یک بحران هزار فرصت

هرگز فکر نمی کردم مردی که روزگاری گوشه زمین آدامس می جوید تبدیل به رهبری بزرگ و‌الهام بخش در ورزش و اقتصاد شود، بعد از بازنشستگی از رختکن و مربی گری فوتبال سر از تدریس در دانشکده بازرگانی هاروارد درآورد و به دانشجویان از رهبری بگوید. مربی همیشه پیروز منچستر یونایتد در کتاب رهبری سر الکس فرگوسن می گوید: « اکثر افراد فاقد عزم راسخ هستند. اعتماد به نفس شان سریع از بین رفته و‌در برابر مشکلات به راحتی قامت شان خم می شود و شک و تردید به جان شان می افتد. نمی توانم تصور کنم که فردی بدون اعتقاد راسخ و باورهای درونی بتواند رهبری موثر باشد.»
امروز خبری خواندم در بلومبرگ که ۳۰ میلیون نفر، طی ۶ هفته در آمریکا شغل خود را از دست داده اند. فکر می کنید چه اتفاقی خواهد افتاد؟ برای آنکه به این پاسخ دست یابیم بیایید به تاریخ بحران ها در جهان و آمریکا نگاه کنیم.

بحران مالی نفت اپک سال ۱۹۷۳

این بحران مالی زمانی رخ داد که کشورهای عضو اپک تصمیم گرفتند ارسال اسلحه به رژیم اسراییل توسط آمریکا را در جنگ چهار جانبه اعراب و اسرائیل تلافی کنند.
کشورهای عضو اوپک تصمیم گرفتند آمریکا را تحریم نفتی کنند و به همین دلیل، ناگهان صادرات نفت به ایالات متحده و متحدانش را متوقف کردند.
این تصمیم باعث کمبود شدید نفت و افزایش شدید قیمت نفت شد و بحران اقتصادی شدیدی را در ایالات متحده و بسیاری از کشورهای توسعه یافته دیگر موجب شد.
آنچه که در مورد این بحران منحصر به فرد بود، وقوع همزمان تورم بسیار بالا (ناشی از افزایش قیمت انرژی) و رکود اقتصادی (به علت بحران اقتصادی) بود. در نتیجه اقتصاددانان این دوره را دوران “انفجار” ( رکود و تورم) نامیدند. این بحران چندین سال طول کشید و ضرر بسیاری را به آمریکا و کشورهای توسعه یافته دنیا زد.
در همین دوران انفجار در گوشه ای از گاراژ خانه ای در کوپرتینو در ایالت کالیفورنیا استیو وزنیاک ۲۱ ساله و استیو جابز
۱۶ ساله بی توجه به اخبار نا امید کننده در حال ساخت اولین کامپیوتر اپل بودند. سرانجام در سال ۱۹۷۷ این کمپانی با معرفی کامپیوتر شخصی اپل که در گاراژ خانه جابز به صورت دستی ساخته شده بود رسماً با نام تجاری Apple Computer Inc به بازار تکنولوژی وارد شد. امروز میزان دارایی این شرکت ۳۶۶ میلیارد دلار ( ۲۰۱۸) و ۱۲۳ هزار نفر کارمند (۲۰۱۷) برای این شرکت کار می کنند.

بحران مالی ۲۰۰۸؛ رکود بزرگ

اقتصاددانان جهان بحران مالی سال ۲۰۰۸ را «رکود بزرگ» نامیده اند.
بحران مالی ۲۰۰۷–۲۰۰۸ که به بحران مالی جهانی و بحران مالی ۲۰۰۸ نیز مشهور است، توسط بسیاری از اقتصاددانان به عنوان بدترین بحران مالی از زمان رکود بزرگ دههٔ ۱۹۳۰ شناخته می‌شود. در آغازین روزهای سال نو میلادی ۲۰۰۹ که مردم آمریکا و‌جهان متاثر از بحران اقتصادی هستند و سال نو و آینده پیش رو برایشان غیر قابل تصور و‌غبار آلود می نماید جوانی به نام گرت کمپ و دوستانش برای استخدام یک راننده شخصی ۸۰۰ دلار آمریکا هزینه می کنند. کمپ تصمیم می گیرد که روشی پیدا کند که هزینه رفت‌وآمد را کاهش دهد. به نظر کمپ، تقسیم هزینه رفت‌وآمد بین مسافران باعث کاهش چشمگیر آن می‌شد و تفکر او به راه‌اندازی اوبر انجامید.
شرکت اوبر در سال ۲۰۰۹ میلادی به عنوان اوبرکَب توسط گرت کمپ و تراویس کالانیک بنیان‌گذاشته شد. مجموع سهام این شرکت ۳۳۳/۱۰ میلیارد دلار و‌ ۲۶۳/۲۲ هزار نفر تعداد کارکنان این شرکت در سطح جهان است.

سال ۱۳۸۵- ۱۳۸۶؛ تحریم های بزرگ

حالا بیایید نگاهی به مقطعی بحرانی دیگر اما اینبار در ایران بیندازیم. دومین سال رییس جمهوری محمود احمدی نژاد است.
۳ فروردین ۱۳۸۶ ۱۵ ملوان انگلیسی ناو جنگی کورناوال در آبهای سرزمینی ایران در اروند رود دستگیر شدند.
۴ فروردین قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی ایران تصویب شد.
این قطعنامه شامل ممنوعیت صادرات هرگونه تسلیحات نظامی به ایران و مسدود کردن دارائیهای ۲۸ موسسه و نهادی بود.
۱۳ اسفندماه شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامه سوم تحریم (۱۸۰۳) را علیه تهران تصویب کرد.
همه این اتفاقات زمانی روی می دهد که در گوشه ای از تهران در یک آپارتمان کوچک سعید و حمید محمدی چند ماهی است که سایت دیجی کالا را راه اندازی کرده اند.
امروز دیجی کالا با بیش از ۲ میلیون تنوع کالایی و ۶۰ هزار فروشنده بزرگترین پلت فرم خرده فروشی آنلاین ایران است.
حرف آخر: ۱۳۹۹پایان کرونا آغاز یک بحران مالی بزرگ‌در ایران کورنایی و تحریم زده و‌ جهان کرونا زده است.
دو راه بیشتر نداریم زانو غم بغل گرفته و پای تلویزیون و شبکه های اجتماعی بنشینیم و بحران ها را به عنوان یک تهدید نظاره گر باشیم و‌نچ نچ کنیم یا اینکه به گفته مربی همیشه پیروز سر الکس فرگوسن با عزم راسخ قدم علم کرده و به این بیندیشیم بشر به چه چیز جدیدی نیاز دارد. زمانه ما در انتظار شکل گیری شرکت هایی مثل اپل، اوبر و دیجی کالا هاست. هر چه روی میز دارید را کنار بزنید قلم و‌کاغذی بردارید چای یا قهوه ای بنوشید و طرحی نو در اندازید. امروز در همین شرایط بحرانی است که فرصتی بزرگ انتظار ما را می کشد. هوش مصنوعی را فراموش نکنید.