-
سال ۹۷ برای اکوسیستم چگونه سالی بود؟ استارت‌آپ شما چه وضعیتی را در این سال پشت سر گذاشت؟
سال ۹۷ برخلاف شرایط ناپایدار اکوسیستم استارت آپی ایران، سال تثبیت جایگاه فلایتیو بود. ما در میانه سال علی رقم فشار تحریم ها و همچنین شرایط نامطلوب اقتصادی بازهم توانستیم روند رو به رشد خود را ادامه دهیم و درصد رشد GMV فلایتیو در سال سوم (سال ۹۷) نسبت به سال گذشته بیش از ۲۷۰ درصد بوده است. که البته این رشد بدون دامپینگ و تبلیغات هنگفت بدست آمده است.
-
سختی‌ها و فرصت‌های این سال چه بود؟ شما برای ماندن در بازار و ادامه دادن، چه کردید؟
فلایتیو در کنار روش های بازاریابی ارگانیک به حفظ و نگهداشت مشتریان خود توجه ویژه ای داشته و دارد. شاید به همین دلیل است که علی رقم روزهای سخت اقتصادی توانسته کمترین تاثیر پذیری را از شرایط پیشرو داشته باشد اما در کنار این موفقیت ها نبود پول هوشمند و سرمایه گذاران با دانش بدون شک یکی از سختی هایی بود که ما در سال ۹۷ با آن دست و پنجه نرم کردیم.
-
مهمترین دلایل کناررفتن بعضی از استارت‌آپ‌ها در سال ۹۷، ناشی از سختی‌های این سال بود یا عدم مجهزبودن به دانش مدیریت کسب‌وکار در زمان بحران؟
بدون شک وجود تیم و مدیران بادانش مهمترین دلیل رشد یک استارت آپ موفق مانند فلایتیو است. تقریبا می توان گفت هسته اولیه تیم فلایتیو در سه سال گذشته تغییر نداشته است و همین همدلی و ارتقای دانش در تیم باعث عبور از این روزهای سخت بوده است.
-
سال ۹۸ در راه است. می‌گویند سالی به مراتب سخت از سال ۹۷ خواهد بود. به نظر شما چه راهکارهایی برای ماندگاری در بازار وجود دارد؟
حفظ مشتریان و توجه به افزایش عملکرد منابع انسانی در سال پیشرو مهمترین کاری خواهد بود که ما در فلایتیو به آن توجه می کنیم.
ما بدون اینکه بخواهیم امید واهی به جوانان ایرانی بدهیم، می‌خواهیم روی داشتن امید برای آغاز سال نو تاکید کنیم. می‌خواهیم شما به نکاتی اشاره کنید که می‌تواند منشاء امیدبخشی باشد. اینکه چگونه میتوان در چنین شرایطی استارت‌آپ راه‌اندازی کرد؟
بنظر من در هر شرایطی میتوان حرکت مثبتی انجام داد. مهم این است که ما چگونه به اطرافمان می نگریم. در مجموع دیدگاه ما به همه موضوعات است که در شناسایی فرصت‌ها کمک می کند. ما باید تلاش کنیم تا فرصت های بیشمار اطراف خود را ببینیم.
-
سال ۹۸، سال سخت دستیابی به سرمایه هم خواهد بود؛ چه راه‌هایی برای رسیدن به سرمایه مورد نیاز وجود دارد؟ آیا روش بوت استرب، روشی موفق برای سال ۹۸ خواهد بود؟
ما در فلایتیو با روش بوت استرپ به جایگاه کنونی دست یافته ایم. اما آیا این روش برای تمام استارت آپ ها مفید است؟ پاسخ من این است است خیر. این روش برای استارت آپ هایی که شبیه ما هستند بهترین انتخاب خواهد بود.
-
برای جذب نیروی انسانی و هزینه‌های مربوط به این بخش و دفتر کار و… چه باید کرد؟
به واقع موضوعات مربوط به نیروی انسانی بزرگترین چالش در کشور است. ما در فلایتیو سعی کردیم تیم را کوچک نگه داریم، این راه حل به ما کمک کرده که هم سریعتر رشد کنیم هم بهتر از پس مشکلات این بخش برآییم. توصیه من به همه استارت آپ ها این است که تا میتوانند کوچک بمانند.
-
بزرگترین نقطه امیدبخش سال ۹۸، چه مورد خاص یا نکته‌ای است که به نظر شما دیگران از آن غافل هستند؟
زندگی به من نشان داده که از پس هر سختی، آسایشی هم هست. و مهمترین نکته در زندگی بنظر من چیزی نیست جز امید. باید امیدوار بود و پیش رفت. کسانی که تلاش بیشتری کنند و پایداری بیشتری داشته باشند از پس مشکلات آینده بر خواهند آمد.
-
سال ۹۸، سال راه‌اندازی چه استارت‌آپ‌هایی و دوام‌آوری چه کسب‌وکارهایی خواهد بود؟
طبیعتا در شرایط کنونی بهتر است سراغ کسب و کارهایی برویم که مدل درآمدی مشخص تر و درآمدزایی سریعتری داشته باشند.
-
تصویر خوشایندی که شما از سال ۹۸ می‌توانید ارائه کنید، چه جزییاتی دارد و حاوی چه جنبه‌های مثبتی است؟
سال ۹۸ می تواند برای همه ما سالی سرشار از شکست ها و موفقیت های همزمان باشد که منتج به یادگیری و شروعی دوباره خواهد شد.
