوریم و روی مایکت نگه داریم. مثلا الان پرداخت بانکی برای بسیای از کاربران بسیار سخت است. برای حل این مشکل، مایکت با هر سه اپراتور مخابراتی یعنی رایتل، ایرانسل و همراه اول قرارداد دارد که با شارژ سیم کارت بتوان اپلیکیشن خرید یا پرداخت درون‌برنامه‌ای داشت. اما تا آنجایی که من اطلاع دارم، کافه بازار تنها با رایتل چنین قراردادی دارد.
همچنین اپلیکیشن‌هایی وجود دارد که استفاده از آنها برای کاربران ایرانی توسط گوگل پلی استور محدود شده است؛ شاید اپ‌های معروفی نباشند ولی کاربرانی هستند که آنها را می‌خواهند. ما تمرکز ویژه‌ای روی این دسته از برنامه‌ها داریم تا دسترسی کاربران ایرانی را به این اپ‌ها آسان کنیم. بنابراین الان وقتی کاربران اپلیکیشنی را بخواهند که خیلی هم معروف نباشد اما پلی استور دسترسی به آن را محدود کرده باشد، در مایکت راحت‌تر پیدا می‌شود تا در کافه بازار.
به‌عنوان مثال، بازی‌هایی هستند که فایل‌های دیتا دارند یعنی بازی‌های حجیم با گرافیک بالا مانند فیفا. ارائه این بازی‌ها، نکات فنی دارد که کافه بازار آنها را ارائه نمی‌‌دهد. دانلود بعضی از این بازی‌ها از پلی استور گوگل سخت است و هزینه اینترنت بین‌المللی برای کاربران به همراه دارد. ما تلاش می‌کنیم که دسترسی به کاربران را روی مایکت به این اپلیکیشن‌ها و بازی‌ها و برنامه‌ها آسان کنیم.
از دیگر ارزش‌های افزوده‌ای که می‌توانم به آنها اشاره کنم، مربوط به قابلیت‌های پلتفرمی برای ارتباطات شبکه‌ای کاربران با یکدیگر است. مثلا کاربران پروفایل ویژه خود را دارند، می‌توانند در مورد اپ‌ها نقد و بررسی بنویسند و دوستان‌شان را دنبال کنند که این نکات هم مزیت‌هایی برای کاربران محسوب می‌شود.

• برای توسعه‌دهندگان چه مزیت‌هایی روی مایکت وجود دارد که در استورهای دیگر وجود ندارد؟

پنل ما برای توسعه‌دهندگان رایگان است. تاکنون هم حق اشتراک سالانه از صاحبان بازی‌ها و برنامه‌ها دریافت نکرده‌ایم و اصولا در پلتفرم اندرویدی دریافت حق اشتراک سالانه غیرمتداول است. خود گوگل پلی هم تنها در ابتدا ۲۵دلار از توسعه‌دهندگان برای فعال‌بودن اکانت‌شان دریافت می‌کند ولی شارژ سالانه از آنها دریافت نمی‌کند. ضمن اینکه بعد از اینکه توسعه‌دهنده اپ خود را غیرفعال کند، این ۲۵دلار به او بازگردانده می‌شود.
اما کافه بازار از توسعه‌دهنده‌ها هزینه دریافت می‌کند. شاید همین فردا هم تصمیم بگیرند که این هزینه را دریافت نکنند و برای‌شان این کار اصلا سخت نیست. اما این نکته‌ها از جنس همان ارزش‌ افزوده‌ای است که توسعه‌دهنده‌ها در مایکت دریافت می‌کنند. باید توجه داشت که رقابتی‌نشدن بازار، به بازیگر انحصاری این اجازه را می‌دهد تا قواعدی داشته باشد که منطقی نیستند. توسعه‌دهنده‌ها هم از اینکه بخواهند چنین هزینه‌ای پرداخت کنند، خوشحال نیستند اما از این استور استفاده می‌کنند تا مثلا از تعداد کاربرانش بتوانند نصب بالایی بگیرند.

با این اوصاف، فکر می‌کنید که وجود و حضور مایکت می‌تواند به شکستن انحصارهایی که شما می‌گویید رقیب‌تان ایجاد کرده است، کمک کند؟

با اینکه پیشنهادهایی از خارج از کشور دارم و به زمینه‌های دیگری برای کار دسترسی دارم اما در ایران مانده‌ام چون همواره این احساس را داشته‌ام که استوری چون مایکت باید باشد تا انحصار را در این بازار از بین ببرد. ضمن اینکه حوزه اپلیکیشن‌ها را هم خیلی حوزه مهمی می‌بینیم. این بازار، بازار بیزینس‌های آینده است؛ یعنی نوعی از خدمت است که مورد نیاز اغلب افراد جامعه است و مردم زمان زیادی را در گوشی‌های موبایل خود سپری می‌کنند و اپلیکیشن‌ها عملا روح گوشی‌های موبایل به‌شمار می‌روند. حوزه اپلیکیشن‌ها، حوزه‌ای است که برای ما جذاب بوده است. هر چند عدد و رقم بالایی در این حوزه وجود ندارد.

• این حوزه اندازه بازارش چقدر است؟

اگر آمار مربوط به درآمد خالص توسعه‌دهنده‌ها از کافه بازار را در نظر بگیریم که حدود ۱۸۹ میلیارد تومان است، می‌توان گفت که درآمد کلی کافه بازار از این حوزه تا ۲۵۰ میلیارد تومان است. این عدد در مقابل بسیاری از بازارهای دیگری که در ایران وجود دارد، رقم قابل توجهی نیست. مثلا حوزه املاک یا تاکسی‌های آنلاین یا حوزه غذا و… به لحاظ اندازه بازار قابل مقایسه با این مارکت کوچک نیستند. به‌طور کلی گردش مالی این بازار یعنی بازار اپ‌فروشی در ایران تا ۵۰۰میلیارد تومان در سال است. این رقم برای سرمایه‌گذاران خیلی جذاب نیست و به اصطلاح مارکت کپ این حوزه جذابیت زیادی ندارد، اما جنسی از نیاز است و بخشی از ارزش این بازار در آینده مشخص می‌شود.

• اگر به صورت تخمینی، سهم کافه بازار را تا ۲۵۰ میلیارد تومان در نظر بگیریم، سهم مایکت از این بازار چقدر است؟

ترجیح می‌دهم که به میزان سهم‌مان از این بازار اشاره نکنم.

• غیر از شما و کافه بازار بازیگران دیگری هم در این بازار حضور دارند که رقیب مایکت به شمار بیایند و به شما نزدیک شده باشند؟

بازیگر دیگری که نزدیک به ما باشد، سراغ ندارم. البته بازیگران فعالی در این بازار هستند. مثلا روبیکا الان در حال ورود به این بازار است. چهارخونه ایرانسل هم در این بازار حضور دارد و بازیگران خارجی هم انگیزه‌هایی برای حضور در این بازار دارند. این نکته را هم بگویم که این بازار، بازاری دیربازده است و صبر و استقامت زیادی نیاز دارد. بنابراین برای سرمایه‌گذاران و بنیانگذاران، بازار جذابی نیست که بازیگران زیادی در آن حضور داشته باشند.

• به سوال من در مورد میزان سهم‌تان از این بازار و همچنین میزان درآمد توسعه‌دهندگانی که روی مایکت حضور دارند، پاسخی ندادید. آیا این پاسخ ندادن به این دلیل نیست که عدد و رقم‌های‌تان خیلی کوچک و سهم‌تان کم است و به همین دلیل علاقه‌ای به بیان‌شان ندارید و گزارشی منتشر نمی‌کنید؟

من آمارهای مربوط به ترافیک، نصب، کاربر، سشن‌ ماهانه و… را به شما گفتم. همه این آمارها هم به همدیگر وصل بوده و بیانگر نکاتی هستند؛ یعنی این آمار نشان می‌دهد که ما از این بازار سهم داریم. اما مشکلی که در اینجا وجود دارد این است که ما در حال حاضر پرونده و شکایت قانونی با کافه بازار داریم و گفتن بعضی از آمارها، ممکن است در آن پرونده به ضرر ما باشد. به همین دلیل نمی‌توانم در آن زمینه، به شما آمار دقیقی بدهم. ما در حال بردن شکایت به شورای رقابت هستیم و بنابراین نباید آمار و ارقامی در اختیار رقیب‌مان قرار بدهیم که موجب سوءاستفاده شود.

• نصب مایکت را تا یک‌دوم کافه بازار برآورد می‌کنید و بعضی از دیگر نسبت‌ها را هم یک به دو، یک به سه و… برآورد کردید؛ سهم مایکت از این بازار را هم می‌توانیم به همین شیوه محاسبه کنیم؟

بله سهم مایکت از بازار را نسبت به سهم کافه بازار، می‌توانیم مثلا یک به دو یا یک به سه در نظر بگیریم.

• گفتید که قصد دارید از کافه بازار عبور کنید و تا پایان سال ۱۴۰۰ حداقل به سهمی برابر با این بازیگر اصلی بازار برسید. اما از بیرون که نگاه می‌کنیم، به نظر می‌رسد که مایکت سال‌هاست پذیرفته که بازیگر دوم این بازار است. می‌خواهم برنامه‌های‌تان برای تبدیل‌شدن به بازیگر اول بازار را بیشتر توضیح بدهید.

واقعیت این است که حرکت در این بازار خیلی سخت بوده و اصولا راه‌اندازی و اداره چنین کسب‌وکاری بسیار دشوار است. کافه بازار به لحاظ فنی و پلتفرمی خوب عمل کرده اما ما هم برنامه‌هایی برای ریشه‌یابی این مسئله که چرا رشد مورد نظرمان را نداریم، اجرا کردیم.
بخش عمده‌ای از مشکلات برمی‌گردد به این مسئله که چرا برخی از محتواها علاقه‌ای به حضور در مایکت ندارند. با عدد و رقم به ما ثابت شد که در این زمینه سال‌ها لطمه دیده‌ایم چون خلأ قانونی وجود داشته است و احساس همه این بوده که نمی‌توان با انحصارطلبی بازیگر دیگر بازار مقابله کرد اما ما قصد این کار را داریم.
همچنین در حال انجام کارهای دیگری هستیم که برای کاربران و توسعه‌دهنده جذاب است؛ این اقدامات از جنس جنبه‌های پلتفرمی و زیرساختی مانند میزان سرعت و… است. همچنین از جنس جنبه‌های فیچری و قابلیت‌های درون محصولی هم در حال انجام اقداماتی هستیم که فضای جذابی برای کاربران و توسعه‌دهندگان ایجاد کنیم. مثلا هنوز هم خیلی از افراد وقتی در جمعی حضور دارند، اپ نصب می‌کنند. کسی روی این مسئله ‌کار نکرده؛ یعنی روی این مسئله که افراد با چه ابزارهایی و با چه انگیزه‌هایی یک اپ را نصب می‌کنند. ما تازه اول این راهیم. به نظر من حضور در جمع یا حضور در یک مهمانی، رتبه نخست را به لحاظ تاثیرگذاری برای نصب یک اپ دارد.
بنابراین یک شبکه اجتماعی تخصصی در این حوزه، شاید جنس این مارکت را عوض کند. ضمن اینکه این مسئله یک ویژگی بومی است. ما معتقدیم که فرهنگ ایرانی‌ها در این فضا متفاوت است. در بخش لرنینگ و مدیریت ترافیک هم در حال کار هستیم که می‌تواند برای کاربران خلق ارزش کند. از جنبه‌های افیلیشن و پارتنرشیب هم در حال انجام اقداماتی هستیم، چون معتقدیم که موضع توسعه‌دهنده‌ها و کسب‌وکارها، موضع همکاری است و باید با همدیگر در آن رشد کنیم. موضعی که الان در این مارکت وجود دارد، از سر همکاری نیست. ما می‌خواهیم با توسعه‌دهندگان رابطه همکاری و رشد همزمان را تجربه کنیم.
به‌طور کلی در این زمینه‌ها جزئیات زیادی وجود دارد که ما با بررسی نیازمندی‌های کاربران و نیازهای توسعه‌دهندگان به آنها رسیده‌ایم. ما دقیقا نمی‌دانیم که چه زمانی به‌طور کامل به خواسته‌های‌مان در این زمینه‌ها می‌رسیم اما با بازخوردهایی که از میزان رشدمان طی یک سال اخیر گرفته‌ایم، رسیدن به هدفی را که به آن اشاره کردم یعنی عبور از کافه بازار تا پایان سال ۱۴۰۰، محقق می‌کنیم. من باز هم تاکید می‌کنم که در زمینه‌های مختلف رشد ما از کافه بازار بیشتر بوده به رغم اعدادی که مربوط به نصب و… است.

• میزان نصب هم یکی از نکاتی است که نشان می‌دهد شما از رقیب‌تان جلوتر رفته‌اید یا نه. پس باید منتظر باشیم که میزان نصب مایکت حداقل تا سه برابر شود؟

بله، میزان نصب مهم است‌ اما مهم‌ترین عامل، سیستم فعال است؛ یعنی کاربرانی که در ماه به سیستم سر می‌زنند. به‌عنوان مثال، زمانی تلگرام از وایبر در ایران عبور کرد، اما هنوز روی گوشی بسیاری از افراد وایبر نصب است اما از آن استفاده نمی‌کنند. من الان نمی‌دانم که آیا ۴۰ میلیون نصبی که رقیب ما دارد، همگی در طول ماه به این استور سر می‌زنند یا نه. در این فضا احساس ما این است که می‌توانیم از رقیب‌مان جلوتر برویم. همانطور که گفتم در سال۲۰۲۰، یعنی سال جاری میلادی، تاکنون بیش از ۱۵میلیون کاربر منحصربه‌فرد از مایکت استفاده کرده‌اند.

• در گام نخست، پیشنهاد خرید سهم به کافه‌بازاری‌ها دادید اما در نهایت به توافق نرسیدید. در ادامه کار هیچ‌گاه به ادغام فکر نکردید یا پیشنهادی در این زمینه وجود نداشته است؟

به نظر من ادغام به‌ویژه در این زمینه به نفع هیچ‌کس نیست. ما این فرایند را دارای دو ساید می‌بینیم. مانند تاکسی آنلاین که مسافر را به راننده می‌رساند. ما هم کاربر را به اپ مورد نظرش و توسعه‌دهنده می‌رسانیم. کاری که ما می‌کنیم این است که سعی کنیم به هر دو بخش یا هر دو ساید کمک کنیم یا حداقل کاری که می‌کنیم به یکی از بخش‌ها کمک شود. آنجایی که من می‌گویم انحصارگرایی به کسی کمک نمی‌کند، اگر به هیچ بخشی کمکی نمی‌شود، کار اشتباهی است و در طولانی‌مدت جواب نمی‌دهد و محکوم به شکست است.
بنابراین رقابت مورد استقبال کاربران و توسعه‌دهندگان است و ما این نکته را از بازخوردهایی که گرفته‌ایم، به دست آورده‌ایم. ببینید، بعضی از کاربران دوست دارند مثلا سوپر اپی مانند روبیکا را نصب کنند اما کاربر دیگری ممکن است به نصب یک اپ کاملا تخصصی علاقه‌مند باشد. نمی‌توان به کاربران گفت که چه بکنند.
به خاطر همین مسئله، نمی‌توان گفت که اگر مثلا ادغامی صورت بگیرد و یک استور بزرگ شکل بگیرد، حتما با استقبال بیشتر مواجه می‌شود. بنابراین بهتر است که برای حفظ رقابت در این بازار، بازیگران در جایگاه خودشان تلاش کنند و فضای رقابتی را که اتفاقا به نفع کاربران و توسعه‌دهندگان هم است، حفظ کنند.

• سال‌هاست در حال رقابت با بازیگر اول این بازار هستید. این روند برای شما صرفه اقتصادی دارد؟

بله. مایکت الان سودده‌ است. هرچند این رقابت هزینه‌های زیادی برای ما داشته است. به‌ویژه این نوع از رقابتی که ما الان داریم و گاه مجبور هستیم که روبه‌روی هم بایستیم چون بعضی از مسائل را نمی‌توان با همکاری حل‌وفصل کرد.

• چقدر تاکنون برای مایکت هزینه شده است؟

حقیقتا چون مایکت همیشه در گروه حصین حضور داشته و سرمایه‌گذار خارجی نداشته، طی دوره‌های مختلف رویش سرمایه‌گذاری شده است؛ یعنی رقم دقیقی الان نمی‌توانم بگویم اما این نکته را می‌توانم بگویم که مایکت بزرگ‌ترین پروژه گروه حصین بوده و حصین هم در میان ۵۰۰ شرکت برتر ایران، رتبه ۳۰۰ را دارد. با کمک این نکته شاید بتوان میزان هزینه‌های این گروه برای بزرگ‌ترین پروژه‌شان را برآورد کرد.

• قطعا شما عدد سرمایه گذاری روی مایکت را دارید و حالا به دلایلی قصد گفتنش را ندارید.

بله، این عدد را داریم اما این عدد از جنس اعدادی است که نمی‌توانم به آن اشاره کنم، چون الان پیشنهادهایی برای سرمایه‌گذاری داریم و بهتر است که به میزان هزینه‌هایی که برای مایکت صرف شده، اشاره نکنم، چون مهم ارزشی است که یک کسب‌وکار دارد.

• با توجه به پیشنهادهایی که برای سرمایه‌گذاری روی مایکت دریافت کرده‌اید و می‌گویید که ارزشی که کسب‌وکارها دارند، فراتر از میزان هزینه‌ای است که روی‌شان انجام شده، الان مایکت چقدر ارزش‌گذاری شده است؟

آخرین ارزش‌گذاری که روی مایکت انجام شده، مربوط به سال گذشته است که ارزش مایکت در آن زمان تا ۲۰۰ میلیارد تومان برآورد شد. این ارزش‌گذاری در گفت‌وگو با یک سرمایه‌گذار انجام شد ولی در نهایت برای سرمایه‌گذاری به توافق نرسیدیم، چون به دنبال پول هوشمند هستیم و الان مسئله ما پول نیست چون مایکت سودده است و حداقل نقطه سربه‌سر را رد کرده و مشکل پول ندارد. اما ما سرمایه‌گذاری می‌خواهیم که ارزشی در اکوسیستم استارتاپی داشته باشد و بنابراین فعلا از بیرون از گروه حصین، سرمایه‌ای جذب نکرده‌ایم.

• چند سوال کوتاه دیگر هم در مورد مایکت دارم؛ تیم مایکت الان چند نفر است؟

حدود ۵۰ نفر.

• از توسعه‌دهنده‌ها چقدر کمیسیون دریافت می‌کنید؟

ما هم همان عدد استانداردی را که سایر استورها دارند، دریافت می‌کنیم؛ یعنی ۷۰ به ۳۰ که ۳۰ سهم ماست و ۷۰ هم سهم توسعه‌دهنده. البته برای اپلیکیشن‌های رایگان و اپلیکیشن‌هایی که کالای غیردیجیتال دارند، این رقم صفر است. مثل دیجی‌کالا که هیچ کمیسیونی به ما نمی‌دهد چون کالای فیزیکی می‌فروشد. ضمن اینکه بیشترین درآمد ما از اپلیکیشن‌های بازی‌ است.