با نام هر شهر، منطقه و یا کشوری، چیزهای خاص و مختلفی به ذهن ما می‌آید؛ مثلا با شنیدن نام تهران اکثر افراد به یاد خیابان ولیعصر و با شنیدن نام پاریس، به یاد برج ایفل می‌افتند و یا کمتر کسی با شنیدن نام چین یاد دیوار چین نمی‌افتد.اکثر شما حتما در فیلم‌های آمریکایی مشاهده کرده‌اید که افراد هنگام سفر از گیفت‌شاپ‌ها یا همان مغازه‌های خرید کادو معمولا تی‌شرت‌هایی با تصاویرخاص، تهیه کرده و می‌پوشند یا چیزهای خاص دیگری را که مربوط به فرهنگ هر ایالت است، خریداری می‌کنند.این تی‌شرت‌ها و سایر چیزهایی که به فرهنگ و زندگی آن منطقه مربوط می‌شود، همان سوغاتی مدرن است.نمونه‌های نزدیک‌تر برای ایران را می‌توان نام برد از جمله پیکان، سیگار تیر، کبریت‌ها و اتوبوس‌های قدیمی، تلفن‌های عمومی زرد، برج آزادی، دانشگاه تهران، ارگ کریم‌خان و غیره که می‌توان آنها را به پین، پیکسل و تی‌شرت تبدیل کرد.
اما این سوغاتی‌های مدرن چقدر در فرهنگ ما جای خود را باز کرده‌اند؟
مهرداد حقیقی، ایده‌پرداز و مدیر استارتاپ «کت مپ» درباره شروع کسب‌و‌کار اینترنتی خود می‌گوید: «نقطه شروع کت مپ از اینجا بود که من هنگام سفر علاقه زیادی به خرید سوغاتی داشتم و در برخی شهرها و به خصوص شهرهای کوچک پیدا‌کردن این سوغاتی می‌توانست کاری دشوار باشد، در واقع جرقه اولیه ایده کت مپ از مگنت‌های مخصوص روی یخچال به ذهن من رسید که نسخه ایرانی برای آنها وجود نداشت که من به همراه 3 نفر دیگر با همکاری یکدیگر شروع به تولید این مگنت‌ها کردیم وهرچه بیشتر پیش رفت، بیشتر با مبحث سوغاتی آشنا شدیم و متوجه شدیم که این مگنت‌ها آیتم‌هایی هستند از دسته بزرگ‌تری از محصولات به نام سوغاتی‌های مدرن، که این سوغاتی‌ها در ایران شناخته‌شده نبودند. البته بعضی از افراد بودند که به صورت تک‌تک روی این سوغاتی‌ها کار کرده بودند اما به صورت حرفه‌ای روی این موضوع کار نشده بود.
در همه دنیا موزه‌ها و مکان‌های توریستی بخشی از درآمدشان مربوط به بلیت‌فروشی است اما بخش بزرگ‌تری از درآمدشان به واسطه گیفت‌شاپ‌ها یا همان مغازه‌های مختص خرید کادو به دست می‌آید، به این صورت که هنگامی که به طور مثال در یک موزه، بازدید افراد به اتمام می‌رسد با یک گیفت‌شاپ مواجه می‌شود و به احتمال خیلی زیاد خریدی را هم از آنجا انجام می‌دهد و این یک منبع درآمد و یک چرخه اقتصادی مهم است.»تیم کت مپ متوجه وجود چرخه‌ای معیوب در بحث سوغاتی‌های مدرن در کشور شدند به طوری که حتی در بزرگ‌ترین موزه‌های کشور هم این کار به شیوه صحیح آن وجود ندارد.
تیم کت مپ سعی دارد که بتواند سهمی دربرطرف‌کردن این مشکل داشته باشد.حقیقی در ادامه می‌گوید: «در مرحله اول سعی می‌کردیم بخشی از محصولات را خودمان تولید کنیم و بعد سعی کردیم که با برندهای مختلف ایرانی صحبت کنیم و محصولاتی را که در گروه سوغاتی‌های مدرن جای می‌گیرد را انتخاب و معرفی کنیم. سپس آنها را به فروش برسانیم که تولیدکننده‌های این محصولات هم ترغیب به تولید آیتم‌های بیشتری در این حوزه بشوند.»
خرید و فروش سوغاتی‌های مدرن
بخشی از فروش کت‌مپ مربوط به فروشگاه اینترنتی ایشان و بخش دیگر مربوط به خرید حضوری است. خرید حضوری از طریق یک ون سیار صورت می‌گیرد که روی بدنه آن سعی در معرفی یک کمپین شده است که این کمپین در راستای جلوگیری از گسترش ایران‌هراسی فعالیت می‌کند. به این صورت که سعی می‌کند دید منفی‌ای که در چند دهه گذشته نسبت به ایران ایجاد شده است را از بین ببرد. محصولات کت مپ همچنین در چندین فروشگاه در تهران و شهرهای دیگرهم فروخته می‌شود.هدف تیم کت مپ برای آینده گسترش این استارتاپ در چند بُعد است؛ یکی از این ابعاد تولید محصولات بیشتر و نیز همکاری با برندهای بیشتر است.همچنین این تیم سعی در افزایش نقاط فروش محصولات خود در شهرهای مختلف و حتی فراتر دارد.
دست‌اندازهای پیش روی کت مپ
به گفته مهرداد حقیقی، می‌توان گفت یکی از بزرگ‌ترین مشکلات این تیم تغییر شرایط و اوضاع صنعت توریسم کشور در طول زمان است. به طور مثال، در سال 1396 یکی از گزینه‌های بسیار خوب برای این تیم سرمایه‌گذاری روی توریست‌های خارجی بود که در حال حاضر تقریبا همه آن بازار از دست رفته و آنها سعی می‌کنند که بازار خود را بیشتر روی گردشگران داخلی متمرکز کنند.یکی دیگر از مشکلاتی که این استارتاپ با آن روبهروست، جا انداختن مفهوم سوغاتی مدرن است که نه در رده صنایع‌دستی قرار می‌گیرد و نه آن چیزی است که ما ایرانیان از مفهوم سوغاتی در ذهن خود داریم، در واقع مفهوم سوغاتی مدرن دسته سومی است که باید معرفی شود و در کنار آن باید تولید محتوا و المان‌سازی هم صورت بگیرد. مشکل دیگری که تیم کت مپ با آن روبهروست، همکاری با گیفت‌شاپ‌ها در ایران است، زیرا بسیاری از این گیفت‌شاپ‌ها به صورت سنتی اداره می‌شوند و اکثر آنها را افرادی با تخصص و دانش کم در حوزه گردشگری اداره می‌کنند و کار تیم برای معرفی و گسترش سوغاتی مدرن در کنار سوغاتی‌های دیگر که در قالب خوراکی و یا صنایع دستی عرضه می‌شود، بسیار سخت می‌شود.
کت مپ و بازار رقابتی
در این حوزه به دلیل تازگی و جدید بودن بحث سوغاتی‌های مدرن رقابت چندانی وجود ندارد.
نشانی اینترنتی کت مپ: thecatmap.com
